ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

Ãëõðô./Áñ÷éô. 

Brunelleschi

Brunelleschi Filippo (1377-1446) early rennaisance  
                                                                                ΜπρουνελλÝσκι
                                    Βιογραφικü

     Ιταλüς αρχιτÝκτονας, μηχανικüς, πολιτιικüς μηχανικüς χρυσοχüος και γλýπτης, που κατÜφερε να δοξαστεß εν ζωÞ, δημιουργþντας στη μεγÜλη πüλη της ΤοσκÜνης: τη Φλωρεντßα. Εßναι περισσüτερο γνωστüς ως ο επινοητÞς της προοπτικÞς στη ζωγραφικÞ αλλÜ και για τη κατασκευÞ του θüλου στον καθεδρικü ναü της Φλωρεντßας, üμως το Ýργο του καλýπτει κι Üλλους τομεßς üπως γλυπτικÞ, μαθηματικÜ, μηχανικÞ ακüμη και σχεδιασμü πλοßων. Τα περισσüτερα απü τα σωζüμενα Ýργα του βρßσκονται σÞμερα στη Φλωρεντßα. Τüση δüξα πÝτυχε, þστε να ταφεß στη Santa Maria del Fiore, μ' Ýνα μαρμÜρινο μποýστο, που λÝγεται πως το 'φτιαξε απü πριν και τÝθηκε κει σαν Ýνας θαυμÜσιος επιτÜφιος. ¼ποια στοιχεßα ξÝρουμε για κεßνον, τα χρωστÜμε στον Antonio Manetti (1423-1497 Ιταλüς μαθηματικüς, ξυλογλýπτης και συγγραφÝας, που τονε γνþριζε καλÜ) και στον Giorgio Vasari.
    Με την ΑναγÝννηση η αρχιτεκτονικÞ υφßσταται μια βαθιÜ ανανÝωση σχετικÜ με τη γοτθικÞ παρÜδοση. ΕμπνευστÞς αυτÞς της νÝας αρχιτεκτονικÞς αντßληψης, στη Φλωρεντßα, εßναι ο Φιλßππο ΜπρουνελλÝσκι. Αφοý ξεπÝρασε τη μεσαιωνικÞ παρÜδοση ν' αναθÝτουνε στους τεχνßτες την εκτÝλεση ενüς οικοδομÞματος, εγκαινιÜζει μια νÝα μορφÞ αρχιτÝκτονα. Αυτüς δηλαδÞ επεξεργÜζεται Ýνα πλÞρες πρüγραμμα κατασκευÞς του κτιρßου, με σχÝδια, προπλÜσματα κι υλικÜ που θα χρησιμοποιηθοýνε. ΚατÜ συνÝπειαν, οι τεχνßτες-εργÜτες πρÝπει να σεβαστοýν αυστηρÜ τις κατευθýνσεις του αρχιτÝκτονα και να εναρμονιστοýν με το πρüγραμμα. Εßναι επßπλÝον ο πρþτος αρχιτÝκτονας που μελετÜ τη κλασσικÞ αρχαιüτητα κι αντλεß απ' αυτÞν τα μορφολογικÜ πρüτυπα. Οι κολþνες, οι αψßδες, τα κιονüκρανα δεν εßναι μüνο διακοσμητικÜ στοιχεßα, αλλÜ δημιουργοýν τους ρυθμοýς και την ισορροπßα του χþρου.
     Η προοπτικÞ εßναι Ýνα σýνολο κανüνων που μας επιτρÝπουν ν' αποδþσουμε σχεδιαστικÜ τη τρßτη διÜσταση (βÜθος) ενüς χþρου (Þ τις τρεις διαστÜσεις ενüς αντικειμÝνου) σε μιαν επιφÜνεια δυο διαστÜσεων üπως πχ. Ýνα χαρτß. Οι αρχαßοι ¸λληνες κι οι Ρωμαßοι εßχανε καταφÝρει να αποδþσουνε στα Ýργα τους τη τρßτη διÜσταση του χþρου, με διÜφορα τεχνÜσματα, αλλÜ αυτÞ η γνþση ξεχÜστηκε στο μεσαßωνα. Ο Brunelleschi, εκτüς των Üλλων, παρατÞρησε επιπλÝον üτι, αν κοιτÜμε Ýνα κτßριο Þ Ýνα αντικεßμενο απü μια συγκεκριμÝνη οπτικÞ γωνßα, οι παρÜλληλες γραμμÝς δεν δεßχνουνε παρÜλληλες αλλÜ σαν να συγκλßνουνε σ' Ýνα σημεßο κÜπου μακρυÜ.
     Τις παρατηρÞσεις του αυτÝς τις εφÜρμοσε σχεδιÜζοντας, και μελετþντας τες βρÞκε μια μÝθοδο για να υπολογßζει τη τρßτη διÜσταση. Σýμφωνα με τις μελÝτες του, Ýκανε το ακüλουθο πεßραμα: ζωγρÜφισε σε πßνακα, το Βαπτιστηρßο της Φλωρεντßας, ακολουθþντας μια περßεργη μÝθοδο. ¸στησε το καβαλÝττο του και κÜθισε με τη πλÜτη του στο θÝμα, παρατηρþντας το κτßριο üχι απευθεßας, αλλÜ μες απü Ýνα καθρÝφτη. Το ζωγρÜφισε λοιπüν και μετÜ Ýκανε μια τρýπα στον πßνακα σε συγκεκριμÝνο σημεßο. ¢ν,  κÜποιος παρατηροýσε, μÝσα απü τη τρýπα, το κτßριο και μετÜ το Ýβλεπε σε καθρÝφτη το Ýργο ταυτιζüταν με το θÝμα. Με αυτü το πεßραμα απÝδειξε üτι Þταν ικανüς να υπολογßσει τις διαστÜσεις των αντικειμÝνων και να τα παρουσιÜσει ζωγραφικÜ Ýτσι þστε να δεßχνουνε ρεαλιστικÜ. ¹ταν μια σπουδαßα ανακÜλυψη και σýντομα üλοι οι καλλιτÝχνες της εποχÞς Üρχισαν να χρησιμοποιοýν τη μÝθοδο προοπτικÞς του.
--------------------------------------------------
     Ο Φιλßππο ΜπρουνελλÝσκι γεννÞθηκε στη Φλωρεντßα το 1377. Ξεκßνησε να σπουδÜσει φιλολογßα και μαθηματικÜ, με σκοπü ν' ακολουθÞσει τα βÞματα του πατÝρα του και να γßνει δημüσιος υπÜλληλος. Ωστüσο η κλßση του Þταν οι τÝχνες κι Ýτσι γρÜφεται και στη
Fukin Arte della Seta, ΣχολÞ Καλþν Τεχνþν της πüλης, που υπüκειτο στη Συντεχνßα Μεταξιοý και συμπεριλÜμβανε επßσης και τους χρυσοχüους, μεταλλουργοýς και χαλκουργοýς. ΚατÜφερε να γßνει τεχνßτης χρυσοχüος και γλýπτης το 1398. Τα Ýργα του στους τομεßς αυτοýς δεν προδιαγρÜφουν ακüμα την επανÜσταση που θα επÝφερε στη τÝχνη ο δημιουργüς τους. Αν κι εντελþς προσωπικÜ, διατηροýνε το πνεýμα της υστερογοτθικÞς παρÜδοσης -üπως φαßνεται απü τ' αργυρÜ αγÜλματα και τις προτομÝς της Αγßας ΤρÜπεζας του Αγßου Ιακþβου στο μητροπολιτικü ναü της Πιστüια κι απü τη πλÜκα της Θυσßας του ΑβραÜμ, (Φλωρεντßα, Εθνικü Μουσεßο). ΑλλÜ ο ΕσταυρωμÝνος της ΣÜντα Μαρßα ΝοβÝλα (του 1409 Þ, κατÜ την Üποψη ορισμÝνων, μεταγενÝστερος), με τις τÝλειες αναλογßες και τη συμμετρικÞ κατανομÞ των μερþν, εßναι Þδη Ýνα Ýργο καινοýργιο. Ενþ üμως δημιουργοýσε τα γλυπτÜ αυτÜ, αναζητοýσε (üπως αποδεßκνýεται απü τις προοπτικÝς απüψεις του Σαν ΤζοβÜνι και του ΠαλÜτσο ΒÝκιο, που Ýχουνε καταστραφεß) τον τρüπο της αντικειμενικÞς κι ορθολογιστικÞς απεικüνισης των σωμÜτων στο χþρο: Ýτσι ανακÜλυψε τη προοπτικÞ κι üπως φαßνεται διατýπωσε τους κανüνες της.
    Σ' αυτÝς και σε Üλλες τεχνικÝς Ýρευνες τον οδηγÞσανε το ενδιαφÝρον του για τη κλασσικÞ αρχαιüτητα (τα εκπαιδευτικÜ ταξßδια του στη Ρþμη χρονολογοýνται μÜλλον στις αρχÝς του 15ου αι.) κι η καινοýργια ουμανιστικÞ αντßληψη της ζωÞς που θεωροýσε τον Üνθρωπο πρωταγωνιστÞ της ιστορßας. Απü αυτÞ την Üποψη τα τεχνικÜ προβλÞματα αποκτοýσανε βασικÞ σημασßα γιατß Þτανε τα μüνα που μποροýσαν να επιλυθοýν ασφαλþς με την Ýρευνα και την ανακÜλυψη και τελικÜ με την ατομικÞ ιδιοφυÀα του τεχνßτη. Εßχε εξÜλλου στο ενεργητικü του πολλÝς πρακτικÝς ανακαλýψεις: μοχλοýς, ειδικÜ σκÜφη κ.Ü 
     Το 1401 μπαßνει στη διαδικασßα κρßσης, για ν' αναλÜβει να φιλοτεχνÞσει τις πýλες του baptistery στη πüλη του. Μαζß με τον ΛορÝντζο ΓκιμπÝρτι, Ýναν Üλλον επßσης χρυσοχüο, αναλαμβÜνουν να φιλοτεχνÞσουν Ýνα χÜλκινο ανÜγλυφο με θÝμα τη Θυσßα Του ΙσαÜκ και να κριθοýν, þστε ο νικητÞς ν' αναλÜβει την εργασßα. ΚÝρδισε ο ΓκιμπÝρτι παρουσιÜζοντας πιο σοφιστικÝ το ανÜγλυφο, το οποßο Þταν Ýνα μονοκüμματο τÝχνημα κι εμφανßζοντας Ýτσι καλλßτερη γνþση επεξεργασßας του χαλκοý, αλλÜ κι ανþτερο καλλιτεχνικü επßπεδο, ενþ του ΜπρουνελλÝσκι Þταν Ýνα σýνολο κομματιþν που κολλÞθηκαν πÜνω στη βÜση. ¸τσι ο ΓκιμπÝρτι ανÝλαβε την εργασßα δημιουργþντας αυτü το αποτÝλεσμα που αργüτερα, ο ΜικελÜντζελο ονüμασε, Πýλες Του Παραδεßσου. Ο Ghilberti κÝρδισε μεν αλλÜ ο Brunelleschi Ýμελλε να γßνει Ýνας απü του βασικοýς συντελεστÝς της ΑναγÝννησης στη Φλωρεντßα και να διακριθεß σαν ο ευφυÝστερος νους ανÜμεσα σε τüσους ευφυεßς εκεßνης της εποχÞς. Χαρακτηρßστηκε σαν ο Üνθρωπος που, με δýο Ýργα του, σημÜδεψε και καθüρισε τη πορεßα της ΑναγεννησιακÞς τÝχνης και της ΑρχιτεκτονικÞς.


       ¸ργο του ΜασÜτσιο λεπτομÝρεια, που απεικονßζει τον ΜπρουνελÝσκι

     Πως απü χρυσοχüος προτßμησε να στραφεß στην αρχιτεκτονικÞ δε το γνωρßζουμε. ΠÜντως την επüμενη χρονιÜ με το φßλο του ΝτονατÝλλο, ξεκινÜνε μαζß να επισκεφτοýνε τη Ρþμη, για να μελετÞσουνε τους κλασσικοýς, αλλÜ και τη ΡωμαúκÞ ΤÝχνη. Η παραμονÞ τους εκεß, κρÜτησε 3 χρüνια (1402-4). Το πρþτο κτßριο που αναλαμβÜνει εßναι το Ospedale degli Innocenti, το 1419, επιβλητικü κτßριο με θüλο ψηλü στα 8 μÝτρα και ταυτüχρονα λιτü χωρßς μαρμÜρινες υπερβολÝς κι Þτανε το πρþτο κτßριο στη Φλωρεντßα που Ýδειχνε σαφþς στοιχεßα επιρροÞς απü τη κλασσικÞ αρχαιüτητα. ¸πειτα, αναλαμβÜνει να φτιÜξει διÜφορα παρüμοια Ýργα με θüλους: Santa Maria del Fiore, Cathedral of Florence, Sagrestia VecchiaOld Sacristy of S. Lorenzo) κι üλα τα ξεκßνησε τις χρονιÝς απü το 1419 μÝχρι 1423.
     Εκεßνο που θα πρÝπει ν' αναφερθεß, εßναι το πρüβλημα που υπÞρχε στη κατασκευÞ του θüλου στη Santa Maria del Fiore. Το κτßριο εßχε κατασκευαστεß τον προηγοýμενον αιþνα κι Ýμενε να γßνει μüνον ο θüλος. Πλην üμως κανεßς δεν Þξερε τον τρüπο να τονε στÞσει, γιατß παλιüτερα οι γνþσεις Þταν ελλειπεßς κι Ýτσι το κτßριο εßχε φτιαχτεß χωρßς να 'χουνε τεθεß κατÜλληλες προδιαγραφÝς στÞριξÞς του. ¸τσι ανÜλαβε τοýτη τη φορÜ τη κρßση του ικανüτερου τεχνßτη, η Συντεχνßα Μαλλιοý (Arte della Lana) και πÜλι δυο θεωρÞθηκαν επικρατÝστεροι þστε να λÜβουνε μÝρος στον ανταγωνισμü. Και πÜλι ΓκιμπÝρτι και ΜπρουνελλÝσκι στον αγþνα, στο σχετικü διαγωνισμü τοýτη τη φορÜ εßχαν Ýρθει ισüπαλοι με τον ΓκιμπÝρτι κι η διεýθυνση των εργασιþν ανατÝθηκε και στους δýο. Απü το 1423 üμως ο ΜπρουνελλÝσκι διηýθυνε μüνος τη κατασκευÞ του και τελικÜ αφοý ανÜλαβε πλÞρως το πηδÜλιο κατÜφερε να φÝρει σε πÝρας το Ýργο μ' απüλυτην επιτυχßα.



    Επß δεκατÝσσερα χρüνια εργÜστηκε αντιπαλεýοντας με μýριες δυσκολßες αλλÜ τελικÜ ο τροýλλος ολοκληρþθηκε και μÝνει στη θÝση του μÝχρι σÞμερα. Δεσπüζει στο φλωρεντινü τοπßο κι εßναι ορατüς απü χιλιüμετρα. Η πüλη περηφανευüτανε για το κατüρθωμα αυτü. Ο ΜπρουνελλÝσκι κατασκεýασε τον τροýλλο προσαρμοζüμενος στον τοσκανικü γοτθικü ρυθμü της μητρüπολης. Σε Üλλα Ýργα του προσÝγγισε τη ρωμαúκÞ αρχαιüτητα κι ιδιαßτερα στη Cappella (παρεκκλÞσι) Pazzi της Santa Croce της Φλωρεντßας, που θυμßζει το θüλο και τα προπýλαια του ΠανθÝου. Επßσης σχεδßασε δυο ακüμα ναοýς: Santo Spirito di Firenze & Basilica di San Lorenzo di Firenze, μα δεν Ýζησε να τους δει ολοκληρωμÝνους. Οι τεχνßτες που συνÝχισαν μετÜ, κρÜτησαν αρκετÝς απü τις ιδÝες του, ιδιαßτερα στη πρþτη.
     Τα Ýργα του αυτÜ αποδεικνýουνε τη μαθηματικÞ και τεχνικÞ του ιδιοφυÀα. ΕργÜστηκε και στη στρατιωτικÞν οχýρωση της πüλης του, üταν βρÝθηκε σ' εμπüλεμη κατÜσταση με τη Πßζα και τη ΣιÝννα. ΚατÜφερε να πρωτοπορÞσει επßσης, επινοþντας τη γραμμικÞ προοπτικÞ ενüς σημεßου, προσδßδωντας Ýτσι μια νÝα διÜσταση στη ζωγραφικÞ και τη τÝχνη. ¸φτιαξε τÝλος, θεατρικÝς μηχανÝς για το θÝατρο, μηχανÝς που παρουσιÜζανε π.χ. τους αγγÝλους να πετÜνε. Ο μεγÜλος αυτüς πρωτοπüρος πÝθανε στις 15 Απρßλη 1446, σ' ηλικßα 69 ετþν και θÜφτηκε στο ναü της Santa Maria del Fiore. Ο τÜφος του βρßσκεται στη κρýπτη της μητρüπολης. Ο ΒαζÜρι Ýγραψε üτι ο ΜπρουνελλÝσκι "στÜλθηκε απü τον ουρανü για να πλουτßσει την αρχιτεκτονικÞ με νÝες μορφÝς".



   
Cupola di Santa Maria del Fiore –Duomo (1418-1436) (Τροýλος του Ντουüμο): Αποτελεß το ݵβληµα της Φλωρεντßας απü την εποχÞ της ΑναγÝννησης. Ωστüσο, µüνον αναλογιζüµενος κανεßς τo ýψος του κτιρßου εσωτερικÜ µπορεß να καταλÜβει σÞµερα σε ποιο βαθµü το κτßσιµο του ναοý αποτÝλεσε επανÜσταση στην αρχιτεκτονικÞ της εποχÞς του. Στη συνÝχεια, πρÝπει κανεßς ν' ανÝβει στο καµπαναριü, που εßναι ξÝχωρα απü το ναü και βρßσκεται δßπλα στη πρüσοψη (ολοκληρþθηκε κατÜ τον 19ο αι.), για να θαυµÜσει το απüλυτο µεγαλεßο αυτοý του αριστουργÞµατος της αρχιτεκτονικÞς. Αυτüς που το επινüησε Þταν, Ýνας µικροσκοπικüς Üνθρωπος µπρος στις τερÜστιες διαστÜσεις του εργοταξßου. Οµως νßκησε τους αντßπαλοýς του αρχιτÝκτονες και πÝτυχε το ακατüρθωτο γιατß εßχε µεγÜλο απüθεµα λýσεων. ∆εν εßχε µßα απλÞ ιδÝα αλλÜ δÝκα. Ως Üνθρωπος Þτανε πρακτικüς, δεν ݵενε στη θεωρßα, αλλÜ λܵβανε υπüψη του üλες τις παραµÝτρους ταυτüχρονα, απü τις σκαλωσιÝς ως τη ποιüτητα των υλικþν που χρησιµοποιοýνταν. Και στο µεταξý, επινüησε πριν απü τον Κολüµβο την ιστορßα του αυγοý για να πεßσει τους φλωρεντινοýς χρηµατοδüτες: Þταν αρκετü να σκεφτεß üτι üταν σπÜσεις το αυγü λßγο στην Üκρη του, µπορεß να σταθεß στο τραπÝζι. Ο ΜπρουνελλÝσκι Üλλωστε Þταν ο πρþτος αρχιτÝκτονας που κατÜλαβε üτι Ýνα εργοτÜξιο πρÝπει να συνοδεýεται απü αυτü που σÞµερα ονοµÜζουµε επικοινωνιακÞ καµπÜνια.
     Ο Αρνüλφο ντι Κܵπιο, που πÝθανε το 1302, Ýστησε το εργοτÜξιο για τον νÝο καθεδρικü. Ο Τζιüτο σχεδßασε το καµπαναριü. Οι αρχιτÝκτονες που τους διαδεχτηκανε δεν εßχαν αναρωτηθεß καθüλου για τον τροýλο. Μες στη 10ετßα του 1420 εßχαν ολοκληρωθεß τα πÜντα, συµπεριλαµβανοµÝνων των τοßχων της βÜσης του µελλοντικοý τροýλου και κανεßς δεν εßχε σκεφτεß πþς θα κατÜφερναν να τη καλýψουν.
Ο διαγωνισµüς προκηρýχθηκε κι αρχιτÝκτονες συνÝρρεαν απü παντοý, µε τα πιο τρελÜ σχÝδια: να χτιστεß µια σκαλωσιÜ κι Ýν ενδιܵεσον επßπεδο, να τολµÞσουνε το χτßσιµο µιας µεγÜλης κεντρικÞς κολþνας, να γßνει η κατασκευÞ απü ελαφρüπετρα για να εßναι πιο ελαφριÜ κλπ κλπ κλπ.. Αλλοι σκÝφτονταν γιγÜντια αντιστηρßγµατα Þ τερÜστιες αντηρßδες. Ολα τα σχÝδια απορρßφθηκαν. Η καλλßτερη ιδÝα Þταν να γεµßσουνε τον ναü µε χþµα ανܵεικτο µε νοµßσµατα, να κÜνουνε κατÜ κÜποιο τρüπο Ýνα τερÜστιο πýργο απü ܵµο, να κατασκευÜσουνε τον τροýλο µε βÜση αυτü το καλοýπι και στη συνÝχεια ν' αναθÝσουνε σ' üλους τους φτωχοýς που θα βρßσκονταν εκεß να βγÜλουνε το χþµα και να κρατÞσουνε τα χρÞµατα. Ο ΜπρουνελλÝσκι Ýφτιαξε µια µακÝτα, Ýνα µικρü κτßσµα που µποροýσε κανεßς να δει µÝχρι το 1431.
     ΑρχικÜ, Ýπρεπε να χτιστεß Ýνας κýλινδρος, ο οποßος, διÜτρητος απü στρογγυλÜ παρÜθυρα, θα στÞριζε το σýνολο και θα µεßωνε τη πßεση στους τοßχους. Στη συνÝχεια, ξεφεýγει απü τη δοµÞ του τεθλασµÝνου, οξυκüρυφου γοτθικοý τüξου. Ενþνει τÝσσερα σταυρωτÜ οξυκüρυφα τüξα, λες κι η οξυκüρυφη δοµÞ γυρνοýσε γýρω απü Ýναν Üξονα. ΦαντÜζεται για την ανακοýφιση του βÜρους Ýναν εσωτερικü κι Ýναν εξωτερικü τροýλο, δýο τροýλους που θα ενþνονταν στη βÜση του φανοý. Οι ακµÝς αποτελοýνε δοµÞ ικανÞ να στηριχθεß µüνη της. Ανܵεσα σ' αυτÝς, ο αρχιτÝκτονας προÝβλεψε διαδρüµους τους οποßους µπορεß κανεßς να επισκεφτεß ακüµα και σÞµερα. Ενωσε τα πÝτρινα τüξα µε σιδερÝνιες επικασσιτερωµÝνες ρÜβδους για να τις σταθεροποιÞσει. Για τον εσωτερικü τροýλο προÝβλεψε Ýνα ξýλινο πλαßσιο καλυµµÝνο απü σιδερÝνιες πλÜκες. Ανܵεσα στα τüξα, µε στüχο να δηµιουργÞσει τεντωµÝνες µεµβρÜνες, üπως οι µýες ανܵεσα στα κüκκαλα, τα υλικÜ πλÞρωσης θα γßνονταν üλο και πιο ελαφριÜ üσο θα υψωνüτανε το κτßριο. Θα χρειÜζονταν πλßνθοι, σε σχÞµα V -Þ ψαροκüκκαλο-, σýµφωνα µε µια παλαιÜ αρχÞ, που θ' ανεβαßνανε σπειροειδþς και σαν κεραµßδια θα εßχανε φορÜ προς το κÝντρο του ναοý. Το εντυπωσιακü εßναι üτι δεν χρειÜστηκε κανÝνα εξωτερικü ικρßωµα: µια εσωτερικÞ σκαλωσιÜ, που ψÞλωνε µÞνα µε τον µÞνα παρÜλληλα µε το εργοτÜξιο, Þταν αρκετÞ για να τοποθετηθοýν οι πÝτρες και τα τοýβλα. Πριν απü τον θÜνατü του, το 1446, εßχε αρκετü χρüνο για να δηµιουργÞσει Ýν ακριβÝς σχÝδιο για το φανü. Σýµφωνα µε την αρχÞ των γοτθικþν ακροσφηνßων, ο φανüς πρÝπει να ζυγßζει üσο το δυνατüν περισσüτερο για να εßναι απολýτως σταθερüς. Το τελικü ýψος του τροýλου εßναι 107 µÝτρα και µαζß µε τον φανü εßναι 15 µÝτρα ψηλüτερος. Μια χÜλκινη σφαßρα δεσπüζει στο σýνολο.
     Αυτü το κερασÜκι της τοýρτας σφυρηλατÞθηκε στο εργαστÞριο του Βερüκιο. Κι Þταν Ýνα απü τα πρþτα Ýργα στα οποßα δοýλεψε Ýνας νÝος µαθητευüµενος, ονüµατι ΛεονÜρντο Ντα Βßντσι. Τι ωραßος συµβολισµüς: η ιδιοφυÀα της επüµενης περιüδου Ýβαλε τη τελευταßα πινελιÜ διασφαλßζοντας την αιωνüβια αντοχÞ του κτιρßου που συµβολßζει τη πρþιµη αναγÝννηση. Κι η σφαßρα αυτÞ, παρÜ τα χτυπÞµατα των κεραυνþν που Ýχει δεχτεß, πÜντα συντηρεßται και τοποθετεßται και πÜλι στη θÝση της απü τους αρχιτÝκτονες του καθεδρικοý.
     Ο Τροýλος Ýχει διÜμετρο 42 μÝτρα κι Ýχει σχÞμα γοτθικÞς αψßδας þστε να προσαρμüζεται καλλßτερα στη παλιÜ μεσαιωνικÞ εκκλησßα που προûπÞρχε. Αποτελεßται απü τοýβλα διαφüρων μεγεθþν που στηρßζονται μüνα τους, τοποθετημÝνα σε σχÞμα ψαροκüκκαλου, τεχνικÞ που αντÝγραψε απü ρωμαúκÜ κτßρια, üπως το ΠÜνθεον. Το επαναστατικü επßτευγμÜ του Þταν üτι Ýχτισε τον μεγαλýτερο τροýλο της εποχÞς του χωρßς σκαλωσιÝς. Η δομÞ του εßναι αυτοφερüμενη, δηλαδÞ ο τροýλος στηριζüταν μüνος του κατÜ το σταδιακü του κτßσιμο, χωρßς να χρειÜζεται ξυλοκατασκευÞ που ξεκινÜει απü το Ýδαφος. Ο τροýλος στηρßζεται σε μßα οκταγωνικÞ βÜση κι αποτελεßται απü δýο θüλους, τον Ýνα μÝσα στον Üλλο, για να προστατεýεται απü την υγρασßα αλλÜ και για να φαßνεται πιο μεγαλοπρεπÞς.
     Ο ΜπρουνελλÝσκι οργανþνει το εργοτÜξιο με μοντÝρνο τρüπο, προμηθεýει με σχÝδια και μακÝτες τους τεχνßτες, εφευρßσκει μηχανÞματα για να σηκþνουνε τα βÜρη. Οταν η οικοδομÞ φτÜνει σε πολý ψηλü επßπεδο, üπως διηγεßται ο ΒαζÜρι, ο αρχιτÝκτονας ανοßγει εκεß ψηλÜ Ýνα μαγειρεßο με κουζßνα, Ýτσι þστε οι εργÜτες να μη χρειÜζεται να κατεβοýνε κÜτω πριν απü το βρÜδυ. Η κατασκευÞ του Θüλου τονε κρÜτησε δεσμευμÝνο μÝχρι το θÜνατü του (1444) αλλÜ ενδιÜμεσα ασχολÞθηκε και με Üλλα Ýργα, üπως οι εκκλησßες του Σαν ΛορÝντσο (San Lorenzo) και του Αγßου Πνεýματος (Santo Spirito).
    Lo Spedale degli Innocenti (1419-44) (Νοσοκομεßο των Αθþων) (Ορφανοτροφεßο): 
¼πως στα αρχαßα κτßσματα, υπÜρχει Ýνας κανüνας που καθορßζει τις αναλογßες μεταξý των διαφüρων αρχιτεκτονικþν μερþν. Βασικü στοιχεßο της κατασκευÞς εßναι üτι το ýψος της κολþνας εßναι 18-21 φορÝς τη διÜμετρο της βÜσης. Παρüμοια αναλογßα καθορßζει επßσης την απüσταση απü μßα κολþνα στην Üλλη και το ýψος των τüξων. ΥπÞρξε το πρþτο ορφανοτροφεßο της Ευρþπης κι Ýνα απü τα πρþτα αρχιτεκτονικÜ Ýργα της ΑναγÝννησης. Ακüμη σÞμερα, στα πλαßσια της παρÜδοσης για τη προστασßα των παιδιþν, φιλοξενεß δýο Üσυλα για παιδιÜ, Ýνα νηπιαγωγεßο, τρßα σπßτια-οικογÝνειες προορισμÝνα για τη φιλοξενßα παιδιþν σε οικογενειακü περιβÜλλον και μερικÜ γραφεßα Ýρευνας της Unicef.
    Sagrestia Vecchia di San Lorenzo (Παλιü σκευοφυλÜκειο του San Lorenzo): Εßναι Ýνα απü τα αριστουργÞματÜ του και της πρþιμης αναγÝννησης γενικÜ. Ολοκληρþθηκε αρχιτεκτονικÜ μεταξý του 1420-8, ενþ η γλυπτικÞ διακüσμηση χρονολογεßται απü το 1428 ως το 1443.
Το Ýργο, που εßναι το μοναδικü με το οποßο ο μεγÜλος αρχιτÝκτονας ασχολÞθηκε μÝχρι το τÝλος των εργασιþν, υπÞρξε παρÜδειγμα γεωμετρικÞς καθαρüτητας και κομψüτητας των γραμμþν. ΟνομÜστηκε Παλιü σκευοφυλÜκιο (Sagrestia Vecchia) γιατß ακολοýθησε η κατασκευÞ του ΝÝου σκευοφυλακεßου (Sagrestia Nuova) απü τον ΜιχαÞλ ¢γγελο (1521).
    ΣυμπερασματικÜ, μπορουμε να ποýμε πως σ' üλα τα Ýργα του κυριαρχεß Ýνα καθαρü κι ορθολογιστικü πνεýμα, το οποßο ρυθμßζει αρμονικÜ τις λειτουργßες της üρασης και της νüησης. Απü το αρχικü σχÝδιο του μεγÜρου Πßτι του ΜπρουνελλÝσκι, σχεδüν τßποτε δεν απομÝνει μετÜ τις μεταγενÝστερες μετατροπÝς κι επεκτÜσεις. Δεν εßναι δυνατüν να εκτιμηθεß ορθÜ η καλλιτεχνικÞ κι ιστορικÞ σημασßα του χωρßς να αναφερθεß η αποφασιστικÞ συμβολÞ του στις καλλιτεχνικÝς ιδÝες της ΑναγÝννησης. Θεωρεßται πιüτερο απü κÜθε Üλλον ο νÝος Üνθρωπος στον οποßον οφεßλεται η μετÜβαση απü τη γοτθικÞ αντßληψη σε μια τÝχνη ορθολογιστικÞ που αποτελεß για το θεατÞ Þ τον επισκÝπτη μια καθαρÞ και νοητÞ εμπειρßα. Ο συμβολισμüς, απü περιγραφικüς που Þτανε στις διακοσμÞσεις των γοτθικþν μητροπολιτικþν ναþν, γßνεται οργανικüς, εντÜσσεται δηλαδÞ στην ßδια τη κατασκευÞ του κτιρßου κι ακολουθεß τους ßδιους κανüνες των αναλογιþν, του ρυθμοý και της ισορροπßας, οι οποßοι κατÜ τους αρχαßους φιλοσüφους ρυθμßζανε τη φυσικÞ και τη πνευματικÞ ζωÞ. ¸τσι, η επανÜληψη των στοιχεßων της κλασσικÞς αρχιτεκτονικÞς σε μÝτρα, που δεν εßχανε ποτÝ Üλλοτε πραγματοποιηθεß, αποκτÜ Ýννοια διαφορετικÞ απü κεßνη της τυχαßας Þ επιφανειακÞς απομßμησης. Εßναι Ýνας τρüπος εμπλουτισμοý των μÝσων και των γνþσεων ανÜλογος με αυτüν που πραγματοποßησαν οι ουμανιστÝς, οι οποßοι προσαρμüζανε το ýφος τους στο πνεýμα του ΚικÝρωνα. ΕξÜλλου το ιδιαßτερο ενδιαφÝρον του για τα δημüσια Ýργα Þ τα συνδεüμενα με τις μεγÜλες οικογÝνειες της Φλωρεντßας φανερþνει üτι η ανανÝωση των αρχιτεκτονικþν αντιλÞψεων εßχε σα σκοπü να δþσει νÝα πνοÞ και στην ßδια την κοινωνικÞ ζωÞ.
     Σημεßωση υπü Ýλεγχον: Την εποχÞ αυτÞ οι ΜÝδικοι τραβοýσανε κÜτι ζüρια κι εßχανε περιÝλθει σε απελπισßα καθþς χÜναν απü τη πßεση των αντιπÜλων τους, το λαúκüν Ýρεισμα. Τüτε ο ΛορÝντζο ΜÝντιτσι εßχε τη φαεινÞν ιδÝα να στρÝψει üλο αυτü στο θρησκευτικü κι αφοý μßλησε στο λαü της Φλωρεντßας για τη χαλÜρωση που εßχαν üλοι τους στο θÝμα του Θεοý, τους κÜλεσε να συσπειρωθοýν üλοι μαζß στο Θεü κι ανÞγγειλε σε μιαν ιδÝα της στιγμÞς, τη δημιουργßα του Θüλου, λÝγοντας χαρακτηριστικÜ πως "ο Θεüς μας ξÝχασε επειδÞ δεν ολοκληρþσαμε τον Οßκο του". ΑυτÞ η ιδÝα σε συνδυασμü με τα πýρινα λüγια του ΛορÝντζο του ΜεγαλοπρεπÞ, φÝρανε το επιθυμητü αποτÝλεσμα, συσπειρþσανε το λαü της πüλης στο Θεü και στους ΜÝντιτσι κι Ýμενε μüνο το πρüβλημα του ποιüς και πως θα το πετýχει καθþς και το πως θα χρηματοδοτηθεß Ýνα τÝτοιο Ýργο! ΤελικÜ ως φαßνεται και Üνθρωπος βρÝθηκε και τα χρÞματα κι üχι μüνον αυτü, αλλÜ σýσσωμη η πüλη βοÞθησε στο να τελειþσει αυτü το μεγÜλο κι απßστευτο Ýργο.

===================



    'Αγαλμα ΜπρουνελÝσκι            Old Sacristy of S. Lorenzo (εσωτ.)



                                   Chieza Di Santo Spirito



                Θυσßα ΙσαÜκ



                              Σταýρωση



                                                Capella dei Pazzi



            Chieza del Santa Croce



                                         Duomo Santa Maria



              Duomo (εξωτ.)



                             Ospedale degli Innocenti



                                            Palazzo Pitti



                                                      
Rotonda



                                              Sagrestia Vecchia



                                Old Sacristy of S. Lorenzo (εσωτ.                         



                                    Chieza Di Santo Spirito (πρüσοψη)



                                       Chieza Di Santo Spirito (πλευρÜ)



                Old Sacristy of S. Lorenzo (εσωτ.)



          Old Sacristy of S. Lorenzo (εσωτ.)



                                        
ΕπιτÜφειο Μποýστο



                           ΕπιτÜφιο Επßγραμμα



                                Ο ΤÜφος Του ΜπρουνελÝσκι

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers