ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì 

Áñ÷áßïé ÐïéçôÝò ÉÉ: Äçìéïõñãïß (ôÝëïò)

          Η Αρχαßα Τραγωδßα

Η αρχαßα τραγωδßα, η αρχαßα τραγωδßα
εßναι ιερÜ κι ευρεßα ως του σýμπαντος καρδßα.
Την εγÝννησεν εßς δÞμος, μßα πüλις Ελληνßς,
αλλ’ ευθýς εκεßνη Ýπτη, κι Ýστησεν εν ουρανοßς
την σκηνÞν.

Εν θεÜτρω Ολυμπßω, εν αξßα των κονßστρα,
ο Ιππüλυτος, ο Αßας, ¢λκηστις και ΚλυταιμνÞστρα,
την ζωÞν μας διηγοýνται την δεινÞν και την κενÞν
και ελÝους θεßου πßπτει εις την γην την αλγεινÞν
η ρανßς.

Υπü την μικροτÝραν της μορφÞν την τραγωδßαν
Ýβλεπε και εθαýμαζε των Αθηνþν ο δÞμος.
Η τραγωδßα Þκμαζεν εντüς του σαπφειρßνου
θεÜτρου τ’ ουρανοý. Εκεß ακροατÜς της εßχε
τους αθανÜτους. Κι οι θεοß, επß εδρþν μεγÜλων
εκ καθαροý αδÜμαντος, Þκουον εν αφÜτω
ευχαριστÞσει τους καλοýς του ΣοφοκλÝους στßχους,
του Ευριπßδου τους παλμοýς, το ýψος του Αισχýλου,
και του λεπτοý ΑγÜθωνος Ατθßδας φαντασßας.

ΑντÜξιοι υποκριταß των υψηλþν δραμÜτων
Þσαν αι Μοýσαι, ο ΕρμÞς και ο σοφüς Απüλλων,
ο προσφιλÞς Διüνυσος, η ΑθηνÜ κι η ¹βη.
Και επληροýντο τ’ ουρανοý με ποßησιν οι θüλοι·
αντÞχουν οι μονüλογοι, εýγλωττοι και πενθοýντες·
και οι χοροß, ακÝνωτοι πηγαß της αρμονßας·
κι οι ευφυεßς διÜλογοι με τας βραχεßας φρÜσεις.
Η φýσις üλη ευλαβÞς εσßγα, μη ταρÜξει
την θεσπεσßαν εορτÞν θüρυβος τρικυμßας.

Ακßνητοι και ευλαβεßς, αÞρ, και γη, και πüντος
εφροýρουν των μεγÜλων των θεþν την ηρεμßαν.
Και κÜποτε τοις Þρχετο ηχþ απü τα Üνω,
ολßγων στßχων Ýπνεεν Üυλος ανθοδÝσμη,
με «Εýγε, εýγε» των θεþν, τρßμετροι μεμιγμÝνοι.

Κι Ýλεγεν ο αÞρ τη γη, κι η γραßα γη τω πüντω·
"ΣιγÞ, σιγÞ· ακοýσομεν. Εντüς του ουρανßου
θεÜτρου, την παρÜστασιν τελοýν της Αντιγüνης".

Η αρχαßα τραγωδßα, η αρχαßα τραγωδßα
εßναι ιερÜ κι ευρεßα ως του σýμπαντος καρδßα.
Την εγÝννησεν εßς δÞμος, μßα πüλις Ελληνßς,
αλλ’ ευθýς εκεßνη Ýπτη, κι Ýστησεν εν ουρανοßς
την σκηνÞν.

Εν θεÜτρω Ολυμπßω, εν αξßα των κονßστρα,
ο Ιππüλυτος, ο Αßας, ¢λκηστις και ΚλυταιμνÞστρα,
διηγοýνται την ζωÞν μας την δεινÞν και την κενÞν
και ελÝους θεßου πßπτει εις την γην την αλγεινÞν
η ρανßς.
                     1893-7

     Θεþρησα καλü να κλεßσω το αρχινισθÝν Üρθρο για την Αρχαßα Ποßηση και τα εßδη της με το ποßημα τοýτο του ΚαβÜφη, που ανÞκει στα ΑποκηρυγμÝνα του κι αναφÝρεται σ' Ýνα μεγÜλο κομμÜτι της, την Αρχαßα Τραγωδßα. Εδþ üμως θα συνεχßσω και θα τελειþσω τους Δημιουργοýς που ξεκßνησα στο ¢ρθρο 2. ΕπιλÝγησαν να ξεχωρßσουν αυτοß, λüγω üγκου κι üχι σπουδαιüτητας αν κι εßναι απü τους κορυφαßους.
     Δεν Ýχω να πω πολλÜ, μüνο καλÞ συνÝχεια, για üσους προχωρÞσαν εδþ και καλÞ αρχÞ για üσους ξεκινÜνε τþρα απü εδþ, με προτροπÞ να πÜνε μετÜ και πßσω.
Π.Χ.


========================

ΘÜμυρις:

     Θεωρþ σκüπιμο να ξεκινÞσω το τελευταßο κομμÜτι τοýτου του Üρθρου με δýο εκτüς αλφαβητικÞς Þ Üλλης σειρÜς, μυθολογικοýς ποιητÝς και μουσικοýς: το ΘÜμυρι και το Λßνο. Συγγνþμη γι' αυτÞ τη... παρασπονδßα, αλλÜ θαρρþ Ýπρεπε να το κÜνω Ýτσι, γιατß βρßσκονται τüσο παλιÜ και στη σφαßρα της μυθολογßας. Π.Χ.

     Στην ελληνικÞ μυθολογßα ο ΘÜμυρις Þ Θαμýρας Þτανε θρυλικüς ποιητÞς, τραγουδιστÞς και μουσικüς, στον οποßο οι αρχαßοι ¸λληνες αποδßδανε πολλÜ ποιÞματα κι ωδÝς, καθþς και νεωτερισμοýς στη ΜουσικÞ. Σýμφωνα με τον ¼μηρο και τον Ευριπßδη καταγüταν απü τη ΘρÜκη. ΚατÜ τη παρÜδοση, Þτανε γιος του μουσικοý ΦιλÜμμωνα και της νýμφης Αργιüπης Þ της Αρσινüης. Ο μουσικüς των προúστορικþν χρüνων ΦιλÜμμων, γιος του Απüλλωνα, θεωροýνταν απü μερικοýς κι ιδρυτÞς μυστικþν λατρειþν üπως της ΛÝρνας (Παυσ. 2, 37, 2). Η Αργιüπη ζοýσε αρχικÜ στον Παρνασσü, üταν üμως Ýμεινε Ýγκυος, λÝνε πως μετοßκησε στους Οδρýσες, γιατß ο ΦιλÜμμωνας δεν Þθελε να τη φÝρει στο σπßτι του. Γι' αυτü τονε λÝνε, λüγω καταγωγÞς, Οδρýση και ΘρÜκα.
    ¢λλοι λÝνε üτι Þταν γιος του ΑÝθλιου κι εγγονüς του Ενδυμßωνα, γιος μιας Μοýσας, της Ερατþς Þ της ΜελπομÝνης. ¹τανε πολý üμορφος, ερωτεýτηκε τον ΥÜκινθο και λεγüταν üτι αυτüς πρþτος εισÞγαγε τον Ýρωτα ανÜμεσα στους Üνδρες. Μουσικüς Üριστος, πολý καλüς στο τραγοýδι και τη λýρα -πþς αλλιþς, αφοý εßχε για δÜσκαλο τον Üλλο σπουδαßο μουσικü, τον Λßνο.


         Ο ΘÜμυρις παßζει τη λýρα του σ' Ýνα βρÜχο και πßσω του 2 Μοýσες

     Καινοτüμος, Ýγραψε και μελοποßησε μßα Θεογονßα, μßα Κοσμογονßα και μßα Τιτανομαχßα. Πßστευαν επßσης üτι αυτüς Þταν ο εφευρÝτης του δþριου τρüπουυποδþριου, εßναι μουσικü σýστημα  7τονων κλιμÜκων ημιτονßων). Απü τον πατÝρα του Þταν εγγονüς του θεοý Απüλλωνα. Σýμφωνα μ' Üλλες εκδοχÝς, Þτανε γιος του Αεθλßου κι εγγονüς του Ενδυμßωνα, ενþ μητÝρα του Þταν η Μοýσα Ερατþ Þ η ΜελπομÝνη. Ο προομηρικüς ποιητÞς και μουσικüς φημιζüτανε για την ομορφιÜ του, το τραγοýδι και το παßξιμο της λýρας, üργανο που διδÜχτηκε απü το Λßνο*. Μια Üλλη παρÜδοση λÝει üτι δßδαξε τον ¼μηρο μουσικÞ.

     Ο Μουσικüς (ΘÜμυρις;), απü τοιχογραφßα του Ανακτüρου του ΝÝστορα στη Πýλο

     ΠερÞφανος για τις ικανüτητÝς του τüλμησε να αμφισβητÞσει την υπεροχÞ των Μουσþν, αλλÜ στον αγþνα που επακολοýθησε νικÞθηκε. Ο Ομηρος διηγεßται üτι ο δÜσκαλüς του μπλÝχτηκε σε μουσικü αγþνα με τις Μοýσες. ΘυμωμÝνες εκεßνες -και για τον πρüσθετο λüγο üτι  ζÞτησε να πλαγιÜσουν μαζß του σε περßπτωση που νικοýσε, απεßλησε με πρüσθετη τιμωρßα την καθεμιÜ χωριστÜ και με διαφορετικü τρüπο- τον τýφλωσαν, του στÝρησαν τις ικανüτητÝς του στη μουσικÞ κι üρισαν να μεταβεß μετÜ τον θÜνατü του στον τüπο των τιμωριþν üπου θα βρισκüταν μαζß με Üλλους ασεβεßς. Κατüπιν τοýτων συντριμμÝνος, καθþς πÞγαινε απü την Οιχαλßα στο Δþριον, κοντÜ στην αρχαßα Ιθþμη, φτÜνοντας στο ποτÜμι (σημερινÞ Μαυροζοýμενα) πÝταξε τη λýρα σαν Üχρηστη και το ποτÜμι πÞρε το üνομα Βαλýρα (απü το βÜλλω και λýρα), "...γενέσθαι δὲ τὸ ὄνομα τῷ ποταμῷ λέγουσι Θαμύριδος τὴν λύραν ἐνταῦθα ἀποβαλόντος ἐπὶ τῇ πηρώσει" (Παυσ. 4.33.3).. Το ποτÜμι συνÜντησε ο Παυσανßας στο δρüμο προς τη Μεγαλüπολη, σε απüσταση 30 σταδßων απü τη πýλη στη κορυφÞ της Ιθþμης. Ο μýθος του ΘÜμυρι εßναι ενας απü τους πολλοýς που συναντþνται παρÜλληλα στη Θεσσαλßα και στη Μεσσηνßα. Τον μýθο τον αναφÝρει κι ο Ησßοδος και παρουσιÜζει το ΘρÜκα ΘÜμυρι να συναντιÝται με τις Πιερßδες Μοýσες στο φημισμÝνο Δþριον πεδßο, στη νüτια Ýξοδο των Τεμπþν κι εκεß ν' ανταγωνßζεται μ' αυτÝς και να τυφλþνεται. Ο τüπος της τιμωρßας τοποθετεßται στο Δþριο, κοντÜ στην Πýλο, Þ στο Δþτιο της Θεσσαλßας. Ο Παυσανßας üμως αναφÝρει πως Ýχασε το φως του πιθανþς απü κÜποια ασθÝνεια και σταμÜτησε ν' απαγγÝλλει ποιÞματα: "διεφθάρη δὲ ὁ Θάμυρις ἐμοὶ δοκεῖν ὑπὸ νόσου τοὺς ὀφθαλμούς" (Παυσ. 4.33.7), ενþ συνεχßζει λÝγοντας πως αντßθετα, Üλλοι αοιδοß και μουσικοß δεν πτοÞθηκας σε δικÝς τους αντßστοιχες κακουχßες και συνÝχισαν. ΤÝλος λÝει πως στη τÝχνη τον παρßσταναν τυφλü με μια σπασμÝνη λýρα στο χÝρι.
     Ο ΠλÜτων τον αναφÝρει σε πολλÜ Ýργα του, στους Νüμους γρÜφει: κανεßς να μη τραγουδÞσει Üσημο τραγοýδι αν δεν το επιτρÝψουν οι νομοφýλακες ακüμα κι αν εßναι καλλßτερο απü τους ýμνους του ΘÜμυρι. Ο ΣοφοκλÞς Ýγραψε Ýργο με τßτλο Θαμýρας και λÝγεται üτι, üταν παßχτηκε, ο ßδιος Ýπαιζε τη λýρα (ΑθÞν., Δειπν. 14.40). Ο ΠλÜτωνας γρÜφει πως ο ΘÜμυρης επÝλεξε να μετεμψυχωθεß σε αηδüνι κι ο Παυσανßας, περιγρÜφοντας τους μεγÜλους πßνακες του Πολυγνþτου στη ΛÝσχη των Δελφþν, σημειþνει üτι σε Ýναν απü αυτοýς απεικονιζüταν ο ΘÜμυρης στον ¢δη, καθισμÝνος κοντÜ στον Πελßα, του οποßου τα μÜτια δε φαßνονται καθαρÜ κι Ýχει ατημÝλητη εμφÜνιση. Τα μαλλιÜ και τα γÝνεια του εßναι πλοýσια. Στα πüδια του εßναι πεσμÝνη η λýρα κι Ýχει σπασμÝνα πλαßσια και χορδÝς. ºσως αυτüς ο ΘÜμυρης να ταυτßζεται με κεßνον που πρþτος Ýπαιξε τη λýρα χωρßς τη συνοδεßα Üσματος, ενþ αναφÝρεται και ως πιθανüς πατÝρας του Μουσαßου Þ του ΟμÞρου.


     Σýμφωνα με τον Παυσανßα: Στο δρüμο προς τη Μεγαλüπολη, απü τη κορφÞ της Ιθþμης, συναντÜ σε απüσταση 30 σταδßων απü τη πýλη το ρÝμα της Βαλýρας. Το üνομα λÝνε πως δüθηκε στον ποταμü επειδÞ ο ΘÜμυρις πÝταξε κει τη λýρα του üταν τυφλþθηκε. Ο Θαμυρις Þταν γιος του ΦιλÜμμωνα και της νýμφης Αργιüπης. Η Αργιüπη ζοýσε αρχικÜ περß τον Παρνασσü, üταν üμως Ýμεινε Ýγκυος, λÝνε πως μετοßκησε στους Οδρýσες, γιατß ο ΦιλÜμμωνας δεν Þθελε να την φÝρει στο σπιτι του. Γι’ αυτü τον ΘÜμυρι τον λÝνε Οδρýση και ΘρÜκα. Ο μουσικüς δε, των προúστορικþν χρüνων ΦιλÜμμων, γιος του Απüλλωνα, θεωροýνταν απü μερικοýς κι ιδρυτÞς μυστικþν λατρειþν üπως της ΛÝρνας.
     Ο προομηρικüς ποιητÞς και μουσικüς ΘÜμυρις φημßζονταν για την ομορφιÜ του, για το τραγοýδι και για το παßξιμο της λýρας. ΠερÞφανος για τις ικανüτητÝς του τüλμησε να αμφισβητÞσει την υπεροχÞ των Μουσþν, αλλÜ στον αγþνα που επακολοýθησε νικÞθηκε. Οι Μοýσες εκδικοýμενες τον τýφλωσαν, καθþς πÞγαινε απü την Οιχαλßα στο Δþριον κι εκεßνος φτÜνοντας στο ποτÜμι πÝταξε τη λýρα ως Üχρηστη και το ποτÜμι πÞρε το üνομα Βαλýρα. Ο μýθος του ΘÜμυρι εßναι ενας απü τους πολλοýς που συναντþνται παρÜλληλα σε Θεσσαλßα και Μεσσηνßα. Τον μýθο τον αναφÝρει κι ο Ησßοδος και παρουσιÜζει τον ΘρÜκα ΘÜμυρι να συναντιÝται με τις Πιερßδες Μοýσες στο φημισμÝνο Δþτιον πεδßον (στη νüτια Ýξοδο των Τεμπþν) κι εκει να ανταγωνßζεται μ’ αυτÝς και να τυφλþνεται].
     ΑναφÝρει τον μýθο του ΘÜμυρη και ταυτßζει την Οιχαλßα -απ’ üπου ερχüταν ο ΘÜμυρις- με την αρχαßα Ανδανßα üπου τελοýνταν τα μυστÞρια του Λýκου και του Καýκωνα. Η περιοχÞ βρισκεται απÝναντι απü την σημερινÞ πεδιÜδα του ΜελιγαλÜ, -αρχαßος Στενýκληρος και ΚÜπρου σÞμ]. Στην Οιχαλßα τοποθετεß ο Παυσανßας το ΚαρνÜσιον ¢λσος, που Þτανε γεμÜτο κυπαρßσσια. ΑγÜλματα θεþν υπÞρχαν του Απüλλωνα Καρνεßου, -της ΑγνÞς- και του ΕρμÞ με κριÜρι. Το üνομα ΑγνÞ Þτανε το προσωνýμιο της κüρης της ΔÞμητρας. ΚοντÜ στο Üγαλμα πηγÜζει νερü. Τα μυστÞρια του ΚαρνÜσου ο Παυσανιας τα θεωροýσε τα ιερüτερα μετÜ τα Ελευσßνια. Εκεß φυλασσüταν μια χÜλκινη υδρßα που ειχε βρει ο Αργεßος στρατηγüς ΕπιτÝλης. Αυτüς εßχε συνεργασθεß στο κτßσιμο της ΜεσσÞνης με τον Επαμεινþνδα. Βοηθοýμενος ο ΕπιτÝλης, ο γιος του Αισχßνη, απü üνειρο βρÞκε τη χÜλκινη υδρßα που εßχε κρýψει στις υπþρειες της Ιθþμης ο ΑριστομÝνης και την Ýφερε στον Επαμεινþνδα, ο οποßος βρÞκε μÝσα την παρακαταθÞκη του ΑριστομÝνη, δηλαδÞ Ýλασμα κασσιτÝρου λεπτüτατο, που Þτανε γραμμÝνο το τελετουργικü των μυστηρßων της Ανδανßας, -8 σταδια αριστερÜ βρßσκονται σÞμερα τα ερεßπια της Ανδανßας.
_____________________
 * Ο Λßνος Þ και Οιτüλινος, εßναι πρüσωπο της ελληνικÞς μυθολογßας, γνωστüς για τις μουσικÝς του ικανüτητες και φερüμενος ως εφευρÝτης της μελωδßας και του ρυθμοý. ΑναφÝρεται σα τÝκνο του Οßαγρου Þ του θεοý Απüλλωνα και της ΨαμÜθης (εναλλακτικÜ αναφÝρονται η Καλλιüπη, η Ουρανßα κι η Τερψιχüρη). Ο ΡισπÝν αναφÝρει üτι γονεßς του ΟρφÝα Þταν ο Απüλλωνας κι η Μοýσα Καλλιüπη κι αδελφüς του ο Λßνος, αλλÜ δεν αναφÝρει τη μητÝρα. Aδελφüς του υπÞρξεν ο ΟρφÝας, στον οποßο δßδαξε μουσικÞ και λýρα. Δßδαξε και τον ΗρακλÞ, που τονε σκüτωσε, οργισμÝνος για τις επικρßσεις του δασκÜλου του. Στη ΒιβλιοθÞκη του ψευδο-Απολλüδωρου αναφÝρεται ως μητÝρα του η Καλλιüπη. Σ' Üλλες πηγÝς αναφÝρεται σα γιος του Απüλλωνα και της ΨαμÜθης, κüρης του ΒασιλÝα του ¢ργους Κροτþπου. Φοβοýμενη την οργÞ του πατÝρα, εγκατÝλειψε το παιδß, που βρÝθηκε και κατασπαρÜχθηκε απü τσοπανüσκυλα. Ο Απüλλωνας για να εκδικηθεß τον Üδικο χαμü του γιου του, Ýστειλε στους Αργεßτες τη ΠοινÞ, η οποßα Üρπαζε τα παιδιÜ απü τις μανÜδες τους. Ο Κüροιβος ο Φρýγας την αντιμετþπισε, προκαλþντας την οργÞ του θεοý, που Ýσπειρε πανþλη, κÜτι που οδÞγησε το ¢ργος στη καταστροφÞ.



     ¹τανε λοιπüν ποιητÞς και στη κλασσικÞ εποχÞ τοý απÝδιδαν φιλοσοφικÝς κι απüκρυφες πραγματεßες. Κυρßως Þταν μουσικüς ικανüτατος, εφευρÝτης του ρυθμοý και της μελωδßας, καινοτüμος που αντικατÝστησε το υλικü απü το οποßο κατασκευÜζονταν οι χορδÝς της λýρας, αντß για χορδÝς απü λινÜρι χρησιμοποßησε χορδÝς απü Ýντερο. Λεγüταν ακüμη πως Ýμαθε απü τον ΚÜδμο το φοινικικü αλφÜβητο, ονüμασε τα γρÜμματα κι Ýδωσε το τελικü σχÞμα τους. ΑμετροεπÞς για τις ικανüτητÝς του, καυχÞθηκε πως μποροýσε να συναγωνιστεß στο τραγοýδι και τον Απüλλωνα, ο θεüς üμως οργßστηκε και τον σκüτωσε τιμωρþντας τον σκληρÜ για την ýβρη του.
     Σýμφωνα με μια παρÜδοση ο Λßνος, που εßχε Ýρθει στη ΘÞβα κι εßχε πολιτογραφηθεß Θηβαßος πολßτης, υπÞρξε δÜσκαλος του ΗρακλÞ στη
μουσικÞ, ενþ Üλλοι τον εκπαßδευσαν στη τÝχνη της οδÞγησης του Üρματος (Αμφιτρýωνας), της πÜλης (Αυτüλυκος, παπποýς του ΟδυσσÝα απü
τη πλευρÜ της μητÝρας του), στην τοξοβολßα (Εýρυτος), στη χρÞση των üπλων (ΚÜστορας). Δßδαξε στον ΗρακλÞ και στον αδελφü του ΙφικλÞ να τραγουδÜ παßζοντας κιθÜρα. Κι ο μεν ΙφικλÞς Þταν επιμελÞς μαθητÞς, ο ΗρακλÞς üμως Þταν αψýς, τüσο που τελικÜ σκüτωσε το δÜσκαλο. Ο φüνος προκλÞθηκε απü μια παρατÞρηση, Þ απü συνεχüμενες παρατηρÞσεις και τιμωρßες που του επÝβαλλε για το παßξιμü του στη κιθÜρα. Ο μαθητÞς οργßστηκε, χτýπησε το δÜσκαλο με το μουσικü üργανο Þ με μια πÝτρα Þ με το πλÞκτρο, üργανο που χτυποýσανε τις χορδÝς της λýρας και τον σκüτωσε. Ο φüνος παριστÜνεται και σε κýλικα του Δοýριδος üπου ο ΗρακλÞς επιτßθεται στο Λßνο με το πλÞκτρο κι εκεßνος, προκειμÝνου να αμυνθεß, σηκþνει ψηλÜ τη λýρα του.



    Σε ερυθρüμορφο σκýφο του ΖωγρÜφου του Πιστüξενου εßναι πολý χαρακτηριστικÝς του Þθους των αδελφþν οι παραστÜσεις που καλýπτουν τις δýο πλευρÝς του αγγεßου. Στη μßα ο επιμελÞς ΙφικλÞς ακοýει προσεκτικÜ το δÜσκαλο Λßνο και προσπαθεß να βÜλει τα χÝρια του πÜνω στη λýρα üπως ο δÜσκαλüς του. Στην Üλλη πλευρÜ εικονßζεται ο ΗρακλÞς üρθιος, ακουμπισμÝνος σ' Ýνα μεγÜλο βÝλος, συνοδευμÝνος απü την Üγνωστη γριÜ τροφü Γεροψþ που κρατÜ στο αριστερü της χÝρι τη λýρα του νÝου και στο δεξß βακτρßα, να προσÝρχεται στο μÜθημα αργοπορημÝνος. Η αψÜδα του Þθους του γιου του Δßα ßσως λανθÜνει στη μορφÞ της γριÜς απü τη ΘρÜκη, που στο φαντασιακü των νοτιοελλαδιτþν κατοικοýνταν απü φυλÝς Üγριες. Ýχει τατουÜζ στο λαιμü, στα πüδια, στα χÝρια, το στüμα της εßναι μισÜνοιχτο, Ýντονο το προγοýλι της, η μýτη μεγÜλη. Στη δßκη που κÜποιοι κßνησαν εναντßον του ΗρακλÞ για τον φüνο, εκεßνος τους διÜβασε νüμο του ΡαδÜμανθυ*, που Ýλεγε üτι απαλλÜσσεται απü κÜθε κατηγορßα üποιος υπερασπßζεται τον εαυτü του απü αυτüν που πÜει Üδικα να επιτεθεß, κι αθωþθηκε.


    Ο Λßνος ανÞκει στη κατηγορßα των μυθικþν μορφþν που παραμεßνανε ζωντανÝς, Üρα Þτανε φυσικü που Üρχισαν να προστßθενται διÜφορες λεπτομÝρειες για τη ζωÞ και το θÜνατü του και να τροποποιεßται η καταγωγÞ του. ΘεωρÞθηκε γιος του ΕρμÞ, που Þτανε και θεüς της επιστÞμης και κυρßως της γλþσσας (εýλογη σýνδεση λüγω της συμβολÞς του στη διαμüρφωση του φοινικικοý αλφÜβητου). Κι επειδÞ Þτανε σπουδαßος μουσικüς, τον συνÝδεσαν και με τον ΟρφÝα δßδοντÜς του τον ßδιο πατÝρα, τον Οßαγρο, Üλλοτε πÜλι τονε θεωροýσανε δÜσκαλο του ΟρφÝα, üπως θεωρÞθηκε και δÜσκαλος του Üλλου μουσικοý, του ΘÜμυρη. Αδελφüς Þ δÜσκαλος του ΟρφÝα, η τÜση Þταν της εξομεßωσης μαζß τους.
     Ο Παυσανßας διασþζει και μιαν ιστορßα, θηβαúκÞς προÝλευσης, για τη τýχη των οστþν του, παρüμοιας σημασßας με κεßνη για τα οστÜ του
ΟρφÝα. Σýμφωνα με αυτÞ τα οστÜ του, που εßχε ταφεß στη ΘÞβα, μεταφερθÞκανε στη Μακεδονßα. Η μεταφορÜ πραγματοποιÞθηκε απ' το Φßλιππο μετÜ τη νßκη του στη Χαιρþνεια ýστερα απü üνειρο που 'δε, üπως κι η επαναφορÜ τους στον αρχικü τüπο ταφÞς. Οι μεταφορÝς αυτÝς Þτανε κινÞσεις πολιτικοý περιεχομÝνου, üπως και των οστþν του ΟρφÝα απü τα Λεßβηθρα στο Δßον: η πüλη κυριαρχοýσε πλÝον στη πολιτικÞ κι επιζητοýσε τη σýνδεση με την ορφικÞ λατρεßα, συνδεδεμÝνη τüσο με τα λαúκÜ στρþματα üσο και με την αριστοκρατßα.



    ΣχετικÜ με τη ταυτüτητα του Λßνου που σκüτωσε ο ΗρακλÞς, ο Παυσανßας διευκρινßζει üτι δεν πρüκειται για τον αδελφü του ΟρφÝα, αλλÜ για το γιο του Θηβαßου Ισμηνοý Þ ΙσμÞνιου Þ του ΜÜγνη και της Μοýσας Κλειþς. ΣυχνÜ οι δυο συγχÝονται μεταξý τους. Ο ποιητÞς ¢λεξις Ýγραψε χαμÝνη σÞμερα κωμωδßα που φÝρει το üνομα του Λßνου (ΑθÞν. 164b).
     ΣΗΜ.: Ο λßνος μπορεß επßσης ν' αναφÝρεται στο εßδος θρηνωδßας της αρχαιοελληνικÞς μουσικÞς, πιθανüτατα μ' αναφορÜ σε μυθικü πρüσωπο.
________________________
 * Tρεις Þταν οι βασικÝς αρχÝς δικαßου του ΡαδÜμανθυ: α) Εßναι αθþος αυτüς που χτυπÜ αμυνüμενος, β) ανταπüδοση του κακοý και γ) να μη δßνονται üρκοι για ασÞμαντα πρÜγματα. Μßνωας, ΡαδÜμανθυς κι Αιακüς, Þταν οι κριτÝς του κÜτω κüσμου, ο ΡαδÜμανθυς κι ο Αιακüς για τους νεκροýς Ασßας κι Ευρþπης αντßστοιχα κι ο Μßνωας πÜνω απ' üλους (ΠλÜτ. Γοργßας). Ο ΡαδÜμανθυς μαζß με τον Αιακü παριστÜνονται στον τÜφο της κρßσης, στη ΜιÝζα τÝλη 4ου αι. π.Χ.

==============

Αμειψßας:


     Ο Αμειψßας (β' μισü 5ου αι. π.Χ.) Þταν Αθηναßος κωμικüς ποιητÞς, σýγχρονος του ΑριστοφÜνη. Με αντßπαλο τον τελευταßο κÝρδισε 2 φορÝς στα Διονýσια, το 423 τη 1η νßκη και το 414 τη 2η, με τις κωμωδßες Κωμασταß (εκεß Þτανε 2ος ο ΑριστοφÜνης με τις ¼ρνιθες  3ος δε, Þταν ο Φρýνιχος με τον Μονüτροπο) και Κüννος αντßστοιχα. Εχουνε σωθεß ελÜχιστα μικρÜ αποσπÜσματα. Το 423π.Χ., παρουσßασε τον Κüννο, üπου διακωμωδοýσε το δÜσκαλü του τον μουσικü Κüννο και τον ΣωκρÜτη -Þτανε 2ος- στον ßδιο αγþνα παρουσßασε ο ΑριστοφÜνης τις ΝεφÝλες, -Þτανε 3ος-. Ýνα Ýργο που διακωμωδοýσε επßσης τον ΣωκρÜτη, ενþ νικητÞς Þταν ο Κρατßνος με τη Πυτßνη.
     ¸παιρνε τα θÝματÜ του απü την επικαιρüτητα ενþ τα Ýργα του δε χαρακτηρßζονταν απü ιδιαßτερο φιλοσοφικü προβληματισμü. Στα σωζüμενα αποσπÜσματÜ του συχνÜ γßνεται λüγος για φαγητü και πιοτü. Σωζþμενοι τßτλοι: 1. Αποκοτταβßζοντες, 2. Κατεσθßων, 3. Κüννος, 4. ΚωμαστÝς, 5. Μοßχοι, 6. Σαπφþ, 7. Σφενδüνη.

     ΑυτÜ Ýχω μüνο γι' αυτüν τον ποιητÞ.

==============


Αναξανδρßδης:


    Ο Αναξανδρßδης Þτανε ποιητÞς κωμωδιογρÜφος και θεωρεßται ο αρχαιüτερος της ΜÝσης Κωμωδßας. Εζησε κατÜ τον 4ο αι. π.Χ. κι Þτανε γιüς του ΑνÜξανδρου, απ' τη ΚÜμειρο Þ ßσως απü τη Κολοφþνα. Εζησε κι Üκμασε στην ΑθÞνα. Το 348 π.Χ. Ýλαβε μÝρος στους ποιητικοýς αγþνες του Φιλßππου για τον εορτασμü της Üλωσης της Ολýνθου. Σþζωνται ελÜχιστα απ' τα Ýργα του, -μüνο τßτλοι κι αποσπÜσματα, απü τα οποßα δεν εßναι δυνατüν να κριθεß η αξßα του. ΑναφÝρονται 3 νßκες του στα Διονýσια κι 7 στα ΛÞναια. Μαζß με τον προγενÝστερü του ΑριστοφÜνη, εßναι οι 1οι που εισαγÜγανε στη κωμωδßα, θÝματα απü τη καθημερινÞ ζωÞ, τα ερωτικÜ και τις συζυγικÝς σχÝσεις. Απ' τη κωμωδßα του Πüλεις σþζεται απüσπασμα üπου περιγρÜφεται η διαφορÜ των ηθþν Αιγυπτßων κι ΕλλÞνων και γßνεται λüγος για τα χοιρινÜ που ο μεν Αιγýπτιος δεν τρþει, ενþ ο Αθηναßος μ' ευχαρßστηση: "οὐκ ἐσθßεις ὕει', ἐγὼ δÝ γ’ ἥδομαι μÜλιστα τοýτοις". Επßσης σε κÜποιο Üσμα του ΠρωτεσιλÜου διακωμωδεß με λεπτÞ ειρωνεßα τις υπερβολικÝς προετοιμασßες για το συμπüσιο των γÜμων του Αθηναßου στρατηγοý ΙφικρÜτη με τη κüρη του βασιλιÜ των Θρακþν Κüτυος.
     Στα 367 π. Χ. νßκησε στα Διονýσια στην ΑθÞνα. Σýμφωνα με το Σουßδα, νßκησε 10 φορÝς κι Ýγραψε συνολικÜ 65 κωμωδßες καθþς και διθυρÜμβους, που δεν Ýχουνε σωθεß. ΛÝγεται üτι οι ΑιχμÜλωτοι του Πλαýτου εßναι απομßμηση κÜποιας κωμωδßας του με παρüμοιο θÝμα. Μια πληροφορßα παρμÝνη απ' το Περι Κωμωδßας του ΧαμαιλÝοντα απü την ΗρÜκλεια, μας δßνει ο ΑθÞναιος σχετικÜ με τον Αναξανδρßδη: ‘Ητανε χαρακτÞρας στενÜχωρος και γι' αυτü συνÞθιζε üταν δε νικοýσε,να δßνει τις κωμωδßες του χαρτß για περιτýλιγμα στην αγορÜ, εκεß που πουλοýσανε λιβÜνι για τις θυσßες. Μ' αυτü τον τρüπο κατÜστρεψε πολλÜ απü τα Ýργα του.

     ¸ργα του: (σωζþμενοι τßτλοι):
   1. Αγροßκοι, 2. Αγχßσης, 3. ΑισχρÜ, 4. ΑντÝρως, 5. Γεροντομανßα, 6. Ηρακλεýς, 7. Θησαυρüς, 8. ΚÝρκιος, 9. Κυνηγεται, 10. Λυκοýργος, 11. Μελßλωτος, 12. Νηρεýς, 13. Νηρηßδες, 14. Οδυσσεýς, 15. ΟπλομÜχος, 16. ΠÜνδαρος, 17. Πüλεις, 18. Πρωτεσßλαος, 19. Σαμßα, 20. Σατυρßας, 21. Τηρεýς, 22. ¾βρις, 23. Φαρμακüμαντις, 24. Φιαληφüρος.

     ΑυτÜ Ýχω üλα κι üλα γι' αυτüν.

==============

Αναξßλας:

    
Ο Αναξßλας Þ Αναξßλαος, Þταν αρχαßος ¸λληνας ποιητÞς της ΜÝσης Κωμωδßας, πιθανüτατα ΔωρικÞς καταγωγÞς, που Ýζησε στα μÝσα του 4ου αι. π.Χ., σýγχρονος με το ΔημοσθÝνη και τον ΠλÜτωνα. Το θÝμα στα Ýργα του προÝρχεται απü τη μυθολογßα Þ απü τη σýγχρονÞ του εποχÞ. Παρþδησε διÜφορα μυθολογικÜ πρüσωπα, αλλÜ και χαρακτÞρες της καθημερινÞς ζωÞς.
Σωζωνται αρκετοß τßτλοι Ýργων του:

   1. Αγροßκος, 2. Αυλßτης, 3. Βοτρυλßων, 4. Γλαýκος, 5. Ευανδρεßα, 6. Καλυψþ, 7. Κßρκη, 8. Λυροποιüς, 9. ΜÜγειροι, 10. Μονüτροπος, 11. Νεοττßς, 12. Νηρεýς, 13. Ορνιθοκüμος, 14. Πλοýσιοι, 15. Πορνοβοσκüς, 16. ΥÜκυνθος, 17. ΧÜριτες, 18. Χρυσοχüος, 19. ¿ραι.

     ΑυτÜ εßναι üλα κι üλα...

==============

ΑντιφÜνης:

     Ο ΑντιφÜνης Þταν ο σημαντικüτερος συγγραφÝας της ΜÝσης ΑττικÞς κωμωδßας, με εξαßρεση τον ΑλÝξιδα, Ýζησε απü το 408 περßπου μÝχρι το 334 π.Χ.
Προφανþς δεν καταγüταν απü την ΑθÞνα, αλλÜ ßσως απü τη Κßο στη Προποντßδα, τη Σμýρνη Þ τη Ρüδο. Μετοßκησε στην ΑθÞνα, üπου Üρχισε περßπου το 387 π.Χ. να συγγρÜφει. ¹ταν εξαιρετικÜ παραγωγικüς: περισσüτερες απü 280 απü τις συνολικÜ 365 (η διαφορÜ αυτÞ μÜλλον οφεßλεται σε ποιητÞ που φÝρει το ßδιο üνομα) κωμωδßες -εßναι γνωστοß σε μας μüνον 134 τßτλοι- που αποδßδονται σε αυτüν, εßναι γνωστÝς σε μας απü τους τßτλους κι αρκετÜ αποσπÜσματα, που διατηρηθÞκαν στον ΑθÞναιο. Πραγματεýονται κυρßως θÝματα που αφοροýν το τραπÝζι, αλλÜ περιÝχουν αρκετÜ εντυπωσιακü συναισθηματισμü. ΚÝρδισε 10 φορÝς σε αγþνες.
     Το εξαιρετικÜ ενδιαφÝρον απüσπασμα που υπÜρχει παρακÜτω, αν και φθαρμÝνο, εßναι απ' τη κωμωδßα του Ποßησις, που εικÜζεται üτι προÝρχεται απü τον πρüλογο του Ýργου, κÜποιος, που μιλÜ εξ ονüματος των κωμικþν ποιητþν, μακαρßζει τη τραγωδßα για τα "πλεονεκτÞματα" που Ýχουν οι τραγικοß ποιητÝς σε σýγκριση με τους κωμικοýς. 2 εßναι τα υποτιθÝμενα αυτÜ (και τα δýο συνδÝονται με τη πλοκÞ): οι τραγικοß ποιητÝς αφ' ενüς δε χρειÜζεται να επινοοýνε τις υποθÝσεις των Ýργων, αφοý αντλοýνε τα θÝματÜ τους απü τον μýθο, που εßναι εκ των προτÝρων γνωστüς στους θεατÝς κι αφ' ετÝρου Ýχουνε τη δυνατüτητα, üταν βρεθοýνε σε αδιÝξοδο με την εξÝλιξη της πλοκÞς, να καταφεýγουνε, χωρßς τßμημα, στη λýση του απü μηχανÞς θεοý. ΔηλαδÞ μιλÜ για το πüσο πιο δýσκολο εßναι να γρÜψει κανεßς κωμωδßα γιατß πρÝπει να επινοÞσει τα πÜντα, ονüματα, πλοκÞ, ενþ στη τραγωδßα αρκεß Ýνα μυθικü πρüσωπο για να ξεδιπλωθει μια ολüκληρη ιστορßα.

Τα ΡητÜ

 * Μπρüς στην εργασßα üλα υποδουλþνονται

 * Η καλÞ συμπεριφορÜ εßναι το καλλßτερο απüκτημα


 * Η λýπη εßναι ο πλησιÝστερος γεßτονας της παραφροσýνης

 * ¼ποιος δεν αδικεß, δε χρειÜζεται οποιονδÞποτε νüμο

 * Τα παρÜνομα κÝρδη παρÝχουνε σýντομες ευχαριστÞσεις, αλλÜ μακροχρüνιες λýπες


Τα ΠοιÞματα

Η τραγωδßα εßναι εßδος που αξßζει
παντοιοτρüπως, τις, να μακαρßζει

Πρþτ' απ' üλα, οι πλοκÝς εßναι γνωστÝς
απ' την αρχÞ σ' üλους τους θεατÝς,
προτοý καν να μιλÞσεις για αυτÝς.
Ο ποιητÞς αρκεß μüνο να τις θυμßζει.
Μüνο να πει "Οιδßπους", τßποτ' Üλλο,
κÜθε θεατÞς τα υπüλοιπα γνωρßζει:

ΠατÝρας του ο ΛÜιος, μητÝρα η ΙοκÜστη,
ποιες κüρες, ποιοι οι γιοι, ποý εχαλÜστη,
τι θα συμβεß, τι Ýπραξ' Þδη και μεγÜλο.
Αν κÜποιος τον ΑλκμÝωνα1 αναφÝρει,
κι Ýνα μικρü παιδÜκι ακüμη ξÝρει,
στο πι και φι πως ετρελλÜθη θα σου πει,
που σκüτωσε τη μÜνα του ως του 'χε ζητηθεß,

üτι θα σπεýσει ο ¢δραστος2 Ýξω φρενþν,
θα ξαναφýγει ýστερα απü καυγÜ σφοδρüν.

¸πειτα, σαν δεν Ýχουν τßποτα να ποýνε,
κÜπως τα βρßσκουν σκοýρα στη πλοκÞ,
υψþνουν σαν το δÜχτυλο3, ευθýς τη μηχανÞ4
κι οι θεατÝς δεν Ýχουν πρüβλημα να δοýνε.
¼μως δεν Ýχουν τÝτοια, οι κωμικοß,
πρÝπει τα πÜντα να επινοοýν αυτοß,
νÝα ονüματα κι ιστορßες απ' την αρχÞ, 
τß Ýγινε, τß γßνεται και τι θε να συμβεß,
το κλεßσιμο, τ' ανÜμεσα και την εισαγωγÞ.
Αν ΧρÝμης τις Þ κÜποιος Φεßδων5 παραλεßψει
Ýστω και Ýνα απ᾽ αυτÜ, τονε πετοýνε

Ýξω με σφυριξιÝς6 και γιοýχα, απ' τη σκηνÞ.
Στον ΠηλÝα και τον Τεýκρο7 φευ κι αλß,
Üνετα üλ' αυτÜ θα επιτραποýνε.

 1 Γιος του μÜντη ΑμφιÜραου και της Εριφýλης. Ο ΑμφιÜραος γνþριζε üτι, αν Ýπαιρνε μÝρος στην εκστρατεßα των ΕπτÜ εναντßον της ΘÞβας, θα σκοτωνüτανε. Γι' αυτü κρυβüταν. Ο Πολυνεßκης προσÝφερε στην Εριφýλη το περιδÝραιο της Αρμονßας κι εκεßνη του αποκÜλυψε ποý Þτανε κρυμμÝνος ο μÜντης. Ο ΑμφιÜραος, φεýγοντας για τη ΘÞβα, Ýδωσε εντολÞ στο γιο του τον ΑλκμÝωνα να τιμωρÞσει τη μητÝρα του την Εριφýλη κι αυτüς τη σκüτωσε. Σýμφωνα με τη πιο διαδεδομÝνη εκδοχÞ, ο μητροκτüνος τρελλαßνεται μετÜ τη πρÜξη του. Στον ΑντιφÜνη, που ßσως ακολουθεß την εκδοχÞ κÜποιου τραγικοý, η σειρÜ αντιστρÝφεται.
 2 Αδερφüς της Εριφýλης, βασιλιÜς του ¢ργους· ηγÞθηκε της εκστρατεßας των ΕπτÜ για να βοηθÞσει το γαμπρü του Πολυνεßκη. Δεν γνωρßζουμε σε ποια συγκεκριμÝνη τραγωδßα αναφÝρεται ο ΑντιφÜνης. ΣφοδρÞ σýγκρουση του ΑλκμÝωνα με τον ¢δραστο μαρτυρεßται στη τραγωδßα του ΣοφοκλÞ Επßγονοι (απüσπ. 187).
 3 ¼πως οι ηττημÝνοι πυγμÜχοι, που γλυτþνανε την εξüντωση, üταν αναγνωρßζανε την Þττα τους υψþνοντας το δεßκτη μπρος στο στÞθος του αντιπÜλου.
 4 Τη λýση με τη βοÞθεια των θεῶν ἀπὸ μηχανῆς τη καθιÝρωσε ο Ευριπßδης.
 5 ¹ρωες κωμωδιþν. Φαßνεται πως Þδη üταν γρÜφει ο ΑντιφÜνης εßχανε γßνει σταθερÜ πρüσωπα.
 6 Το θεατρικü κοινü στην αρχαιüτητα αντιδροýσε πολý πιο ζωηρÜ απü ü,τι συνÞθως το σýγχρονο θεατρικü κοινü. Εßναι χαρακτηριστικÜ τα ρÞματα που περιγρÜφουν την αποδοκιμασßα των ηθοποιþν ἐκβÜλλω (=πετÜω Ýξω), ἐκσυρßττω (=πετÜω Ýξω με σφυρßγματα).
 7 Τυπικοß Þρωες τραγωδιþν.

==============

Αραρþς:

     Ο Αραρþς, 2ος γιος του ΑριστοφÜνη, γεννημÝνος το 387 π.Χ., Þταν Αθηναßος κωμικüς ποιητÞς της ΜÝσης Κωμωδßας. Οι αδελφοß του, ο Φßλιππος κι ο Νικüστρατος, Þταν επßσης κωμικοß ποιητÝς. Ο ΑριστοφÜνης τον παρουσßασε για πρþτη φορÜ στη δημοσιüτητα ως κýριο ηθοποιü (υποκριτÞ) στο Ýργο του Πλοýτος (388 π.Χ.), τη τελευταßα κωμωδßα που παρουσßασε στ' üνομÜ του. Ο ΑριστοφÜνης Ýγραψε δýο ακüμη κωμωδßες, τον Κþκαλο και το Αιολüσικον, που κυκλοφüρησαν στο üνομα ¢ραρος, πιθανþς πολý σýντομα μετÜ τη παραπÜνω ημερομηνßα κι αποτελοýσανε παρωδßες Ýργων του ΣοφοκλÞ. Το μüνο που γνωρßζουμε για τον δραματικü χαρακτÞρα του Αραρþ περιÝχεται στο ακüλουθο απüσπασμα του ΑλÝξιδος, ο οποßος, ωστüσο, Þταν ο αντßπαλüς του: "ΘÝλω να δοκιμÜσετε λßγο νερü: ¸χω Ýνα μεγÜλο πηγÜδι νεροý μÝσα πιο ψυχρü απü τον Αραρþ".Ο Αραρþς παρουσßασε για πρþτη φορÜ στο üνομÜ του το 375. Ο Σουßδας αναφÝρει τα ακüλουθα ως κωμωδßες του.

    ¸ργα του (σωζþμενοι τßτλοι μüνο, δε σþθηκε κανÝνα):     

   1. ¢δωνις, 2. Καινεýς, 3. Καμπυλßων, 4. Παρθενιδικüς, 5. Πανüς Γüναι, 6. ΥμÝναιος.

     ΑυτÜ τα ολßγα μüνο.

==============

Αρßσταρχος:

    Τραγικüς ποιητÞς, που "πρþτος εις το νυν αυτþν μÞκος τα δρÜματα κατÝστησε". Σουßδας. Εγραψε περßπου 80 τραγωδßες και σατυρικÜ δρÜματα, απ' τα οποßα εßναι γνωστοß δυο τßτλοι: Αχιλλεýς ΤÜνταλος, & Ασκληπιüς. Το Ýργο ΑχιλλÝυς ΤÜνταλος, θα πρÝπει να 'τανε γνωστü ακüμη, 2,5 αι. μετÜ την συγγραφÞ του, γιατß το μιμÞθηκε ο ¸ννιος, αλλÜ και στη Ρþμη σýμφωνα με τον πρüλογο του Πλαýτου στο Poenulus. Σαν ευχαριστßα στον Ασκληπιü ο οποßος γιÜτρεψε τον Αρßσταρχο, γρÜφτηκε το ομþνυμο Ýργο, üπου λÝει πως οι Θεοß üντας φιλÜνθρωποι κι αγαθοß, μας δßνουν τα πÜντα χωρßς ανταλλÜγματα, γιαυτü δεν πρÝπει να τους ξεχνÜμε.
     ΕΡΓΑ: (σωζþμενοι τßτλοι) Αχιλλεýς, ΤÜνταλος, Ασκληπιüς

Και τßποτ' Üλλο για τον ποιητÞ αυτüν.

==============

ΑριστομÝνης:

    Ο ΑριστομÝνης Þταν αρχαßος κωμωδιογρÜφος του 5ου π.Χ. αι., σýγχρονος του ΑριστοφÜνη στην Αρχαßα κωμωδßα. Νßκησε 4 φορÝς, στα Διονýσια, τα: 435, 394, και 390π.Χ., ενþ στα ΛÞναια νßκησε 2: 435 και 424π.Χ. Τη νßκη του 394 κÝρδισε με το Διüνυσο, ενþ με το Υλοφüροι στα ΛÞναια το 424π.Χ. Τα αποσπÜσματα που σþζωνται εßναι απü τα 2 παραπÜνω Ýργα κι απü τα: ¢δμητος, Βοηθοß και Γüητες.
ΑυτÜ εßναι κι üλα üσα Ýχουμε γι' αυτüν.

==============

Αριστεßας:

     Τραγικüς ποιητÞς, γιüς του Πρατßνα, με καταγωγÞ απü τον Φλιοýντα, που Þκμασε κατÜ τον 5ο αι.. Σýμφωνα με την υπüθεση των ΕπτÜ Επß ΘÞβας του Αισχýλου, ο Αριστεßας κÝρδισε τη 2η νßκη στα 476π.Χ., με τα Ýργα Περσεýς, ΤÜνταλος και το σατυρικü δρÜμα Παλαισταß. Σýμφωνα με τη μαρτυρßα ενüς παπýρου που βρÝθηκε πρüσφατα (ΠÜπυρος Οξυρρýχγου, Οx.Pap.2256), τα Ýργα αυτÜ Þτανε του πατÝρα του. Μας εßναι γνωστοß 7 τßτλοι Ýργων του ,συμπεριλαμβανομÝνων και των αμφισβητοýμενων.
ΕΡΓΑ: (σωζþμενοι τßτλοι) Περσεýς, ΤÜνταλος, Κýκλωψ και τα σατυρικÜ δρÜματα, Ανταßος, ΚÞρες, Ορφεýς, Παλαισταß.
Κι αυτü εßν' üλο κι üλο.

==============

Αρßων:



     Ο Αρßων Þτανε λυρικüς, χορικüς ποιητÞς και κιθαρωδüς, ο καλλßτερος απü τους σýγχρονοýς του. ¸ζησε τον 7ο αιþνα π.Χ. και Þταν γιος του ΚυκλÝα. Καταγüταν απü τη ΜÞθυμνα της ΛÝσβου. ΒασικÞ πηγÞ για τη ζωÞ του εßναι ο
Ηρüδοτος (1, 23/24). Το 600 π.Χ. περßπου βρÝθηκε στην ΑυλÞ του τυρÜννου της Κορßνθου Περßανδρου.



     ¸πειτα απü πολλÜ χρüνια αποφÜσισε να ταξιδÝψει στην Ιταλßα και τη Σικελßα και, üταν
θα συγκÝντρωνε πολλÜ χρÞματα και πλοýτη, να επιστρÝψει και πÜλι στην Κüρινθο. Ξεκßνησε, λοιπüν, απü τον ΤÜραντα με Ýνα καρÜβι, που το πλÞρωμÜ του αποτελοýνταν απü Κορßνθιους. Στη διÜρκεια του ταξιδιοý οι ναýτες αποφÜσισαν να τον πετÜξουν στη θÜλασσα και να κρατÞσουν τα χρÞματÜ του. Εκεßνος το κατÜλαβε και τους παρακÜλεσε να τους δþσει τα λεφτÜ και να τον αφÞσουν να ζÞσει. Καθþς üμως δεν τους Ýπεισε, ζÞτησε μßα τελευταßα χÜρη: Να τον αφÞσουν να τραγουδÞσει, και μετÜ να τον σκοτþσουν. Οι ναýτες δÝχτηκαν, διüτι θα εßχαν την ευκαιρßα να ακοýσουν τον καλλßτερο απü üλους τραγουδιστÞ, και Ýτσι τραβÞχτηκαν απü την πρýμη στη μÝση του καραβιοý. Ο Αρßων φüρεσε τη στολÞ του, πÞρε στα χÝρια του την κιθÜρα, στÜθηκε στο κατÜστρωμα κι αφοý τραγοýδησε τον üρθιον νüμον (λειτουργικü ýμνο προς τιμÞν του Απüλλωνα, εισηγητÞς του οποßου θεωρεßται ο ΤÝρπανδρος – το üνομÜ του οφεßλεται στη μετρικÞ του μορφÞ), Ýπεσε στη θÜλασσα. Εκεßνοι συνÝχισαν το ταξßδι τους, ενþ τον ποιητÞ τον Ýβγαλε Ýνα δελφßνι στο Ταßναρο. Στη συνÝχεια πÞγε με τα πüδια στην Κüρινθο και διηγÞθηκε λεπτομερþς στον Περßανδρο üσα συνÝβησαν. ¼ταν Ýφτασαν οι ναýτες, ο Περßανδρος τους Ýπιασε, επιβεβαßωσε την εγκληματικÞ τους συμπεριφορÜ και τους θανÜτωσε.



     Στη διÞγηση του Ηροδüτου βασßζονται ο ΓÝλλιος κι ο Παυσανßας, ο Πλοýταρχος üμως κι ο Λουκιανüς δßνουν μια παραλλαγÞ αυτÞς της ιστορßας. Ο Αρßων Þταν μαθητÞς του ΑλκμÜνα κι εßχε γρÜψει, σýμφωνα με τη Σουßδα, Üσματα και προοßμια, που δεν Ýχουν üμως σωθεß. ¼σο Þτανε στην ΑυλÞ του Περßανδρου παρουσßασε και δßδαξε το διθýραμβο, πρüδρομο της τραγωδßας και του σατυρικοý δρÜματος. ¸δωσε στο συγκεκριμÝνο εßδος Ýντεχνη μορφÞ, μυθικü περιεχüμενο (απü τη ζωÞ του Διονýσου) και καθιÝρωσε τη διδασκαλßα του με κýκλιο χορü 50 ατüμων, που ονομÜζονταν σÜτυροι.



     Τον κýκλιο χορü -καθþς και τους επßτριτους ρυθμοýς που χρησιμοποßησε ο Πßνδαρος στις ωδÝς του- εισÞγαγε ο Αρßων Þ ο πατÝρας του. ΣÞμερα αποτελεß τον κυριþτερο κυκλικü λαúκü χορü στη Πελοπüννησο και τη ΣτερεÜ ΕλλÜδα. Τη σχÝση του διθýραμβου με τον ποιητÞ αναφÝρει κι ο ΑριστοτÝλης (ΒιβλιοθÞκη Φωτßου, σ. 320, Bekker). Απü το Ýργο του δεν Ýχει σωθεß τßποτε και δεν γνωρßζουμε οýτε την ακριβÞ χρονολογßα της γÝννησÞς του. Το γεγονüς üμως üτι Þτανε στην ΑυλÞ του Περßανδρου μας βοηθÜ να καθορßσουμε πüτε Ýζησε. Στον Αρßονα Ýχουν αφιερþσει επιγρÜμματα ο Αιλιανüς, καθþς και νεþτεροι ποιητÝς.
     Δυστυχþς τßποτε Üλλο δεν υπÜρχει γι' αυτüν.


==============

ΑστυδÜμαντας:

     ¹ταν Αθηναßος τραγικüς ποιητÞς, του 4ου π.Χ.α. Ο πατÝρας του Μüρσιμος κι ο παπποýς του ΦιλοκλÞς, Þταν επßσης τραγικοß ποιητÝς, ενþ Þτανε συγγενÞς και με τον Αισχýλο. Ο Σουßδας μιλÜ για 240 τραγωδßες και 15 νßκες, ενþ η πρþτη του παρÜσταση Ýγινε το 397 π.Χ. ΠÝθανε 60 ετþν.

ΑστυδÜμαντας ΙΙ:

     ¹ταν επßσης Αθηναßος τραγικüς ποιητÞς, του 4ου αι.., γιος του Üνω, ΑστυδÜμαντα κι εγγονüς του Μüρσιμου. ΥπÞρξε μαθητÞς του ΙσοκρÜτη. Νßκες του αναφÝρονται στις χρονολογßες, 347, 341 και 340 π.Χ., üπου στη τελευταßα στÞθηκε κι ο αδριÜντας του στο θÝατρο του Διονýσου. Στους στßχους που θα αναγρÜφονταν στη προτομÞ του, μιλοýσε για τη λýπη του που δεν αναμετρÞθηκε με τους μεγÜλους τραγικοýς της κλασσικÞς εποχÞς. Απü τα Ýργα του Ýχουν σωθεß κÜποια αποσπÜσματα.

     ΕΡΓΑ: (σωζþμενοι τßτλοι): Αßας Μαινüμενος, ΑλκμÞνη, Βελλερεφüντης, Επßγονοι, ΗρακλÞς Σατυρικüς, ΠαλαμÞδης, Τυρþ, Φοßνιξ.

==============

Δαμüξενος:

     Ο Δαμüξενος Þταν αρχαßος κωμικüς ποιητÞς που 'ζησε τÝλη του 4ου π.Χ. -μεταξý 350-300- αι. κι ενþ λÝγεται πως η δραματουργικÞ του παραγωγÞ Þτανε πλοýσια, στα χÝρια μας Ýφτασαν μüνο 3 αποσπÜσματα απü τον Σýντροφο, το Αυτüν Πενθþν και μßα 3η κωμωδßα, αγνþστου τßτλου.Τα αποσπÜσματα διÝσωσε ο Αθηναßος.
     Κι αυτÜ τα ολßγα μüνον.

==============

Εκφαντßδης:

     Ο Εκφαντßδης Þταν απü τους αρχαιüτερους κωμικοýς ποιητÝς της αρχαßας ΑττικÞς κωμωδßας μετÜ τους Περσικοýς πολÝμους, φÝρεται να εßναι Μεγαρεýς Þ ΙωνικÞς καταγωγÞς, παλαιüτερος απü τον Κρατßνο, που, üπως ο νεþτερος σýγχρονüς ΑριστοφÜνης τονε γελοιοποßησε και του Ýδωσε το ψευδþνυμο Καπνßας, επειδÞ οι ÞρωÝς του δεν εßχανε λαμπρü χαρακτÞρα. Ο Κρατßνος Ýγραψε γι' αυτüν πως τονε βοηθοýσε ο δοýλος του... Χοιρßλος. Μας Ýχουνε σωθεß μüνον ελÜχιστα αποσπÜσματα, ενþ μüνον Ýνας τßτλος του μας εßναι γνωστüς, ΣÜτυροι.
     ΑυτÜ εßναι üλα κι üλα.


==============

¸ριφος:

     Ο ¸ριφος Þταν αρχαßος ποιητÞς της ΜÝσης κωμωδßας, που 'ζησε μÝσα στον 3ο αι. π.Χ.. Απü το Ýργο του σþζωνται συνολικÜ 30 τßτλοι, απü 7 αποσπÜσματα που 'σωσε ο Αθηναßος, κι εßναι απü τις 3 μοναδικÝς κωμωδßες που σþθηκαν οι τßτλοι τους: Αßολος, Μελßβοια, Πελτασταß. Για τη Μελßβοια, κατηγορεßται απü τον Αθηναßο, πως Ýχει λογοκλÝψει απü τον ΑντιφÜνη, "τα ιαμβεßα προθεßς ως ßδια του ΑντιφÜνους". 
     ¸να ρητü του που μας σþθηκε εßναι: Το κρασß κÜνει τους γÝροντες να χορεýουνε χωρßς να το θÝλουν.
     Κι αυτÜ εßναι üλα κι üλα που Ýχω.

==============

¸ρμιππος:

     Ο ¸ρμιππος Þτανε ποιητÞς της αρχαßας ΑττικÞς κωμωδßας απü την ΑθÞνα, σýγχρονος του Ευπüλιδα και του Κρατßνου, που 'ζησε τον 5ο π.Χ. αι. Στο Σουßδα αναφÝρεται "ετερüφθαλμος αδελφüς δε Μυρτßλου του κωμικοý". Π
ρωτοεμφανßστηκε γýρω στο 440 π.Χ. και συνÝχισε να γρÜφει ως το 410 π.Χ. ¸γραψε 40 κωμωδßες (üσες κι ο ΑριστοφÜνης). ΚÝρδισε τουλÜχιστον 1 νßκη στα ΜεγÜλα Διονýσια και 4 στα ΛÞναια. Σþζονται 94 αποσπÜσματα, απü 10 σωζüμενους τßτλους. ΑρκετÜ Ýργα του Þτανε παρωδßες μýθων. Η εικüνα που προκýπτει απü τα σωζüμενα αποσπÜσματα εßναι η εικüνα ενüς τυπικοý εκπροσþπου της Αρχαßας Κωμωδßας του 5ου αιþνα: ΣημαντικÞ θÝση στο Ýργο του κατÝχει η πολιτικÞ επικαιρüτητα, ενþ εßναι συχνÝς οι προσωπικÝς επιθÝσεις εναντßον κορυφαßων πολιτικþν.
     ΥπÞρξε σφοδρüς πολÝμιος του ΠερικλÞ και σýμφωνα με τον Πλοýταρχο Þταν αυτüς που κατÞγγειλε την Ασπασßα üτι ενεργοýσε ως προαγωγüς του, φÝρνοντας του Αθηναßες γυναßκες στο σπßτι τους. Σýμφωνα με Üλλους ιστορικοýς με μÞνυσÞ του, που αναρτÞθηκε στη Βασßλειο ΣτοÜ απü Επþνυμο Üρχοντα της πüλης, Þταν ο αßτιος για τη γνωστÞ δßκη της Ασπασßας, για την οποßα οι μελετητÝς διαφωνοýνε για το αν συνÝβη πραγματικÜ Þ αν πρüκειται για κωμικÞ σκηνÞ που περιβλÞθηκε μετÝπειτα το Ýνδυμα της ιστορικüτητας
     ¼μως η περιγραφÞ του Πλοýταρχου για διþξεις ασÝβειας εßναι πολý απßθανη. "Γýρω στην ßδια εποχÞ επßσης", γρÜφει, "δικÜστηκε η Ασπασßα για ασÝβεια κι ο ¸ρμιππος, ο κωμικüς ποιητÞς, Þταν μηνυτÞς της. Τη κατηγüρησε επιπλÝον üτι δεχüταν ελεýθερες γυναßκες στον οßκο συνÝντευξης για τον ΠερικλÞ. Κι ο Διοπεßθης Ýφερε Ýνα νομοσχÝδιο που Ýλεγε πως θα γßνεται δημüσια καταγγελßα εναντßον αυτþν που δεν πιστεýουνε σε θεοýς Þ που διδÜσκουνε διÜφορα δüγματα σχετικÜ με τους ουρανοýς κι Ýτσι κατηýθυνε τις απüψεις προς τον ΠερικλÞ μÝσω του Αναξαγüρα". Και συνεχßζει, "οι Üνθρωποι δÝχτηκαν μ' ευχαρßστηση αυτÝς τις συκοφαντßες· ο ΠερικλÞς Ýσωσε την Ασπασßα χýνοντας Üφθονα δÜκρυα στη δßκη, αλλÜ φοβÞθηκε τüσο πολý για τον Αναξαγüρα, που τον Ýστειλε μακρυÜ απü τη πüλη κι Ýβαλε φωτιÝς στη σýγκουση με τη ΣπÜρτη, για να μεταστρÝψει τη προσοχÞ απü τις κατηγορßες εναντßον του ßδιου και των φßλων του". Μια τÝτοια πλοκÞ, φιλοσοφικÞ και σÝξι συγχρüνως, Þταν ü,τι Ýπρεπε για τους κωμικοýς ποιητÝς.
     Η αποκαλυπτικÞ λεπτομÝρεια στην αφÞγηση του Πλοýταρχου, εßναι η φρÜση üτι ο κατÞγορος Þταν ο ο ¸ρμιππος, ο κωμικüς ποιητÞς. ΦυσικÜ, Ýνας κωμικüς ποιητÞς μποροýσε, üπως οποιοσδÞποτε Üλλος πολßτης, να εγεßρει κατηγορßα υπü τον αθηναúκü νüμο. ΑλλÜ δεν γνωρßζουμε καμιÜ Üλλη περßπτωση που Ýνας κωμικüς ποιητÞς καταδßκασε τον εαυτü του σε σοβαρüτητα, φÝρνοντας τ' αστεßα και τους λιβÝλλους του στο δικαστÞριο. Στο Üρθρο του για τον ¸ρμιππο ο Pauly-Wissowa παßρνει την αφÞγηση του Πλοýταρχου κατÜ γρÜμμα και σημειþνει üτι ο ¸ρμιππος Þταν ο μüνος κωμικüς ποιητÞς που δεν περιüρισε τις επιθÝσεις του κατÜ του ΠερικλÞ στο θÝατρο.
     Ο ¸ρμιππος θα 'χε γßνει γελοßος στην ΑθÞνα, αν εßχε βγει απü το ρüλο του κωμικοý ποιητÞ κι εßχε προσπαθÞσει να μετατρÝψει τα αστεßα του σε νüμιμη καταγγελßα. Στη πραγματικüτητα θα 'τανε πολý δýσκολο να το κÜνει λüγω Ýλλειψης χρüνου, ακüμα κι αν εßχε τη διÜθεση. ¹το παραγωγικüς στο επÜγγελμÜ του. Του αποδßδονται 40 Ýργα, εκ των οποßων γνωρßζουμε τους τßτλους μüνο 10 κι Ýχουμε 94 αποσπÜσματα. Θα Þταν επßσης παρÜξενο γι' αυτüν να εμφανιστεß ως κατÞγορος ασÝβειας, üταν Ýνα απü τα χαμÝνα Ýργα του ασεβþς γελοιοποιεß τη γÝννηση της ΑθηνÜς κι εßναι, üπως παρατηρεß ο Pauly-Wissowa, "το παλαιüτερο παρÜδειγμα κωμικÞς θεþρησης μιας θεßας γÝννησης", εßδος που πολý καλλιεργÞθηκε στη μεταγενÝστερη αρχαιüτητα.
     Απü τους σωζüμενους τßτλους των Ýργων του εßναι: ΑγαμÝμνων, ΑθηνÜς γοναß, Αρτοπþλιδες, Δημüται, Ευρþπη, Στρατιþται, Φορμοφüροι.

Τα ΠοιÞματα

     ΕπÝλεξα κομμÜτι απü τη κωμωδßα Φορμοφüροι που παßχτηκε πιθανüτατα το 425 Þ το 426 π.Χ. κι εßναι αυτοß που κουβαλÜνε φορμοýς (καλÜθια), σαν αχθοφüροι, ωστüσο απü τον τßτλο και τους σωζüμενους στßχους δεν εßναι δυνατü να ποýμε τßποτα περισσüτερο για τη πλοκÞ του Ýργου. Σ' αυτü τον επικοý τýπου κατÜλογο, που διανθßζεται μ' επßκαιρες κωμικÝς αιχμÝς για εχθροýς των Αθηναßων, αναφÝρονται τα χαρακτηριστικÜ προúüντα κÜθε πüλης Þ περιοχÞς (τÜ ἐξ ἑκÜστης πüλεως ἰδιþματα), που εισÜγονται δια θαλÜσσης στην ΑθÞνα. Εκτüς της üποιας ποιητικÞς αξßας, υπÜρχει κι αυτÞ του χρονικοý, που μας δßνει Ýνα δεßχμα το τß και το πως, γινüντουσαν κÜποια πρÜματα. Χωρßο απü την Αθηναßων Πολιτεßα του Ψευδο-Ξενοφþντα, που γρÜφει περßπου την ßδια εποχÞ κι Ýν Üλλο απü το Θουκυδßδειο ΕπιτÜφιο του ΠερικλÞ, που εκφωνÞθηκε το 430 π.Χ., δεßχνουν üτι η εικüνα που δßνει ο κωμικüς δεν απÝχει πολý απ' τη πραγματικüτητα. ΧÜρη στη κυριαρχßα στη θÜλασσα, καθþς Ýρχονταν σ' επαφÞ με Üλλους στο Ýνα μÝρος, με Üλλους στο Üλλο, διδαχθÞκανε τρüπους γαστρονομικþν απολαýσεων. Η μεγÜλη ανÜπτυξη του εμπορßου ευνοεß την αλληλεπßδραση ανÜμεσα στους Αθηναßους και τους Üλλους και σε πολλοýς Üλλους τομεßς.

ΨÜλλετε Μοýσες μου1 εκεß στ' Ολýμπου τα βουνÜ,
τß ο Διüνυσος2 μας φÝρνει με το μαýρο του σκαρß,
σα πλÝει σαν Ýμπορος στο οινοπÝλαγος επÜνω;

Σßλφιο και δÝρματα βοδιþν πολλÜ απ' τη ΚυρÞνη3,
απü τον Πüντο üλα τα παστÜ και το σκουμπρß4,
της Θεσσαλßας το πλιγοýρι5 και παÀδια βοδινÜ
κι απ' το ΣιτÜλκη6 ψþρα -για ΣπαρτιÜτες ειδικÜ,
κι απ' του Περδßκκα ψÝμματα7, φορτßα ως απÜνω.
Κι οι Συρακοýσες φÝρνουνε τυρß και χοιρινÜ8
... (λεßπει)

Kι Üμποτε ο Ποσειδþν τη ΚÝρκυρα ξεκÜνει
γιατß εßναι δßγνωμη
, πÜνω στα κοßλα πλοßα9.
Τοýτ' απü δω. Απ' το Μισσßρι πÜλι, τα ιστßα
τα κρεμαστÜ και πÜπυρο10 κι απ' τη Συρßα λιβÜνι11.
ΣτÝλνει κι η ΚρÞτη για θεοýς ωραßο κυπαρßσσι12,
Üφθον' ελεφαντüδοντο13 η Λιβýη δßνει πÜλι,
η Ρüδος σýκα και σταφßδες για τα üνειρα γλυκÜ14.
Απ' την Εýβοια αχλÜδια και τα μÞλα τα σκληρÜ15,
σκλÜβοι απü τη Φρυγßα16, μισθοφüροι απ' Αρκαδßα17.
Δοýλους σκÝτους Þ  με στßγμα18, στÝλνουνε οι ΠαγασÝς,
γλυκοκÜστανα κι αμýγδαλα σιγαλüηχα κι αφρÜτα19
τα παρÝχουν Παφλαγüνες20· 'τß 'ν' του δεßπνου ο μεζÝς21.
Η Φοινßκη22 τους χουρμÜδες και μαζß τους σιμιγδÜλι,
τÜπητες και πολýχρωμα σεντüνια η Καρχηδüνα...
______________________________

   1 Στην αρχÞ αυτοý του δýσκολου καταλüγου πüλεων Þ περιοχþν και προúüντων, ζητÜ τη συνδρομÞ των Μουσþν, üπως κÜνει ο ¼μηρος, üταν αρχßζει τον ασυγκρßτως πιο δýσκολο δικü του κατÜλογο των πλοßων στη 2η ραψωδßα της ΙλιÜδας.
   2 Δεν μας εκπλÞσσει ο Διüνυσος που ταξιδεýει στο πÝλαγος, αλλÜ δεν γνωρßζουμε τßποτα για το ρüλο που Ýπαιζε στη συγκεκριμÝνη κωμωδßα.
   3 Το φυτü σßλφιο, που ευδοκιμοýσε μüνο σ' αυτÞ τη περιοχÞ, εßναι το βασικü εξαγþγιμο προúüν της ΚυρÞνης, κÜτι σαν ÝμβλημÜ της. Τα βλαστÜρια του τα τρþγαν, ενþ ο χυμüς του αποτελοýσε σπουδαßο γιατρικü. Η ΚυρÞνη Þταν ελληνικÞ αποικßα στη βüρεια ακτÞ της ΑφρικÞς, απÝναντι απü τη νοτιοδυτικÞ Πελοπüννησο, στη περιοχÞ της Λιβýης. Την ßδρυσαν Üποικοι απü την ΘÞρα, το 631 π.Χ. ΚυρÞνη ονομαζüτανε κι η ευρýτερη περιοχÞ. Τα δÝρματα απü τη περιοχÞ της θεωροýνταν Üριστης ποιüτητας.
   4 Το (παστü Þ καπνιστü) σκουμπρß Þταν ιδιαßτερα δημοφιλÝς και φτηνü φαγητü. Τα παστÜ ψÜρια που φτανανε στην ΑθÞνα προÝρχονταν κυρßως απü τον Πüντο.
   5 πλιγοýρι (αρχ. χüνδρος): ΧοντροαλεσμÝνο σιτÜρι Þ Üλλο δημητριακü προúüν. Το ρßχναν μÝσα σε νερü (Þ σε γÜλα) και το πρüσφεραν μετÜ το δεßπνο. Το καλλßτερο Þτανε το θεσσαλικü πλιγοýρι, με δεýτερο το μεγαρικü.
   6 Ο ΣιτÜλκης Þτανε βασιλιÜς των Οδρυσσþν, ενüς θρακικοý φýλου, απü τα χρüνια λßγο μετÜ το 440 π.Χ. ως το θÜνατü του (424 π.Χ.). Το βασßλειü του συνÝπιπτε περßπου με τη σημερινÞ Βουλγαρßα. Το 431 π.Χ. εßχε συνÜψει συμμαχßα με τους Αθηναßους εναντßον του βασιλιÜ της Μακεδονßας Περδßκκα Β'. Οι ΣπαρτιÜτες, στα επüμενα χρüνια, προσπÜθησαν ανεπιτυχþς να τον πεßσουν να εγκαταλεßψει τη συμμαχßα. Οι κωμικÝς αιχμÝς, με τις οποßες διανθßζεται αυτüς ο κατÜλογος πραγματικþν προúüντων, σχετßζονται με την εξωτερικÞ πολιτικÞ της ΑθÞνας και παραπÝμπουνε στις κατÜ καιροýς συγκροýσεις με Üλλες δυνÜμεις.
   7 Ο Περδßκκας Β' υπÞρξε κÜπου 30 Ýτη βασιλιÜς της Μακεδονßας (περ. 450-414 π.Χ.). Στις μÝρες του η Μακεδονßα Ýγινε ισχυρÞ δýναμη και παρÜγων της ελληνικÞς πολιτικÞς. Στα χρüνια του Πελοποννησιακοý Πολ. συμμαχοýσε Üλλοτε με τους Αθηναßους κι Üλλοτε με τους ΣπαρτιÜτες, ενþ θεωρεßτο γενικÜ αναξιüπιστος ως σýμμαχος. Στη συγκεκριμÝνη περßπτωση φτÜνανε στην ΑθÞνα ψεýδη αντß για τα ξýλα που φαßνεται πως εßχεν υποσχεθεß και που Þτανε ζωτικÞς σημασßας για τη ναυπÞγηση Þ την επισκευÞ πλοßων.
   8 Και τα χοιρινÜ και το τυρß της Σικελßας Þτανε φημισμÝνα.
   9 Απü το 427 ως το θÝρος του 425 π.Χ. η ΚÝρκυρα σπαρασσüταν απü εμφýλιο, οι ωμüτητÝς του δεν εßχανε προηγοýμενο. Η ΑθÞνα, η Κüρινθος κι η αποικßα της Κορßνθου ΚÝρκυρα, Þταν οι 3 μεγÜλες ναυτικÝς δυνÜμεις (κοßλα πλοßα) της εποχÞς.
 10 Εννοεß προφανþς τον πÜπυρο ως γραφικÞ ýλη. Οι Αιγýπτιοι φτιÜχνανε και πανιÜ απü πÜπυρο.
 11 Το λιβÜνι προερχüταν απü την Αραβßα. Η σýνδεσÞ του με τη Συρßα οφεßλεται πιθανþς στο γεγονüς üτι στους ¸λληνες το προμÞθευαν Φοßνικες Ýμποροι, που κατοικοýσανε στη Συρßα.
 12 Η ΚρÞτη αναφÝρεται κι ως η πατρßδα του κυπαρισσιοý. Απü το ιδιαßτερα ανθεκτικü ξýλο του κυπαρισσιοý φτιÜχνανε, μεταξý Üλλων, ξüανα (ξýλινα ομοιþματα θεþν) και πüρτες για ναοýς.
 13 Λιβýη ονομαζüταν η βüρεια Þ βορειοδυτικÞ ΑφρικÞ, -κÜποτε ολüκληρη η ΑφρικÞ. Το ελεφαντüδοντο εισαγüταν απü την ΑφρικÞ και την Ινδßα. Λüγω του υψηλοý κüστους, το χρησιμοποιοýσανε κυρßως σε μικροτεχνÞματα στο πλαßσιο της λατρεßας.
 14 Η ΑττικÞ Ýβγαζε εξαιρετικÞς ποιüτητας ξερÜ σýκα, φαßνεται üμως üτι η παραγωγÞ δεν επαρκοýσε και κÜναν εισαγωγÝς απü τη Ρüδο, της οποßας τα ξερÜ σýκα Þταν επßσης φημισμÝνα και μÜλιστα απ' αυτÜ που φÝρνουνε... γλυκÜ üνειρα.
 15 Εδþ ενσωματþνει αυτοýσια την ομηρικÞ κατακλεßδα του στßχου ἴφια μῆλα (γερÜ πρüβατα), της δßνει üμως διαφορετικü περιεχüμενο (κατÜ γρÜμμα: σκληρÜ μÞλα).
 16 ¹τανε τüσο συχνü το φαινüμενο οι δοýλοι να προÝρχονται απü τη Φρυγßα, þστε το ßδιο το εθνικü "Φρýγας" Ýφτασε να σημαßνει δοýλος.
 17 Οι ΑρκÜδες Þταν οι μισθοφüροι της αρχαιüτητας. Αποκαλυπτικü εßναι Ýνα χωρßο απü τα ΕλληνικÜ του Ξενοφþντα: ¸νας ΑρκÜδας που απευθýνεται σε ΑρκÜδες, για να αποδεß­ξει πüσο γενναßους τους θεωροýν οι Üλλοι, επικαλεßται το γεγονüς üτι, üποτε χρειÜζονται μισθοφüρους, επιλÝγουν ΑρκÜδες.
 18 Το λιμÜνι των Παγασþν στον ομþνυμο κüλπο φαßνεται πως αποτελοýσε σημαντικü σταθμü για το δουλεμπüριο. Τη δρÜση της Θεσσαλßας στο δουλεμπüριο τη μαρτυρεß κι ο ΑριστοφÜνης, üταν γρÜφει πως εκεß υπÜρχουνε πλεῖστοι ἀνδραποδισταß (δουλÝμποροι). Στßγμα (αρχ. στιγματßας): Δοýλοι, συνÞθως δραπÝτες, μ' Ýνα ανεξßτηλο σημÜδι στο μÝτωπο (στßγμα). Το στßγμα αποδεßκνυε üτι κÜποιος εßναι δοýλος και λειτουργοýσε αποτρεπτικÜ για νÝα απüδραση.
 19 (Αρχ. ἀμýγδαλα σιγαλüεντα): Ομηρßζουσα Ýκφραση, που ο ποιητÞς χρησιμοποιεß το ομηρικü επßθετο σιγαλüεντα (στßλβοντα), του δßνει üμως διαφορετικü νüημα (αυτÜ που σπÜζουν εýκολα, που δεν κÜνουν θüρυβο, αφρÜτα).
 20 Η Παφλαγονßα βρισκüτανε στη βüρεια ΜικρÜ Ασßα κι Þτανε γνωστÞ κυρßως για τη παραγωγÞ ξýλου.
 21 Στο πρωτüτυπο το ημιστßχιο προÝρχεται αυτοýσιο απü τον ¼μηρο.
 22 Η Φοινßκη εκτεινüταν απü τη Συρßα ως τον νüτιο Λßβανο.

==============

Εýπολις:

    Ο Εýπολις Þταν αρχαßος ¸λληνας κωμωδιογρÜφος που γεννÞθηκε το 445 π.Χ. στην ΑθÞνα. ¹τανε πολý φßλος του ΑριστοφÜνη, μετÜ üμως μαλþσανε, γιατß ο Ýνας κατηγοροýσε τον Üλλο για λογοκλοπÞ. Η 1η του κωμωδßα εßχε τον τßτλο ΜαρικÜς, üπου διακωμωδοýσε το δημαγωγü ΥπÝρβολο, το φημισμÝνο για τον κυνισμü του. Στα Ýργα του κτýπησε τους δημαγωγοýς και τους σοφιστÝς. ¸κανε αυστηρÞ κριτικÞ σε καθετß που θεωροýσε üτι Þταν Üσχημο. ¸γραψε 14 κωμωδßες και κατ' Üλλους 17. Απ' αυτÝς σþθηκαν μüνο 400 αποσπÜσματα.
     ΠÝθανε το 412 π.Χ. στην ΑθÞνα.



     ¸ργα του:

ΠροσπÜλτιοι,
Ταξßαρχοι, ἈστρÜτευτοι, Νουμηνßαι, Χειμαζüμενοι, Χρυσοῦν γÝνος, Αἶγες, Πüλεις, Μαρικᾶς, Κüλακες, Αὐτüλυκος, ΒÜπται, Δῆμοι,
Φßλοι. 


     ΑυτÜ εßναι üσα Ýχω γι' αυτüν!     

==============

Ευριπßδης ο Νεþτερος:

     Πρüκειται για τον γιο Þ τον ανηψιü του Ευριπßδη, σýμφωνα με τον Σουßδα. ΑνÝβασε 3 Ýργα που αποδßδονται στον Ευριπßδη, μετÜ το θÜνατü του, τα: ΙφιγÝνεια εν Αυλßδι, ΒÜκχαι, Αλκμαßων, με τα οποßα κÝρδισε τη πÝμπτη νßκη.

Δεν ξÝρουμε κÜτι Üλλο γι' αυτüν τον ποιητÞ.

==============

Θεüπομπος:

     Κωμικüς ποιητÞς της αρχαßας και μÝσης κωμωδßας, που η ακμÞ του τοποθεßται στα 390 π.Χ.Εγραψε περß τα 24 Ýργα, απü τα οποßα σþζωνται μüνο κÜποια αποσπÜσματα.
     ¸ργα (σωζüμενοι τßτλοι) 1.Αδμητος, 2.ΕιρÞνη, 3.ΘησÝας, 4.ΠανταλÝων, 5.Πηνελüπη.

     Δεν υπÜρχουν Üλλα στοιχεßα Þ αποσπÜσματα.

==============


Θεüφιλος:

     Κωμικüς ποιητÞς της μÝσης κωμωδιας, αναφÝρεται μια νßκη του στα 330 π.Χ. Στα Ýργα του παρωδοýσε μυθολογικÜ θÝματα.Ακüμη Ýγραψε κωμωδßες με θÝματα απü τη καθημερινÞ ζωÞ.

     Δεν υπÜρχουν Üλλα στοιχεßα Þ αποσπÜσματα.

==============

ΚαλλικρÜτης:

     Κωμικüς ποιητÞς της μÝσης κωμωδßας, του 4ου π. Χ. αι. Τον αναφÝρει ο Αθηναßος.

     Δεν υπÜρχουν Üλλα στοιχεßα Þ αποσπÜσματα.

==============

ΚÜνθαρος:

     Κωμικüς ποιητÞς της αρχαßας και μÝσης κωμωδßας, που Üκμασε στο 2ο μισü του 5ου αι. π. Χ.. Απ' το Ýργο του σþζωνται μüνο μερικοß τßτλοι: 1. Αηδüνες, 2. Μηδεια, 3. Μýρμηκες, 4. Συμμαχßα, 5. Τηρεýς.
     Η Συμμαχßα πρÝπει να ανÞκει στην Αρχαßα Κωμωδßα.

     Δεν υπÜρχουν Üλλα στοιχεßα Þ αποσπÜσματα.

==============

Καρκßνος:

     Τραγικüς ποιητÞς γεννημÝνος πιθανüτατα περß το 420 π.Χ., γιος του ΞενοκλÞ. Ο παπποýς του, επßσης ποιητÞς Καρκßνος, μνημονευüτανε συχνÜ απü τον ΑριστοφÜνη, σαν πατÝρας που δßδαξε στα τÝκνα του τη τÝχνη της üρχησης.

Ο Σουßδας αναφÝρει πως Üκμασε γýρω στην 100Þ ΟλυμπιÜδα (38 0π.Χ.) κι üτι παρουσßασε 160 Ýργα. Τον μνημονεýει πολλÝς φορÝς ο ΑριστοτÝλης στη ΡητορικÞ του, ενþ στη ΠοιητικÞ μιλÜ για Ýνα σφÜλμα του που 'χε σαν αποτÝλεσμα την αποδοκιμασßα του κοινοý. Μια νßκη του αναφÝρεται σε μια αττικÞ επιγραφη. Απü τα Ýργα του σþθηκαν 11 τßτλοι κι ελÜχιστα αποσπÜσματα στη συλλογÞ του Meineke.
   ΕΡΓΑ: (σωζþμενοι τßτλοι): Αερüπη, Αßας, Αλüπη, ΑμφιÜραος, Αχιλλεýς, ΘυÝστης, ΜÞδεια, Οιδßπους, ΟρÝστης, ΣεμÝλη, Τηρεýς.

Κι αυτü εßν' üλο κι üλο...

==============

Κινησßας:

     Ο Κινησßας (450-390 π.Χ.) Þταν Αθηναßος διθυραμβικüς ποιητÞς απü το Ýργο του οποßου διασþζονται κÜποια ελÜχιστα τμÞματα. ΚατÜ τον ιστορικü Πλοýταρχο (1ος αι. μ.Χ.) στα ΗθικÜ του, εßχεν ιδιαßτερα αρνητικÞ φÞμη καθþς θεωροýνταν χαρακτηριστικÜ ασεβÞς και κακüς ποιητÞς. ΠεριγρÜφεται απü τον ΑθÞναιο (2ος - 3ος αι. μ.Χ.) σαν ιδιαßτερα ψηλüς, κουτσος και λεπτüς, ενþ το üνομα του πατÝρα του Þταν ΜÝλης Þ Ευαγüρας κι Þτανε κιθαρωδüς.
     ΔιακωμωδÞθηκε αγρßως απü τους κωμικοýς της εποχÞς του και κατÜ τη μαρτυρßα του ρÞτορα Λυσßα που Þτανε σýγχρονüς του, δεν περνοýσε Ýτος üπου κÜποιος απü τους κωμικοýς δεν θα τονε στοχοποιοýσε και πως διÝθετε πολλÜ προβλÞματα σε διÜφορους τομεßς καθþς στην εποχÞ του εßχε κατηγορηθεß ως συκοφÜντης, Üπληστος και φιλÜργυρος κερδßζοντας χρÞματα με τον οποιοδÞποτε τρüπο. Ο ΑριστοφÜνης τονε διακωμþδησε στα Ýργα ¼ρνιθες, ΒÜτραχοι, ΕκκλησιÜζουσες και στη ΛυσιστρÜτη και τονε περιγρÜφει συχνÜ ως φιλýρινο Kινησßα καθþς εßχε πÜρει μια σανßδα απü φιλýρα και την εßχε τοποθετÞσει στη πλÜτη του στερεþνοντÜς τη στη ζþνη του þστε να τον εμποδßζει να καμπουριÜζει λüγω του μεγÜλου ýψους και λεπτüτητας του. Σ' αντßθεση με τον Πλοýταρχο που του αποδßδει αθηναúκÞ καταγωγÞ, ο ΑριστοφÜνης τονε παρουσιÜζει να 'χει καταγωγÞ απü τη ΘÞβα. Σ' ü,τι αφορÜ το χαρακτÞρα του στο Ýργο της ΛυσιστρÜτης και τις παρακλÞσεις του για συνουσßα προς τη σýζυγο του τη Μýρρινα, Ýχει αποτυπωθεß απü καλλιτÝχνες üπως ο ΠικÜσο κι ο ¼μπρεú Μπßρντσλι.

             Ο Κινησßας κυνηγÜ να πεßσει τη Μýρρινα για συνουσßα

     Ο ποιητÞς ΣτρÜττις αφιÝρωσε το σýνολο ενüς ολüκληρου θεατρικοý Ýργου εναντßον του με τον τßτλο να εßναι Κινησßας κι αναφÝρεται σ' αυτüν ως Φθεßο ΑχιλλÝα (φθιῶτ᾽ ᾿αχιλλεῦ) καθþς στη ποßηση του Ýτεινε να χρησιμοποιεß πολý συχνÜ το επßθετο φθιῶτα (Φθιþτης, απü τη Φθιþτιδα), ενþ ο ΦερεκρÜτης θεωροýσε πως ο Κινησßας εßχε γενικþς διαβρωτικÞ επßδραση στη διθυραμβικÞ ποßηση. Η Ýκφραση Κινησßου δραν (Κινησßου δρÜση, πρÜγματα) χρησιμοποιÞθηκε σαν Ýκφραση που αντικατüπτριζε τις ασεβεßς κι ανÜγωγες συμπεριφορÝς παρομοßου τýπου με αυτÝς του Κινησßα. Του αποδüθηκε επßσης το επßθετο χοροκτüνος καθþς μετÜ απü δικÝς του ενÝργειες κατÜφερε να καταργηθεß η θεατρικÞ χορηγßα στους κωμικοýς ποιητÝς. Περßπου το 400 π.Χ. κατüρθωσε να ψηφιστεß νüμος που καταργοýσε το χορü απ' τη κωμωδßα.
     Ο Κινησßας αρρþστησε, ταλαιπωρÞθηκε πολλÜ χρüνια και πÝθανε σε μεγÜλη δυστυχßα.

Δεν Ýχω Üλλα στοιχεßα για τον ποιητÞ αυτüν.

==============

Κλεοφþν:

     Τραγικüς ποιητÞς, Αθηναßος του 4ου π.Χ. αιþνα. Στα Ýργα του αποτýπωνε με ρεαλισμü τη καθημερινÞ ζωÞ, με απλÞ και λιτÞ γλωσσα. Εγραψε ακüμη και ποιÞματα, τα οποßα ο ΑριστοτÝλης θεωρεß πως βρßσκονται ανÜμεσα στη παρωδßα και το ηρωικü Ýπος.
     ΠρÝπει να Ýγραψε 12 δρÜματα , απ’ τα οποßα ο Σουßδας αναφÝρει τα 10:
ΕΡΓΑ: (σωζþμενοι τßτλοι): 1. ΑκτÝων, 2. ΑμφιÜραος, 3. Αχιλλεýς, 4. ΒÜκχαι, 5. ΔεξÜμενος, 6. Εριγüνη, 7. ΘυÝστης, 8. Λεýκιππος, 9. ΠÝρσις, 10. ΤÞλεφος.

==============

ΚρÜτης:

   Ο ΚρÜτης Þταν αρχαßος κωμικüς ποιητÞς της ΑθÞνας, που πÞρε 3 φορÝς το Α' βραβεßο στα ΜεγÜλα Διονýσια. 1η φορÜ βραβεýτηκε πιθανþς προς το τÝλος της 10ετßας του 450 π.Χ. Þ στις αρχÝς της του 440 π.Χ..
Σε Ýνα σχüλιο περß του ΙππÝα του ΑριστοφÜνη αναφÝρεται üτι ξεκßνησε στο θÝατρο ως ηθοποιüς σε Ýργο του Κρατßνου.
     Ο ΑριστοφÜνης στον ΙππÝα 537-40 (424 π.Χ.) τον αναφÝρει ως σημαντικü αντιπρüσωπο της προηγοýμενης γενεÜς, ενþ ο ΑριστοτÝλης λÝει στο ΠοιητικÞ, üτι υπü την επιρροÞ των κωμικþν ποιητþν Επßχαρμου και Φüρμι, απü τη Σικελßα, ο ΚρÜτης εγκατÝλειψε για πρþτη φορÜ την κωμωδßα με ιαμβικü μÝτρο, για να κÜνει πιο πολυσýνθετη και δραματοποιημÝνη την πλοκÞ των Ýργων του. Το λεξικü Σοýδα αναφÝρει üτι ο αδελφüς του Þταν ο επικüς ποιητÞς Επßλυκος (Üγνωστων λοιπþν στοιχεßων).
     Απü τις κωμωδßες του ΚρÜτη διασþζονται 60 αποσπÜσματα (συμπεριλαμβανομÝνων 4 dubia) με 10 τßτλους: Γεßτονες, Ἥρωες, Θηρßα, ΛÜμια, ΜÝτοικοι, Παιδιαß (Παιχνßδια), Πεδῆται, ῬÞτορες, ΣÜμιοι, Τüλμαι.
     Δεν ξÝρουμε αν ταυτßζεται με το πρüσωπο του ΚρÜτη Β', Ýναν Üλλο κωμικü ποιητÞ τον οποßον αναφÝρει το Σουßδα και του αποδßδει τα 3 Ýργα: Θησαυρüς, Ὄρνιθες, ΦιλÜργυρος.

     Κι εδþ κλεßνει κι ο ΚρÜτης, χþρις Üλλα στοιχεßα Þ αποσπÜσματα.

==============

Κρωβýλος:
     
     Κωμικüς ποιητÞς της ΝÝας και ΜÝσης Κωμωδßας, σýγχρονος του Υπερεßδη (389-322π.Χ.). Ο Αθηναßος αναφÝρει τις κωμωδßες του:

 ΑπαγχομÝνος,
 Απολεßπουσα Þ Απολιποýσα,
 Ψευδυποβολιμαßος.

       ΑυτÜ μüνο για τον ποιητÞ Κρωβýλο.

==============

Λυκοφρονßδης:

    ΠοιητÞς διθυρÜμβων του 4ου π.Χ.αι., για τον οποßο δεν υπÜρχει καμμßα πληροφορßα, εκτüς απü 8 στßχους δυο ποιημÜτων του, που σþζει ο Αθηναßος [XIII 564a ,XV 670e].

Και τßποτε Üλλο γι' αυτüν τον ποιητÞ.

==============

ΛυσιÜδης:

    Κωμικüς ποιητÞςτης ΜÝσης Κωμωδßας που Ýζησε στα μÝσα του 4ου π.Χ. αι. ΑναφÝρεται μßα δραματικÞ του νßκη.

     ΑυτÜ μüνο για το ΛυσιÜδη.

==============

MÜγνης:

     Ο ΜÜγνης Þταν αρχαßος κωμικüς ποιητÞς της ΑθÞνας. ¸ζησε τον 5ο π.Χ. αι. κι Þτανε σýγχρονος του Χιωνßδη. Απü τους πρωτοπüρους ποιητÝς της Αρχαßας Κωμωδßας, οι Χιωνßδης & ΜÜγνης, εßναι οι αρχαιüτεροι γνωστοß κωμικοß ποιητÝς (δηλ. εκεßνοι που παρουσιÜσανε το Ýργο τους πριν απü τον Κρατßνο) και ζÞσανε στην ηρωικÞ εποχÞ των Περσικþν πολÝμων. ΑναφÝρονται ως νικητÝς στα ΜεγÜλα Διονýσια. Εßχε μεγÜλη επιτυχßα στο κοινü της εποχÞς, αφοý κÝρδισε 11 Α' νßκες στα Διονýσια (η 1η το 472). Ο δε Χιωνßδης Þταν ο νικητÞς στον 1ο κρατικü διαγωνισμü κωμωδßας στα ΜεγÜλα Þ εν Üστει Διονýσια, το 486 π.Χ.
     (Στην ελληνικÞ μυθολογßα ο ΜÜγνης Þτανε γιος του Αιüλου και της ΕναρÝτης, αδελφüς του ΚρηθÝα, του Σισýφου, του ΑθÜμαντα, της ΠεριμÞδης και της ΚανÜκης κι Þταν ο γενÜρχης των ΜαγνÞτων. Απü κÜποια ΝαúÜδα Νýμφη απÝκτησε 2 γιοýς, τον ΠολυδÝκτη και το Δßκτυ, που ßδρυσαν αποικßα στη ΣÝριφο. ΚατÜ μßαν Üλλη παρÜδοση ο ΜÜγνης κι η Φιλοδßκη αποκτÞσανε τον Ευρýνομο και τον ΗιονÝα. Ο Παυσανßας üμως αναφÝρει üτι μüνον ο ΗιονÝας Þτανε γιος του ΜÜγνητα. Σε μια 3η εκδοχÞ ο ΜÜγνης εßναι σýζυγος της Μελιβοßας και πατÝρας του ΑλÝκτορα. ΚÜποιες πηγÝς τον αναφÝρουνε σα γιο του Δßα και της Θυßας, αδελφü του Μακεδüνα, με τον οποßο Ýζησε στη Πιερßα και τον ¼λυμπο. Ο Νßκανδρος γρÜφει πως Þτανε γιος του ¢ργου και μαζß με τη Καλλιüπη, γονÝας του Υμεναßου. Ως παιδιÜ του ΜÜγνητα φÝρονται απü μερικοýς συγγραφεßς κι οι ΓλÜφυρος, Πßερος, Λßνος και ΙÜλεμος).
     ¸ργα του ΜÜγνητα κατεγρÜφησαν μεν αλλÜ σþζονται μüνον οι τßτλοι κι εßναι τα εξÞς 9: Βαρβßτιδες, ΒÜτραχοι, Γαλεομυομαχßα, 
Διüνυσος, Λυδοß, Ὄρνιθες, Πιτακßς Þ Πυτακßδης, ΠοÜστρια, Ψῆνες
    Το Σουßδα αναφÝρει πως ο Χιωνßδης Üκμασε 8 Ýτη πριν απü τους Ελληνο-Περσικοýς ΠολÝμους, δηλαδÞ το 487 π.Χ. ΑλλÜ ο ΜÜινεκε πιστεýει üτι δεν Üκμασε πριν το 460 π.Χ. Σ' επιβεβαßωση αυτÞς της χρονιÜς παραθÝτει τον Αθηναßο, ο οποßος ανÝφερε Ýνα κομμÜτι των Πτωχþν του, που αναφÝρει το ΓνÝσιππο, ποιητÞ σýγχρονο με τον ΚρÜτινο. Ο ΑριστοτÝλης σημειþνει επßσης üτι ο Ýζησε πολý μετÜ τον Επßχαρμο. ΑλλÜ ο Αθηναßος σημεßωσε επßσης üτι ορισμÝνοι επικριτÝς εκεßνη την εποχÞ θεωροýσαν τους Πτωχοýς ως ψευτοχιωνιδικü Ýργο. Ομοßως, ορισμÝνοι μελετητÝς (π.χ. Heinrich Ritter) διαφωνοýν Ýντονα κατÜ της γνησιüτητας των παρατηρÞσεων του ΑριστοτÝλη.
     Για τον Χιωνßδη σþζονται μüλις 3 τßτλοι, οι εξÞς: ¹ρωες, Πτωχοß & ΠÝρσαι

     Και για τους 2, ΜÜγνη & Χιωνßδη, δεν Ýχω Üλλα στοιχεßα.

==============

Μελανιππßδης:

    Ο Μελανιππßδης Þταν αρχαßος ¸λληνας ποιητÞς διθυρÜμβων απü τη ΜÞλο κι ο πατÝρας του λεγüτανε Κρßτων. ¢κμασε περß τα τÝλη του 6ου' και μÝσα στον 5ο αι. π.Χ. ΥπÞρξεν ο αρχαιüτερος αντιπρüσωπος της νÝας τüτε τεχνικÞς των διθυρÜμβων üπου οι διÜλογοι δεν απαγγÝλλονταν πλÝον αλλÜ αυτÜ τα ßδια τα πρüσωπα εμφανßζονταν και παρßσταναν την υπüθεση. ¸γραψεν επßσης επικÜ ελεγειακÜ κι επιγρÜμματα και ζοýσε κατÜ την 65η ΟλυμπιÜδα, Þτοι γýρω στο 516 π.Χ.  Αυτüς 1ος εισÞγαγε τις "αναβολÝς" (μικρÜ προοßμια), τα οποßα και καυτηριÜζει ο ΑριστοτÝλης στη ΡητορικÞ. ΚατÜ το 493 π.Χ. φÝρεται νικητÞς σε ποιητικü αγþνα στην ΑθÞνα σýμφωνα με το ΠÜριο Χρονικü.

    Ο Μελανιππßδης ο νεþτερος Þταν Αρχαßος ¸λληνας ποιητÞς διθυρÜμβων, εγγονüς του Μελανιππßδη του ΜÞλιου -η μητÝρα Þτανε κüρη του κι ο πατÝρας λεγüτανε κι αυτüς Κρßτων. ¢κμασε περß τα μÝσα του 5ου αι. π.Χ.κι Ýγραψεν επßσης λυρικÜ ποιÞματα. Χαρακτηρßζεται απü το Ξενοφþντα ως ο Üριστος των διθυραμβοποιþν της εποχÞς του, εφÜμιλλος σε ποιητικÞ αξßα του ΣοφοκλÞ και του ΟμÞρου, ο δε Πλοýταρχος τον θεωροýσε ως Ýνα εκ των μεγÜλων ιδρυτþν της μουσικÞς. ¸ργα του, αναφÝρονται τα: ΔαναÀδες, Περσεφüνη και Μαρσýας, των οποßων ελÜχιστα αποσπÜσματα διασþθηκαν. Σε απüσπασμα εκ του Μαρσýα η ΑθηνÜ κατηγορεß τον αυλü ως μουσικü üργανο που παραμορφþνει το σωματικü κÜλλος., εις δε εκ της Περσεφüνης üτι οι Üνθρωποι απü τη στιγμÞ που γνþρισαν τη γεýση του οßνου απαξιοýν το ýδωρ, (και οι δýο χαρακτηρισμοß φαντÜζουν σÞμερα ως επιθεωρησιακοß). Λüγω της μεγÜλης του φÞμης μετακλÞθηκε στην ΑυλÞ του ΒασιλÝως της Μακεδονßας Περδßκκα Β' üπου και πÝθανε το 412 π.Χ.

     Δεν Ýχω Üλλα στοιχεßα για τους 2 αυτοýς ποιητÝς.

==============

ΝαυσικρÜτης:

     Κωμικüς ποιητÞς της ΜÝσης Κωμωδßας, που σþθηκαν ελÜχιστα αποσπÜσματÜ του: 12 στßχοι απü τον Ναýκληρο και 3 απü τη Περσßδα.

     ΑυτÜ και για τον ΝαυσικρÜτη.

==============

Νικüστρατος:

     Κωμικüς ποιητÞς της ΜÝσης Κωμωδßας, που φÝρεται σαν ο 3ος γιüς του ΑριστοφÜνη. Απü το Ýργο του Ýχουνε σωθεß 38 αποσπÜσματα, ενþ κÜποιες απ' τις κωμωδßες του αποδßδονται στο ΦιλÝταιρο.

ΕΡΓΑ: (σωζþμενοι τßτλοι):

1. ¢βρα, 2. ¢ντυλλος, 3. Βασιλεßς, 4. ΔιÜβολος, 5. ΕκÜτη, 6. Ησßοδος, 7. ΙεροφÜντης, 8. Κλßνη, 9. ΛÜκωνες, 10. ΜÜγειρος, 11. Οινοπßων, 12. ΠÜνδροσος, 13. Πατριþται, 14. Πλοýτος, 15. ΡÞτωρ, 16. ΤοκιστÞς, 17. Ψευδοστιγματßας.

     ΑυτÜ για τον Νικüστρατο.

==============

ΝικοχÜρης:

     Κωμικüς ποιητÞς της ΜÝσης Κωμωδßας, γεννημÝνος στην ΑθÞνα το 420 π.Χ., γιος του κωμικοý Φιλωνßδη. ΠÝθανε το 354 π.Χ. Το 388 π.Χ., διαγωνßστηκε με τον ΑριστοφÜνη και τον Νικοφþντα, με το Ýργο ΛÜκωνες, ενþ οι Üλλοι δýο πÞραν μÝρος με τα Πλοýτος κι Αδωνις αντßστοιχα.
Εγραψε πÜνω απü πενÞντα κωμωδßες. Σþθηκαν ελÜχιστα αποσπÜσματα κι οι τßτλοι:

     ΑγαμÝμνων, Αμυμüνη, ΓαλÜτεια, ΗρακλÞς ΓÜμων, ΗρακλÞς Χορηγüς, ΚÝνταυροι, ΚρÞτες, ΛÞμνιαι, ΠÝλοψ.

Δεν Ýχω κÜτι Üλλο για τον ποιητÞ αυτüν.

==============

ΞÝναρχος:

     Κωμικüς ποιητÞς της ΜÝσης Κωμωδßας, που Ýζησε στα χρüνια του Μ.ΑλεξÜνδρου. Η ακμÞ του τοποθετεßται στα 350 π.Χ. Σþζωνται 8 τßτλοι Ýργων του και μερικÜ αποσπÜσματα που Ýχει δημοσιεýσει ο Meineke.

Τßποτε Üλλο για τον ποιητÞ αυτüν.

==============

Πßνδαρος:

==============


ΠλÜτων:

==============

ΠλÜτων ο κωμικüς:


     
Κωμικüς ποιητÞς της Αρχαßας και ΜÝσης Κωμωδßας, σχεδüν σýγχρονος με τον ΑριστοφÜνη. Δημιουργüς πολιτικþν κωμωδιþν, Ýζησε την εποχÞ του Πελοποννησιακοý πολÝμου. Στους τßτλους των Ýργων του συναντοýμε πρþτη φορÜ τα ονüματα των πολιτικþν προσþπων που χτυποýσε, üπως ΥπÝρβολος, Πεßσανδρος, Κλεοφþντας. ΠαρÜλληλα αναφερθηκε και στη γενικüτερη ελληνικÞ πολιτικÞ, üπως στο Ýργο ΕλλÜς Þ ΝÞσοι.

     Το λεξικü Σουßδα αναφÝρει 30 τßτλους Ýργων του, üπου εμπεριÝχονται κι αρκετÜ νüθα.

ΕΡΓΑ: (σωζþμενοι τßτλοι): 1 Αδωνις, 2 Δαßδαλος, 3 Κλεοφþντας, 4 ΜÝτοικοι, 5 Μýρμηκες, 6 ΜαμμÜκυνθος, 7 ΜενÝλεως, 8 Νßκαι, 9 Νυξ ΜακρÜ, 10 ΠοιητÞς, 11 Πεßσανδρος, 12 ΥπÝρβολος, 13 ΦÜων.

     ΦÜων,ο πüθος των γυναικþν για τον αφροδισιακü δαßμονα, το Ýργο ανÝβηκε το 391 π.Χ. Απü τον Αθηναßο αναφÝρονται ως Ýργα του και τα Ανδροφüνος, Πανηγυρισταß, Συνεξαπατþν κι Üλλα.

ΑυτÜ τα ολßγα για τοýτο τον μεγαλüσχημο ποιητÞ.

==============

Ρßνθων ο Συρακοýσιος:

     ΠοιητÞς του 4ου π.Χ.αιþνα, απü τις Συρακοýσες, που με βÜση τους Φλýακες, την ελληνικÞ φÜρσα της κÜτω Ιταλßας της εποχÞς, δημιοýργησε την Ιλαροτραγωδßα, που το περιεχüμενü της κινεßται μεταξý σοβαροý και γελοßου, με θÝμα τη διακωμþδηση των μýθων, ενþ οι ηθοποιοß, εμφανßζονταν με πληθωρικÞ εμφÜνιση και φαλλοýς. ΠρÝπει να Ýγραψε περßπου 38 Ýργα, απ' τα οποßα σþζωνται οι εξÞς τßτλοι:

   Αμφιτρýων, ΕυνοβÜται, ΗρακλÞς, ΙφιγÝνεια εν Αυλßδι, ΙφιγÝνεια εν Ταýροις, ΜÞδεια, ΟρÝστης, ΤÞλεφος.

Δεν Ýχω κÜτι Üλλο για τον ποιητÞ αυτüν.

==============

ΣωτÜδης:

     Ο ΣωτÜδης Þτανε ποιητÞς απü τη Μαρωνεßα της ΚρÞτης, που Üκμασε στα Ýτη της βασιλεßας του Πτολεμαßου ΦιλÜδελφου, μÝσα στον 4ο αι. π.Χ. Σýμφωνα με μαρτυρßες αρχαßων συγγραφÝων κι ιδιαßτερα του ΣτρÜβωνος, υπÞρξεν αρχηγüς της σχολÞς της σατιρικÞς ποßησης των Κιναιδολüγων Þ ΚιναιδογρÜφων. Για τη ζωÞ και το Ýργο του Ýγραψαν ο γιος του Απολλþνιος κι ο κριτικüς Καρýστιος απü τη ΠÝργαμο.  Οι κωμωδßες του, που μüνον ελÜχιστα αποσπÜσματα κι οι τßτλοι Ýχουνε σωθεß, ονομÜζονταν Φλýακες Þ Κßναιδοι Þ Ιωνικοß Λüγοι. ΓραφτÞκανε σε γλþσσα ΙωνικÞ κι αποτελοýσαν μυθολογικÝς παρωδßες üπως η Εις ¢δου ΚατÜβασις, Πρßηπος, Αμαζþν κ.Ü. Τα ποιÞματÜ του Þτανε γνωστÜ στην αρχαßα γραμματολογßα. Σ' ü,τι αφορÜ το ποιητικü μÝτρο, εισÞγαγε κÜποιες καινοτομßες. Το σωτÜδειο μÝτρο αποτελεßται απü 2 ßσα 2μετρα κþλα ιωνικþν απü μεßζονος ποδþν, απü τα οποßα το 1ο εßναι 8ληκτο, ενþ το 2ο καταληκτικü και χωρßζονται μεταξý τους με διαßρεση. Η ποßησÞ του επαινεßται γενικÜ απü τους παλαιοýς ως ευφυÞς και χαρßεσσα.
     Ο ΑθÞναιος του Üσκησε κριτικÞ, γιατß üπως γρÜφει στους ΔειπνοσοφιστÝς, üταν ο τελευταßος Þτανε στην ΑλεξÜνδρεια κοντÜ στο βασιλιÜ Πτολεμαßο χλεýασε το βασιλιÜ μεταξý Üλλων και για το γÜμο του με την Αρσινüη. Οι στßχοι του ΣωτÜδη στρÝφονταν τüσο φανερÜ κατÜ του βασιλιÜ, þστε διþχθηκε απü αυτüν και αναγκÜστηκε να εγκαταλεßψει την ΑλεξÜνδρεια. ΣυνελÞφθη üμως απü τον στρατηγü του Πτολεμαßου, ΠÜτροκλο, που τον Ýκλεισε σε μολýβδινο κιβþτιο και τον Ýριξε στη θÜλασσα, üπου πνßγηκε, περß τις αρχÝς του 3ου αι. π.Χ.

     ΑυτÜ üλα κι üλα που Ýχω γι' αυτüν.

==============


Τιμüθεος:

     Ο Τιμüθεος (446 – 357-60 π.Χ.) Þταν ¸λληνας μουσικüς και διθυραμβικüς ποιητÞς απ' τη Μßλητο, γιος του ΘÝσανδρου. Τα μουσικÜ του Ýργα εßχανε κυρßως μυθολογικü κι ιστορικü χαρακτÞρα κι ενδεχομÝνως να υπÞρξε μαθητÞς του Φρýνη του Μυτιληναßου. ΠεριγρÜφεται πως εισÞγαγε επιπλÝον χορδÝς στη λýρα, αυξÜνοντας τες στις 11 (ἐνδεκακρουμÜτοις), κÜτι που κατÜ την εποχÞ εκεßνη προκÜλεσε τη δυσαρÝσκεια των Σπαρτιατþν και των Αθηναßων. Επßσης Ýφερε σημαντικÜ μεγαλýτερη ποικιλßα μÝτρων και τüνων και εισÞγαγε μονωδικÜ τραγοýδια στο διθυραμβικü χορικü τραγοýδι. ΠαρÜλληλα, πÝρασε κÜποια χρüνια στην αυλÞ του ΑρχÝλαου Α' της Μακεδονßας και συγχÝεται μερικÝς φορÝς μ' Ýναν Üλλο διÜσημο μουσικü, τον αυλητÞ Τιμüθεο το Θηβαßο ο οποßος βρισκüτανε στην αυλÞ του Μ. ΑλεξÜνδρου.
     Μεταξý 450 και του θανÜτου του Μ. ΑλεξÜνδρου, απ' üλη τη προηγοýμενη λυρικÞ ποßηση, μεσουρανοýνε κυρßως ο νüμος κι ο νÝος διθýραμβος (ο τελευταßος χωρßς στροφικÞ διαßρεση, πλÝον, με απüλυτη επικυριαρχßα της μουσικÞς και της μουσικüτητας του λüγου, με ανεπτυγμÝνη τη συγγÝνεια τους προς τα δραματικÜ εßδη, με Ýνθετες αναβολÝς, Üριες, δηλαδÞ μακρÝς ωδÝς για σολßστα). ¸νας απü τους κýριους εκπρüσωπους της θεατροποιημÝνης αυτÞς τÜσης ποßησης εßναι κι ο Τιμüθεος. Πρüκειται για τη νÝα σχολÞ ποßησης που διακηρýσσει περÞφανα σÝ ποßημÜ του (παρακÜτω). 



    ΚατÜ τη παρÜδοση Ýγραψε διθυρÜμβους και νüμους και συνÝχισε με μουσικοýς νεωτερισμοýς τη ποßηση του δασκÜλου του Φρýνη. Διασþζονται κÜποια τμÞματα απü το συνολικü Ýργο του, το πιο γνωστü εκ των οποßων εßναι το ΠÝρσαι (223 στßχοι), που αφορÜ στη ναυμαχßα της Σαλαμßνας (480 π.Χ.) και στο οποßο γßνεται αναφορÜ κι απü τον Πλοýταρχο ως προς την ελευθερßα κι ανεξαρτησßα των ΕλλÞνων. Σημαντικü τμÞμα του κειμÝνου ανακαλýφθηκε το 1902 στο Αμπουκßρ της βορειοκεντρικÞς Αιγýπτου σε πÜπυρο του 4ου αι. π.Χ. (φωτ.) και για το οποßο υπÜρχει πλÞθος σχολßων απü τον Οýλριχ Βιλαμüβιτς (1903) ως προς των αριθμü των χορδþν της λýρας, χρονολüγηση του ποιητÞ και τα αποσπÜσματα. Στο κεßμενο περιγρÜφονται διÜφορα επεισüδια της ναυμαχßας και γενικÜ περιγρÜφεται η ανωτερüτητα κι η μεγαλýτερη Üνεση των ΕλλÞνων Ýναντι των Περσþν στο υγρü στοιχεßο. ΕκτιμÜται πως ßσως το ποιÞμα γρÜφτηκε περß το 412 π.Χ.

Τα ΠοιÞματα

Δεν τραγουδÜω τþρα πια τραγοýδια αρχαßα,
τß τα δικÜ μου εßναι καλλßτερα, τα νÝα.
Ζευς ο νÝος βασιλεýει και πολý-πολý μακρυÜ
εßναι του Κρüνου η εξουσßα η παλιÜ.
Εμπρüς, ν' αποχωρÞσει η Μοýσα η παλιÜ!

==============

Υγßνος:

     Ο ΓÜιος Ιοýλιος Υγßνος (Gaius Iulius Hyginus, 64 π.Χ. -17) Þταν Λατßνος συγγραφÝας, μαθητÞς του διÜσημου ΑλÝξανδρου του Πολυßστορα, και απελεýθερος του Οκταβιανοý Αυγοýστου. Καταγüταν απü την Ιβηρßα (κατ' Üλλους απü την ΑλεξÜνδρεια). ΟδηγÞθηκε στη Ρþμη ως δοýλος, απελευθερþθηκε üμως απü τον Οκταβιανü Αýγουστο. ¸γινε μαθητÞς του ΑλεξÜνδρου του Πολυßστορα κι απÝκτησε ευρεßα μüρφωση, χÜρη στην οποßα διορßσθηκε βιβλιοθηκÜριος της ΠαλατινÞς ΒιβλιοθÞκης κατÜ τον Σουετþνιο, που σχολιÜζει üτι περιÝπεσε σε μεγÜλη φτþχεια στα γερÜματÜ του κι υποστηριζüταν απü τον ιστορικü Clodius Licinus.



     H καταγωγÞ του Þταν ισπανικÞ, αλλÜ σýμφωνα με ορισμÝνους Üλλους πρüκειται για τον Αλεξανδρινü Υginus μαθητÞ του πολυμαθÝστατου Κορνηλßου ΑλεξÜνδρου που επονομÜστηκε ΠολυÀστωρ. ΑρχικÜ Þτανε δοýλος, ßσως αιχμÜλωτος πολÝμου και στη συνÝχεια απελευθερþθηκε απü τον αυτοκρÜτορα κι εκτüς απü τα καθÞκοντα του δασκÜλου ανÝλαβε και τη θÝση του βιβλιοθηκÜριου της ΠαλατινÞς ΒιβλιοθÞκης (Σουητ., Περ. γραμμ., ΧΧ). ΥπÞρξε προσωπικüς φßλος του Οβßδιου και του Κλωδßου Λικßνου. Ο Υγßνος, πολýπλευρος ερευνητÞς και πολυμαθÝστατος, συνÝγραψε πολλÜ Ýργα, τα οποßα üμως χÜθηκαν, ανÜμεσα σε αυτÜ περιλαμβÜνονται τα σχüλια στον Propempticon του Κßννα, μια πραγματεßα για τον Βιργßλιο. Ωστüσο
αρκετÜ αμφισβητοýνται βÜσιμα. ΣυνÝγραψε τοπογραφικÝς και βιογραφικÝς πραγματεßες, διατριβÝς για τη γεωργßα και τη μελισσοκομßα κι Üλλα, üλα χαμÝνα. Πιθανüτερα Ýργα του θεωροýνται τα εξÞς:

 De vita rebusque illustrium virorum
 De urbibus
 De familiis Trojanis
 De proprietatis deorum
 De penatibus
ΥπομνÞματα στον Βιργßλιο κ.Ü.


     Στο üνομÜ του υπÜρχουν δýο σýνολα σχολικþν σημειþσεων, που συνοψßζουν τις μυθολογικÝς πραγματεßες του: Μßα συλλογÞ ιστοριþν, οι Fabulae (Μýθοι) και μια ΠοιητικÞ Αστρονομßα, (Poeticon Astronomicon). Αμφüτερα τα Ýργα εßναι περιλÞψεις, ýφος κι επßπεδο γλþσσας, με τα παιδαριþδη λÜθη (ιδιαßτερα στην απüδοση των ελληνικþν πρωτοτýπων ονομÜτων), Ýχουνε τεθεß σαν επιχειρÞματα για την Üποψη üτι Ýνας τüσο διακεκριμÝνος Üνθρωπος των γραμμÜτων üπως ο ΓÜιος Ιοýλιος Υγßνος δεν μπορεß να τα Ýχει γρÜψει. Υποστηρßζεται üτι πρüκειται για περιλÞψεις που Ýγιναν μετÜ το 150 μ.Χ. των Genealogiae του Υγßνου απü Üγνωστο επιμελητÞ.
     Οι Fabulae αποτελοýνται απü περßπου 300 πολý συνοπτικÜ κι απλÜ γραμμÝνους μýθους κι ουρÜνιες γενεαλογßες. Εßναι πολýτιμο για τη χρÞση Ýργων ΕλλÞνων τραγικþν ποιητþν που Ýχουνε χαθεß. Εκεß ο συγγραφÝας παραθÝτει σε πρωτüγονη μορφÞ ü,τι κÜθε μορφωμÝνος Ρωμαßος της εποχÞς του Ýπρεπε να γνωρßζει απü ελληνικÞ μυθολογßα στο απλοýστερο δυνατü επßπεδο. ΣÞμερα ωστüσο συνιστÜ ορυχεßο πληροφοριþν, καθþς οι περισσüτερες εκδοχÝς των αρχαßων μýθων Ýχουνε πλÝον χαθεß, üπως λßγο Ýλειψε να γßνει και με αυτü το Ýργο: Μüνο Ýνα χειρüγραφο υπÞρχε, ο Codex Freisingensis (περ. 900 μ.Χ., τεμÜχιÜ του φυλÜσσονται στο Μüναχο), που μεταγρÜφηκε απü τον Jacob Micyllus το 1535, που ßσως Ýδωσε και τον τßτλο που γνωρßζουμε σÞμερα.



     Το Üλλο Ýργο, αυτü που ο αρχικüς τßτλος Þταν De Astronomia (Περß Αστρονομßας), τυπþθηκε 1η φορÜ, με εικονογρÜφηση του Erhard Ratdolt στη Βενετßα το 1482, ως Clarissimi uiri Hyginii Poeticon astronomicon opus utilissimum (ΠοιητικÞ Αστρονομßα υπü του διασημοτÜτου Υγßνου, Ýργον χρησιμþτατον). Το Ýργο καταγρÜφει τους αστÝρες ανÜ αστερισμü, αλλÜ κυρßως αφηγεßται τους μýθους που συνδÝονται με τους διÜφορους αστερισμοýς, σε εκδοχÝς βασιζüμενες κυρßως στο Ýργο Καταστερισμοß του ΕρατοσθÝνους.

Τα ΠοιÞματα

                         Η ΜικρÞ ¢ρκτος

    Ο ΑγλαοσθÝνης συγγραφÝας των Ναξιακþν, ισχυρßζεται üτι πρüκειται για την Κυνüσουρα, μια εκ των Ιδαßων Νυμφþν και τροφþν του Δßα. ΛÝει επßσης üτι στην πüλη Ιστοßς (Histoe), την οποßα ßδρυσε ο Νικüστρατος και οι Üνθρωποß του, ο λιμÝνας και η ευρýτερη περιοχÞ Ýφεραν την ονομασßα Κυνüσουρα χÜρη σ᾽ εκεßνη. ΑυτÞ συγκαταλεγüταν στους ΚουρÞτες, Üγρυπνους φýλακες του Δßα. ¢λλοι υποστηρßζουν üτι οι Νýμφες Ελßκη και Κυνüσουρα ανÝθρεψαν τον Δßα και σε αναγνþριση της προσφορÜς τους καταστερßσθηκαν, αποκαλοýμενες αμφüτερες, Αρκοýδες. Εμεßς τις ονομÜζουμε Βορεßους (septentriōnēs).
    Ωστüσο εßχε ειπωθεß απü πολλοýς üτι η ΜεγÜλη ¢ρκτος μοιÜζει με κÜρο και οι ¸λληνες κÜνουν λüγο για ¢μαξα. Ο λüγος για τις παραλλαγÝς αυτÝς μας παρÝχεται: Αυτοß οι οποßοι αρχικÜ παρατÞρησαν τ' Üστρα και υπÝθεσαν üτι ανÞκαν σε διÜφορους αστερισμοýς, αποκÜλεσαν την ομÜδα αυτÞ üχι Αρκοýδα αλλÜ κÜρο, καθþς δýο απü τα επτÜ Üστρα τα οποßα Ýμοιαζαν ισομεγÝθη και πλησιÝστερα μεταξý τους θεωρÞθηκαν βüδια και τα υπüλοιπα πÝντε σχημÜτιζαν κÜρο. ¸τσι, το σημεßο πλησßον του σχηματισμοý αυτοý Þθελαν να το αποκαλοýν Βοþτη. ΠρÜγματι, ο ¢ρατος υποστηρßζει üτι οýτε ο Βοþτης μÞτε η ¢μαξα οφεßλουν τα ονüματÜ τους στα παραπÜνω, αλλÜ επειδÞ η ¢ρκτος, ομοιÜζουσα με τροχÞλατο κÜρο περιφÝρεται γýρω απü τον πüλο που ονομÜζεται Βüρειος και ο Βοþτης λÝγεται üτι την οδηγοýσε. Στο συλλογισμü του αυτü φαßνεται να κÜνει σημαντικü λÜθος, καθþς αργüτερα üπως αναφÝρει ο Παρμενßσκος επικαλοýμενος κÜποιους αστρονüμους, τα Üστρα που εμπλÝκονταν στον σχηματισμü του αστερισμοý της ¢ρκτου Þσαν εικοσιπÝντε και üχι επτÜ. Κι Ýτσι, αυτüς που προηγουμÝνως οδηγοýσε την Üμαξα και αποκαλοýνταν Βοþτης, τþρα ονομαζüταν Αρκτοφýλαξ (φýλακας της ¢ρκτου) και αυτÞ (Þ Üλλοτε αποκαλοýμενη ¢μαξα) κατÜ του Ομηρικοýς χρüνους ονομαζüταν ¢ρκτος. Για τους Βορεßους (septentriōnēs) ο ¼μηρος λÝει üτι Ýφεραν και τα δýο ονüματα της Αρκοýδας και της ¢μαξας· πουθενÜ δεν αναφÝρεται στο Βοþτη με την ονομασßα Ακτοφýλαξ.
    Ποικßλες εßναι επßσης οι απüψεις για το λüγο που η ΜικρÞ ¢ρκτος αποκαλεßται Φοινßκη (Phoenice), γιατß αυτοß που τη χρησιμοποιοýσαν ως πλοηγü τους λÝγεται üτι Ýχαιραν μεγαλýτερης ακρßβειας και προστασßας και γιατß επßσης εφüσον Þταν πιο αξιüπιστη απü την ΜεγÜλη ¢ρκτο δεν την ακολουθοýσαν üλοι. Αυτοß οι Üνθρωποι δε μοιÜζουν να Ýχουν αντιληφθεß το λüγο που αποκαλοýνταν Φοινßκη. Ο ΘαλÞς ο ΜιλÞσιος, που μελÝτησε προσεκτικÜ αυτÜ τα θÝματα και πρþτος απ᾽ üλους την ονομÜτισε ¢ρκτο, εßχε ΦοινικικÞ καταγωγÞ, üπως υποστηρßζει ο Ηρüδοτος. Ως εκ τοýτου üλοι εκεßνοι στην Πελοπüνησσο χρησιμοποßησαν την ¢ρκτο (που εßχε περιγρÜψει ο ΘαλÞς), οι Φοßνικες ναυτικοß παρατηροýσαν ωστüσο το ßδιο Üστρο (που 'χε ανακαλυφθεß προγενÝστερα και θεωροýσαν üτι εφüσον το ακολουθοýσαν πιστÜ θα τους κατηýθυνε με ακρßβεια, το ονομÜτησαν δε, Φοινßκη, χÜριν της καταγωγÞς του εξευρευνητÞ της.

==============

ΦερεκρÜτης:

     Κωμικüς ποιητÞς της Αρχαßας Κωμωδßας,που πρωτýτερα υπÞρξε υποκριτÞς κι Ýζησε στα τÝλη του 5ου π.Χ. αι. Σýμφωνα με τον Σουßδα, εßχε λÜβει μÝρος στις εκστρατεßες του ΑλεξÜνδρου. Ο ΦερεκρÜτης στα Ýργα του Ýθιξε θÝματα που αφοροýσαν στη κοινωνßα της εποχÞς του, αλλÜ και τη πολυπüθητη απ' üλους ειρÞνη. Εδωσε ακüμη τ' üνομÜ του σ' Ýνα μÝτρο,το φερεκρÜτειο, χωρßς üμως να 'ναι γνωστü αν εκεßνος το δημιοýργησε Þ απλÜ το χρησιμοποιοýσε. Απü τη πλοκÞ, καθþς και τους χαρακτÞρες των Ýργων του, θεωρεßται πρüδρομος της ΜÝσης και της ΝÝας κωμωδßας. Τα Ýργα του: Κοριαννþ, ΠεταλÞν και ΘÜλατταν (χαμÝνα), Ýχουν ονüματα απü εταßρες.

     Αποδßδονται σ’ αυτüν 18 τßτλοι Ýργων, αν κι Þδη οι Αλεξανδρινοß εßχαν αμφιβολßες για κÜποιους απ’ αυτοýς.

ΕΡΓΑ: (σωζþμενοι τßτλοι): 1 Αγριοι, 2 ΘÜλατταν, 3 ΚραπÜταλοι, 4 Κοριαννþ, 5 Μεταλλεßς, 6 ΠεταλÞν, 7 Χßρων.

     ¢γριοιο χορüς των μισανθρþπων αποστρÝφεται τον πολιτισμü. Αφοý τον εγκαταλεßπουν για να ζÞσουν με τους Üγριους, στη συνÝχεια τον νοσταλγοýν...
     ΚραπÜταλοι: Σαν θÝμα του παρουσιÜζεται Ýνα ταξßδι στον ΚÜτω κüσμο.
     Μεταλλεßς: Η ζωÞ,και πÜλι στον ΚÜτω κüσμο, παρουσιÜζεται ευτυχισμÝνη. Το φανταστικü αυτü ταξßδι κÜνει μια Αθηναßα, η οποßα φθÜνει στον Αδη περνþντας μÝσα απü τις στοÝς των μεταλλεßων του Λαυρßου. Απü το Ýργο αυτü ο Αθηναßος διÝσωσε 33 στßχους.
     Χßρων: Η ΚυρÜ-ΜουσικÞ θρηνεß για üσα υποφÝρει απü τους Νεοτονικοýς.

ΤÝλος και γι' αυτüν τον ποιητÞ, τα στοιχεßα.

==============

Φιλονßδης:

     Κωμικüς ποιητÞς της Αρχαßας Κωμωδßας που Ýζησε κι Ýδρασε τον 5ο π.Χ.αι. στην ΑθÞνα. Ασχολιüταν επßσης με τη διεýθυνση του χοροý και τη σκηνοθεσßα. Ο Σουßδας αναφÝρει ως Ýργα του: ΑπÞνη, Κοθüρνοι, ΦιλÝταιροι.

ΤÝλος και γι' αυτüν τον ποιητÞ.


==============

Φιλüξενος:

     Ο Φιλüξενος Þταν αρχαßος ¸λληνας ποιητÞς, γνωστüς για τους διθυρÜμβους που 'γραψε τον 5ο - 4ο π.Χ. αι. περßπου. ΓεννÞθηκε το 435 π.Χ. στα Κýθηρα και πÝθανε στην ¸φεσο το 380-79 π.Χ., σýμφωνα με το ΠÜριο Χρονικü. Ενþ Þταν ακüμα σε νεαρÜ ηλικßα αιχμαλωτßστηκε κι Ýγινε δοýλος. ΠουλÞθηκε αρχικÜ σε κÜποιον ΣπαρτιÜτη ονομαζüμενο Αγεσýλο και στη συνÝχεια στον ποιητÞ Μελανιππßδη, που τελικÜ τον απελευθÝρωσε και του δßδαξε ποßηση και μουσικÞ. ¸ζησε Ýνα διÜστημα στη Σικελßα και στην αυλÞ του τυρÜννου των Συρακουσþν Διονυσßου του πρεσβýτερου, ο οποßος ασχολεßτο με τη ποßηση. Οι επικρßσεις του üμως για τα δραματικÜ Ýργα του Διονυσßου τον εξοργßσανε τüσο þστε να τον οδηγÞσει σε λατομεßο. ΚÜποιοι Üλλοι ιστορικοß αιτιολογοýν την απüφαση αυτÞ στις σχÝσεις που 'χε με την ερωμÝνη του Διονυσßου, ΓαλÜτεια. Απελευθερþθηκε τελικÜ και κατÝφυγε στον ΤÜραντα, εν συνεχεßα στη Κüρινθο κι απü 'κει στην ¸φεσο. ΛÝνε πως üταν ο Διονýσιος τον ελευθÝρωσε, κÜλεσε να τονε φÝρουνε μπρος του και τονε ρþτησε ξανÜ να του πει τη γνþμη του για τα ποιÞματÜ του. Ο Φιλüξενος αποκρινüμενος στο Διονýσιο εßπε: "Ας με οδηγÞσουν και πÜλι στα λατομεßα!"
     ΥπÜρχουν αρκετÝς αναφορÝς γýρω απü το Φιλüξενο. Ο κωμικüς ποιητÞς ΑντιφÜνης, στη κωμωδßα του ΤριταγωνιστÞς, λÝει γι' αυτüν: "Θεüς εν ανθρþποις Þν εκεßνος, ειδþς την αληθþς μουσικÞν - Þταν Ýνας θεüς ανÜμεσα στους ανθρþπους, γιατß γνþρισε την αληθινÞ μουσικÞ". Σýμφωνα με τον Πλοýταρχο διθýραμβοß του, μαζß μ' Üλλα Ýργα, στÜλθηκαν απü τον ¢ρπαλο, παιδικü φßλο του Μ.ΑλεξÜνδρου, στα Σοýσα για να παιχτοýνε στις γιορτÝς των γÜμων του. Ο ΔιογÝνης ΛαÝρτιος αναφÝρει (Δ', 6, 36) üτι κÜποτε ο Φιλüξενος ακοýγοντας μερικοýς κτßστες να τραγουδÜνε παρÜτονα κÜποιες απü τις μελωδßες του Üρχισε να γκρεμßζει τις πλßθες με τις οποßες αυτοß κτßζανε, λÝγοντας τους: "üπως εσεßς καταστρÝφετε τα Ýργα μου, Ýτσι κι εγþ καταστρÝφω τα δικÜ σας".
     Σýμφωνα με το λεξικü Σουßδα, Ýγραψε 24 διθυρÜμβους κι ο Πλοýταρχος στο Ýργο του Περß ΜουσικÞς (1141C, 1142C, 30-31) τον μνημονεýει, μαζß με τον Τιμüθεο, ως σημαντικü και καινοτüμο δημιουργü, αν κι απü Üλλους επικριθÞκανε γι' αυτÝς τους τις καινοτομßες. Το πιο γνωστü κι αρτιüτερα σωζüμενο Ýργο του Þταν ο Κýκλωψ ενþ αναφÝρονται ακüμα ο ΥμÝναιος, Γενεαλογßα Αιακιδþν Μελικþς και το Δεßπνον. Το Ýργο Κýκλωψ Þ Πολýφημος & ΓαλÜτεια Ýχει σα θÝμα του τον Ýρωτα του Κýκλωπα Πολýφημου προς τη ΓαλÜτεια και πρÝπει να γρÜφτηκε üταν ζοýσε στη Σικελßα. ¹ταν Ýνας απü τους σημαντικþτερους ποιητÝς διθυρÜμβων (συνθÝτης τραγουδιþν) της εποχÞς του, που αγαπÞθηκε πολý üσο ζοýσε, αλλÜ κι αργüτερα. Ο Πλοýταρχος λÝει πως Ýργα του εκτελεστÞκανε στους γÜμους του Μ.ΑλεξÜνδρου στα Σοýσα. Ητανε παροιμιþδης για τη πολυφαγßα του, απü την οποßα και πÝθανε. Ο ΑθÞναιος διÝσωσε 3 αποσπÜσματα ποιητþν που αναφÝρονται σ' αυτüν.
     Ο Φαινßας διηγεßται για τον ποιητÞ που εßχε μεγÜλη αγÜπη για το φαγητü, üτι κÜποτε δειπνοýσε καλεσμÝνος στο σπßτι του τυρÜννου Διονυσßου (των Συρακουσþν). ¼ταν εßδε να προσφÝρουν στον οικοδεσπüτη Ýνα λυθρßνι μεγÜλο ενþ σε αυτüν Ýνα μικρü, Ýπιασε το μεγÜλο ψÜρι και το ακοýμπησε στο αυτß του. Τον ρþτησε ο Διονýσιος για ποιο λüγο το Ýκανε αυτü κι ο Φιλüξενος του απÜντησε üτι, επειδÞ γρÜφει τη “ΓαλÜτεια”, θα Þθελε να ρωτÞσει κÜτι το λυθρßνι για το βασßλειο του ΝηρÝα. ΕπειδÞ üμως το δικü του Þταν μικρü, πÞρε του Διονυσßου, που Þταν μεγαλýτερο σε ηλικßα και Þξερε πολý περισσüτερα. Ο Διονýσιος γÝλασε και του Ýδωσε το μεγÜλο.
     Ο Καλλßμαχος γρÜφει πως αφοý πλενüταν εßτε βρισκüτανε στο σπßτι του εßτε ταξßδευε σ' Üλλες πüλεις, επισκεπτüτανε διÜφορα σπßτια συνοδευüμενος απü δοýλους που κρατοýσαν λÜδι, ξßδι, γÜρο κι Üλλα καρυκεýματα. ¸μπαινε λοιπüν απρüσκλητος στα διÜφορα σπßτια, Ýβλεπε το γεýμα που Ýτρωγαν, το Ýφτιαχνε με τα καρυκεýματα που εßχε μαζß του, þστε να εßναι της αρεσκεßας του και μετÜ Üρχιζε να τρþει. ¼ταν κÜποτε επισκÝφθηκε την ¸φεσο, πÞγε στην αγορÜ και τη βρÞκε εντελþς Üδεια. Ρþτησε το λüγο και του εßπανε πως γινüταν Ýνας γÜμος κι üλα τα προúüντα εßχανε πουληθεß για το γαμÞλιο γεýμα. Πλýθηκε κι απρüσκλητος πÞγε στο σπßτι του γαμπροý. ΜετÜ το γεýμα τραγοýδησε, αρχßζοντας Ýτσι:
"ΥμÝναιε, λαμπρÝ θεÝ..." κι ενθουσßασε τüσο πολý τον κüσμο, καθþς Þτανε ποιητÞς διθυρÜμβων, που ο γαμπρüς του εßπε: "Φιλüξενε, κι αýριο εδþ θα δειπνÞσεις". Και τüτε ο Φιλüξενος απÜντησε: "Αν δεν πουλÜνε τρüφιμα στην αγορÜ". Ποιαν Üλλη επιλογÞ εßχε Üλλωστε, αφοý ο γαμπρüς εßχε εξαντλÞσει τα αποθÝματα στην αγορÜ.
     Ο ΜÜχων λÝει: "Ο Φιλüξενος Þτανε παθιασμÝνος ψαροφαγÜς. Μια μÝρα λοιπüν, στις Συρακοýσες, αγüρασε Ýνα χταπüδι μÞκους περßπου ενüς μÝτρου. Αφοý το Ýψησε, το Ýφαγε σχεδüν üλο, εκτüς απü το κεφÜλι. ΜετÜ üμως αρρþστησε σοβαρÜ απü βαρυστομαχιÜ. Οι συγγενεßς του φþναξαν τον γιατρü. Αυτüς, μüλις τον εξÝτασε, τους ενημÝρωσε üτι η υγεßα του Þταν σε πολý κρßσιμη κατÜσταση και τονε ρþτησε αν εßχε τακτοποιÞσει üλες του τις εκκρεμüτητες. Ο ασθενÞς, καταλαβαßνοντας üτι αρχßζει το ταξßδι για τον Üλλο κüσμο, ανακοßνωσε τη στερνÞ του επιθυμßα: "Ο ΧÜρων... δεν μου επιτρÝπει να αργοπορÞσω κι η βÜρκα του με περιμÝνει. Μαýρη μοßρα με καλεß και δεν εßναι δυνατüν να μην υπακοýσω. Αφοý λοιπüν Ýχω το δικαßωμα να πÜρω μαζß μου κÜτι δικü μου, καθþς Ýτσι εσπευσμÝνα ξεκινþ για τον Üλλο κüσμο, φÝρτε μου να πÜρω ü,τι απÝμεινε απü το χταπüδι μου".
     ΓενικÜ λατρεýητκε για τη πρωτüτυπην Ýκφραση και τη μελωδικüτητα του Ýργου του.

ΑυτÜ Ýχω üλα κι üλα για κεßνον!

==============

Χιωνßδης:

     Κωμικüς της Αρχαßας Κωμωδßας, αρχαιüτερος απü τον ΜÜγνητα. ΥπÞρξε νικÞτÞς στο πρþτο διαγωνισμü κωμωδßας στα Διονýσια το 487 π.Χ.

Δεν Ýχω Üλλα στοιχεßα.
_________________________



           Τ    E    Λ    O    Σ

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers