ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Éíö-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

ÃëõðôéêÞ

 
 

Äïêßìéá 

ÃÕÍÁÉÊÅÓ ÔÏÕ ÊÏÓÌÏÕ: Î': ÅðéâëçôéêÝò Îå÷ùñéóôÝò Ðáñïõóßåò (áðáñ÷Ýò 20ïõ áé.)

                                            Πρüλογος

     Και να που φτÜσαμε αισßως στο 14ο Üρθρο με το γενικü τßτλο αυτü και δεν υστερεß στο ελÜχιστο με τα προηγοýμενα, αν και μικρüτερο σε μÝγεθος. Εδþ σε τοýτο, αναγγÝλλω μια σπÜνια γυναικεßα παρουσßα, την ¸μμυ Νοýτερ. κÜμποσες ακüμα σημαντικÝς αστρονüμοι στα τÝλη του 19ου αι.,  κατüπιν Ýνα ολÜκερο...  ΧαρÝμι. και 2 σπÜνιες και ξεχωριστÝς γυναßκες, επßσης αστρονüμοι, λßγο πριν τα μÝσα του 20ου αι. λüγω ιδιαßτερων συνθηκþν. Επßσης τÝλος, ανÜμεσÜ τους κι η 1η γυναßκα γενετßστρα.
     ¼ταν τα διαβÜσετε üλα τοýτα θα καταλÜβετε τι εννοþ. Γι' αυτü ας μη πω Üλλα κι ας σας αφÞσω στη μαγεßα της ξενÜγησης... ΚαλÞν ανÜγνωση κι ελπßζω απüλαυση!  
Π. Χ. 
___________________________

Η ¸μμυ Νοýτερ (Amalie 'Emmy' Noether / 23 ΜÜρτη 1882 - 14 Απρßλη 1935), Þτανε πολý σημαντικÞ Γερμανοεβραßα φυσικομαθηματικüς και συγγραφÝας, γνωστÞ για τη μελÝτη της στην αφηρημÝνη Üλγεβρα και τη θεωρητικÞ φυσικÞ. ΑναφÝρεται απü τους ΠÜβελ Αλεξανδρþφ, ¢λμπερτ ΑúνστÜιν, Jean Dieudonné, Hermann Weyl, Νüρμπερτ Βßνερ κι Üλλους ως η πιο σημαντικÞ γυναßκα στην ιστορßα των μαθηματικþν που επÝφερε ριζικÝς αλλαγÝς στις θεωρßες των δακτυλßων, των σωμÜτων και των αλγεβρικþν δομþν. Στη φυσικÞ, το θεþρημÜ της εξηγεß τη θεμελιþδη σχÝση μεταξý συμμετρßας και των νüμων διατÞρησης.



    Η ¸μι Νοýτερ γεννÞθηκε στο ¸ρλανγκεν στις 23 ΜÜρτη 1882 üντας 1ο απü 4 παιδιÜ. Το 1ο της üνομα Þταν Αμαλßα, απü τ' üνομα της μητÝρας της και της γιαγιÜς της (εκ του πατρüς), αλλÜ σε νεαρÞ ηλικßα Üρχισε να χρησιμοποιεß το μεσαßο üνομÜ της. Ως κορßτσι, Þταν ιδιαßτερα συμπαθÞς. Δεν ξεχþριζε για τις ακαδημαúκÝς της γνþσεις, αλλÜ για την εξυπνÜδα και τη φιλικüτητα της. Εßχε προβλÞματα üρασης και τραυλισμοý κατÜ τη παιδικÞ ηλικßα. ¸νας οικογενειακüς φßλος διηγÞθηκε χρüνια αργüτερα μια ιστορßα απü τα χρüνια που η ¸μι Þταν νÝα, üπου επÝλυσε γρÞγορα μια σπαζοκεφαλιÜ σε παιδικü πÜρτι, δεßχνοντας το λογικü της δαιμüνιο σε τüσο μικρÞ ηλικßα. ¹ταν μαθημÝνη να μαγειρεýει και να καθαρßζει, üπως και τα περισσüτερα κορßτσια της εποχÞς κι επßσης παρακολουθοýσε μαθÞματα πιÜνου. Δεν ακολοýθησε καμßα απü αυτÝς τις δραστηριüτητες με πÜθος, αν και λÜτρευε να χορεýει.
    Ο πατÝρας της Μαξ Νοýτερ, καταγüταν απü οικογÝνεια εμπüρων στη Γερμανßα. Εßχεν υποστεß παρÜλυση απü πολιομυελßτιδα üταν Þταν 14. ΑνÝκτησε και πÜλι την κινητικüτητα του, αλλÜ το Ýνα πüδι δεν επανÞλθε πλÞρως. Σε μεγÜλο βαθμü αυτοδßδακτος του εßχεν απονεμηθεß διδακτορικü δßπλωμα απü το ΠανεπιστÞμιο της ΧαúδελβÝργης το 1868. ΜετÜ απü τη διδασκαλßα εκεß για 7 Ýτη, πÞρε μια θÝση στη βαυαρικÞ πüλη του ¸ρλαγκεν, üπου γνþρισε και παντρεýτηκε την ºντα Αμαλßα ΚÜουφμαν, κüρη ενüς εýπορου εμπüρου και μαζß αποκτÞσανε 3 παιδιÜ, μεταξυ των οποßων και την ¸μμυ. Η συνεισφορÜ του Νοýτερ στα μαθηματικÜ Þτανε κυρßως στην αλγεβρικÞ γεωμετρßα, ακολουθþντας τα βÞματα του Alfred Clebsch. Η πιο γνωστÞ του δουλειÜ εßναι το θεþρημα Brill-Νoether και το υπüλοιπο, Þ το θεþρημα AF + BG, ενþ υπÜρχουνε διÜφορα Üλλα θεωρÞματα που συνδÝονται με αυτü, üπως το θεþρημα του Μαξ Νοýτερ.


                            Η οικογÝνεια Νοýτερ

    Εßχε τρßα μικρüτερα αδÝρφια. Ο μεγαλýτερος, ο ¢λφρεντ, γεννÞθηκε το 1883, το 1909 του απονεμÞθηκε απü το ¸ρλαγκεν διδακτορικü στη χημεßα, αλλÜ πÝθανε 9 Ýτη μετÜ. Ο Φριτζ, που γεννÞθηκε το 1884, Ýχει μεßνει στην ιστορßα για τα ακαδημαúκÜ επιτεýγματÜ του: μετÜ απü σπουδÝς στο Μüναχο απÝκτησε φÞμη στα εφαρμοσμÝνα μαθηματικÜ. Ο νεþτερος, Γκοýσταβ Ρüμπερτ, γεννÞθηκε το 1889. Πολý λßγα πρÜγματα εßναι γνωστÜ για τη ζωÞ του, üπως το üτι Ýπασχε απü χρüνια ασθÝνεια και πÝθανε το 1928.
    ΑπÝκτησε απü νωρßς επÜρκεια σε ΓαλλικÜ κι ΑγγλικÜ.Την Üνοιξη του 1900 συμμετεßχε στις εξετÜσεις για καθηγητÝς αυτþν των γλωσσþν κι Ýλαβε πολý καλÞ συνολικÞ βαθμολογßα. Η απüδοσÞ της της Ýδινε τη δυνατüτητα να διδÜξει τις γλþσσες αυτÝς σε σχολεßα που προορßζονταν για κορßτσια, ωστüσο επÝλεξε να συνεχßσει τις σπουδÝς της στα μαθηματικÜ, στο ΠανεπιστÞμιο του ¸ρλαγκεν, üπου δßδασκεν ο πατÝρας της. ΑυτÞ Þταν αντισυμβατικÞ απüφαση, διüτι 2 Ýτη νωρßτερα η ΑκαδημαúκÞ Σýγκλητος του πανεπιστημßου εßχε δηλþσει, üτι το να επιτραπεß η εκπαßδευση και στα δýο φýλα θα ανÝτρεπε üλη την ακαδημαúκÞ τÜξη.
     Ως μßα απü τις 2 μüλις γυναßκες που φοιτοýσανε σε πανεπιστÞμιο 986 ατüμων, επιτρεπüταν να παρακολουθεß μüνο τα μαθÞματα κι üχι να συμμετÝχει üπως κι οι υπüλοιποι φοιτητÝς κι επιπλÝον Ýπρεπε να ζητÞσει την Üδεια του κÜθε καθηγητÞ χωριστÜ στου οποßου τις διαλÝξεις επιθυμοýσε να παρευρßσκεται. Παρüλα τα εμπüδια, στις 14 Ιουνßου 1903 κατÜφερε να περÜσει τις εξετÜσεις αποφοßτησης του Realgymnasium στη ΝυρεμβÝργη. Στη διÜρκεια του χειμερινοý εξαμÞνου το 1903-1904, σποýδασε στο ΠανεπιστÞμιο του ΓκÝντινγκεν, παρακολουθþντας διαλÝξεις του αστρονüμου Καρλ ΣβÜρτσιλντ και των μαθηματικþν Hermann Minkowski, Otto Blumenthal, Felix Klein, και David Hilbert. Λßγο αργüτερα οι περιορισμοß σχετικÜ με τη συμμετοχÞ των γυναικþν στο πανεπιστÞμιο αυτü ακυρþθηκαν.



    Η Νοýτερ επÝστρεψε στο Erlangen. Εκεß επßσημα ξαναμπÞκε στο πανεπιστÞμιο στις 24 Οκτþβρη 1904 κι ανακοßνωσε την απüφασÞ της να επικεντρωθεß αποκλειστικÜ στα μαθηματικÜ. Υπü την επßβλεψη του Paul Gordan Ýγραψε την διατριβÞ της Über die Bildung des Formensystems der ternären biquadratischen Form (Σε πλÞρη συστÞματα αμετÜβλητων για τριαδικÝς τεταρτοβÜθμιες μορφÝς, 1907). Αν κι εßχε καλÞν αποδοχÞ, αργüτερα περιÝγραψε τη διατριβÞ της ως αποτυχßα. ΜετÜ την ολοκλÞρωση της διατριβÞς της, εργÜστηκε στο Ινστιτοýτο Μαθηματικþν του ¸ρλαγκεν Üνευ αποδοχþν για 7 Ýτη (εκεßνο τον καιρü Þταν πολý ασυνÞθιστο οι γυναßκες να κατÝχουν ακαδημαúκÝς θÝσεις). ΜερικÝς φορÝς αντικαθιστþντας τον πατÝρα της üταν Þτανε πολý Üρρωστος για να διδÜξει. Το 1910 και το 1911 δημοσßευσε μια επÝκταση της διπλωματικÞς εργασßας της απü 3 σε ν μεταβλητÝς.
    Σýμφωνα με τον Hermann Weyl, ο Fischer εßχε σημαντικÞν επιρροÞ στη Νοýτερ, ιδßως με την εισαγωγÞ της στο Ýργο του David Hilbert. Το 1913-1916 δημοσιεýει πολλÜ Üρθρα επεκτεßνοντÜς την κι εφαρμüζοντας τις μεθüδους του Hilbert για τα μαθηματικÜ αντικεßμενα, üπως πεδßα των πραγματικþν συναρτÞσεων κι αμετÜβλητες των πεπερασμÝνων συνüλων. ΑυτÞ η φÜση σηματοδοτεß την Ýναρξη της εμπλοκÞς της με την αφηρημÝνη Üλγεβρα, το πεδßο των μαθηματικþν στο οποßο θα συνεισÝφερε πρωτοποριακÜ Το 1915, προσκλÞθηκε απü τον ΝτÜβιντ Χßλμπερτ και τον Felix Klein για να ενταχθεß στο τμÞμα μαθηματικþν στο ΠανεπιστÞμιο του ΓκÝτινγκεν, ενüς παγκοσμßου φÞμης κÝντρου της μαθηματικÞς Ýρευνας. ¼μως η φιλοσοφικÞ σχολÞ Ýφερε αντιρρÞσεις. Η προσπÜθειÜ τους να τη προσλÜβουν, εßχεν αποκλειστεß απü τους φιλολüγους κι ιστορικοýς της φιλοσοφικÞς σχολÞς: επÝμεναν πως οι γυναßκες, δε θα 'πρεπε να γßνουνε λÝκτορες. ¸να μÝλος της σχολÞς διαμαρτυρÞθηκε λÝγοντας "Τι θα σκεφτοýν οι στρατιþτες μας üταν επιστρÝψουν στο πανεπιστÞμιο και δουν üτι εßναι υποχρεωμÝνοι να μÜθουν υπü την διδασκαλßα μιας γυναßκας"; Ο Hilbert απÜντησε με αγανÜκτηση, δηλþνοντας, "δεν βλÝπω üτι το φýλο της υποψηφßου αποτελεß επιχεßρημα κατÜ της εισδοχÞς της ως privatdozent. ΕξÜλλου, εßμαστε Ýνα πανεπιστÞμιο, üχι Ýνα μπÜνιο", κι Ýτσι αυτÞ πÝρασε 4 Ýτη διδÜσκοντας υπü το üνομα του Χßλμπερτ. Η εξουσιοδüτηση της εγκρßθηκε το 1919, επιτρÝποντÜς της να αποκτÞσει το βαθμü του Privatdozent (λÝκτορα).


                    χρησιμοποioýσε καρτ-ποστÜλ με αφηρημÝνη Üλγεβρα
               με συνÜδελφü της Ernst Fischer. σφραγ. ταχ. 10 Απρßλη 1915.

     Η Νοýτερ Ýφυγε για το ΓκÝτινγκεν τÝλη Απρßλη. 2 βδομÜδες μετÜ, η μητÝρα της πÝθανε ξαφνικÜ στο Erlangen. Εßχε προηγουμÝνως λÜβει ιατρικÞ φροντßδα για μια πÜθηση των ματιþν, αλλÜ το εßδος της θεραπεßας κι η επßδραση στο θÜνατü της τελικÜ εßναι Üγνωστη. Περßπου την ßδια περßοδο ο πατÝρας της αποσýρθηκε κι ο αδελφüς της εντÜχθηκε στο γερμανικü στρατü για να υπηρετÞσει στον Α' Παγκ. Πüλ.. ΕπÝστρεψε στο Erlangen για αρκετÝς εβδομÜδες, κυρßως για να φροντßσει τον ηλικιωμÝνο πατÝρα της. Στα 1α χρüνια της διδασκαλßας της στο ΓκÝτινγκεν δεν εßχε επßσημη θÝση και δεν πληρωνüταν. Η οικογÝνειÜ της πλÞρωνε για τη διαμονÞ της εκεß κι υποστÞριζε το ακαδημαúκü Ýργο της. Οι διαλÝξεις της συχνÜ διαφημιζüνταν υπü το üνομα του Hilbert κι εκεßνη παρεßχε... "βοÞθεια".
    Λßγο μετÜ την ÜφιξÞ της στο ΓκÝτινγκεν, ωστüσο, απÝδειξε κι επÝδειξε τις δυνατüτητÝς της αποδεικνýοντας Ýνα θεþρημα που εßναι τþρα γνωστü ως θεþρημα Νοýτερ, το οποßο δεßχνει üτι Ýνας νüμος διατÞρησης συνδÝεται με οποιαδÞποτε διαφορßσιμη συμμετρßα ενüς φυσικοý συστÞματος. Οι Αμερικανοß φυσικοß Leon M. Lederman και Christopher T. Hill υποστηρßζουν στο βιβλßο τους Συμμετρßα και το üμορφο Σýμπαν üτι "το θεþρημÜ της εßναι σßγουρα Ýνα απü τα πιο σημαντικÜ μαθηματικÜ θεωρÞματα που αποδεßχθηκαν ποτÝ στη καθοδÞγηση της ανÜπτυξης της σýγχρονης φυσικÞς, ενδεχομÝνως στο ßδιο επßπεδο με το Πυθαγüρειο θεþρημα". 3 Ýτη μετÜ, Ýλαβε επιστολÞ απü τον Πρþσσο Υπουργü ΕπιστÞμης, ΤÝχνης και Δημüσιας Εκπαßδευσης, στην οποßα της απονÝμει τον τßτλο της nicht beamteter ausserordentlicher professor (μη-μüνιμη καθηγÞτρια με περιορισμÝνα εσωτερικÜ διοικητικÜ δικαιþματα και καθÞκοντα). Αυτü Þταν μια Üνευ αποδοχþν Ýκτακτη θÝση καθηγÞτριας κι üχι η υψηλüτερη θÝση συνηθισμÝνου» καθηγητÞ, η οποßα Þτανε θÝση δημοσßου.



     ΠαρÜ το γεγονüς üτι αναγνþρισε τη σημασßα του Ýργου της, η θÝση της εξακολουθοýσε να μη της παρÝχει μισθü. Δεν πληρþθηκε για τις διαλÝξεις της μÝχρι που πÞρε τη θÝση της Lehrbeauftragte für Algebra το επüμενο Ýτος. ¼ταν o Α' Παγκ. Πüλ., η ΓερμανικÞ ΕπανÜσταση του 1918-1919 επÝφερε σημαντικÞ αλλαγÞ στη κοινωνικÞ συμπεριφορÜ, καθþς και στα δικαιþματα των γυναικþν. Το 1919 το ΠανεπιστÞμιο του ΓκÝτινγκεν επÝτρεψε στην Νοýτερ να προχωρÞσει με την υφηγεσßα της (υποψÞφια για μονιμüτητα). Η προφορικÞ εξÝταση πραγματοποιÞθηκε τÝλη ΜÜη και παρÝδωσε με επιτυχßα τη διÜλεξη για την υφηγεσßα της τον Ιοýνιο. Αν και το θεþρημÜ της εßχε βαθειÜν επßδραση στη φυσικÞ, μεταξý των μαθηματικþν, εßναι καλλßτερα ενθυμοýμενη για τη δημιουργικÞ συμβολÞ της στην αφηρημÝνη Üλγεβρα. ¼πως λÝει ο Nathan Jacobson στην εισαγωγÞ του στο Noether's Collected Papers:

   "Η ανÜπτυξη της αφηρημÝνης Üλγεβρας, που εßναι Ýνα απü τις πιο χαρακτηριστικÝς καινοτομßες του 20στοý αιþνα στα μαθηματικÜ, οφεßλεται σε μεγÜλο βαθμü σε εκεßνη -στις δημοσιευμÝνες εργασßες, διαλÝξεις και στη προσωπικÞ επιρροÞ της στους συγχρüνους της".

      Η πρωτοποριακÞ εργασßα της στην Üλγεβρα ξεκßνησε το 1920. Σε συνεργασßα με τον W. Schmeidler, Ýκαναν μια δημοσßευση για τη θεωρßα των ιδεωδþν στην οποßα ορßζουνε τα αριστερÜ και δεξιÜ ιδεþδη σε δακτýλιο. Το επüμενο Ýτος Ýκανε μια δημοσßευση-ορüσημο που ονομÜζεται Idealtheorie Ringbereichen, αναλýοντας αýξουσες αλυσιδωτÝς καταστÜσεις σε σχÝση με τα ιδεþδη. Ο καταξιωμÝνος αλγεβριστÞς Irving Kaplansky αποκÜλεσε αυτü το Ýργο επαναστατικü. Η δημοσßευση αυτÞ Ýδωσε αφορμÞ για τον üρο Νουτεριστικüς δακτýλιος (Noetherian ring) και πολλÜ Üλλα μαθηματικÜ αντικεßμενα που ονομÜζονται ΝουτεριστικÜ.
      Το 1924 Ýνας νεαρüς Ολλανδüς μαθηματικüς, o B.L. van der Waerden, πÞγε στο ΠανεπιστÞμιο του ΓκÝτινγκεν. ΑμÝσως Üρχισε να συνεργÜζεται με τη Νοýτερ, η οποßα παρεßχε πολýτιμες μεθüδους ως προς την αφηρημÝνη Üλγεβρα. Ο Van der Waerden αργüτερα εßπε πως η πρωτοτυπßα της Þταν απüλυτη και πÝρα απü κÜθε σýγκριση. Το 1931 δημοσßευσε το Moderne Algebra, Ýνα κεßμενο επικεντρωμÝνο στον τομÝα. Ο 2ος τüμος του δανεßστηκε σε μεγÜλο βαθμü μÝρος της εργασßας της. Αν κι εκεßνη δεν επιδιþκει αναγνþριση, ο BL van der Waerden περιλαμβÜνει ως σημεßωση στην 7η Ýκδοση πως εßναι βασισμÝνη εν μÝρει σε διαλÝξεις των Ε. Artin & E. Noether. ΜερικÝς φορÝς εßχε επιτρÝψει σε συναδÝλφους και φοιτητÝς της να χρησιμοποιÞσουνε τις ιδÝες της, βοηθþντας τους να αναπτýξουνε τη σταδιοδρομßα τους σε βÜρος της δικÞς της.



      Η επßσκεψη του Van der Waerden Þταν μÝρος μιας συγκλÞτου μαθηματικþν απ' üλο τον κüσμο στο ΓκÝτινγκεν, το οποßον Ýγινε σημαντικü κÝντρο μαθηματικÞς και φυσικÞς Ýρευνας. Τη περßοδο 1926-1930 ο Ρþσσος τοπολογιστÞς Pavel Alexandrov δßδαξε στο πανεπιστÞμιο και γρÞγορα Ýγινε καλüς φßλος με τη Νοýτερ. Ξεκßνησε ν' αναφÝρεται σε αυτÞν ως “der Noether”, χρησιμοποιþντας το αρσενικü Üρθρο στα ΓερμανικÜ για να δεßξει το σεβασμü του. ΑυτÞ προσπÜθησε να μεριμνÞσει γι' αυτüν να λÜβει θÝση στο ΓκÝτινγκεν ως τακτικüς καθηγητÞς, αλλÜ κατÜφερε μüνο να τονε βοηθÞσει να εξασφαλßσει μια υποτροφßα απü το ºδρυμα ΡοκφÝλερ. Συναντιþνταν τακτικÜ κι απολÜμβαναν τις συζητÞσεις σχετικÜ με τις διασταυρþσεις Üλγεβρας και τοπολογßας. Το 1935 στο κεßμενο του μνημüσυνου της ο Alexandrov την αποκÜλεσε ως "τη μεγαλýτερη γυναßκα μαθηματικü üλων των εποχþν".
      Στο ΓκÝτινγκεν, επιτηρεß μεγÜλον αριθμü υποψÞφιων διδακτüρων. Η 1η της Þταν η Grete Hermann, που υπερασπßστηκε τη διατριβÞ της το ΦλεβÜρη του 1925. Αργüτερα μßλησε ευλαβικÜ ως προς αυτÞν αναφÝροντας την ως μητÝρα της διατριβÞς της. ΕπιτÞρησεν επßσης τον Max Deuring, που διακρßθηκε ως προπτυχιακüς φοιτητÞς και στη συνÝχεια συνÝβαλε σημαντικÜ στον τομÝα της αριθμητικÞς γεωμετρßας, τον Hans Fitting, γνωστü για το θεþρημα του Fitting (Fitting's theorem) και τo ΛÞμμα του Fitting (Fitting lemma), και τον Zeng Jiongzhi (γνωστüς ως Chiungtze C. Tsen στο αγγλικÜ), ο οποßος απÝδειξε το θεþρημα Tsen (Tsen's Theorem). ΣυνεργÜστηκεν επßσης στενÜ με τον Wolfgang Krull, που προþθησε σε μεγÜλο βαθμü την αντιμεταθετικÞ Üλγεβρα με τη Hauptidealsatz και τη θεωρßα διÜστασÞς του για αντιμεταθετικοýς δακτυλßους.
      Εκτüς απü τις μαθηματικÝς γνþσεις της, εßχε το σεβασμü των υπολοßπων για τη συμπεριφορÜ της προς τους Üλλους. Αν και μερικÝς φορÝς εκφραζüταν με αγÝνεια προς εκεßνους που διαφωνοýσαν μαζß της, κÝρδισε φÞμη για τη συνεχÞ εξυπηρετικüτητα κι υπομονετικÞ καθοδÞγηση των νÝων φοιτητþν. Η αφοσßωσÞ της στη μαθηματικÞν ακρßβεια προκÜλεσε Ýνα συνÜδελφο να την αποκαλÝσει σοβαρÞ κριτικü, αλλÜ συνδýαζε αυτü το αßτημα για ακρßβεια με αισιüδοξη κι ελπιδοφüρα στÜση. ‘¸νας συνÜδελφος τη περιÝγραψε αργüτερα Ýτσι:. "Καθüλου εγωιστικüς χαρακτÞρας και χωρßς ματαιοδοξßα, ποτÝ δεν ισχυρßστηκε τßποτα για τον εαυτü της, οýτε διεκδßκησε, αλλÜ προþθησε τα Ýργα των μαθητþν της πÜνω απ’üλα". Η λιτÞ ζωÞ της στην αρχÞ Þτανε λüγω του üτι αρνÞθηκε αμοιβÞ για το Ýργο της. Ωστüσο, ακüμη κι üταν Üρχισε να πληρþνεται Ýνα μικρü μισθü απü το πανεπιστÞμιο το 1923, συνÝχισε να ζει απλÞ και ταπεινÞ ζωÞ. Πληρþθηκε πιο γενναιüδωρα αργüτερα στη ζωÞ της, αλλÜ κληροδüτησε το Þμισυ του μισθοý της στον ανιψιü της, Gottfried E. Noether.



      Κυρßως αδιÜφορη για την εμφÜνιση και τους τρüπους της, επικεντρþθηκε στις μελÝτες της κι απÝκλεισε το ρομαντισμü και τη μüδα. Μια διακεκριμÝνη της Üλγεβρας, η Olga Taussky-Todd περιγρÜφει Ýνα γεýμα, στη διÜρκεια του οποßου η Νοýτερ πλÞρως απορροφημÝνη σε μια μαθηματικÞ συζÞτηση, εκφραζüταν με Üγριο τρüπο καθþς Ýτρωγε και της Ýπεφτε το φαγητü συνεχþς και το σκοýπιζε απü το φüρεμÜ της, εντελþς ατÜραχη. ΦοιτητÝς που Þτανε προσεκτικοß με την εμφÜνιση μαζεýονταν απü φüβο καθþς η ßδια Ýπαιρνε το μαντÞλι απü τη μπλοýζα της κι αγνοοýσε το ανακατεμÝνο της μαλλß κατÜ τη διÜρκεια των διαλÝξεων. 2 μαθÞτριες τη πλησιÜσανε μια φορÜ κατÜ τη διÜρκεια του διαλεßμματος ενüς 2ωρου μαθÞματος για να εκφρÜσουνε την ανησυχßα τους, αλλÜ δεν Þταν σε θÝση να της τραβÞξουνε τη προσοχÞ απü την ενεργητικÞ μαθηματικÞ συζÞτηση που εßχε με Üλλους μαθητÝς.
      Σýμφωνα με τη νεκρολογßα του Van der Waerden για την ¸μι ΝÝτερ, δεν ακολουθοýσε Ýνα πλÜνο για τις διαλÝξεις της, πρÜγμα το οποßο απογοÞτευε μερικοýς μαθητÝς. Αντ 'αυτοý, χρησιμοποιοýσε τις διαλÝξεις της ως þρες αυθüρμητης συζÞτησης με τους μαθητÝς της για να σκÝφτεται και να διευκρινßζει σημαντικÜ μαθηματικÜ προβλÞματα της τüτε εποχÞς. ΜερικÜ απü τα πιο σημαντικÜ αποτελÝσματÜ της αναπτυχθÞκανε σ' αυτÝς τις διαλÝξεις, καθþς κι οι σημειþσεις απü τις διαλÝξεις των μαθητþν της αποτελÝσανε τη βÜση για πολλÜ σημαντικÜ βιβλßα, üπως αυτÜ των Van der Waerden και Deuring.
      ΠαρÝμεινε ηγετικü στÝλεχος του ΤμÞματος Μαθηματικþν του ΓκÝτινγκεν μÝχρι το 1933. Οι μαθητÝς της Þταν γνωστοß και ως "αγüρια της ΝÝτερ". Το 1924, ο Ολλανδüς μαθηματικüς BL van der Waerden εντÜχθηκε στον κýκλο της και σýντομα Ýγινε ο κορυφαßος εκφραστÞς των ιδεþν της ΝÝτερ. Το Ýργο της Þταν η βÜση για το δεýτερο τüμο του επιδραστικοý βιβλßου του το 1931, Moderne Algebra. ¼ταν ανÝλαβε τη διεýθυνση της ολομÝλειας το 1932 στο ΔιεθνÝς ΣυνÝδριο των Μαθηματικþν στη Ζυρßχη, το αλγεβρικü της δαιμüνιο εßχε αναγνωριστεß σε üλο τον κüσμο. Το επüμενο Ýτος, η κυβÝρνηση της ναζιστικÞς Γερμανßας καθαßρεσε τους Εβραßους απü πανεπιστημιακÝς θÝσεις κι αυτÞ μετακüμισε στις ΗΠΑ για να αναλÜβει θÝση στο Bryn Mawr College στη ΠενσυλβÜνια. Το 1935, υποβλÞθηκε σε χειρουργικÞ επÝμβαση για μια κýστη στις ωοθÞκες και παρÜ τα σημÜδια ανÜκαμψης, πÝθανε 4 μÝρες αργüτερα σε ηλικßα 53 ετþν. 

    Το μαθηματικü Ýργο της Ýχει χωριστεß σε 3 εποχÝς. Στη 1η (1908-1919), συνεισÝφερε σε μεγÜλο βαθμü στις θεωρßες των αλγεβρικþν αναλλοßωτων και των αριθμητικþν σωμÜτων. Το Ýργο της πÜνω στους διαφορικοýς αναλλοßωτους του λογισμοý των συναρτÞσεων, το θεþρημα Νοýτερ, Ýχει χαρακτηριστεß ως Ýν απü τα πιο σημαντικÜ μαθηματικÜ θεωρÞματα που αποδεßχθηκε ποτÝ στη καθοδÞγηση της ανÜπτυξης της σýγχρονης φυσικÞς. Στη 2η (1920-1926), ξεκßνησεν Ýργο που Üλλαξε το πρüσωπο της αφηρημÝνης Üλγεβρας. Στη κλασσικÞ της δημοσßευση Idealtheorie in Ringbereichen (θεωρßα των ιδεωδþν σε χþρους δακτυλßων, 1921) ανÝπτυξε τη θεωρßα των ιδεωδþν στους αντιμεταθετικοýς δακτυλßους σε ισχυρü εργαλεßο με μεγÜλο εýρος εφαρμογþν. ¸κανε κομψÞ χρÞση της συνθÞκης ανερχüμενης αλυσßδας και τα αντικεßμενα που την ικανοποιοýν ονομÜζονται Noetherian προς τιμÞ της. Στη 3η (1927-1935), δημοσßευσε σημαντικÜ Ýργα στη μη μεταθετικÞ Üλγεβρα και τους υπερσýμπλοκους αριθμοýς κι Ýνωσε τη θεωρßα της αναπαρÜστασης ομÜδων με τη θεωρßα των συνüλων και των ιδανικþν. Εκτüς απü τις δικÝς της εκδüσεις, Þτανε γενναιüδωρη με τις ιδÝες της και πιστþνεται με πολλÝς γραμμÝς της σε Ýρευνες που δημοσιευθÞκαν απü Üλλους μαθηματικοοýς, ακüμη και σε τομεßς πολý διαφορετικοýς απü το κýριο Ýργο της, üπως η αλγεβρικÞ τοπολογßα.
   Αρκετοß απü τους συναδÝλφους της παρακολοýθησαν διαλÝξεις της κι επÝτρεψε κÜποιες απü τις ιδÝες της, üπως το εξωτερικü γινüμενο (verschränktes Produkt στα γερμανικÜ) της προσεταιριστικÞς Üλγεβρας, να δημοσιευτοýν απü Üλλους. Εßχε δε, διδÜξει τουλÜχιστον 5 6μηνιαßα μαθÞματα στο ΓκÝτινγκεν:

 * Χειμþνας 1924/25: Gruppentheorie und hyperkomplexe Zahlen (Group Theory and Hypercomplex Numbers)

 * Χειμþνας 1927/28: Hyperkomplexe Grössen und Darstellungstheorie (Hypercomplex Quantities and Representation Theory)

 * Καλοκαßρι 1928: Nichtkommutative Algebra (Noncommutative Algebra)

 * Καλοκαßρι 1929: Nichtkommutative Arithmetik (Noncommutative Arithmetic)

 * Χειμþνας 1929/30: Algebra der hyperkomplexen Grössen (Algebra of Hypercomplex Quantities).

     Τα μαθÞματα αυτÜ συχνÜ προηγÞθηκαν σημαντικþν δημοσιεýσεων σε αυτοýς τους τομεßς.

      Μιλοýσε γρÞγορα, γεγονüς που αντικατοπτρßζει τη ταχýτητα της σκÝψης της, πολλοß λÝγανε πως κι απαιτοýσε μεγÜλη συγκÝντρωση απü τους μαθητÝς της. Οι μαθητÝς που δεν τους Üρεσε το στυλ της συχνÜ αισθÜνονταν αποξενωμÝνοι. Μερικοß μÜλιστα θεωροýσαν üτι βασιζüταν υπερβολικÜ σε αυθüρμητες συζητÞσεις. Οι πιο αφοσιωμÝνοι μαθητÝς της üμως απολαμβÜνανε τον ενθουσιασμü με τον οποßο προσÝγγιζε τα μαθηματικÜ, ειδικÜ επειδÞ οι διαλÝξεις τις συχνÜ βασßζονταν σε προηγοýμενες εργασßες που 'χανε κÜνει μαζß. ΑνÝπτυξε στενü κýκλο συναδÝλφων και φοιτητþν που σκÝφτονταν με τον ßδιο τρüπο κι απÝκλεισε τους Üλλους. Εξωτερικοß επισκÝπτες των διαλÝξεþν της συνÞθως Ýμεναν μüνο 30 λεπτÜ στην αßθουσα πριν αναχωρÞσουν απογοητευμÝνοι Þ συγχυσμÝνοι. ¸νας τακτικüς μαθητÞς εßχε πει σε μßα τÝτοια περßπτωση: "Ο εχθρüς ηττÞθηκε -Ýχει φýγει". ¸δειχνε αφοσßωση στο αντικεßμενο και τους μαθητÝς της πÝραν της ακαδημαúκÞς ημÝρας. ΚÜποτε, üταν το κτßριο Ýκλεισε για μιαν αργßα, συγκÝντρωσε τη τÜξη Ýξω στα σκαλιÜ, τους οδÞγησε μες στο δÜσος και δßδαξε σε τοπικü καφÝ. Αργüτερα, αφοý εßχεν απορριφθεß απü το Τρßτο ΡÜιχ, προσκÜλεσε τους μαθητÝς στο σπßτι της για να συζητÞσουνε τα μελλοντικÜ τους σχÝδια και μαθηματικÝς Ýννοιες.



      Το χειμþνα του 1928-1929 δÝχτηκε πρüσκληση για το Κρατικü ΠανεπιστÞμιο της Μüσχας, üπου συνεργÜστηκε με τον P.S. Alexandrov. Εκτüς απü τη συνÝχιση της ÝρευνÜς της, δßδαξε μαθÞματα αφηρημÝνης Üλγεβρας κι αλγεβρικÞς γεωμετρßας. ΕργÜστηκε με τους τοπολογιστÝς Lev Pontryagin και Nikolai Chebotaryov, που αργüτερα επικρüτησαν τη συνεισφορÜ της στην ανÜπτυξη της θεωρßας ΓκαλουÜ. ΠαρÜ το γεγονüς üτι η πολιτικÞ δεν την ενδιÝφερε και ποτÝ ιδιαßτερα, ανÝπτυξε Ýντονο ενδιαφÝρον για τα πολιτικÜ ζητÞματα και σýμφωνα με τον Alexandrov, Ýδειξε σημαντικÞ υποστÞριξη στη ΡωσικÞ ΕπανÜσταση (1917). ¹ταν ιδιαßτερα ευτυχÞς üταν εßδε σοβιετικÞ ανÜπτυξη στους τομεßς της επιστÞμης και των μαθηματικþν, που θεωρεß ενδεικτικü των νÝων ευκαιριþν που γßνανε δυνατÝς απü το Ýργο των Μπολσεβßκων. Η στÜση της αυτÞ προκÜλεσε προβλÞματα στη Γερμανßα, με αποκορýφωμα την Ýξωση της απü Ýνα ξενοδοχεßο, αφοý οι ηγÝτες των φοιτητþν παραπονÝθηκαν üτι ζουν με μια Μαρξßστρια Εβραßα. ΠρογραμμÜτισε να επιστρÝψει στη Μüσχα, προσπÜθεια που υποστÞριξε ο Alexandrov. Αφοý Ýφυγε απü τη Γερμανßα το 1933, προσπÜθησε να τη βοηθÞσει ν' αποκτÞσει θÝση στο Κρατικü ΠανεπιστÞμιο της Μüσχας απü το Σοβιετικü Υπουργεßο Παιδεßας. Αν κι αυτÞ η προσπÜθεια Þταν ανεπιτυχÞς, επικοινωνοýσανε συχνÜ κατÜ τη διÜρκεια της δεκαετßας του 1930, και το 1935 Ýκανε σχÝδια για την επιστροφÞ της στη ΣοβιετικÞ ¸νωση. Εν τω μεταξý, ο αδελφüς της Φριτζ δÝχτηκε μια θÝση στο Ινστιτοýτο ¸ρευνας για τα ΜαθηματικÜ και ΜηχανικÞ στο Τομσκ, στη Σιβηρßα της Ρωσßας, αφοý Ýχασε τη δουλειÜ του στη Γερμανßα.
      Το 1932 η Νοýτερ κι ο Emil Artin Ýλαβαν το βραβεßο Ackermann-Teubner για τη συμβολÞ τους στα μαθηματικÜ. Το βραβεßο Þτανε χρηματικÞ αμοιβÞ 500 μÜρκων και θεωρÞθηκε ως αναμενüμενη επßσημη αναγνþριση του σημαντικοý Ýργου της στον τομÝα αυτü. Παρ üλα αυτÜ, οι συνÜδελφοß της εξÝφρασαν την απογοÞτευσÞ τους για το γεγονüς üτι δεν εξελÝγη στο Göttingen Gesellschaft der Wissenschaften (ακαδημßα των επιστημþν) και ποτÝ δεν προÞχθη στη θÝση του Ordentlicher Professor (καθηγητÞς). Οι συνÜδελφοß της γιüρτασαν τα 50στÜ της γενÝθλια της το 1932, σε παραδοσιακü στυλ μαθηματικþν. Ο Helmut Hasse αφιÝρωσε Ýνα Üρθρο σε αυτÞν στο Mathematische Annalen, üπου ο ßδιος επιβεβαßωσε την υποψßα της üτι ορισμÝνες πτυχÝς της μη-αντιμεταθετικÞς Üλγεβρας εßναι απλοýστερες απü üτι κεßνες της αντιμεταθετικÞς Üλγεβρας, αποδεικνýοντας Ýνα μη-αντιμεταθετικü νüμο της αμοιβαιüτητας. Αυτü την ικανοποßησε πÜρα πολý. Επßσης, της Ýστειλε Ýνα μαθηματικü αßνιγμα, το αßνιγμα των συλλαβþν, το οποßο Ýλυσε αμÝσως. Το αßνιγμα Ýχει χαθεß. Το ΝοÝμβρη του ßδιου Ýτους, εκφþνησε μεγÜλη διÜλεξη (Vortrag großer) με θÝμα Υπερσýνθετα συστÞματα σε σχÝση με την αντιμεταθετικÞ Üλγεβρα και τη θεωρßα αριθμþν στο ΔιεθνÝς ΣυνÝδριο των Μαθηματικþν στη Ζυρßχη. Το συνÝδριο παρακολοýθησαν 800 Üτομα, μεταξý αυτþν κι οι συνÜδελφοß της Hermann Weyl, Edmund Landau και Wolfgang Krull. ΥπÞρχαν 420 επßσημες συμμετοχÝς κι 21 παρουσιÜσεις. Προφανþς, η εξÝχουσα θÝση της Þταν μια αναγνþριση της σημασßας της συνεισφορÜς της στα μαθηματικÜ. Το συνÝδριο του 1932 περιγρÜφεται ως η μεγÜλη στιγμÞ της καρριÝρας της.


           Το ¸ρλανγκεν γενÝτειρÜ της, σε καρτ-ποστÜλ της εποχÞς

    ¼ταν ο Αδüλφος Χßτλερ Ýγινε καγκελÜριος το ΓενÜρη του 1933, η ναζιστικÞ δραστηριüτητα σε üλη τη χþρα αυξÞθηκε δραματικÜ. Στο ΠανεπιστÞμιο του ΓκÝτινγκεν της Γερμανßας ο Φοιτητικüς Σýλλογος οδÞγησε την επßθεση στο "αντι-γερμανικü πνεýμα» που αποδιδüταν στους Εβραßους και βοηθÞθηκε απü Ýνα λÝκτορα τον Werner Weber, πρþην φοιτητÞ της. Οι αντισημιτικÝς συμπεριφορÝς δημιοýργησαν Ýνα κλßμα εχθρικü ως προς τους εβραßους καθηγητÝς. ¸νας νεαρüς διαδηλωτÞς φÝρεται να ζÞτησε: "¢ριοι μαθητÝς θÝλουν ¢ρια κι üχι εβραúκÜ μαθηματικÜ". Απü τις 1ες ενÝργειες του Χßτλερ Þταν ο Νüμος για την ΑποκατÜσταση του Επαγγελματικοý Δημüσιου ΤομÝα που απομÜκρυνε Εβραßους και πολιτικÜ ýποπτους δημüσιους υπαλλÞλους (συμπεριλαμβανομÝνων των πανεπιστημιακþν καθηγητþν) απü τις δουλειÝς τους αν δεν εßχαν αποδεßξει τη πßστη τους στη Γερμανßα στον Α' Παγκ. Πüλ. Τον Απρßλη του 1933 η Νοýτερ Ýλαβε ειδοποßηση απü το Πρωσσικü Υπουργεßο Επιστημþν, Τεχνþν, και Δημüσιας Εκπαßδευσης που Ýγραφε: "ΒÜσει της παραγρÜφου 3 του Υπαλληλικοý Κþδικα, της 7ης Απριλßου 1933 με τη παροýσα επιστολÞ σου αφαιρþ το δικαßωμα να διδÜσκεις στο ΠανεπιστÞμιο του ΓκÝτινγκεν".
     Αρκετοß απü τους συναδÝλφους της, συμπεριλαμβανομÝνων των Max Born και Richard Courant, εßχαν επßσης ανακληθεß απü τις θÝσεις τους. Εκεßνη αποδÝχθηκε την απüφαση Þρεμα, παρÝχοντας υποστÞριξη στους Üλλους κατÜ τη διÜρκεια αυτÞς της δýσκολης χρονιÜς. Ο Hermann Weyl αργüτερα Ýγραψε: "Το θÜρρος της ¸μι Νοýτερ, η ειλικρßνεια, η αδιαφορßα για τη δικÞ της μοßρα, το συμφιλιωτικü πνεýμα της, Þταν μÝσω του μßσους και της μιζÝριας, της απüγνωσης και της θλßψης που μας περιβÝβαλλε, μια ηθικÞ παρηγοριÜ". ΤυπικÜ παρÝμεινε επικεντρωμÝνη στα μαθηματικÜ, συγκεντρþνοντας μαθητÝς στο διαμÝρισμÜ της για να συζητÞσουνε τη θεωρßα κλÜσης των σωμÜτων. ¼ταν Ýνας απü τους μαθητÝς της εμφανßστηκε με τη στολÞ της ναζιστικÞς παραστρατιωτικÞς οργÜνωσης Sturmabteilung (SA), δεν Ýδειξε κανÝνα σημÜδι ταραχÞς και σýμφωνα με πληροφορßες, ακüμη και γÝλασε γι' αυτü αργüτερα.
    ¼πως δεκÜδες πρoσφÜτως Üνεργοι καθηγητÝς Üρχισαν να ψÜχνουνε για θÝσεις εκτüς Γερμανßας, οι συνÜδελφοß τους στις ΗΠΑ Üρχισαν να παρÜσχουνε βοÞθεια κι ευκαιρßες απασχüλησης σε αυτοýς. Ο Αλμπερτ ΑúνστÜιν κι ο Hermann Weyl εßχανε διοριστεß στο Institute for Advanced Study στο Πρßνστον, ενþ Üλλοι προσπÜθησαν να βρουν Ýνα χορηγü για νüμιμη μετανÜστευση. Η Νοýτερ Þρθε σε επαφÞ με τους εκπροσþπους των 2 εκπαιδευτικþν ιδρυμÜτων, το Bryn Mawr College στις ΗΠΑ και το Somerville College στο ΠανεπιστÞμιο της Οξφüρδης στην Αγγλßα. ΜετÜ απü μια σειρÜ διαπραγματεýσεων με το ºδρυμα ΡοκφÝλλερ, μια επιχορÞγηση στο Bryn Mawr εγκρßθηκε για κεßνη και πÞρε μια θÝση εκεß, αρχÞς γενομÝνης απü του 1933.


                  Το φιλüξενο Bryn Mawr στο δειλινü

    Στο Bryn Mawr συνÜντησε την Anna Wheeler, που εßχε σπουδÜσει στο ΓκÝτινγκεν, λßγο πριν φτÜσει εκεß. Μια Üλλη πηγÞ στÞριξης στο κολÝγιο Þταν ο πρþην πρüεδρος του Bryn Mawr, ο Marion Edwards Park, ο οποßος κÜλεσε με ενθουσιασμü τους μαθηματικοýς της περιοχÞς για να δοýνε τη Δρ. Νοýτερ σε δρÜση! Μαζß με μια μικρÞ ομÜδα μαθητþν της δοýλεψε γρÞγορα μÝσω του βιβλßου του Van der Waerden, Moderne Algebra I και σε τμÞματα της Theorie του Erich Hecke (θεωρßα αλγεβρικþν αριθμþν, 1908). Το 1934, Üρχισε να δßνει διαλÝξεις στο Institute for Advanced Study στο Πρßνστον κατüπιν πρüσκλησης των Abraham Flexner κι Oswald Veblen. ¸χει επßσης συνεργαστεß κι επιτηρÞσει με τους Abraham Albert και Harry Vandiver. Εν τοýτοις, παρατÞρησε σχετικÜ με το Princeton üτι δεν Þταν ευπρüσδεκτη στο πανεπιστÞμιο των ανδρþν, üπου τßποτα γυναικεßο δεν γßνεται δεκτü. Η διαμονÞ της στις ΗΠΑ Þταν ευχÜριστη, περιβαλλüμενη απü υποστηρικτικοýς συναδÝλφους κι απορροφημÝνη στα αγαπημÝνα θÝματÜ της. Το καλοκαßρι του 1934 για λßγο επÝστρεψε στη Γερμανßα να δεß τον Emil Artin Fritz και τον αδελφü της πριν φýγει για Τομσκ. ΠαρÜ το γεγονüς üτι πολλοß απü τους πρþην συναδÝλφους της εßχαν αναγκαστεß να φýγουν απü τα πανεπιστÞμια, Þτανε σε θÝση να χρησιμοποιÞσει τη βιβλιοθÞκη ως μια ξÝνη μαθÞτρια.
    Τον Απρßλη του 1935 οι γιατροß ανακÜλυψαν Ýναν üγκο στη λεκÜνη της. ΑνÞσυχοι για τις επιπλοκÝς απü τη χειρουργικÞ επÝμβαση, προτεßνουνε μÝρες ξεκοýραση στο κρεβÜτι πρþτα. ΚατÜ την επÝμβαση βρÞκαν μια ωοθηκικÞ κýστη στο μÝγεθος ενüς μεγÜλου πεπονιοý. Δýο μικρüτεροι, καλοÞθεις üγκοι στη μÞτρα της εμφανßστηκαν και δεν αφαιρÝθηκαν για να αποφευχθοýν περαιτÝρω χειρουργικÝς επεμβÜσεις. Για 3 μÝρες φαινüταν ν' αναρρþνει κανονικÜ κι ανÝρρωσε γρÞγορα απü τη κατÜρρευση του κυκλοφορικοý στη 4η. Στις 14 Απρßλη Ýπεσε αναßσθητη, η θερμοκρασßα της αυξÞθηκε σε 109 °F (42.8 °C), και πÝθανε. "Δεν εßναι εýκολο να ποýμε τι εßχε συμβεß στη Δρ Νοýτερ, Ýγραψε Ýνας απü τους γιατροýς. "Εßναι πιθανü να υπÞρχε κÜποια μορφÞ ασυνÞθιστης λοιμογüνου μüλυνσης, η οποßα χτýπησε τη βÜση του εγκεφÜλου, üπου βρßσκονται τα κÝντρα θερμοκρασßας". Λßγες ημÝρες μετÜ το θÜνατü της, οι φßλοι της και συνεργÜτες στο Bryn Mawr πραγματοποßησαν Ýνα μικρü μνημüσυνο στο σπßτι του College President Park. Ο Hermann Weyl κι ο Richard Brauer ταξßδεψαν απü το Πρßνστον και μßλησαν με τους Wheeler και Taussky για τη συνÜδελφü τους κι αναχþρησαν. Τους μÞνες που ακολοýθησαν Üρχισαν να εμφανßζονται γραπτÜ αφιερþματα σε üλο τον κüσμο: Ο Albert Einstein με τους Van der Waerden, Weyl, και Pavel Alexandrov Ýστειλαν τα σÝβη τους. Το σþμα της αποτεφρþθηκε κι οι στÜχτες της θÜφτηκαν κÜτω απü τη διÜβαση πεζþν γýρω απü το μοναστÞρι της M. Carey Thomas Library στο Bryn Mawr.


                  M. Carey Thomas Library στο Bryn Mawr.

    Πρþτα απ 'üλα εκτιμÜται απü τους μαθηματικοýς ως ειδÞμων της Üλγεβρας και για τη συνεισφορÜ της στη τοπολογßα. Οι φυσικοß την εκτιμοýνε πιüτερο για το διÜσημο θεþρημα της, λüγω της εκτεταμÝνης συνÝπειÜς στη ΘεωρητικÞ ΦυσικÞ και τα δυναμικÜ συστÞματα. ¸δειξε μιαν οξεßα τÜση για την αφηρημÝνη Üλγεβρα, που της επÝτρεψε να προσεγγßσει τα προβλÞματα των μαθηματικþν σε νÝους και πρωτüτυπους τρüπους. Ο φßλος και συνÜδελφüς της Hermann Weyl περιγρÜφει την επιστημονικÞ παραγωγÞ της σε 3 σαφþς διακριτÝς εποχÝς:

   1) Η περßοδος της σχετικÞς εξÜρτησης, 1907-1919: Στη 1η εποχÞ (1907-19), ασχολÞθηκε πρωτßστως με διαφορικÝς κι αλγεβρικÝς σταθερÝς, αρχßζοντας με τη διατριβÞ της υπü του Paul Gordan. Οι μαθηματικοß ορßζοντες της διευρýνθηκαν και το Ýργο της Ýγινε πιο γενικü κι αφηρημÝνο, αφοý Ýγινε γνþστης του Ýργο του David Hilbert, μÝσω στενÞς συνεργασßας με τον αντικαταστÜτη του Gordan, Ernst Sigismund Fischer. Αφοý μετακüμισε στο ΓκÝτιγκεν το 1915, παρÞγαγε τη δημιουργικÞ της εργασßα της στη φυσικÞ, τα δýο θεωρÞματα Νοýτερ.

   2) Οι Ýρευνες που συσπειρþθηκαν γýρω απü την γενικÞ θεωρßα των ιδεωδþν 1920-1926: Στη 2η εποχÞ (1920-26), αφιÝρωσε το χρüνο της στην εξÝλιξη της θεωρßας των μαθηματικþν δακτυλßων.

   3) Η μελÝτη των μη-αντιμεταθετικþν αλγεβρικþν αναπαραστÜσεþν τους με γραμμικοýς μετασχηματισμοýς κι η εφαρμογÞ τους στη μελÝτη των σωμÜτων με αντιμεταθετικοýς αριθμοýς και της αριθμητικÞς τους: Στη 3η εποχÞ (1927-35), επικεντρþθηκε στη μη-αντιμεταθετικÞ Üλγεβρα, στους γραμμικοýς μετασχηματισμοýς και σταθεροý υπολογισμοý πεδßα αριθμþν.

    Τον αιþνα απü το 1832 ως το θÜνατü της το 1935, ο τομÝας των μαθηματικþν -ειδικÞ Üλγεβρα- υπÝστη μια μεγÜλη επανÜσταση, που ο απüηχüς της εßναι ακüμη αισθητüς. Μαθηματικοß των προηγοýμενων αιþνων εßχανε δουλÝψει πÜνω σε πρακτικÝς μεθüδους για την επßλυση συκρεκριμÝνων τýπων εξισþσεων, π.χ. τριτοβÜθμιων, τεταρτοβÜθμιων και πεμπτοβÜθμιων üπως επßσης και στο σχετικü πρüβλημα κατασκευÞς κανονικþν πολυγþνων με κανüνα και διαβÞτη. Ξεκινþντας με την απüδειξη του Καρλ Φρßντριχ ΓκÜους το 1832,σýμφωνα με την οποßα πρþτοι αριθμοß üπως το 5 μποροýν να παραγοντοποιηθοýν σε Γκαουσιανοýς ακεραßους, την εισαγωγÞ του Εβαρßστ ΓκαλουÜ στις ομÜδες μεταθÝσεων, το 1832 (αν και λüγω του θανÜτου του οι μελÝτες του δημοσιεýθηκαν μüλις το 1846 απü τον Liouville), η ανακÜλυψη του William Rowan Hamilton των τεταρτιωνýμων το 1843 κι ο πιο σýγχρονος ορισμüς του Arthur Cayley πÜνω στις ομÜδες το 1854, η Ýρευνα στρÜφηκε προς τον καθορισμü των ιδιοτÞτων των üλο και πιο αφηρημÝνων συστημÜτων που ορßζονται απü üλο και πιο καθολικοýς κανüνες. Οι πιο σημαντικÝς συνεισφορÝς της Νοýτερ στα μαθηματικÜ, Þτανε για την ανÜπτυξη του νÝου αυτοý τομÝα, της αφηρημÝνης Üλγεβρας.
    2 απü τα πιο βασικÜ αντικεßμενα μελÝτης στην αφηρημÝνη Üλγεβρα εßναι οι ομÜδες κι οι δακτýλιοι. Μια ομÜδα αποτελεßται απü Ýνα σýνολο στοιχεßων και μßα πρÜξη, η οποßα συνδυÜζει Ýνα 1ο κι Ýνα 2ο στοιχεßο κι επιστρÝφει Ýνα 3ο. Η πρÜξη πρÝπει να πληροß ορισμÝνους περιορισμοýς για να ορßσει μια ομÜδα: ΠρÝπει να 'ναι κλειστÞ (üταν εφαρμüζεται σε κÜθε ζεýγος στοιχεßων του συνüλου, το παραγüμενο στοιχεßο πρÝπει επßσης να 'ναι μÝλος αυτοý του συνüλου), πρÝπει να 'ναι προσεταιριστικÞ, πρÝπει να υπÜρχει Ýν ουδÝτερο στοιχεßο (στοιχεßο που, üταν συνδυÜζεται με Üλλο χρησιμοποιþντας τη πρÜξη, δßνει αποτÝλεσμα το αρχικü στοιχεßο, üπως üταν προσθÝσεις το 0 σε αριθμü Þ πολλαπλασιÜσεις με το 1) και για κÜθε στοιχεßο πρÝπει να υπÜρχει Ýν αντßστροφο στοιχεßο. ¸νας δακτýλιος απü την Üλλη, περιλαμβÜνει Ýνα σýνολο απü στοιχεßα, αλλÜ τþρα Ýχει 2 πρÜξεις. Η 1η πρÝπει να κÜνει το σýνολο μια ομÜδα, κι η 2η να 'ναι προσεταιριστικÞ κι επιμεριστικÞ σε σχÝση με τη 1η. Μπορεß να 'ναι κι αντιμεταθετικÞ: Αυτü σημαßνει üτι το αποτÝλεσμα της εφαρμογÞς της πρÜξης απü Ýνα 1ο σ' Ýνα 2ο στοιχεßο εßναι το ßδιο με το αποτÝλεσμα της πρÜξης απü το 2ο στο 1ο -η σειρÜ των στοιχεßων δεν Ýχει σημασßα. Αν κÜθε μη μηδενικü στοιχεßο Ýχει Ýνα πολλαπλασιαστικü αντßστροφο (Ýνα στοιχεßο Χ τÝτοιο þστε ax=xa=1), ο δακτýλιος ονομÜζεται δακτýλιος με διαßρεση. ¸να σþμα ορßζεται ως Ýνας αντιμεταθετικüς δακτýλιος διαßρεσης.


                           Το πανεπιστÞμιο του ΓκÝτιγκεν

    Οι ομÜδες μελετοýνται συχνÜ μÝσω των αντιπροσωπευτικþτερων στοιχεßων τους. Στη γενικþτερη μορφÞ τους, αποτελοýνται απü μιαν επιλογÞ της ομÜδας, ενüς συνüλου και τη δρÜση της ομÜδας στο σýνολο, δηλαδÞ, μια πρÜξη η οποßα λαμβÜνει Ýνα στοιχεßο της ομÜδας κι Ýνα στοιχεßο του συνüλου κι επιστρÝφει Ýνα στοιχεßο του συνüλου. Τις περισσüτερες φορÝς, το σýνολο εßναι Ýνας διανυσματικüς χþρος κι η ομÜδα αντιπροσωπεýει τις συμμετρßες του διανυσματικοý χþρου. Για παρÜδειγμα, υπÜρχει μια ομÜδα η οποßα αντιπροσωπεýει τις σταθερÝς περιστροφÝς του χþρου. Αυτü εßναι Ýνα εßδος συμμετρßας του χþρου, επειδÞ ο ßδιος ο χþρος δεν αλλÜζει üταν περιστρÝφεται ακüμη κι αν αλλÜζουν οι θÝσεις των στοιχεßων σε αυτü. Η Νοýτερ χρησιμοποßησε αυτÜ τα εßδη των συμμετριþν στην εργασßα της σχετικÜ με τις αναλλοßωτες ομÜδες στη φυσικÞ.
     ¸ν ισχυρüν εργαλεßο μελÝτης των δακτυλßων εßναι μÝσω των modules τους. ¸να module αποτελεßται απü Ýνα δακτýλιο, Ýν Üλλο σýνολο, συνÞθως διαφορετικü απü το υποκεßμενο σýνολο του δακτυλßου το οποßο ονομÜζεται υποκεßμενο σýνολο του module, μια πρÜξη σε ζεýγη των στοιχεßων του υποκεßμενου συνüλου του module και μια πρÜξη η οποßα λαμβÜνει Ýνα στοιχεßο του δακτυλßου κι Ýνα στοιχεßο του module κι επιστρÝφει Ýνα στοιχεßο του module. To υποκεßμενo σýνολο του module με τη πρÜξη του πρÝπει να αποτελεß μιαν ομÜδα. ¸να module εßναι μια δακτυλιο-θεωρητικÞ εκδοχÞ παρÜστασης της ομÜδας: Αγνοþντας τη 2η πρÜξη του δακτυλßου και τη πρÜξη σε ζεýγη των στοιχεßων του module ορßζουμε μια αναπαρÜσταση της ομÜδας. Η πραγματικÞ χρησιμüτητα των modules εßναι üτι τα εßδη των που υπÜρχουν κι οι αλληλεπιδρÜσεις τους, αποκαλýπτουνε τη δομÞ του δακτυλßου με τρüπους που δεν εßναι εμφανεßς απü τον ßδιο το δακτýλιο. Μια σημαντικÞ ειδικÞ περßπτωση αυτþν εßναι μια Üλγεβρα. (Η λÝξη Üλγεβρα αναφÝρεται και στον γνωστü κλÜδο των μαθηματικþν, καθþς και σε στοιχεßο που συναντÜμε στον κλÜδο της Üλγεβρας). Μια Üλγεβρα αποτελεßται απü 2 δακτυλßους και μια πρÜξη που παßρνει Ýνα στοιχεßο απü κÜθε δακτýλιο κι επιστρÝφει Ýνα στοιχεßο του 2ου δακτυλßου. ΑυτÞ η πρÜξη καθιστÜ το 2ο δακτýλιο Ýνα module πÜνω απü τον 1ο. ΣυχνÜ ο 1ος δακτýλιος εßναι Ýνα σþμα.
      ΛÝξεις üπως "στοιχεßο" και "που συνδυÜζει τη πρÜξη" εßναι πολý γενικÝς και μπορεß να εφαρμοστοýνε σε πολλÝς αληθινÝς κι αφηρημÝνες καταστÜσεις. ΟποιοδÞποτε σýνολο των πραγμÜτων που υπακοýει üλους τους κανüνες για μßα Þ δýο πρÜξη/εις εßναι, εξ ορισμοý, μια ομÜδα (Þ δακτýλιος) κι υπακοýει üλα τα θεωρÞματα για τις ομÜδες (Þ δακτυλßους). Οι ακÝραιοι αριθμοß κι οι πρÜξεις της πρüσθεσης και του πολλαπλασιασμοý, εßναι μüνον Ýνα παρÜδειγμα. Για παρÜδειγμα, τα στοιχεßα μπορεß να 'ναι οι λÝξεις δεδομÝνων του υπολογιστÞ, üπου η 1η συνδυαστικÞ πρÜξη εßναι XOR κι η 2η εßναι λογικÞ σýζευξη. Τα θεωρÞματα της αφηρημÝνης Üλγεβρας εßναι ισχυρÜ, επειδÞ εßναι γενικÜ: διÝπουνε πολλÜ συστÞματα. Θα μποροýσε να φανταστεß κανεßς üτι λßγα πρÜγματα μποροýμε να συμπερÜνουμε σχετικÜ με τα αντικεßμενα που ορßζονται με τüσες λßγες ιδιüτητες, αλλÜ ακριβþς εκεß βρßσκεται το δþρο της Νοýτερ: να ανακαλýψουμε üσα δυνατüν πιüτερα μποροýν να συναχθοýν απü Ýνα δεδομÝνο σýνολο ιδιοτÞτων, Þ αντιστρüφως, ο προσδιορισμüς του ελÜχιστου συνüλου, του οποßου οι στοιχειþδεις ιδιüτητες ευθýνονται για μια συγκεκριμÝνη παρατÞρηση. Σε αντßθεση με τους περισσüτερους μαθηματικοýς, δεν Ýβγαζε συμπερÜσματα απü τη γενßκευση γνωστþν παραδειγμÜτων: αντßθετα, εργÜστηκε Üμεσα με τις αφηρημÝνες Ýννοιες. ¼πως ο van der Waerden υπενθýμισε στη νεκρολογßα της:

  "Το αξßωμα με το οποßο η Νοýτερ πορεýθηκε σε ολüκληρο το Ýργο της θα μποροýσε να διατυπωθεß ως εξÞς: ΚÜθε σχÝση μεταξý των αριθμþν, των συναρτÞσεων και των πρÜξεων γßνεται φανερÞ, γενικÜ εφαρμüσιμη και πλÞρως παραγωγικÞ μüνον αφοý Ýχει απομονωθεß απü συγκεκριμÝνα αντικεßμενα κι Ýχει διαμορφωθεß ως καθολικÜ Ýγκυρη Ýννοια".

    ΑυτÜ εßναι τα καθαρÜ εννοιολογικÜ μαθηματικÜ (begriffliche Mathematik) που Þτανε χαρακτηριστικü της. Αυτü το ýφος των μαθηματικþν υιοθετÞθηκε κι απü Üλλους μαθηματικοýς και μετÜ το θÜνατü της, Üνθισε σε νÝες μορφÝς, üπως η θεωρßα κατηγοριþν.
    Οι ακÝραιοι αποτελοýν αντιμεταθετικü δακτýλιο του οποßου τα στοιχεßα εßναι οι ακÝραιοι αριθμοß, με συνδυασμÝνες πρÜξεις τη πρüσθεση και τον πολλαπλασιασμü. ΚÜθε ζεýγος ακεραßων μπορεß να προστεθεß Þ να πολλαπλασιÜζεται, δßνοντας πÜντα Ýναν Üλλο ακÝραιο κι η 1η πρÜξη, επιπλÝον, εßναι αντιμεταθετικÞ, δηλαδÞ, για τυχüν στοιχεßα a και b στον δακτýλιο, a + b = b + a. Η 2η πρÜξη, ο πολλαπλασιασμüς, εßναι επßσης αντιμεταθετικÞ, αλλÜ αυτü δεν εßναι απαραßτητο να ισχýει και για Üλλους δακτυλßους, πρÜγμα που σημαßνει üτι το a σε συνδυασμü με το b μπορεß να εßναι διαφορετικü απü το b σε συνδυασμü με το a . Παραδεßγματα μη αντιμεταθετικþν δακτυλßων αποτελοýν οι πßνακες και τα τετραδüνια. Οι ακÝραιοι δεν αποτελοýν Ýνα δακτýλιο με διαßρεση, διüτι η δεýτερη πρÜξη δεν μπορεß πÜντα να αντιστραφεß: Δεν υπÜρχει ακÝραιος a τÝτοιος þστε 3 × a = 1. ¸χουν επιπλÝον ιδιüτητες που δεν γενικεýονται σε üλους τους αντιμεταθετικοýς δακτυλßους. ¸να σημαντικü παρÜδειγμα εßναι το θεμελιþδες θεþρημα της αριθμητικÞς, που λÝει üτι κÜθε θετικüς ακÝραιος μπορεß να αναλυθεß μοναδικÜ σε 1ους αριθμοýς. ΜοναδικÝς αναλýσεις δεν υπÜρχουν πÜντοτε σε Üλλους δακτυλßους, αλλÜ η Νοýτερ βρÞκε Ýνα θεþρημα μοναδικÞς ανÜλυσης, που σÞμερα ονομÜζεται ΛÜσκερ-Νοýτερ, για τα ιδεþδη πολλþν δακτυλßων. ΜεγÜλο μÝρος του Ýργου της Ýγκειται στο καθορισμü του τι ιδιüτητες ισχýουνε για üλους τους δακτυλßους, στην επινüηση νÝων αναλüγων των παλαιþν θεωρημÜτων των ακεραßων και σε καθορισμü του ελαχßστου συνüλου των υποθÝσεων που απαιτοýνται για να δþσουν ορισμÝνες ιδιüτητες των δακτυλßων.
      ΜÝγα μÝρος του Ýργου της στη 1η εποχÞ της καριÝρας της συνδÝθηκε με τη θεωρßα αναλλοßωτων, κυρßως με την αλγεβρικÞ θεωρßα αναλλοßωτων. Η θεωρßα αυτÞ ασχολεßται με εκφρÜσεις που παραμÝνουνε σταθερÝς (αναλλοßωτες) στο πλαßσιο μιας ομÜδας μετασχηματισμþν. Ως Ýνα καθημερινü παρÜδειγμα, Üν Ýνα Üκαμπτο μÝτρο περιστρÝφεται, οι συντεταγμÝνες (x, y, z) των τελικþν σημεßων αλλÜζουν, αλλÜ το μÞκος του L που δßδεται απü τον τýπο L2 = Δx2 + Δy2 + Δz2 παραμÝνει το ßδιο. Η θεωρßα αναλλοßωτων Þταν Ýνας ενεργüς τομÝας Ýρευνας στα τÝλη του 19ου αι., οφεßλεται εν μÝρει στο πρüγραμμα του ¸ρλαγκεν του Felix Klein, που σýμφωνα μ' αυτü διαφορετικÜ εßδη γεωμετρßας πρÝπει να χαρακτηρßζονται απü τις αναλλοßωτÝς τους σýμφωνα με μετασχηματισμοýς, π.χ., η πολλαπλÞ αναλογßα της προβολικÞς γεωμετρßας. Το αρχετυπικü παρÜδειγμα αναλλοßωτων εßναι η διακρßνουσα B2-4AC μιας δυαδικÞς τετραγωνικÞς μορφÞς Ax2 + Bxy + Cy2. ΑυτÞ ονομÜζεται αναλλοßωτη επειδÞ εßναι αμετÜβλητη ως προς γραμμικοýς μετασχηματισμοýς xax + byycx + dy με την ορßζουσα ad-bc=1. Αυτοß οι μετασχηματισμοß αποτελοýνε την ειδικÞ γραμμικÞ ομÜδα SL2. (Δεν υπÜρχουν αναλλοßωτες στο πλαßσιο της γενικÞς γραμμικÞς ομÜδας üλων των αντιστρÝψιμων γραμμικþν μετασχηματισμþν, διüτι αυτοß οι μετασχηματισμοß μπορεß να εßναι πολλαπλασιασμοß με κλιμακωτü παρÜγοντα. Για να διορθωθεß αυτü, η κλασσικÞ θεωρßα αναλλοßωτων συμπεριÝλαβε επßσης τις σχετικÝς αναλλοßωτες, που αποτελοýν αναλλοßωτες ως και τον κλιμακωτü παρÜγοντα). ΚÜποιος μπορεß να ζητÞσει üλα τα πολυþνυμα σε A, B, και C που παραμÝνουν αναλλοßωτα απü τη δρÜση της SL2: αυτÝς ονομÜζονται οι αναλλοßωτες των δυαδικþν τετραγωνικþν μορφþν κι αποδεικνýεται πως εßναι τα πολυþνυμα στη διακρßνουσα. Γενικþτερα, μπορεß κανεßς να ζητÞσει τις αναλλοßωτες ομογενþν πολυωνýμων A0xry0 + ... + Arx0yr του υψηλþτερου βαθμοý, που θα 'ναι συγκεκριμÝνα πολυþνυμα με συντελεστÝς A0, ..., Ar, κι ακüμη γενικþτερα, μπορεß κανεßς να θÝσει την ανÜλογη ερþτηση για τα ομογενÞ πολυþνυμα με περισσüτερες απü 2 μεταβλητÝς.


Πßναξ 2 απü τη διατριβÞ της Nοýτερ σχετικÜ με την αμετÜβλητη θεωρßα. Αυτüς ο πßνακας συγκεντρþνει 202 απü τα 331 σταθερÝς των τριμερþν πολυκεντρικþν μορφþν. ΑυτÝς οι μορφÝς ταξινομοýνται σε δýο μεταβλητÝς x και u. Η οριζüντια κατεýθυνση του πßνακα παραθÝτει τις σταθερÝς σε αýξουσα ως προς x, ενþ η κατακüρυφη τα απαριθμεß σε αýξουσα ως προς u.

    ¸νας απü τους κýριους στüχους της θεωρßας αναλλοßωτων Þταν να λýσει το πρüβλημα πεπερασμÝνης βÜσης. Το ποσü Þ το προúüν δυο οποιωνδÞποτε αναλλοßωτων εßναι αναλλοßωτη και το πεπερασμÝνο πρüβλημα βÜση Ýθεσε το ερþτημα αν Þταν δυνατü να συμπεριλÜβει üλες τις αναλλοßωτες, ξεκινþντας με ολοκληρωμÝνο κατÜλογο των αναλλοßωτων, που ονομÜζονται γεννÞτριες και στη συνÝχεια, προσθÝτοντας Þ πολλαπλασιÜζοντας τις γεννÞτριες μαζß. Για παρÜδειγμα, η διακρßνουσα δßνει μια πεπερασμÝνη βÜση (με Ýνα στοιχεßο) για τις αναλλοßωτες της δυαδικÞς τετραγωνικÞς μορφÞς. Ο σýμβουλος της Νοýτερ, ο Paul Gordan, Þτανε γνωστüς ως βασιλιÜς της θεωρßας των αναλλοßωτων κι η κυρßαρχη συμβολÞ του στα μαθηματικÜ Þταν η λýση του προβλÞματος πεπερασμÝνης βÜσης, το 1870, για αναλλοßωτες ομογενþν πολυωνýμων με 2 μεταβλητÝς. Το απÝδειξε δßνοντας μια κατασκευαστικÞ μÝθοδο για την εýρεση üλων των αναλλοßωτων και των γεννητριþν τους, αλλÜ δεν Þτανε σε θÝση να πραγματοποιÞσει αυτÞ τη κατασκευαστικÞ προσÝγγιση για αναλλοßωτες με 3 Þ περισσüτερες μεταβλητÝς. Το 1890, ο David Hilbert απÝδειξε μια παρüμοια πρüταση για τις αναλλοßωτες ομογενþν πολυωνýμων με οποιοδÞποτε αριθμü μεταβλητþν. ΕπιπλÝον, η μÝθοδος του δοýλευε, üχι μüνο για την ειδικÞ γραμμικÞ ομÜδα, αλλÜ και για ορισμÝνες απü τις υποομÜδες της, üπως η ειδικÞ ορθογþνια ομÜδα. Η 1η απüδειξη του προκÜλεσε κÜποια διαμÜχη, επειδÞ δεν εßχε δþσει μÝθοδο για τη κατασκευÞ των γεννητριþν, αν και σε μεταγενÝστερο Ýργο Ýκανε τη μÝθοδο του κατασκευαστικÞ. Για τη διδακτορικÞ της διατριβÞ, η Νοýτερ επÝκτεινε την υπολογιστικÞ απüδειξη του Gordan σε ομογενÞ πολυþνυμα με 3 μεταβλητÝς. Η κατασκευαστικÞ προσÝγγισÞ της κατÝστησε δυνατÞ τη μελÝτη των σχÝσεων μεταξý των αναλλοßωτων. Αργüτερα, αφοý εßχε στραφεß σε πιο αφηρημÝνες μεθüδους, την ονüμασε Mist (χÜλια) και Formelngestrüpp (μια ζοýγκλα απü εξισþσεις).
    Η Θεωρßα ΓκαλουÜ ασχολεßται με μετασχηματισμοýς σωμÜτων αριθμþν που μεταθÝτουν τις ρßζες μßας εξßσωσης. ΘεωρÞστε μßα πολυωνυμικÞ εξßσωση μιας μεταβλητÞς x βαθμοý ν, της οποßας οι συντελεστÝς προÝρχονται απü κÜποιο σþμα βÜσης,το οποßο μπορεß να εßναι για παρÜδειγμα το σþμα των πραγματικþν αριθμþν, των ρητþν Þ των ακÝραιων modulo7. Μπορεß να υπÜρχουν τιμÝς του x τÝτοιες þστε να κÜνουν το πολυþνυμο να ισοýται με μηδÝν. ΤÝτοιες τιμÝς αν υπÜρχουν λÝγονται ρßζες. Αν Ýχουμε το πολυþνυμο x2 + 1 και βρισκüμαστε στο σþμα των πραγματικþν αριθμþν,τüτε το πολυþνυμο δεν Ýχει ρßζες γιατß για κÜθε τιμÞ του x το πολυþνυμο θα εßναι μεγαλýτερο Þ ßσο του 1. Αν ωστüσο το σþμα εßναι επεκτεταμÝνο, τüτε το πολυþνυμο ßσως να Ýχει ρßζες κι αν επεκταθεß αρκετÜ τüτε πÜντα θα Ýχει αριθμü ριζþν ßσο με τον βαθμü του. Συνεχßζοντας στο προηγοýμενο παρÜδειγμα, αν το σþμα που Ýχουμε εßναι των μιγαδικþν αριθμþν,τüτε το πολυþνυμο παßρνει δýο ρßζες, τις i και –i, üπου i η φανταστικÞ μονÜδα, δηλαδÞ i = -1. ΓενικÜ το σþμα επÝκτασης στο οποßο το πολυþνυμο αναλýεται στις ρßζες του λÝγεται σþμα ριζþν του πολυωνýμου.


       Η Νοýτερ δßδαξε στο Moscow State University το 1928–29.

      Η ΟμÜδα ΓκαλουÜ ενüς πολυωνýμου εßναι το σýνολο üλων των δυνατþν μετασχηματισμþν της ομÜδας ριζþν του, διατηρþντας παρÜλληλα το σþμα βÜσης και τις ρßζες του πολυωνýμου. (Στη μαθηματικÞ γλþσσα αυτοß οι μετασχηματισμοß ονομÜζονται αυτομορφισμοß). Η ομÜδα ΓκαλουÜ του x2 + 1 αποτελεßται απü δýο στοιχεßα: τον ταυτοτικü αυτομορφισμü ο οποßος στÝλνει κÜθε μιγαδικü αριθμü στον εαυτü του κι ο συζυγÞς αυτομορφισμüς που στÝλνει το i στο –i. ΔεδομÝνου üτι η ομÜδα ΓκαλουÜ δεν αλλÜζει το σþμα βÜσης, αφÞνει üλους του συντελεστÝς του πολυωνýμου σταθεροýς, οπüτε και το σýνολο των ριζþν του. ΚÜθε ρßζα μπορεß να σταλθεß σε κÜποια Üλλη Ýτσι þστε ο αυτομορφισμüς αυτüς να ορßζει μßα μετÜθεση των ν ριζþν μεταξý τους. Η σημασßα της ομÜδας ΓκαλουÜ προÝρχεται απü το Θεμελιþδες Θεþρημα της Θεωρßας ΓκαλουÜ το οποßο αποδεικνýει üτι τα σþματα που βρßσκονται μεταξý του σþματος βÜσης και του σþματος ριζþν βρßσκονται σε Ýνα προς Ýνα αντιστοιχßα με τις υποομÜδες ΓκαλουÜ.
    Το 1918 η Νοýτερ δημοσßευσε μια σημαντικÞ εργασßα πÜνω στο αντßστροφο πρüβλημα ΓκαλουÜ. Αντß να προσδιορßσει την ομÜδα ΓκαλουÜ των μετασχηματισμþν δοθÝντος σþματος και της επÝκτασÞς του, αναρωτÞθηκε Ýχοντας Ýνα σþμα και μßα ομÜδα,αν εßναι πÜντα εφικτü να βροýμε μßα επÝκταση του σþματος που να Ýχει τη συγκεκρßμενη ομÜδα ως τη ομÜδα ΓκαλουÜ του. Το ονüμασε πρüβλημα της Νοýτερ που αναρωτιÝται αν το σταθερü σþμα μιας υποομÜδας G της ομÜδας μεταθÝσων Sn που δρα στο σþμα k(x1, ... , xn) εßναι πÜντα μßα υπερβατικÞ επÝκταση του σþματος k.(ΑναφÝρθηκε 1η φορÜ σ' αυτü το πρüβλημα σε μια εργασßα του 1913, üπου απÝδωσε το πρüβλημα στο συνÜδελφü της Fischer). ¸δειξε üτι ισχýει για ν = 2, 3, Þ 4. Το 1969 ο R. G. Swan βρÞκε Ýν αντιπαρÜδειγμα στο πρüβλημα Νοýτερ, με ν = 47 και G μßα κυκλικÞ ομÜδα τÜξης 47 (αν κι αυτÞ η ομÜδα μπορεß να ορισθεß ως ομÜδα ΓκαλουÜ πÜνω απü τους ρητοýς με πολλοýς τρüπους). Το αντßστροφο πρüβλημα ΓκαλουÜ παραμÝνει Üλυτο.
    Ο David Hilbert κι ο Felix Klein φÝρανε τη Νοýτερ στο ΓκÝτιγκεν το 1915, ζητþντας την εμπειρογνωμοσýνη της σε θÝματα θεωρßας αναλλοßωτων για να τους βοηθÞσει στη κατανüηση της γενικÞς σχετικüτητας, μιας γεωμετρικÞς θεωρßας της βαρýτητας που αναπτýχθηκε κυρßως απü τον ¢λμπερτ ΑúνστÜιν. Ο Hilbert εßχε παρατηρÞσει üτι η διατÞρηση της ενÝργειας φαινüταν να παραβιÜζεται στη γενικÞ σχετικüτητα, το οποßο οφεßλεται στο γεγονüς üτι η βαρυντικÞ ενÝργεια μποροýσε να Ýλκεται. Η Νοýτερ παρÝδωσε την επßλυση αυτοý του παραδüξου, καθþς κι Ýνα θεμελιþδες εργαλεßο της σýγχρονης θεωρητικÞς φυσικÞς, με το πρþτο θεþρημα της Νοýτερ, το οποßο απÝδειξε το 1915, αλλÜ δεν το δημοσßευσε μÝχρι το 1918. ¸λυσε το πρüβλημα, üχι μüνο για τη γενικÞ σχετικüτητα, αλλÜ προσδιüρισε τις συντηρημÝνες ποσüτητες για κÜθε σýστημα φυσικþν νüμων που κατÝχει κÜποια συνεχÞ συμμετρßα. Αφοý παρÝλαβε το Ýργο της, ο ΑúνστÜιν Ýγραψε στον Hilbert:

   "Χθες Ýλαβα απü τη Δßδα Νοýτερ μια πολý ενδιαφÝρουσα εργασßα σχετικÜ με τις αναλλοßωτες. Με εντυπωσιÜζει το üτι τÝτοια πρÜγματα μποροýν να γßνουνε κατανοητÜ σ' Ýνα τÝτοιο γενικü τρüπο. Η παλιÜ φρουρÜ στο ΓκÝτινγκεν θα πρÝπει να λÜβει κÜποια μαθÞματα απü τη Δßδα Νοýτερ! Φαßνεται να γνωρßζει καλÜ το αντικεßμενο της".

    Για παρÜδειγμα, αν Ýνα φυσικü σýστημα συμπεριφÝρεται το ßδιο, ανεξÜρτητα απü το πüσο εßναι προσανατολισμÝνο στο χþρο, οι φυσικοß νüμοι που το διÝπουν εßναι συμμετρικοß εκ περιστροφÞς: Απü αυτÞ τη συμμετρßα, το θεþρημα Νοýτερ δεßχνει üτι η στροφορμÞ του συστÞματος πρÝπει να διατηρεßται. Το φυσικü σýστημα δεν χρειÜζεται να 'ναι συμμετρικü: ¸νας οδοντωτüς αστεροειδÞς πÝφτοντας στο διÜστημα διατηρεß στροφορμÞ, παρÜ την ασυμμετρßα του. Αντßθετα, η συμμετρßα των φυσικþν νüμων που διÝπουνε το σýστημα εßναι υπεýθυνη για τον νüμο διατÞρησης. Ως Üλλο παρÜδειγμα, αν Ýνα φυσικü πεßραμα Ýχει το ßδιο αποτÝλεσμα, σε οποιοδÞποτε μÝρος κι οποιαδÞποτε στιγμÞ, τüτε οι νüμοι του εßναι συμμετρικοß υπü συνεχεßς μεταβολÝς στο χþρο και το χρüνο: Απü το θεþρημα της Νοýτερ, αυτÝς οι συμμετρßες αντιπροσωπεýουνε τους νüμους διατÞρησης της γραμμικÞς ορμÞς κι ενÝργειας μες σ' αυτü το σýστημα, αντßστοιχα. Το θεþρημα Νοýτερ Ýχει γßνει θεμελιþδες εργαλεßο της σýγχρονης θεωρητικÞς φυσικÞς, τüσο λüγω της επßγνωσης που δßνει στους νüμους διατÞρησης, αλλÜ κι ως Ýνα πρακτικü εργαλεßο υπολογισμοý. Το θεþρημα της, επιτρÝπει στους ερευνητÝς να προσδιορßσουνε τις διατηρητÝες ποσüτητες απü τις παρατηροýμενες συμμετρßες ενüς φυσικοý συστÞματος. Αντιστρüφως, διευκολýνει τη περιγραφÞ ενüς φυσικοý συστÞματος που βασßζεται στις κατηγορßες των υποθετικþν φυσικþν νüμων. Για παρÜδειγμα, ας υποθÝσουμε üτι Ýνα νÝο φυσικü φαινüμενο Ýχει ανακαλυφθεß. Το θεþρημα Νοýτερ παρÝχει Ýναν Ýλεγχο για θεωρητικÜ μοντÝλα του φαινομÝνου: αν η θεωρßα Ýχει μια συνεχÞ συμμετρßα, τüτε το θεþρημα εγγυÜται πως η θεωρßα Ýχει μια διατηρητÝα ποσüτητα και για να 'ναι η θεωρßα σωστÞ, αυτÞ η διατÞρηση πρÝπει να εßναι παρατηρÞσιμη σε πειρÜματα.

      Αν και τα αποτελÝσματα της 1ης εποχÞς της Νοýτερ Þταν εντυπωσιακÜ και χρÞσιμα, η φÞμη της ως μαθηματικüς στηρßζεται πιüτερο στη πρωτοποριακÞ εργασßα που Ýκανε στη 2η και 3η εποχÞ της, üπως σημειþνεται απü τους Hermann Weyl και BL van der Waerden στις νεκρολογßες τους γι' αυτÞν. Σ' αυτÝς τις εποχÝς της, δεν εφÜρμοσε απλþς τις ιδÝες και τις μεθüδους των προηγοýμενων μαθηματικþν: αντßθετα, Ýγραφε νÝα συστÞματα μαθηματικþν ορισμþν που θα χρησιμοποιοýνταν απü τους μελλοντικοýς. Ειδικþτερα, ανÝπτυξε μιαν εντελþς νÝα θεωρßα των ιδεωδþν δακτυλßων, γενικεýοντας το προγενÝστερο Ýργο του Richard Dedekind. Εßναι επßσης γνωστÞ για το üτι ανÝπτυξε συνθÞκες αýξουσας αλυσßδας, μια απλÞ συνθÞκη πεπερασμÝνων που απÝδωσε ισχυρÜ αποτελÝσματα στα χÝρια της. ΑυτÝς οι συνθÞκες κι η θεωρßα των ιδεωδþν της επÝτρεψαν να γενικεýσει πολλÜ παλιüτερα αποτελÝσματα και να ασχοληθεß με τα παλιÜ προβλÞματα απü μια νÝα προοπτικÞ, üπως με τη θεωρßα απαλοιφÞς και τις αλγεβρικÝς πολλαπλüτητες που εßχαν μελετηθεß απü τον πατÝρα της.
    Σε αυτÞ την εποχÞ, Ýγινε διÜσημη για την επιδÝξια χρÞση των συνθηκþν αýξουσας (Teilerkettensatz) Þ φθßνουσας (Vielfachenkettensatz) αλυσßδας. Μια ακολουθßα μη κενþν υποσυνüλων A1, A2, A3, κλπ απü ενüς συνüλου S συχνÜ λÝγεται αýξουσα, αν το καθÝνα εßναι Ýνα υποσýνολο του επüμενου:

      ΑνÜλογα, μια ακολουθßα απü υποσýνολα S λÝγεται φθßνουσα εÜν το κÜθε υποσýνολο περιÝχει το επüμενο:

      Μια αλυσßδα γßνεται σταθερÞ μετÜ απü Ýναν πεπερασμÝνο αριθμü βημÜτων, αν υπÜρχει Ýνα ν τÝτοιο þστε Αν = Αμ για κÜθε m ≥ ν. Μια συλλογÞ απü υποσýνολα ενüς συνüλου ικανοποιεß τη συνθÞκη αýξουσας αλυσßδας αν κÜθε αýξουσα ακολουθßα γßνεται σταθερÞ μετÜ απü Ýνα πεπερασμÝνο αριθμü βημÜτων. Ικανοποιεß τη συνθÞκη φθßνουσας αλυσßδας αν κÜθε φθßνουσα ακολουθßα γßνεται σταθερÞ μετÜ απü Ýνα πεπερασμÝνο αριθμü βημÜτων. Οι συνθÞκες αýξουσας και φθßνουσας αλυσßδας εßναι γενικÝς, πρÜγμα που σημαßνει üτι μποροýν να εφαρμοστοýνε σε πολλοýς τýπους μαθηματικþν αντικειμÝνων κι επιφανειακÜ, μπορεß να μη φαßνονται πολý ισχυρÝς. Η Νοýτερ Ýδειξε το πþς να εκμεταλλεýονται αυτÝς τις συνθÞκες, üμως, με το μÝγιστο üφελος: για παρÜδειγμα, πþς να τις χρησιμοποιεßς για να δεßξεις üτι κÜθε σýνολο υπο-αντικειμÝνων Ýχει Ýνα μÝγιστο / ελÜχιστο στοιχεßο Þ üτι Ýνα σýνθετο αντικεßμενο μπορεß να παραχθεß απü Ýνα μικρüτερο αριθμü στοιχεßων. Τα συμπερÜσματα αυτÜ εßναι συχνÜ ζωτικÞς σημασßας βÞματα σε μια απüδειξη.
      ΠολλÜ εßδη αντικειμÝνων στην αφηρημÝνη Üλγεβρα μποροýν να ικανοποιÞσουν τις συνθÞκες της αλυσßδας κι αν ικανοποιοýν μια συνθÞκη αýξουσας αλυσßδας, συχνÜ καλοýνται ΝουτεριανÜ προς τιμÞ της. Εξ ορισμοý, Ýνας Νουτεριανüς δακτýλιος ικανοποιεß μια συνθÞκη αýξουσας αλυσßδας στα αριστερÜ και δεξιÜ ιδεþδη του, ενþ μια ΝουτεριανÞ ομÜδα ορßζεται ως μια ομÜδα στην οποßα κÜθε γνησßως αýξουσα αλυσßδα απü υποομÜδες εßναι πεπερασμÝνη. ¸να Νουτεριανü module εßναι Ýνα module στο οποßο κÜθε γνησßως αýξουσα αλυσßδα απü υπο-modules διακüπτει μετÜ απü Ýνα πεπερασμÝνο αριθμü. ¸νας Νουτεριανüς χþρος εßναι Ýνας τοπολογικüς χþρος στον οποßο κÜθε γνησßως αýξουσα αλυσßδα ανοικτþν υποχþρων διακüπτει μετÜ απü Ýνα πεπερασμÝνο αριθμü üρων: Ο ορισμüς αυτüς εßναι φτιαγμÝνος Ýτσι þστε το φÜσμα ενüς Νουτεριανοý δακτυλßου να εßναι Ýνας Νουτεριανüς τοπολογικüς χþρος.

      Η συνθÞκη της αλυσßδας συχνÜ "κληρονομεßται" απü τα υπο-αντικεßμενα. Για παρÜδειγμα, üλοι οι υποχþροι ενüς Νουτεριανοý χþρου, εßναι Νουτεριανοß κι οι ßδιοι -üλες οι υποομÜδες κι οι ομÜδες πηλßκο μιας ΝουτεριανÞς ομÜδας εßναι ,παρομοßως, Νουτεριανοß- και τηρουμÝνων των αναλογιþν, το ßδιο ισχýει και για υπο-modules και modules πηλßκο ενüς Νουτεριανοý module. ¼λοι οι δακτýλιοι πηλßκο ενüς Νουτεριανοý δακτυλßου εßναι Νουτεριανοß, αλλÜ αυτü δεν ισχýει απαραßτητα για τους υποδακτυλßους του. Η συνθÞκη αλυσßδας μπορεß επßσης να κληρονομηθεß απü συνδυασμοýς Þ επεκτÜσεις ενüς Νουτεριανοý αντικειμÝνου. Για παρÜδειγμα πεπερασμÝνα ευθεßα αθροßσματα Νουτεριανþν δακτυλßων εßναι ΝουτεριανÜ, üπως εßναι ο δακτýλιος της τυπικÞς δυναμοσειρÜς πÜνω σ' Ýνα Νουτεριανü δακτýλιο.
      Μια Üλλη εφαρμογÞ τÝτοιων συνθηκþν αλυσßδας εßναι στην επαγωγÞ σε Νουτεριανοýς -επßσης γνωστÞ ως βÜσιμη επαγωγÞ- που εßναι μια γενßκευση της μαθηματικÞς επαγωγÞς. ΣυχνÜ χρησιμοποιεßται για να περιορßσει γενικÝς προτÜσεις σχετικÜ με συλλογÝς αντικειμÝνων σε προτÜσεις σχετικÜ με συγκεκριμÝνα αντικεßμενα αυτÞς της συλλογÞς. Ας υποθÝσουμε üτι το S εßναι Ýνα μερικþς διατεταγμÝνο σýνολο. ¸νας τρüπος για να αποδειχθεß μια πρüταση σχετικÜ με τα αντικεßμενα του S εßναι να υποθÝσουμε την ýπαρξη ενüς αντιπαραδεßγματος και να αναχθοýμε σε μια αντßφαση, αποδεικνýοντας Ýτσι την Üρνηση της αρχικÞς πρüτασης. Η βασικÞ προûπüθεση της ΝουτεριανÞς επαγωγÞς εßναι üτι κÜθε μη κενü υποσýνολο του S περιÝχει Ýνα ελÜχιστο στοιχεßο. Ειδικþτερα, το σýνολο üλων των αντιπαραδειγμÜτων περιÝχει Ýνα ελÜχιστο στοιχεßο, το ελÜχιστο αντιπαρÜδειγμα. Για να αποδεßξει την αρχικÞ πρüταση, ως εκ τοýτου, αρκεß να αποδεßξει κÜτι φαινομενικÜ πολý ασθενÝστερο: Για κÜθε αντιπαρÜδειγμα, υπÜρχει Ýνα μικρüτερο αντιπαρÜδειγμα.
    Η εργασßα της Νοýτερ, Idealtheorie in Ringbereichen (Θεωρßα των ιδεωδþν σε τομεßς δακτυλßων, 1921), εßναι το θεμÝλιο της γενικÞς γενικÞς θεωρßας αντιμεταθετικþν δακτυλßων και δßνει Ýναν απü τους 1ους γενικοýς ορισμοýς ενüς αντιμεταθετικοý δακτυλßου. Πριν απü την εργασßα της, τα περισσüτερα αποτελÝσματα στην αντιμεταθετικÞ Üλγεβρα περιορßστηκαν σε ειδικÜ παραδεßγματα αντιμεταθετικþν δακτυλßων, üπως οι δακτýλιοι πολυωνýμων πÜνω απü σþματα Þ οι δακτýλιοι των αλγεβρικþν ακεραßων. Εκεßνη απÝδειξε üτι σε Ýνα δακτýλιο που ικανοποιεß τη συνθÞκη αýξουσας αλυσßδας σε ιδεþδη, κÜθε ιδεþδες εßναι πεπερασμÝνα παραγüμενο. Το 1943, ο ΓÜλλος μαθηματικüς Claude Chevalley επινüησε τον üρο, Νουτεριανüς δακτýλιος, για να περιγρÜψει αυτÞ την ιδιüτητα. ¸να σημαντικü αποτÝλεσμα της εργασßας της το 1921 εßναι το θεþρημα ΛÜσκερ-Νοýτερ, το οποßο εκτεßνει το θεþρημα του ΛÜσκερ για πρωτογενÞ διÜσπαση των ιδεωδþν των δακτυλßων πολυωνýμων σε üλους τους Νουτεριανοýς δακτυλßους. Το θεþρημα ΛÜσκερ-Νοýτερ μπορεß να θεωρηθεß ως μια γενßκευση του θεμελιþδους θεωρÞματος της αριθμητικÞς το οποßο αναφÝρει üτι κÜθε θετικüς ακÝραιος μπορεß να εκφραστεß ως προúüν πρþτων αριθμþν κι üτι αυτÞ η διÜσπαση εßναι μοναδικÞ.



     Το Ýργο της Abstrakter Aufbau der Idealtheorie in algebraischen Zahl-und Funktionenkörpern (ΑφηρημÝνη ΔομÞ της Θεωρßας των Ιδεωδþν στους Αλγεβρικοýς Αριθμοýς και Σþματα ΣυναρτÞσεων, 1927), που χαρακτηρßζεται απü τους δακτυλßους στους οποßους τα ιδεþδη Ýχουν μοναδικÞ παραγοντοποßηση σε κýρια ιδεþδη, üπως τα πεδßα Dedekind: αναπüσπαστα πεδßα που εßναι ΝουτεριανÜ, διαστÜσεων 0 Þ 1, κι αναπüσπαστα κλειστÜ στα σþματα πηλßκο τους. ΑυτÞ η εργασßα περιÝχει επßσης αυτÜ που τþρα λÝγονται τα θεωρÞματα ισομορφισμþν, τα οποßα περιγρÜφουν ορισμÝνους θεμελιþδεις φυσικοýς ισομορφισμοýς και κÜποια Üλλα βασικÜ αποτελÝσματα για modules της Νοýτερ και του Αρτßν. Το 1923-24 εφÜρμοσε τη θεωρßα ιδεωδþν της στη θεωρßα απαλοιφÞς -σε Ýνα σκεýασμα που απÝδωσε στον μαθητÞ της, Kurt Hentzelt- δεßχνοντας üτι τα θεμελιþδη θεωρÞματα για τη παραγοντοποßηση πολυωνýμων θα μποροýσαν να μεταφερθοýν Üμεσα. ΠαραδοσιακÜ, η θεωρßα απαλοιφÞς ασχολεßται με την απαλοιφÞ ενüς Þ περισσüτερων μεταβλητþν απü Ýνα σýστημα πολυωνυμικþν εξισþσεων, συνÞθως με τη μÝθοδο των συνισταμÝνων. Για παρÜδειγμα, το σýστημα των εξισþσεων συχνÜ μπορεß να γραφτεß με τη μορφÞ ενüς πßνακα M (που δεν περιÝχει τη μεταβλητÞ x) επß Ýνα διÜνυσμα v (Ýχουν μüνο διαφορετικÝς δυνÜμεις των x) με αποτÝλεσμα το μηδενικü διÜνυσμα, M.v = 0. Ως εκ τοýτου, η ορßζουσα του πßνακα Μ πρÝπει να εßναι μηδÝν, παρÝχοντας μια νÝα εξßσωση στην οποßα η μεταβλητÞ Χ Ýχει απαλειφθεß.
      ΤεχνικÝς üπως η αρχικÞ μη κατασκευαστικÞ λýση του Hilbert στο πρüβλημα πεπερασμÝνης βÜσης δεν θα μποροýσαν να χρησιμοποιηθοýν για να πÜρουμε ποσοτικÝς πληροφορßες σχετικÜ με τις αναλλοßωτες της δρÜσης ομÜδας κι επιπλÝον, δεν ßσχυαν για üλες τις δρÜσης ομÜδας. Στην εργασßα της, το 1915, η Νοýτερ βρÞκε λýση στο πρüβλημα της πεπερασμÝνης βÜσης για μια πεπερασμÝνη ομÜδα μετασχηματισμþν G η οποßα δρα σ' Ýνα πεπερασμÝνης διÜστασης διανυσματικü χþρο πÜνω απü Ýνα σþμα χαρακτηριστικÞς μηδÝν. Η λýση της δεßχνει üτι ο δακτýλιος των αναλλοßωτων παρÜγεται απü ομοιογενεßς αναλλοßωτες των οποßων ο βαθμüς εßναι μικρüτερος Þ ßσος με τη τÜξη της πεπερασμÝνης ομÜδας. Αυτü ονομÜζεται, δÝσμευση της Νοýτερ. Η εργασßα της Ýδωσε 2 αποδεßξεις της δÝσμευσης Νοýτερ, αμφüτερες απü τις οποßες λειτουργοýν üταν η χαρακτηριστικÞ του σþματος εßναι σχετικÜ πρþτη με το |G|, το παραγοντικü της τÜξης |G| της ομÜδας G. Ο αριθμüς των γεννητριþν δεν εßναι απαραßτητο να ικανοποιεß τη δÝσμευση της Νοýτερ üταν η χαρακτηριστικÞ του σþματος διαιρεß το |G| αλλÜ η Νοýτερ δεν Þταν σε θÝση να καθορßσει αν η δÝσμευση Þτανε σωστÞ, üταν η χαρακτηριστικÞ του σþματος διαιρεß το |G| αλλÜ üχι τη |G| . Για πολλÜ χρüνια, ο προσδιορισμüς της αλÞθειας Þ του ψεýδους της δÝσμευσης σε αυτÞ τη περßπτωση Þταν Ýνα ανοικτü πρüβλημα που ονομÜστηκε το χÜσμα της Νοýτερ. ΤελικÜ επιλýθηκε ξεχωριστÜ απü τον Fleischmann το 2000 και τον Fogarty το 2001, που κι οι 2 Ýδειξαν üτι η δÝσμευση εξακολουθεß να ισχýει.
     Στην εργασßα της το 1926, επÝκτεινε το θεþρημα του Hilbert σε αναπαραστÜσεις μιας πεπερασμÝνης ομÜδας πÜνω απü κÜθε σþμα, η νÝα περßπτωση που δεν προκýπτει απü το Ýργο του Hilbert, εßναι üταν η χαρακτηριστικÞ του σþματος διαιρεß τη τÜξη της ομÜδας. Το αποτÝλεσμÜ της επεκτÜθηκε αργüτερα απü τον William Haboush σε üλες τις αναγωγικÝς ομÜδες με την απüδειξη του για την εικασßα Mumford. Σε αυτÞ την εργασßα της εισÞγαγε επßσης το λÞμμα κανονικοποßησης της Νοýτερ, αποδεικνýοντας üτι μια πεπερασμÝνα παραγüμενη περιοχÞ A πÜνω απü Ýνα σþμα k Ýχει Ýνα σýνολο x1, ... , xn απü αλγεβρικÜ ανεξÜρτητα στοιχεßα, üπως κι üτι η A εßναι ακÝραια περιοχÞ πÜνω απü το k[x1, ... , xn].

    ¼πως σημεßωσαν οι Pavel Alexandrov και Hermann Weyl στις νεκρολογßες τους, οι συνεισφορÝς της στη τοπολογßα δεßχνουνε τη γενναιοδωρßα της με ιδÝες και πως οι ιδÝες της μποροýσαν να μεταμορφþσουν ολüκληρους τομεßς των μαθηματικþν. Στη τοπολογßα, οι μαθηματικοß μελετοýν τις ιδιüτητες των αντικειμÝνων που παραμÝνουν αναλλοßωτα ακüμη και μετÜ απü παραμüρφωση, ιδιüτητες üπως τη μεταξý τους σýνδεση. ¸να γνωστü αστεßο εßναι üτι Ýνας τοπολüγος δεν μπορεß να διακρßνει Ýνα ντüνατ απü μια κοýπα καφÝ, δεδομÝνου üτι μποροýν να παραμορφþνονται συνεχþς το Ýνα στο Üλλο.

ΣυνεχÞς παραμüρφωση (homotopy) φλυτζανιοý
       σε ντüνατ (τüρος) κι αντßστροφα

      Η Νοýτερ πιστþνεται με τις θεμελιþδεις ιδÝες που οδηγÞσανε στην ανÜπτυξη της ΑλγεβρικÞς Τοπολογßας απü τη προηγοýμενη συνδυαστικÞ τοπολογßα, συγκεκριμÝνα, με την ιδÝα των ομÜδων ομολογßας. Σýμφωνα με τον απολογισμü του Alexandrov, η ΝÝτερ παρακολουθοýσε διαλÝξεις του Heinz Hopf και του ιδßου τα καλοκαßρια του 1926 και του 1927, üπου κι "Ýκανε συνεχþς παρατηρÞσεις, οι οποßες συχνÜ Þταν βαθιÝς και λεπτÝς" και συνεχßζει üτι,

   "¼ταν 1η φορÜ Þρθε σ' επαφÞ με μια συστηματικÞ κατασκευÞ της συνδυαστικÞς τοπολογßας, αμÝσως παρατÞρησε üτι θα Üξιζε τον κüπο να μελετÞσει Üμεσα τις ομÜδες αλγεβρικþν συμπλüκων και κýκλων ενüς δεδομÝνου πολυÝδρου και την υποομÜδα της κυκλικÞς ομÜδας που αποτελεßται απü κýκλους ομüλογους με το μηδÝν, αντß του συνηθισμÝνου ορισμοý των αριθμþν Betti, πρüτεινε αμÝσως τον ορισμü της ομÜδας Betti ως τη συμπληρωματικÞ (πηλßκο) ομÜδα της ομÜδας üλων των κýκλων στην υποομÜδα των κýκλων ομüλογη με μηδÝν. Η παρατÞρηση αυτÞ φαßνεται πλÝον αυτονüητη. ¼μως εκεßνα τα χρüνια (1925-1928) Þταν μια εντελþς νÝα Üποψη".

    Η πρüταση της πως η τοπολογßα πρÝπει να μελετηθεß αλγεβρικÜ, υιοθετÞθηκε αμÝσως απü τους Hopf, Alexandrov, κι Üλλους κι Ýγινε Ýνα συχνü θÝμα συζÞτησης ανÜμεσα στους μαθηματικοýς του ΓκÝτινγκεν. Η Νοýτερ παρατÞρησε üτι η ιδÝα της για μια ομÜδα Betti κÜνει τον τýπο των Euler-Poincaré πιο απλü να κατανοηθεß και το Ýργο του Hopf για το θÝμα αυτü "φÝρει το αποτýπωμα αυτþν των παρατηρÞσεων της ¸μι Νοýτερ". Η Νοýτερ αναφÝρει τις ιδÝες της για τη τοπολογßα μüνον ως Ýνα μÝρος σε μια δημοσßευση του 1926, üπου τις παραθÝτει ως εφαρμογÞ της θεωρßας ομÜδων. Η αλγεβρικÞ προσÝγγιση στη τοπολογßα αναπτýχθηκε ανεξÜρτητα στην Αυστρßα. Σε μια σειρÜ μαθημÜτων το 1926-1927 στη ΒιÝννη, ο Leopold Vietoris üρισε μια ομÜδα ομολογßας, η οποßα αναπτýχθηκε απü τον Walther Mayer, σε Ýναν αξιωματικü ορισμü το 1928.
    ΜεγÜλο μÝρος της Ýρευνας πÜνω στους υπερμιγαδικοýς αριθμοýς και στην ομÜδα αναπαραστÜσεων διεξÞχθη τον 19ο και στις αρχÝς του 20οý αι., αλλÜ παρÝμεινε ασýνδετη. Η Νοýτερ Ýνωσε τα αποτελÝσματα και παρÝδωσε τη 1η γενικÞ θεωρßα αναπαρÜστασης των ομÜδων και των αλγεβρþν. Εν συντομßα, ενÝταξε τη θεωρßα των δομþν των συνδυαστικþν αλγεβρþν και την θεωρßα αναπαρÜστασης των ομÜδων σε μια ενιαßα αριθμητικÞ θεωρßα των modules και των ιδεωδþν σε δακτυλßους που πληροýνε τις συνθÞκες αýξουσας αλυσßδας . Αυτü το ενιαßο Ýργο της Þταν θεμελιþδους σημασßας για την ανÜπτυξη της σýγχρονης Üλγεβρας.


                                Η Νοýτερ με... εκλεκτÞ παρÝα 1932

    ¹ταν επßσης υπεýθυνη για μια σειρÜ Üλλων εξελßξεων στον τομÝα της Üλγεβρας. Μαζß με τους Emil Artin, Richard Brauer και Helmut Hasse, δημιοýργησε τη θεωρßα των κεντρικþν απλþν αλγεβρþν. Μια πρωτοποριακÞ εργασßα απü την Νοýτερ, τον Helmut Hasse και τον Richard Brauer αναφÝρεται σε Üλγεβρες με διαßρεση, που εßναι αλγεβρικÜ συστÞματα στα οποßα η διαßρεση εßναι δυνατÞ. ΑπÝδειξαν 2 σημαντικÜ θεωρÞματα: Ýνα τοπικü-παγκüσμιο θεþρημα που δηλþνει üτι αν μια πεπερασμÝνων διαστÜσεων κεντρικÞ Üλγεβρα με διαßρεση πÜνω απü Ýνα σþμα αριθμþν διασπÜται τοπικÜ παντοý, τüτε διασπÜται σε παγκüσμιο επßπεδο (οπüτε εßναι ασÞμαντο) κι απü αυτü, συνÜγεται το Hauptsatz τους («κýριο θεþρημα»): κÜθε πεπερασμÝνων διαστÜσεων κεντρικÞ Üλγεβρα με διαßρεση πÜνω απü Ýνα αλγεβρικü σþμα αριθμþν F διασπÜται πÜνω σε μια κυκλικÞ κυκλοτομικÞ επÝκταση. ΑυτÜ τα θεωρÞματα επιτρÝπουνε τη ταξινüμηση üλων των πεπερασμÝνων διαστÜσεων κεντρικþν αλγεβρþν με διαßρεση πÜνω απü Ýνα συγκεκριμÝνο σþμα αριθμþν. Μια επüμενη εργασßα της Ýδειξε, ως ειδικÞ περßπτωση ενüς γενικþτερου θεωρÞματος, üτι üλα τα μÝγιστα υποσþματα Üλγεβρας με διαßρεση D εßναι σþματα διÜσπασης. ΑυτÞ η εργασßα περιÝχει επßσης το θεþρημα Skolem-Νοýτερ το οποßο ορßζει üτι οποιεσδÞποτε 2 ενσωματþσεις μιας επÝκτασης του σþματος k σε μια πεπερασμÝνης διÜστασης κεντρικÞ απλÞ Üλγεβρα πÜνω απü το k, αποτελοýνε σýζευξη. Το θεþρημα Brauer-Νοýτερ δßνει Ýνα χαρακτηριστικü των σωμÜτων διÜσπασης μιας κεντρικÞς Üλγεβρας με διαßρεση πÜνω απü Ýνα σþμα.


        Το Emmy Noether Campus στο ΠανεπιστÞμιο Siegen
         στεγÜζει σÞμερα τα τμÞματα μαθηματικþν & φυικÞς

    Το Ýργο της συνεχßζει να εßναι σημαντικü για την ανÜπτυξη της θεωρητικÞς φυσικÞς και των μαθηματικþν κι αυτÞ σταθερÜ συμπεριλαμβÜνεται στους μεγαλýτερους μαθηματικοýς του 20ου αι. Στη νεκρολογßα του, ο συνÜδελφος αλγεβριστÞς BL van der Waerden αναφÝρει üτι οι μαθηματικÞ πρωτοτυπßα της Þταν απüλυτη πÝρα απü κÜθε σýγκριση, κι ο Hermann Weyl εßπε üτι Üλλαξε το πρüσωπο της Üλγεβρας με το Ýργο της. Στη διÜρκεια της ζωÞς της, ακüμη μÝχρι και σÞμερα, Ýχει χαρακτηριστεß ως η σπουδαιüτερη γυναßκα μαθηματικüς στη καταγραμμÝνη ιστορßα απü μαθηματικοýς, üπως οι Pavel Alexandrov, Hermann Weyl και Jean Dieudonné. Σε επιστολÞ του προς τους New York Times, ο ¢λμπερτ ΑúνστÜιν Ýγραψε:

   "Αν θÝλουμε να κρßνουμε τους πιο ικανοýς μαθηματικοýς εν ζωÞ, η Fräulein Νοýτερ Þταν η πιο σημαντικÞ δημιουργικÞ μαθηματικÞ ιδιοφυÀα που Ýχει εμφανιστεß μÝχρι στιγμÞς απü τη στιγμÞ που ξεκßνησε η 3βÜθμια εκπαßδευση των γυναικþν. Στον τομÝα της Üλγεβρας, στην οποßα οι πιο ταλαντοýχοι μαθηματικοß απασχολοýνται για αιþνες, ανακÜλυψε μεθüδους που Ýχουν αποδειχθεß τερÜστιας σημασßας για την ανÜπτυξη της σημερινÞς νεþτερης γενιÜς των μαθηματικþν".
     
    Στις 2 ΓενÜρη 1935, λßγους μÞνες πριν τον θÜνατο της, ο μαθηματικüς Norbert Wiener Ýγραψε τα εξÞς:

   "Η δις Νοýτερ εßναι η σπουδαιüτερη γυναßκα μαθηματικüς που Ýχει εμφανιστεß ποτÝ κι επßσης η σπουδαιüτερη γυναßκα επιστÞμονας εν ζωÞ σε οποιουδÞποτε εßδος και μελετÞτρια τουλÜχιστον στο επßπεδο της ΜαντÜμ Κιουρß".

    Στη ΔιεθνÞ ¸κθεση του 1964 που αφιερþνεται στους Σýγχρονους Μαθηματικοýς, η Νοýτερ Þταν η μüνη γυναßκα μεταξý των αξιοσημεßωτων μαθηματικþν του σýγχρονου κüσμου. Η Νοýτερ επßσης Ýχει τιμηθεß με διÜφορα βραβεßα:


* Ο Σýλλογος για τις Γυναßκες στα ΜαθηματικÜ απονÝμει μια ΔιÜλεξη της Νοýτερ για να τιμÞσει τις γυναßκες στα μαθηματικÜ κÜθε χρüνο, το 2005, στο φυλλÜδιο για το γεγονüς, ο Σýλλογος τη χαρακτηρßζει ως "μια απü τους μεγÜλους μαθηματικοýς της εποχÞς της, κÜποια που δοýλεψε και αγωνßστηκε για αυτü που αγαποýσε και πßστευε. Η ζωÞ και το Ýργο της παραμÝνουν μια τερÜστια πηγÞ Ýμπνευσης".

 * ΣυνεπÝς με την αφοσßωσÞ της στους μαθητÝς της, το ΠανεπιστÞμιο του Siegen στεγÜζει το τμÞμα μαθηματικþν και φυσικÞς του σε κτßρια στη πανεπιστημιοýπολη ¸μι Νοýτερ.

 * Το Γερμανικü ºδρυμα ¸ρευνας (Deutsche Forschungsgemeinschaft) λειτουργεß το πρüγραμμα ¸μι Νοýτερ, μια υποτροφßα που παρÝχει χρηματοδüτηση για τους πολλÜ υποσχüμενους νεαροýς μεταδιδακτορικοýς επιστÞμονες στην περαιτÝρω Ýρευνα τους και στις εκπαιδευτικÝς δραστηριüτητες τους.

 * Μια οδüς στη γενÝτεια πüλη της, το ¸ρλαγκεν, Ýχει πÜρει το üνομα της και του πατÝρα της, Μαξ Νοýτερ.


 * Το σχολεßο που διαδÝχτηκε το γυμνÜσιο της στο ¸ρλαγκεν, μετονομÜστηκε σε σχολεßο της ¸μι Νοýτερ.


 * O χαρακτÞρας Emmy Nutter (¸μι ΤρελÞ), η καθηγÞτρια φυσικÞς στο μυθιστüρημα The God Patent του Ransom Stephens, βασßζεται σ' αυτÞν.

 * Ο κρατÞρας Nöther της αθÝατης πλευρÜς της ΣελÞνης πÞρε το üνομα της.


 * Ο αστεροειδÞς 7001 Νοýτερ επßσης ονομÜστηκε Ýτσι απü αυτÞν.




__________________________


Η ΣÜρα ΦρÜνσις ΓουÜιτινγκ (Sarah Frances Whiting / 23 Αυγοýστου 1847 - 12 ΣεπτÝμβρη 1927), Þταν Αμερικανßδα φυσικüς κι αστρονüμος, που αποφοßτησε απü το πανεπιστÞμιο Ingham το 1865 κι Þταν επßσης εκπαιδεýτρια πολλþν αστρονüμων, συμπεριλαμβανομÝνης και της Annie Jump Cannon (βλ. παρακÜτω).



    ΓεννÞθηκε 23 Αυγοýστου 1847, στο Γουαúüμινγκ στη Πολιτεßα της ΝÝας Υüρκης κι Þτανε κüρη του Joel Whiting, επßσης καθηγητÞς φυσικÞς, και της Elizabeth Comstock. Δεν πÞρε μüνο τη λατρεßα για την επιστÞμη απü τον πατÝρα της, αλλÜ και τη καλÞ του εκπαßδευση σε μια ποικιλßα επιστημονικþν μαθημÜτων, διαδικασιþν και πειραμÜτων, στα μαθηματικÜ, αλλÜ και στα κλασσικÜ, συμπεριλαμβανομÝνων των λατινικþν και των ελληνικþν.Αποφοßτησε στα 18 της απü το ΑΒ Ingham το 1865 (που βρßσκεται στο Le Roy της Ν. Υüρκης, κι Þταν το πρþτο γυναικεßο πανεπιστÞμιο στις ΗΠΑ, το οποßο ιδρýθηκε ως γυμνÜσιο θηλÝων Le Roy το 1835 κι αναβαθμßστηκε το 1857 σε πανεπιστÞμιο, αλλÜ λüγω οικονομικþν δυσχερειþν Ýκλεισε το 1892 και το ακßνητο πωλÞθηκε σε δημοπρασßα το 1895). Στη συνÝχεια δßδαξε μαθÞματα εκεß κι αργüτερα στο Μπροýκλιν, Ν.Υ., üπου Üρχισε να παρακολουθεß κι επιστημονικÝς διαλÝξεις.
     Διορßστηκε απü τον πρüεδρο του Wellesley College, Henry Fowle Durant, Ýνα χρüνο μετÜ το Üνοιγμα του Κολλεγßου το 1875, Ýνα νÝο ßδρυμα τριτοβÜθμιας εκπαßδευσης για γυναßκες, ως πρþτη καθηγÞτρια φυσικÞς. Για να μÜθει για τη νÝα μÝθοδο εργαστηριακÞς φυσικÞς, στην οποßα οι μαθητÝς Ýπρεπε να χρησιμοποιοýν εργαστηριακÜ üργανα για να κÜνουν μετρÞσεις, Ýγινε επισκÝπτης στις τÜξεις φυσικÞς του Edward Pickering στο Ινστιτοýτο Τεχνολογßας της ΜασαχουσÝτης. ºδρυσε το τμÞμα φυσικÞς και το προπτυχιακü εργαστÞρι πειραματικÞς φυσικÞς στο Wellesley Þτανε το πρþτο για τις γυναßκες και μüλις το δεýτερο στις ΗΠΑ. ¼λες αυτÝς οι τÜξεις δεν Þταν ανοιχτÝς για τις γυναßκες. Αφοý μετακüμισε στο ΧÜρβαρντ, ο Pickering πρüσφερε σε αρκετÝς γυναßκες την ευκαιρßα να εργαστοýν γι' 'αυτüν, συμπεριλαμβανομÝνης της ßδιας αλλÜ και μιας σπουδÜστριÜς της στο Wellesley, της Annie Jump Cannon.



     Κατüπιν αιτÞματος του Durant, παρακολοýθησε και τις διαλÝξεις στο MIT που Ýδωσε ο Ρickering. ΚÜλεσε τη ΣÜρα να παρατηρÞσει μερικÝς απü τις νÝες τεχνικÝς που εφαρμüζονται στην αστρονομßα, üπως η φασματοσκοπßα. Το 1880 Üρχισε να διδÜσκει Ýνα μÜθημα για τη πρακτικÞ αστρονομßα στο Wellesley. Μια απü τις πρþτες και πιο διÜσημες μαθÞτριÝς της Þταν η επßσης ΑμερικανÞ μετÝπειτα αστρονüμος Annie Jump Cannon.



    Το 1895, üπως εßπε ο βιογρÜφος της, Annie Jump Cannon, πραγματοποßησε τις πρþτες ακτινογραφßας στις ΗΠΑ:

   "Μια ιδιαßτερα συναρπαστικÞ στιγμÞ Þταν üταν τα πρωινÝς εφημερßδες της Βοστþνης ανÝφεραν την ανακÜλυψη των ακτßνων Rontgen Þ X το 1895. Οι προηγμÝνοι φοιτητÝς στη φυσικÞ εκεßνων των ημερþν θα θυμοýνται πÜντα τον ζÞλο με τον οποßο η Miss Whiting Ýστησεν αμÝσως Ýναν παλιü σωλÞνα Crookes και κÜνοντας το πεßραμα, την απüλαυση που Ýδειξε üταν Ýλαβε πραγματικÜ μερικÝς απü τις πρþτες ακτινογραφßες που ελÞφθησαν στη χþρα αυτÞ μερικþν νομισμÜτων μÝσα σε Ýνα πορτοφüλι και τα κüκκαλα στη σÜρκα".

    Μεταξý του 1896 και του 1900, η ΣÜρα βοÞθησε τη χορηγü του Wellesley College, Sarah Elizabeth Whitin, να ιδρýσει το ΠαρατηρητÞριο Whitin, του οποßου η Ýγινε η πρþτη διευθýντρια. Το Tufts College της Ýδωσε τιμητικü διδακτορικü δßπλωμα το 1905. ¹ταν επßσης γνωστÞ για την υποστÞριξÞ της στη ποτοαπαγüρευση. Το παρατηρητÞριο περιεßχε Ýνα τηλεσκüπιο διαθλÜσεως 12 ιντσþν (30 cm) που αγορÜστηκε απü την οικογÝνεια κατασκευαστþν τηλεσκοπßων Clark, καθþς κι Ýνα τηλεσκüπιο διÝλευσης και διÜφορα φασματοσκüπια. (Η φασματοσκοπßα Þταν ιδιαßτερο ενδιαφÝρον της.) Το 1912 αποσýρθηκε απü το τμÞμα φυσικÞς και το 1916 αποσýρθηκε απü τη διεýθυνση του Παρατηρητηρßου Whitin κι Þταν επßτιμη καθηγÞτρια μÝχρι το θÜνατü της.



     ΠÝθανε 12 ΣεπτÝμβρη 1927, στο Wilbraham της ΜασαχουσÝτης, στα 80 της χρüνια λßγες μÝρες μετÜ τα γενÝθλιÜ της. Εßναι θαμμÝνη στο νεκροταφεßο Machpelah στο Le Roy της ΝÝας Υüρκης, κοντÜ στο σχολεßο που παρακολοýθησε.
    ¸γραψε σχολικÜ εγχειρßδια, σσκÞσεις ημερÞσιας και βραδινÞς αστρονομßας, για σχολεßα και κολÝγια. Επßσης Ýγραψε πολλÜ Üρθρα στη δημοφιλÞ αστρονομßα, üπως:

Use of Graphs in Teaching Astronomy
Use of Drawings in Orthographic Projection & of Globes in Teaching Astronomy
Spectroscopic Work for Classes in Astronomy
The Use of Photographs in Teaching Astronomy
Partial Solar Eclipse, June 28, 1908
Solar Halos
A Pedagogical Suggestion for Teachers of Astronomy
Priceless Accessions to Whitin Observatory Wellesley College
The Tulse Hill observatory diaries (περßληψη)
The Tulse Hill observatory diaries
Lady Huggins, νεκρολογßα για τη Μαßρη ΧÜγκινς
The experiences of a woman physicisτ ΠεριγρÝφει την εμπειρßα της σα γυναßκα-φυσικüς σε Üρθρο του Wellesley College News

ΤιμητικÝς διακρßσεις:

1865 αποφοßτησε απü το AB Ingham University
1883 ΜÝλος της ΑμερικανικÞς ¸νωσης για τη Προþθηση της ΕπιστÞμης (AAAS)
1905 Επßτιμη διδÜκτωρ στο κολλÝγιο Tufts

Εργασßα και θÝσεις:

1876-1912 Professor of Physics, Wellesley College
1900-1916 Director, Whitin Observatory, Wellesley College
1916-1927 Professor Emeritus, Wellesley College
_______________________________________

Η Γουιλιαμßνα ΠÜτον ΣτÞβενς ΦλÝμινγκ (Williamina Paton Stevens Fleming / 4 Ιουλßου 1857 - 1911), Þταν Αμερικανßδα αστρονüμος γεννημÝνη στη Σκωτßα. Στη διÜρκεια της καριÝρας της βοÞθησε στην ανÜπτυξη ενüς κοινοý συστÞματος καθορισμοý για τα αστÝρια και τη καταλογογρÜφηση χιλιÜδων αστεριþν κι Üλλων αστρονομικþν φαινομÝνων. Μεταξý αρκετþν επιτευγμÜτων της σταδιοδρομßας της σημειþνεται για την ανακÜλυψÞ του Νεφελþματος της ΑλογοκεφαλÞς (Horsehead Nebula) νüτια της ζþνης του αστερισμοý του Ωρßωνα.
      Η Γουιλιαμßνα ΣτÞβενς γεννÞθηκε στις 15 ΜÜη 1857 στο ΝταντÞ. στη Σκωτßα κüρη της Mary Paton και του Robert Stevens, κüπτης και χαρÜκτης της πüλης. Εκεß το 1877 παντρεýτηκε τον James Orr Fleming, λογιστÞ και χÞρο. ΕργÜστηκε σα δασκÜλα λßγο πριν απü τη μετανÜστευση του ζευγαριοý στη Βοστüνη, ΜασαχουσÝτη, ΗΠΑ, üταν Þταν 21 ετþν. ΜετÜ την εγκατÜλειψÞ της ετοιμüγεννη απü το Fleming, εργÜστηκε σαν υπηρÝτρια στο σπßτι του καθηγητÞ Edward Charles Pickering, διευθυντÞ του Παρατηρητηρßου του Κολλεγßου του ΧÜρβαρντ.




     Τþρα η ιστορßα Ýλεγε üτι ο Pickering Þτανε συχνÜ απογοητευμÝνος με την απüδοση των βοηθþν υπολογιστþν του στο παρατηρητÞριο και, σýμφωνα με πληροφορßες, θα παραπονεθεß και δυνατÜ: "Η κοπÝλα μου απü τη Σκοτßα θα μποροýσε να κÜνει καλλßτερα!" Η σýζυγος του Pickering δε, της συνÝστησε να Ýχει ταλÝντα και πÝρα ​​απü τα οικιακÜ και τα μητρικÜ. Λßγο μετÜ τις δωρεÝς της Draper, μια απü τους υπÜρχοντες υπολογιστÝς, η Nettie Farrar, τα παρÜτησε. Ο Pickering επÝλεξε τη ΦλÝμινγκ να την αντικαταστÞσει και μÜλιστα τα πÞγε τüσο καλÜ þστε την Ýκανε κýρια υπεýθυνη στις υπüλοιπες 14 υπÜρχουσες θηλυκιÝς υπολογßστριες. Το 1881 μÜλιστα τη προσÝλαβε για να συμμετÜσχει στο HCO και τη δßδÜξε πþς να αναλýει τα αστρικÜ φÜσματα. ¹ταν η πρþτη απü μια γυναικεßα ομÜδα ανθρþπων "υπολογιστþν" που δημιουργÞθηκε απü τον Pickering στο HCO (ΠαρατηρητÞριο Αστρονομßας του ΧÜρβαρντ).


       To XαρÝμι Του Πßκερινγκ εν δρÜσει, διακρßνονται 4 κοριτσßα που υπÜρχουνε
στο παρüν Üρθρο: Henrietta Leavitt, Annie Cannon, Williamina Fleming &Antonia Maury.

     Ο Pickering πρþτα αμφισβÞτησε τη Fleming για να βελτιþσει μια προûπÜρχουσα ταξινüμηση των αστεριþν. Οι εικüνες του Παρατηρητηρßου του ΧÜρβαρντ περιεßχανε φωτογραφικÜ φÜσματα απü αστÝρια που Ýφθασαν στην υπεριþδη ακτινοβολßα, γεγονüς που επÝτρεψε πολý πιο ακριβεßς ταξινομÞσεις των αστεριþν που Ýπρεπε να εκτελεστοýνε σε σýγκριση με τα φÜσματα εγγραφÞς με το χÝρι μÝσω ενüς οργÜνου το βρÜδυ. Ως αποτÝλεσμα των εργασιþν των γυναικεßων "υπολογιστþν", ο Pickering δημοσßευσε το 1890 τον 1ο κατÜλογο Henry Draper Catalog, Ýναν κατÜλογο με περισσüτερα απü 10.000 αστÝρια ταξινομημÝνα σýμφωνα με το φÜσμα τους. Οι περισσüτερες απü αυτÝς τις ταξινομÞσεις Ýγιναν απü τ Fleming. ¸κανε επßσης δυνατüτητα το να επιστρÝψει και να συγκρßνει καταγεγγραμμÝνες πλÜκες, οργανþνοντας χιλιÜδες φωτογραφßες με τηλεσκüπιο μαζß με Üλλους παρÜγοντες προσδιορισμοý.
      Σýντομα σχεδßασε Ýνα σýστημα ταξινüμησης των αστεριþν σýμφωνα με τη σχετικÞ ποσüτητα υδρογüνου που παρατηρÞθηκε στα φÜσματÜ τους. (Τα αστÝρια που δεßχνουνε το υδρογüνο ως το πιο Üφθονο στοιχεßο ταξινομοýνται Α, κι εκεßνα του υδρογüνου ως το 2ο σε αφθονßα στοιχεßο Β κι οýτω καθεξÞς) Αργüτερα, η Annie Jump Cannon ανÝπτυξε Ýνα βελτιωμÝνο σýστημα ταξινüμησης βασισμÝνο στη θερμοκρασßα της επιφÜνειας των αστεριþν. Η Fleming συνÝβαλε στη καταλογογρÜφηση των αστεριþν που αργüτερα δημοσιεýτηκαν ως κατÜλογος Henry Draper. Σε μια προσπÜθεια 9 ετþν περιÝγραψε περισσüτερα απü 10.000 αστÝρια. ΚατÜ τη διÜρκεια της καρριÝρας της ανακÜλυψε 59 αÝρια νεφελþματα, πÜνω απü 310 μεταβλητÜ αστÝρια και 10 novae. Το 1907 δημοσßευσε μια λßστα με 222 μεταβλητÜ αστÝρια που εßχε ανακαλýψει.
     Το 1888, ανακÜλυψε το νεφÝλωμα της Horsehead σε μια πλÜκα τηλεσκοπßου-φωτομετρßας που κατασκευÜστηκε απü τον αστρονüμο W. H. Pickering, αδελφü του E.C. Pickering. περιÝγραψε το φωτεινü νεφÝλωμα (αργüτερα γνωστü ως IC 434) ως "με ημικυκλικü διÜκενο 5 λεπτþν σε διÜμετρο 30 λεπτÜ νüτια του ζÝοντος Ωρßωνα". Οι επακüλουθες επαγγελματικÝς δημοσιεýσεις παραμελÞθηκαν για να πιστþσουνε την ανακÜλυψη της Fleming στον Pickering. ο 1ος κατÜλογος Draper παρÝλειψε το üνομα της Fleming απü τον κατÜλογο συνεισφερüντων που ανακÜλυψαν Ýπειτα αντικεßμενα του ουρανοý στο ΧÜρβαρντ, αποδßδοντας ολüκληρη την εργασßα απλþς στον "Pickering". ΑλλÜ απü την εποχÞ του 2ου κατÜλογου του Draper, το 1908, h Fleming κι οι συνεργÜτες του στο HCO Þταν επαρκþς γνωστοß για να λÜβουνe τη κατÜλληλη πßστωση για τις ανακαλýψεις τους. ΠÜντως, η 1η παρατÞρησÞ της σχετικÜ με το νεφÝλωμα της Horsehead Þτανe τυπικÜ απροσδιüριστη.

     Το 1886 h ΦλÝμινγκ Þταν υπεýθυνη για τις δεκÜδες γυναßκες που προσλÞφθηκαν για να υπολογßσουν τις μαθηματικÝς ταξινομÞσεις και να επεξεργαστοýν τις δημοσιεýσεις του παρατηρητηρßου. Απηýθυνε ανοιχτÜ πρüταση και για τις Üλλες γυναßκες στις λοιπÝς επιστÞμες στη διÜλεξÞ της "Πεδßο για την εργασßα της γυναßκας στην αστρονομßα" στην Παγκüσμια ¸κθεση του 1893 στο ΣικÜγο, üπου προþθησε ανοιχτÜ τη πρüσληψη βοηθþν γυναικþν στην αστρονομßα. Η ομιλßα της πρüτεινε να συμφωνÞσει με την επικρατοýσα ιδÝα üτι οι γυναßκες Þτανε κατþτερες, αλλÜ θεωροýσε πως αν τους δοθοýν μεγαλýτερες ευκαιρßες, θα μποροýσαν να γßνουν ßσες. με Üλλα λüγια, οι διαφορÝς φýλου απü αυτÞ την Üποψη Þταν περισσüτερο πολιτιστικÜ κατασκευασμÝνες απü τις βιολογικÜ τεκμηριωμÝνες.
     Το 1899 Ýγινε επιμελητÞς αστρονομικþν φωτογραφιþν στο ΧÜρβαρντ και το 1906 Ýγινε επßτιμο μÝλος της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Εταιρεßας του Λονδßνου, η 1η αμερικανßδα γυναßκα που τιμÞθηκε. Λßγο αργüτερα διορßστηκε επßτιμος συνεργÜτης στην αστρονομßα του Wellesley College. Λßγο πριν το θÜνατü της, η ΑστρονομικÞ Εταιρεßα του ΜÝξικο της απÝνειμε το μετÜλλιο Guadalupe Almendaro για την ανακÜλυψη νÝων αστεριþν. Δημοσßευσε μια φωτογραφικÞ μελÝτη των Μεταβλητþν ΑστÝρων (1907). Πιστþνεται επßσης με την ανακÜλυψη του 1ου λευκοý νÜνου.
     Οι "υπολογιστÝς" των γυναικþν του Harvard Þταν διÜσημοι κατÜ τη διÜρκεια της ζωÞς τους, αλλÜ σε μεγÜλο βαθμü ξεχασμÝνες στον επüμενο αιþνα. Το 2015 ο Lindsay Smith Zrull, επιμελητÞς της συλλογÞς Plate Stacks του ΧÜρβαρντ, προσπÜθησε να καταγρÜψει, να ψηφιοποιÞσει και να αποδþσει τα αστρονομικÜ πιÜτα για την DASCH, που βρÝθηκαν γýρω στα 118 συνολικÜ κιβþτια, που περιÝχουν 20 ως 30 σημειωματÜρια, απü υπολογιστÝς γυναßκες και πρþιμους αστρονüμους του ΧÜρβαρντ. Συνειδητοποιþντας üτι οι 2.500+ τüμοι Þταν εκτüς του πλαισßου της δουλειÜς της με τη DASCH, αλλÜ επιθυμοýσαν να δουν το υλικü Ýχει διατηρηθεß κι εßναι προσβÜσιμο, η Lindsay Ýφθασε σε βιβλιοθηκονüμους στο ΚÝντρο ΧÜρβαρντ-Σμινσüνιαν για την ΑστροφυσικÞ. Ξεκινþντας απü Ýνα κατÜλογο που δημιοýργησε ο Joe Timko στη δεκαετßα του 1970, η βιβλιοθÞκη Wolbach ξεκßνησε το Project PHaEDRA (ΔιατÞρηση των πρþτων δεδομÝνων του ΧÜρβαρντ και Ýρευνα στην αστρονομßα). Απü τον Αýγουστο του 2017 περßπου 200 απü τους τüμους εßχαν μεταγραφεß. 2 απü τα σημειωματÜρια των γυναικþν του υπολογιστÞ (τα οποßα δεν συμπεριλÜμβαναν ακüμη τη Fleming) καταχωρÞθηκαν μÝσω της ιστοσελßδας Smithsonian Digital Volunteers στο Web, η οποßα ζÞτησε απü τους εθελοντÝς να τις μεταγρÜψουν, Ýνα Ýργο που αναμÝνεται να διαρκÝσει χρüνια για üλα τα σημειωματÜρια. Η Daina Bouquin, διευθýντρια της βιβλιοθηκης του Wolbach, δÞλωσε üτι ο στüχος εßναι να καταστεß δυνατÞ η αναζÞτηση πλÞρους κειμÝνου της Ýρευνας: "Αν ψÜχνετε για τη Williamina Fleming, δεν πρüκειται απλþς να τη βρεßτε σε μια δημοσßευση üπου δεν Þταν η συγγραφÝας της δουλειÜς της, θα βρεßτε το Ýργο της". Τον Ιοýλιο του 2017, η ΒιβλιοθÞκη Wolbach του Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics αποκÜλυψε μια Ýκθεση που παρουσιÜζει το Ýργο της, συμπεριλαμβανομÝνου του ημερολογßου που περιÝχει την ανακÜλυψη του νεφελþματος Horsehead. Η βιβλιοθÞκη Ýχει δεκÜδες τüμους του Ýργου της Fleming στη συλλογÞ του PHaEDRA.

   "Το πρþτο Üτομο που γνþριζε την ýπαρξη λευκþν νÜνων Þταν η κ. Fleming. τα επüμενα δýο, μια þρα Þ δýο αργüτερα, ο ΚαθηγητÞς E.C. Pickering και εγþ. Με χαρακτηριστικÞ γενναιοδωρßα, ο Pickering εßχε προσφερθεß εθελοντικÜ να Ýχει τα φÜσματα των αστεριþν που εßχα παρατηρÞσει για τη παρÜλλαξη που κοιτÜχτηκε πÜνω στις πλÜκες του ΧÜρβαρντ. ¼λοι üσοι εßχαν ελαφρý απüλυτο μÝγεθος αποδεßχτηκαν να εßναι της κατηγορßας G Þ κατþτεροι. Κινοýμενο με περιÝργεια, τον ρþτησα για τον σýντροφο των 40 Eridani. ΧαρακτηριστικÜ, και πÜλι τηλεφþνησε στην κα ΦλÝμινγκ, η οποßα ανÝφερε μÝσα σε περßπου μßα þρα üτι Þταν της κλÜσης Α".  Henry Norris Russell Astronomical Journal, τüμος 51, σελ. 13 (1944)

      Δημοσßευσε την ανακÜλυψη των λευκþν νÜνων (1910). Επßσης δημοσßευσε φÜσματα Spectra and Photographic Magnitudes of Stars στις ΤυπικÝς ΠεριφÝρειες (1911).

     ΠÝθανε στη Βοστþνη στις 21 ΜαÀου 1911

 * Ο σεληνιακüς κρατÞρας Fleming ονομÜστηκε απü κοινοý και üχι (στενÜ συγγενÞς) ΑλÝξανδρος ΦλÝμινγκ.
 * Το 1906 Ýγινε επßτιμο μÝλος της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Εταιρεßας του Λονδßνου, της πρþτης αμερικανικÞς γυναßκας που εκλÝχτηκε Ýτσι.
________________________

Η ΝÝττι Μαρßα ΣτÞβενς (Nettie Maria Stevens / 7 Ιουλßου 1861 - 4 ΜÜη 1912) Þταν η πρþτη γυναßκα γενετßστρια παγκοσμßως κι Αμερικανßδα. ΑυτÞ κι ο ¸ντμουντ Μπßτσερ Γουßλσον (1856–1939) Þταν οι πρþτοι ερευνητÝς που περιÝγραψαν τη χρωμοσωμικÞ βÜση του φýλου, αλλÜ διεξÞγαγαν τις ÝρευνÝς τους, ανεξÜρτητα ο Ýνας απü τον Üλλο. Παιδß εργαζüμενων γονÝων, μεγÜλωσε σε μια εποχÞ, üπου Þταν περιορισμÝνες οι δυνατüτητες εκπαßδευσης των γυναικþν. Εκεßνη την περßοδο η εκπαßδευση δεν Þτανε συνηθισμÝνη για τις γυναßκες, αλλÜ εκεßνη εßχε τη τýχη να παρακολουθÞσει μαθÞματα στην ακαδημßα Westford, η οποßα Þταν ανοικτÞ σε μαθητÝς üλων των εθνικοτÞτων και των 2 φýλων. Αυτü φαßνεται πως επηρÝασε σε μεγÜλο βαθμü το επαγγελματικü της μÝλλον.



     ΓεννÞθηκε στις 7 Ιουλßου 1861 στο ΚÜβεντις του Βερμüντ απü τη Τζοýλια (το γÝνος ¢νταμς) και τον Εφραßμ Στßβενς. Η οικογÝνειÜ της Þταν μεσοαστοß και εßχαν ζÞσει στην Αγγλßα για πÝντε γενιÝς. Ο πατÝρας της Þταν μαραγκüς και πολυτεχνßτης. Η δουλειÜ του πÞγαινε αρκετÜ καλÜ και κατÜφερε να κÜνει αρκετÞ περιουσßα στο Westford, þστε να στεßλει τα παιδιÜ του στο σχολεßο. ΜετÜ το θÜνατο της μητÝρας της, ο πατÝρας της Στßβενς ξαναπαντρεýτηκε και η οικογÝνεια μετακüμισε στο ΓουÝστφορντ της ΜασαχουσÝτης. Αποφοßτησε απü την Ακαδημßα ΓουÝστφορντ το 1880 στα 19 της χρüνια μüλις και μÜλιστα με τη μεγαλýτερη βαθμολογßα, üπως βÝβαια συνÝβαινε και σε κÜθε προηγοýμενη σχολικÞ χρονιÜ. Αφοý δßδαξε 3 περιüδους, συνÝχισε τις σπουδÝς της στο Κανονικü Σχολεßο ΓουÝστφιλντ (ΜασαχουσσÝτη) (τþρα πολιτειακü ΠανεπιστÞμιο ΓουÝστφιλντ) ολοκληρþνοντας τη 4ετÞ φοßτηση μÝσα σε 2 μüνο χρüνια και αποφοßτησε με την υψηλüτερη βαθμολογßα στη τÜξη το 1903. ΑποφÜσισε να πÜει στο κολλÝγιο των εκπαιδευτικþν στη ΜασαχουσÝτη και στη συνÝχεια εργÜστηκε ως δασκÜλα για κÜποιο διÜστημα, αρκετü για να εξοικονομÞσει κÜποια χρÞματα για την περαιτÝρω εκπαßδευση της και με σκοπü να παρακολουθÞσει Ýνα πανεπιστÞμιο στη Καλιφüρνια.
     Η Στßβενς ως δασκÜλα δßδασκε λατινικÜ, ελληνικÜ, μαθηματικÜ, αγγλικÜ, καθþς και φυσιολογßα και ζωολογßα στο γυμνÜσιο του Λßβανου, στο ΧÜμσαúρ, κι εßχε μεγÜλο ζÞλο για μÜθηση, τον οποßο προσπÜθησε να μεταδþσει στους μαθητÝς και στους συναδÝλφους της. Αργüτερα, εργÜστηκε κι ως βιβλιοθηκÜριος, ωστüσο υπÜρχουνε κενÜ στην ιστορßα της που αγνοοýνται απü αυτÞ τη περßοδο ως üτου γρÜφτηκε στο ΠανεπιστÞμιο του ΣτÜνφορντ το 1896 σε ηλικßα 35 χρüνων..Το ενδιαφÝρον της στη ζωολογßα μπορεß να επηρεÜστηκε απü θερινÜ μαθÞματα που παρακολοýθησε κοντÜ στο Martha's Vineyard τη 10ετßα του 1890. Αφοý εßχε αποφοιτÞσει 1η στη τÜξη της, μπüρεσε και μπÞκε στο ΣτÜνφορντ, üπου Ýλαβε Β.Α. (μπÜτσελορ) το 1899 και Μ.Α. (μÜστερ) το 1900. ΟλοκλÞρωσε, επßσης, 1 Ýτος των μεταπτυχιακþν εργασιþν στη φυσιολογßα, υπü τον καθηγητÞ ΤζÝνκινς κι ιστολογßα/κυτταρολογßα, υπü τον καθηγητÞ ΜακΦÜρλαντ. ΠÝρασε τα καλοκαßρια της μελετþντας στο εργαστÞριο Hopkins Seaside, στη Καλιφüρνια, εκδηλþνοντας Ýτσι την αγÜπη της για τη μÜθηση και την επιστÞμη της βιολογßας. ΚατÜ τη διÜρκεια αυτÞς της περιüδου, αποφÜσισε ν' αλλÜξει καρριÝρα και να επικεντρωθεß στην Ýρευνα αντß για τη διδασκαλßα. Αφοý απÝκτησε το μεταπτυχιακü της πÜνω στη βιολογßα -εξαιρετικÜ ασυνÞθιστο επßτευγμα για μια γυναßκα κεßνη την εποχÞ-, γρÜφτηκε στο κολλÝγιο του Bryn Mawr στην ΠενσιλβÜνια, ως απüφοιτη βιολογßας. ¹ταν τüσο καλÞ φοιτÞτρια, þστε της χορηγÞθηκε υποτροφßα που της Ýδινε τη δυνατüτητα να σπουδÜσει στο Ζωολογικü Σταθμü στη ΝÜπολη της Ιταλßας και στη συνÝχεια στο Ζωολογικü Ινστιτοýτο του Theodor Boveri στο Wurzburg της Γερμανßας. Ο Boveri την περßοδο εκεßνη δοýλευε πÜνω στο πρüβλημα του ρüλου των χρωμοσωμÜτων στη κληρονομικüτητα. Η Stevens πιθανþς εκδÞλωσε το ενδιαφÝρον της για το θÝμα αυτü κατÜ τη διÜρκεια της επßσκεψης της εκεß. ΕπιστρÝφοντας στο Bryn Mawr, απÝκτησε το διδακτορικü της το 1903 κι απü τη στιγμÞ εκεßνη, Ýγινε ερευνÞτρια στη βιολογßα στο Bryn Mawr. Απü το 1903 ως το 1905, η Ýρευνα της χρηματοδοτεßται απü το ºδρυμα Carnegie.



     Η Στßβενς συνÝχισε τις σπουδÝς της στη κυτταρολογßα στο Bryn Mawr, üπου εßχε επηρεαστεß απü το Ýργο του προηγοýμενου επικεφαλÞς του τμÞματος βιολογßας, Εντμουντ Μπßτσερ Γουßλσον κι απü τον διÜδοχü του, Τüμας Χαντ Μüργκαν. Στη 1η της χρονιÜ εκεß Ýλαβε υποτροφßα για το μεταπτυχιακü στη βιολογßα. Το επüμενο Ýτος, της απονεμÞθηκε ο τßτλος του ΠροÝδρου της ΕυρωπαúκÞς ΣυναδÝλφου, και σποýδασε στο ΠανεπιστÞμιο του Βýρτσμπουργκ στη Γερμανßα. ΜελÝτησε, επßσης, τους θαλÜσσιους οργανισμοýς στο ΧÝλγολαντ και το Ζωολογικü Σταθμü της ΝÜπολι. ΜετÜ την απονομÞ του Διδακτορικοý της διπλþματος απü το Bryn Mawr, Ýλαβε θÝση βοηθοý στο Ινστιτοýτο ΚÜρνεγκι της ΟυÜσινγκτον Ýτος 1904-5. Το αποτÝλεσμα αυτÞς της ερευνητικÞς θÝσης Þταν αρκετÝς μεταγενÝστερες μελÝτες στα γεννητικÜ κýτταρα των αφιδþν. Μßα εργασßα της (1905) κÝρδισε βραβεßο $1.000 για το καλλßτερο επιστημονικü Üρθρο που γρÜφτηκε απü γυναßκα. ¸να Üλλο Ýργο, ΣπουδÝς Στη ΣπερματογÝνεση, τüνισε την ÝνταξÞ της στις üλο και πιο υποσχüμενες μελÝτες του προσδιορισμοý του φýλου και τη χρωμοσωμικÞ κληρονομικüτητα. Στο Ινστιτοýτο ΚÜρνεγκι δημοσßευσε τις μελÝτες της για τον καθορισμü του φýλου το 1905. Στο Bryn Mawr, επικεντρþθηκε σε θÝματα üπως η αναγÝννηση στους πρωτüγονους πολυκυτταρικοýς οργανισμοýς, η δομÞ των μονοκýτταρων οργανισμþν, η ανÜπτυξη του σπÝρματος και των αυγþν, τα γεννητικÜ κýτταρα των εντüμων και την κυτταρικÞ διαßρεση στους αχινοýς και τα σκουλÞκια.
    Η Στßβενς Þταν απü τις 1ες αμερικανßδες γυναßκες που αναγνωριστÞκανε για τη συνεισφορÜ τους στην επιστÞμη. Οι ÝρευνÝς της γßνανε στο ΚολλÝγιο Bryn Mawr. Η υψηλüτερη βαθμßδα που κατÝλαβε Þταν επßκουρος στη πειραματικÞ μορφολογßα (1905-12). ΑνακÜλυψε üτι σε μερικÜ εßδη τα χρωμοσþματα εßναι διαφορετικÜ μεταξý των 2 φýλων, χρησιμοποιþντας τις παρατηρÞσεις που 'κανε σε χρωμοσþματα εντüμων. Η ανακÜλυψη Þτανε που 1η φορÜ παρατηρÞσιμες διαφορÝς των χρωμοσωμÜτων μπορεß να συνδÝονταν με παρατηρÞσιμες διαφορÝς σε φυσικÝς ιδιüτητες (δηλαδÞ, αν Ýνα Üτομο εßναι αρσενικü Þ θηλυκü). ΑυτÞ η Ýρευνα Ýγινε το 1905. Στα πειρÜματα που γßνανε για να προσδιοριστεß αυτü, χρησιμοποιÞθηκαν μια σειρÜ απü Ýντομα. Αναγνþρισε το χρωμüσωμα Υ σε σκουλÞκια Tenebrio. ΣυμπÝρανε üτι η χρωμοσωμικÞ βÜση του φýλου εξαρτÜται απü τη παρουσßα Þ την απουσßα του Υ χρωμοσþματος. Δεν εßχε ξεκινÞσει την ÝρευνÜ της μÝχρι τα 30 κι ολοκλÞρωσε το διδακτορικü της το 1903. ΕπÝκτεινε με επιτυχßα τα πεδßα της εμβρυολογßας και κυτταρογενετικÞς. Το 1905 προÞχθη σε συνεργÜτιδα στη πειραματικÞ μορφολογßα, θÝση που κατεßχε ως το θÜνατü της. Την ßδια χρονιÜ δüθηκε στη δημοσιüτητα το Ýργο της σχετικÜ με τη διαπßστωση του φýλου και το ρüλο των χρωμοσωμÜτων. 

     ΑπÝτυχε να κερδßσει πλÞρη θÝση στο πανεπιστÞμιο. Ωστüσο, πÝτυχε μιαν ερευνητικÞ καριÝρα σε κορυφαßους θαλÜσσιους σταθμοýς κι εργαστÞρια. Το ρεκüρ των 38 δημοσιεýσεων περιλαμβÜνει αρκετÝς σημαντικÝς συνεισφορÝς που συνεχßσανε την ανÜδειξη των ιδεþν της χρωμοσωμικÞς κληρονομικüτητας. Ως αποτÝλεσμα της Ýρευνας, παρεßχε κρßσιμες παρατηρÞσεις για τις χρωμοσωμικÝς θεωρßες του ΜÝντελ σχετικÜ με τη κληρονομικüτητα. Η Στßβενς εργÜστηκε σκληρÜ για να 'ναι σε θÝση να γßνει πλÞρης ερευνÞτρια στο Bryn Mawr. Ωστüσο, προτοý να αναλÜβει την Ýρευνα σε θÝση καθηγητÞ που της προσφÝρθηκε και που εßχε δημιουργηθεß γι' αυτÞν, πÝθανε στις 4 ΜÜη 1912, απü καρκßνο του μαστοý στο νοσοκομεßο Τζονς Χüπκινς, στη Βαλτιμüρη. ΜετÜ το θÜνατü της, ο Τüμας Χαντ Μüργκαν Ýγραψε μια εκτενÞ νεκρολογßα για το περιοδικü Science. Σε προηγοýμενη συστατικÞ επιστολÞ, εßχε γρÜψει, "απü τους μεταπτυχιακοýς φοιτητÝς που εßχα, κατÜ τα τελευταßα δþδεκα χρüνια δεν εßχα κανÝναν που να εßναι τüσο ικανüς και ανεξÜρτητος στην Ýρευνα üσο η δεσποινßς Στßβενς".



    ¹ταν η 1η που διαπßστωσε üτι τα θηλυκÜ Ýχουν 2 μεγÜλα χρωμοσþματα φýλου. Ο Γουßλσον δεν το εßχε δει αυτü, διüτι διεξÞγαγε τεστ μüνο στους üρχεις, καθþς τα ωÜρια εßναι πολý λιπαρÜ κι ακατÜλληλα για τις παλαιÝς μεθüδους χρþσης. Ο Γουßλσον, στη συνÝχεια, επανÝκδοσε την αρχικÞ του εργασßα κι ευχαρßστησε τη ΝÝτι Στßβενς για την ανακÜλυψη αυτÞ. Η ανακÜλυψη αυτÞ Þταν αυτÞ που επÝτρεψε αργüτερα στον Γουßλσον να συνδυÜσει την ιδÝα του περß ιδιοχρωμοσωμÜτων με τη δικÞ της περß ετεροχρωμοσωμÜτων. Αυτü αποδεικνýει πως η Στßβενς εßχε μεγÜλη επιρροÞ σε αυτÞ τη διαδικασßα. Τα περισσüτερα βιβλßα βιολογßας αποδßδουν στον Μüργκαν τη χαρτογρÜφηση των 1ων γονιδιακþν περιοχþν στα χρωμοσþματα της Δροσüφιλας melanogaster, αλλÜ συχνÜ παραγνωρßζεται üτι Þταν η Στßβενς αυτÞ που Ýφερε της μýγες του γÝνους Δροσüφιλα στο εργαστÞριο του Μüργκαν. Παρüλο που η Stevens συνεργÜστηκε με τον Hunt Morgan, το μεγαλýτερο μÝρος της εργασßας το εκτÝλεσε ως ανεξÜρτητη ερευνÞτρια. ΟρισμÝνοι πιστεýουν πως η θÝση της στον τομÝα της γενετικÞς εßχε σε μεγÜλο βαθμü αγνοηθεß, διüτι τα εýσημα για την ανακÜλυψη των Χ και Υ χρωμοσωμÜτων και του ρüλου τους στον καθορισμü του φýλου εßχανε δοθεß στον Wilson και στον Morgan, που μοιραστÞκαν και το Νüμπελ γι' αυτÞ την ανακÜλυψη. Ο Wilson μÜλιστα εßχε διαβÜσει χειρüγραφα της Stevens για τα χρωμοσωμικÜ μοντÝλα πριν απü τη δημοσßευση της δικÞς του εργασßας.
     Εßχε κÜπως αμφιλεγüμενο χαρακτÞρα. ΜετÜ το θÜνατο της, ο Hunt Morgan Ýγραψε μια εκτεταμÝνη, αν και απορριπτικÞ νεκρολογßα, υπονοþντας üτι Þταν περισσüτερο μια τεχνικüς παρÜ μια επιστημüνισσα. ΑυτÞ η μεταγενÝστερη εκτßμηση Ýρχεται σε αντßθεση με προηγοýμενη δÞλωση του, που αναφÝρθηκε παραπÜνω/ Η ΝÝτι Μαρßα Στßβενς που δßδαξε σ' ολüκληρη τη σχετικÜ σýντομη διÜρκεια της ζωÞς της, εμπνÝοντας πολλοýς φοιτητÝς που θÝλουν να σταδιοδρομÞσουν στον τομÝα της επιστÞμης, που Ýχει δημοσιεýσει πÜνω απü 38 εργασßες απü το 1901 μÝχρι το θÜνατü της πÜνω στη κυτταρολογßα και τη πειραματικÞ φυσιολογßα, βρßσκεται θαμμÝνη στο κοιμητÞρι του ΓουÝστφιλντ στη ΜασσαχουσÝτη, δßπλα στους τÜφους του πατÝρα της Εφραßμ και της αδερφÞς της ¸μμα.

ΠαραρτηματικÜ

    Για περισσüτερα απü 2000 Ýτη, οι Üνθρωποι προσπαθοýσαν, με υποθÝσεις και πειρÜματα, να δþσουν απÜντηση στο ερþτημα: "Τι καθορßζει το φýλο των ζωντανþν οργανισμþν; To αν, δηλαδÞ, θα εßναι αρσενικοß Þ θηλυκοß";. Ωστüσο, μüλις στις αρχÝς του 20οý αι. Ýγινε φανερü üτι το φýλο καθορßζεται τη στιγμÞ της γονιμοποßησης κι εξαρτÜται απü τα χρωμοσþματα του ωαρßου και του σπερματοζωαρßου κι üχι πχ, απü Üλλους εξωτερικοýς παρÜγοντες κατÜ τα στÜδια της πρþιμης ανÜπτυξης του εμβρýου, üπως εικÜζανε πολλοß βιολüγοι κι ερευνητÝς ως τüτε. Τη πειραματικÞ πιστοποßηση της χρωμοσωμικÞς βÜσης των φýλων, για 1η φορÜ στην ιστορßα της γενετικÞς, πραγματοποßησε η Nettie Maria Stevens.
      Η Nettie Maria Stevens, που επÝστρεψε στο Bryn Mawr για να εργαστεß πÜνω στο ερþτημα του καθορισμοý του φýλου των οργανισμþν, αρχικÜ μελÝτησε τα χρωμοσþματα (νηματοειδÞ σωμÜτια που βρßσκονται στον πυρÞνα των κυττÜρων και φÝρουν γενετικÝς πληροφορßες) αρκετþν εντüμων και τα συνÝκρινε με το φýλο των απογüνων τους. Η επιτυχßα της Þρθε το 1904, κατÜ τη μελÝτη του mealworm (εßδος σκουληκιοý που εξελßσσεται σε σκαθÜρι) Tenebrio Monitor. ΑνακÜλυψε, δηλαδÞ, üτι τα σπερματοζωÜρια του συγκεκριμÝνου εßδους μποροýν να Ýχουν 2 μορφÝς. Εßτε θα διαθÝτουν στον πυρÞνα τους 10 μεγÜλα χρωμοσþματα (Χ), εßτε 9 μεγÜλα (Χ) κι 1 μικρü (Υ). Απü την Üλλη, στον πυρÞνα τους τα ωÜρια διαθÝτουνε πÜντα 10 μεγÜλα χρωμοσþματα (Χ). ¼σον αφορÜ στους απογüνους, τα σωματικÜ κýτταρα των θηλυκþν απογüνων Ýχουν εßκοσι μεγÜλα χρωμοσþματα (Χ), ενþ των αρσενικþν δεκαεννιÜ μεγÜλα (Χ) κι Ýνα μικρü (Υ). Η Στßβενς κατÝληξε üτι η 1η περßπτωση, που δßνει θηλυκü απüγονο, προκýπτει απü την Ýνωση ΧΧ χρωμοσωμÜτων, ενþ η 2η που δßνει αρσενικü, απü την Ýνωση ΧΥ χρωμοσωμÜτων. ΜελÝτες κι ορισμÝνων Üλλων ειδþν Ýδωσαν παρüμοια αποτελÝσματα.



     ΕπομÝνως, χÜρη σε κεßνη Ýγινε φανερü üτι το φýλο καθορßζεται τη στιγμÞ της γονιμοποßησης ωαρßου απü σπερματοζωÜριο. Το αν το Ýμβρυο θα 'ναι θηλυκü Þ αρσενικü εßναι θÝμα τýχης, που εξαρτÜται απü τα χρωμοσþματα του σπÝρματος του πατÝρα, καθþς üλα τα ωÜρια φÝρουνε το χρωμüσωμα Χ, ενþ μüνο μερικÜ σπερματοζωÜρια φÝρουνε το χρωμüσωμα Υ. Αν το ωÜριο γονιμοποιηθεß απü σπερματοζωÜριο Χ, το Ýμβρυο θα γßνει θηλυκü (ΧΧ). Αν γονιμοποιηθεß απü σπερματοζωÜριο Υ, θα γßνει αρσενικü (ΧΥ). Τα ζεýγη χρωμοσωμÜτων (ΧΧ) Þ (ΧΥ) ονομÜζονται χρωμοσþματα του φýλου κι εßναι τα μüνα που διαφÝρουν ανÜμεσα σε Üτομα διαφορετικοý φýλου. Τα υπüλοιπα ζεýγη χρωμοσωμÜτων των εμβρýων εßναι και στα δýο φýλα κοινÜ.
     Το Ýργο της Stevens σχετικÜ με τη χρωμοσωμικÞ βÜση των φýλων δüθηκε στη δημοσιüτητα το 1905 ως Ýκθεση του Ινστιτοýτου Carnegie, το οποßο και χρηματοδοτοýσε απü το 1903 την Ýρευνα και τα πειρÜματÜ της. ΒÝβαια, η θεωρßα της δεν Ýγινε δεκτÞ απ' üλους τους επιστÞμονες εκεßνη τη χρονικÞ στιγμÞ. Παρüλα αυτÜ, Þτανε πολý σημαντικÞ για την εξÝλιξη του τομÝα της γενετικÞς.
ΠÝρα των üσων αναφÝρθηκαν, η Stevens υπÞρξε και μια δημιουργικüτατη συγγραφÝας. Δημοσßευσε περßπου 38 εργασßες σε 11 χρüνια. ΜÜλιστα για την εργασßα της "ΜελÝτη των γεννητικþν κυττÜρων των Aphis of rosae κι Aphis of oenotherae", της απονεμÞθηκε το 1905 το βραβεßο Ýρευνας της Ellen Richards. Με αυτüν τον τρüπο αναγνωριζüταν η προσφορÜ της στη προþθηση της επιστημονικÞς Ýρευνας απü γυναßκες.
     ΤÝλος, ασχολÞθηκε μ' επιτυχßα και με τους κλÜδους της εμβρυολογßας, κυτταρογενετικÞς και της ιστολογßας. "¸φερε νÝα δεδομÝνα κι εισÞγαγε νÝες θεωρßες", Ýγραψε η Marilyn Bailey Ogilvie στο Γυναßκες & ΕπιστÞμη. Ωστüσο, ο πρþιμος θÜνατüς της το ΜÜη του 1912 την ανÝκοψε απü τη συνÝχιση του σπουδαßου ερευνητικοý της Ýργου.
________________

Η ¢ννυ Τζαμπ ΚÜννον (Annie Jump Cannon / 11 ΔεκÝμβρη 1863 - 13 Απρßλη 1941), Þταν Αμερικανßδα αστρονüμος του οποßου η καταλογογραφικÞ εργασßα Þτανε καθοριστικÞ για την ανÜπτυξη της σýγχρονης αστρικÞς ταξινüμησης. Με τον Edward C. Pickering πιστþνεται με τη δημιουργßα του προγρÜμματος ταξινüμησης του ΧÜρβαρντ, που Þταν η 1η σοβαρÞ προσπÜθεια να οργανωθοýνε και να ταξινομηθοýνε τ' αστÝρια με βÜση τις θερμοκρασßες και τους φασματικοýς τους τýπους. ¹τανε σχεδüν κωφÞ σ' üλη τη διÜρκεια της καρριÝρας της. ¹ταν επßσης και μια σουφραζßστα και μÝλος του Εθνικοý Κüμματος των Γυναικþν. Το 1935, δημιοýργησε το βραβεßο Annie J. Cannon για "τη γυναßκα οποιασδÞποτε χþρας, της οποßας οι συνεισφορÝς στην επιστÞμη της αστρονομßας εßναι οι πιο διακεκριμÝνες".


Οι γυναßκες του αστεροσκοπεßου του ΧÜρβαρντ με τον Frank Hinkely (μηχανικüς και κτηματßας του 19ου αι.) και τον καθηγητÞ Edward King. 10η απü αριστερÜ εßναι η Cannon (1918)

     ΓεννÞθηκε στις 11 ΔεκÝμβρη 1863 στο Dover του Delaware. ¹ταν η μεγαλýτερη απü τις 3 κüρες του Wilson Cannon, ναυπηγοý και γερουσιαστÞ του Delaware και της 2ης συζýγου του, Mary Elizabeth Jump. Εßχε τÝσσερα μεγαλýτερα αδÝρφια απü τον πρþτο γÜμο του πατÝρα της. Η μητÝρα της τÞς μετÝδωσε το ενδιαφÝρον της για τα αστÝρια και την αστρονομßα. Η ßδια δεν παντρεýτηκε ποτÝ και δεν Ýκανε παιδιÜ. Η μητÝρα της Þταν η πρþτη που της δßδαξε τους αστερισμοýς και την ενθÜρρυνε να ακολουθÞσει τα δικÜ της ενδιαφÝροντα, υποδεικνýοντας να συνεχßσει τις σπουδÝς της στα μαθηματικÜ, τη χημεßα και τη βιολογßα στο Wellesley College. Η Cannon κι η μητÝρα της χρησιμοποßησαν Ýνα παλιü βιβλßο αστρονομßας για να αναγνωρßσουν τα αστÝρια που βλÝπανν απü τη σοφßτα τους. Η μητÝρα της διδÜσκει επßσης οικονομßα που αργüτερα θα χρησιμοποιÞσει για να οργανþσει την ÝρευνÜ της. ¢κουσε τις συμβουλÝς της μητÝρας της και συνÝχισε τις σπουδÝς και το πÜθος της για την αστρονομßα.



    Το 1880, στÜλθηκε για σπουδÝς στο Wellesley College της ΜασαχουσÝτης, μßα απü τις κορυφαßες ακαδημαúκÝς σχολÝς για γυναßκες στις ΗΠΑ. Ωστüσο, το ψυχρü χειμωνιÜτικο κλßμα Ýπληττε την περιοχÞ με ποικßλες λοιμþξεις, σε μßα απü τις οποßες αρρþστησε απü οστρακιÜ (μια μεταδοτικÞ εξανθηματικÞ ασθÝνεια με πυρετü). Ως αποτÝλεσμα Ýμεινε σχεδüν εντελþς κωφÞ. Αποφοßτησε το 1884 με πτυχßο στη ΦυσικÞ κι επÝστρεψε στο σπßτι της. ΑπογοητευμÝνη απü τις περιορισμÝνες προοπτικÝς καρριÝρας, ειδικÜ για τις γυναßκες εκεßνης της εποχÞς κι αντιμετωπßζοντας δυσκολßες στη κοινωνικοποßησÞ της, λüγω της απþλειας ακοÞς, ταξßδεψε στην Ευρþπη το 1892 για να φωτογραφÞσει την Ýκλειψη ηλßου, αλλÜ γýρισε με τη κατÜστασÞ της βελτιωμÝνη ελÜχιστα.


Το εργαστÞριο της καθηγÞτριας φυσικÞς κι αστρονομßας του Wellesley, Sarah Frances Whiting. ¹ταν  απü τα καλýτερα εξοπλισμÝνα εργαστÞρια φυσικÞς της χþρας στη 10ετßα του 1870. 3η απü αριστερÜ βρßσκεται η Annie (ακαδημαúκü Ýτος 1895-1896)

     Το 1894 η μητÝρα της πÝθανε και η κατÜσταση στο σπßτι Ýγινε ακüμη πιο δýσκολη. Η Annie τüτε Ýγραψε στην καθηγÞτρια ΦυσικÞς και Αστρονομßας Sarah Frances Whiting ζητþντας θÝση εργασßας. Η Whiting την προσÝλαβε ως βοηθü της. Αυτü της Ýδωσε την ευκαιρßα να λÜβει μεταπτυχιακÜ μαθÞματα στο κολÝγιο. ΕπιπλÝον, η καθηγÞτρια Whiting την ενÝπνευσε να ασχοληθεß με τη φασματοσκοπßα, τη μελÝτη της αλληλεπßδρασης μεταξý ακτινοβολßας κι ýλης ως συνÜρτηση του μÞκους κýματος. Στο ßδιο χρονικü διÜστημα, ανÝπτυξε τις ικανüτητÝς της και στη τÝχνη της φωτογραφßας. Την ßδια χρονιÜ επÝστρεψε στο Wellesley για μεταπτυχιακÝς σπουδÝς στη φυσικÞ και την αστρονομßα.


         Ο Pickering με τις γυναßκες βοηθοýς του, μεταξý τους κι η Annie (ΜÜης 1913)

     ΠροκειμÝνου να αποκτÞσει πρüσβαση σε καλλßτερο τηλεσκüπιο, εγγρÜφηκε στο Radcliffe Women’s College στο ΧÜρβαρντ, το οποßο εßχε πρüσβαση στο Harvard College Observatory. Το 1896 προσλÞφθηκε ως βοηθüς του Edward C.Pickering, Αμερικανοý αστρονüμου και φυσικοý, στο αστεροσκοπεßο του ΧÜρβαρντ. ¸γινε λοιπüν μÝλος του Χαρεμιοý του Pickering (Pickering’ s women) που εßχαν ως σκοπü τη συμπλÞρωση του Henry Draper Catalog, ενüς αστρονομικοý καταλüγου αστÝρων που Ýδινε τις φασματοσκοπικÝς ταξινομÞσεις 225,300 Üστρων, (ο Henry Draper Þτανε γιατρüς κι ερασιτÝχνης αστρονüμος), και τον καθορισμü üλων των αστÝρων του ουρανοý με φωτογραφικü μÝγεθος περßπου 9.


                Η Annie στο γραφεßο της στο Harvard College Observatory

     Λßγο μετÜ την Ýναρξη των εργασιþν πÜνω στον κατÜλογο Henry Draper, παρατηρÞθηκε μßα διαφωνßα μεταξý της ανιψιÜς του Draper (Antonia Maury) και της γυναßκας που εßχε την επßβλεψη της εργασßας (Williamina Fleming) ως προς τον τρüπο κατÜταξης των αστεριþν. Η Cannon διαπραγματεýτηκε Ýναν συμβιβασμü. Η κατÜταξη των Üστρων που ανÝπτυξε βασιζüτανε κυρßως στη θερμοκρασßα τους. Τα αστÝρια ως λαμπερÜ αÝρια ουρÜνια σþματα Ýχουν Ýνα ιδιαßτερο χαρακτηριστικü, εýκολα ορατü: το χρþμα τους, που σχετßζεται Üμεσα με τη θερμοκρασßα που επικρατεß στην επιφÜνειÜ τους. Με βÜση, λοιπüν, το χρþμα τους, του ορατοý τους φÜσματος, κατατÜσσονται σε διαφορετικοýς τýπους, τους φασματικοýς. Με το γρÜμμα Ο η Annie απεικüνιζε τα αστÝρια με γαλÜζιο χρþμα, που παρÜλληλα Þτανε και τα θερμüτερα, ενþ το γρÜμμα Μ δινüταν και δßνεται στα αστÝρια με κüκκινο χρþμα και τη πιο χαμηλÞ θερμοκρασßα στην επιφÜνειÜ τους. Σε υπüλοιπους τýπους αστεριþν δßνονταν τα γρÜμματα Β (αστÝρας τýπου Β Þ αστÝρας στοιχεßου ηλßου), Α (αστÝρας τýπου Α Þ αστÝρας υδρογüνου), F (αστÝρας τýπου F Þ ιονισμÝνου ασβεστßου), G (αστÝρας τýπου G Þ ηλιακüς αστÝρας), Κ (αστÝρας τýπου Κ Þ ηλιακþν κηλßδων). Με αυτü τον τρüπο διαμορφþνεται η φρÜση OBAFGKM απü την οποßα προÝκυψε ο μνημοτεχνικüς κανüνας Oh!Be A Fine Girl-Kiss Me, που χρησιμοποιεßται απü φοιτητÝς κι αστρονüμους για την ευκολüτερη συγκρÜτηση της φασματικÞς ταξινüμησης των Üστρων της Annie Jump Cannon. ΚαθÝνας απü τους παραπÜνω τýπους, μÜλιστα, διακρßνεται σε 10 επιμÝρους αριθμητικÝς υποκατηγορßες, üπως αστÝρες Α0, Β3, Ο6, G9, K4.


Η Annie παρατηρεß με τηλεσκüπιο που χρησιμοποιοýταν ως το 1900 (1895 Wellesley College).

     Το σýστημÜ της αυτü, που χρησιμοποιεßται μÝχρι και σÞμερα, αποτÝλεσε επßτευγμα για την εποχÞ εκεßνη. ΕντυπωσιακÞ εßναι επßσης η ταχýτητα με την οποßα ταξινομοýσε στις παραπÜνω κατηγορßες τα αστÝρια. Για παρÜδειγμα, απü τη παρακÜτω φωτογραφικÞ πλÜκα που απεικονßζει αστρικÜ φÜσματα, μποροýσε να κατηγοριοποιÞσει κατÜ μÝσο üρο 3 αστÝρια το λεπτü. Ο κατÜλογος Henry Draper στον οποßο η Cannon συνÝβαλλε σημαντικÜ περιελÜμβανε 230.000 αστÝρια. Δημοσιοποßησε μÜλιστα και μßα μελÝτη για τα φωτεινÜ αστÝρια του νüτιου ημισφαιρßου του ουρανοý, καθþς κι Üλλους καταλüγους Üστρων.


            ΦωτογραφικÞ πλÜκα που απεικονßζει αστρικÜ φÜσματα.

* Η Annie Cannon Ýλαβε διδακτορικü δßπλωμα απü το πανεπιστÞμιο του Delaware (1918).
* Της δüθηκε διδακτορικü δßπλωμα απü το πανεπιστÞμιο της Οξφüρδης στην Αγγλßα. ¹ταν η πρþτη γυναßκα που τιμÞθηκε ποτÝ με αυτüν τον τρüπο (1925).
* ¸λαβε διδακτορικü δßπλαμα απü το Wellesley College (1925).
* Το 1929 η ΕθνικÞ ¸νωση Γυναικþν Ψηφοφüρων (National League of Women Voters) την κατÝταξε ως μßα απü τις δþδεκα σημαντικüτερες εν ζωÞ Αμερικανßδες.
* Το 1931 της απονεμÞθηκε το Βραβεßο / ΜετÜλλιο Henry Draper απü την ΕθνικÞ Ακαδημßα Επιστημþν (ιδρýθηκε απü τη χÞρα του Henry Draper και απονÝμεται απü την αμερικανικÞ Ακαδημßα Επιστημþν για τη συμβολÞ επιστημüνων στην αστροφυσικÞ).
* Το 1932 της απονεμÞθηκε το βραβεßο Ellen Richards.
* ¸λαβε διδακτορικü δßπλωμα απü το πανεπιστÞμιο Oglethorpe (1935) και απü το Mount Holyoke College (1937).
* ¹ταν η πρþτη γυναßκα που εξελÝγη αξιωματικüς της ΑμερικανικÞς ΑστρονομικÞς Εταιρεßας.
* ΚρατÞρας στη σελÞνη Ýχει πÜρει το üνομÜ της (ο κρατÞρας Cannon).
______________________________

H ΦιαμÝτα Γουüρθινγκτον-Γουßλσον (Fiammetta Wilson Worthington / 19 Ιουλßου 1864 - 21 Ιουλßου 1920), Þταν Αγγλßδα αστρονüμος Þτις παρακολοýθησε πÜνω απü 10.000 μετεωρßτες κι ανακÜλυψε την επιστροφÞ το 1913 του κομÞτη του Westphal. ΓεννÞθηκε το 1864 στο Lowestoft του Suffolk, πÝθανε το 1920, κüρη της Helen Till Worthington και F.S. Worthington (ιατρüς); εκπαιδευμÝνη απü γκουβερνÜντα, σποýδασε γλþσσες σε κολλÝγιο στη ΛωζÜνη, στην Ελβετßα (4 Ýτη) και στη Γερμανßας(1 Ýτος). Σποýδασε μουσικÞ στην Ιταλßα κι απ' üσο ξÝρουμε δεν Ýλαβε καμμßαν επßσημη εκπαßδευση στην αστρονομßα. ΠαντρεμμÝνη με τον  S.A. Wilson. Γßνηκε μÝλος της R.A.A. to 1914 και της R.A.S. το 1916. Δημοσßευσεν επßσης αρκετα Üρθρα σε εφημερßδες και περιοδικÜ αφορþντα αστρονομικÜ θÝματα, το πιο αξιοσημεßωτο εßναι το Meteoric Shower of January σε μηνιαßες ανακοινþσεις της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας (ΓενÜρης 1918, σελ. 198-199).



       ΓεννÞθηκε στο Lowestoft στη περιοχÞ Waveney, του Suffolk, στην Αγγλßα, στις 19 Ιουλßου 1864. Οι γονεßς της, Helen Till Worthington (1839-1922) και Dr. Francis Samuel Η Worthington (1837-1912), εßχανε εγκατασταθεß εκεß απü το 1820 κι η ΦιαμÝτα Þτανε το μεγαλýτερü τους παιδß. Εκεß, ο πατÝρας της πÞρε τη θÝση του δικοý του πατÝρα σαν ιατρüς και χειρουργüς και το 1862 νυμφεýτηκε την Helen Felicite Till, κüρη του κ. Bichard Till, απü το Clapham. Η ΦιαμÝτα Ýλαβε üλη τη βασικÞ εκπαßδευση στο σπßτι υπü τη φροντßδα γκουβερνÜντας, αλλÜ ο πατÝρας της μπορεß να Þταν η μεγαλýτερη εκπαιδευτικÞ της επιρροÞ. Ο Δρ Worthington εκτüς απü γιατρüς χειρουργüς Þτανε κι Ýνας αχüρταγα ενθουσιþδης χομπßστας φυσικüς επιστÞμονας που πÝρασε στη συνταξιοδüτηση κι απü κει και πÝρα ξεκßνησε να κÜνει μικροσκοπικÝς μελÝτες. Αν κι η κüρη του Þταν εξαιρετικÜ προικισμÝνη στις γλþσσες και τη μουσικÞ, τη παρþτρυνε και την ενθÜρρυνε μÜλιστα να μελετÞσει και να μÜθει καλÜ τη φýση κι üλα üσα τη διÝπουνε.
     Η Fiammetta παρακολοýθησε ιδιωτικÜ σχολεßα στη ΛωζÜνη της Ελβετßας 4 Ýτη και στη Γερμανßα 1 Ýτος, για την εκμÜθηση γλωσσþν και μιλοýσε θαυμÜσια γαλλικÜ, γερμανικÜ κι ιταλικÜ. Στη συνÝχεια πÞγε στην Ιταλßα για να σπουδÜσει μουσικÞ για 1 Ýτος κι επÝστρεψε στο Λονδßνο, για να ξεκινÞσει μια καρριÝρα ως δασκÜλα στη ΣχολÞ ΜουσικÞς Guildhall, εκεß üπου επßσης διηýθυνε και την ορχÞστρα. Διακρßθηκε μÜλιστα διοργανþνοντÜς τη περßφημα, ειδικÜ στα Ýγχορδα κι Ýγραψε κι η ßδια μερικÜ κομμÜτια. Δüθηκε και στη μουσικÞ με πÜθος, üπως Ýκανε συνÞθως με κÜθε τι που της Üρεσε, ολüκληρη τη ζωÞ της. Πριν στραφεß στην Αστρονομßα συνÝθεσε μιιαν εξαιρετικÞ συμφωνßα.
     Της Üρεσε πολý ο χορüς και λÜτρευε τα ζþα, πÜντα üταν κυκλοφοροýσε εßχεν Ýνα σκýλο στο πλÜι της για συντροφιÜ, επßσης Þταν εξαßρετη ιππÝας, Ýπαιζε καλü τÝννις και της Üρεσε να μαθαßνει ξÝνες γλþσσες üπως ιταλικÜ, γαλλικÜ και γερμανικÜ κι απολÜμβανε τα ταξßδια. ΜετÜ την Ιταλßα και τις σπουδÝς στη μουσικÞ, επισκÝφθηκε τον ΚαναδÜ και τις ΗΠΑ. ¸γραφε κιüλας, Ýχει δημοσιεýσει κÜμποσα διηγÞματÜ της σε διÜφορα περιοδικÜ και με επιτυχßα. ΤÝλος, εßχε μεγÜλη ευχÝρεια στο να κÜνει φιλßες κι üχι μüνον αυτü, Ýκανε πολý καλÞ συντροφιÜ κι εßχε και το ταλÝντο να 'ναι διασκεδαστικüτατη. 
     ¼χι πολý αργüτερα απü τüτε, παντρεýτηκε τον S. A. Wilson κι απü κει και πÝρα Üρχισε να στρÝφει το ενδιαφÝρον της προς την επιστÞμη, αλλÜ χωρßς ακüμα ξεκÜθαρο στüχο, που üμως δεν Üργησε να Ýρθει. ¼ταν παρακολοýθησε μια σειρÜ 6 διαλÝξεων του αστροφυσικοý Alfred Fowler το 1910, Üρχισε να ενδιαφÝρεται ζωηρÜ για την αστρονομßα. Στην ουσßα, ξετρελλÜθηκε τüσο με το νÝο της χüμπυ, που üλα τ' Üλλα εßχανε τελειþσει, παρÜτησε τη μουσικÞ και σχεδüν ολÜκερη τη κοινωνικÞ της ζωÞ, αλλÜ το αδÜμαστο πνεýμα κι η ενÝργειÜ της την Ýκαναν περιστασιακÜ απρüσεκτη με τον εαυτü της, πρÜγμα που την Ýκανε κÜμποσες φορÝς να υποφÝρει. Ζητοýσε πÜντα ειλικρινÞ κι αυστηρÞ κριτικÞ κι ας την υποτιμοýσαν ακüμα, αν Þταν απαραßτητο, αλλÜ ο συγγραφÝας ο οποßος Ýλαβε üλα της τα Ýργα εßπε πως για το μüνο που χρειÜστηκε κι αναγκÜστηκε να πει Þταν Ýπαινος!!! ¹ταν επßσης εκτüς της ακρßβειÜς της και γρÞγορη. ¸να παρÜδειγμα μπορεß να αρκεß ως απüδειξη. Στις 14 ΔεκÝμβρη 1914 εßδε Ýνα φωτεινü μετεωρßτη στις 6.25 μ.μ., κι αμÝσως απÝστειλε τις λεπτομÝρειες με τηλεγρÜφημα. Ο παραλÞπτης εßχε δει το ßδιο αντικεßμενο κι Ýτσι η πραγματικÞ πορεßα του θα μποροýσε να υπολογιστεß μÝσα σε περßπου δýο þρες απü το αναβüσβÞσιμü του στον ουρανü, κι αυτü αποτελεß Ýνα ρεκüρ τüσο για την αποστολÞ üσο και για την εμπειρßα της.
    Στη περßπτωση του ακτινοβολοýμενου σημεßου των Lyrids, χρειÜστηκαν πολý περισσüτερα στοιχεßα για την εμφανÞ του κßνηση και στις 26 Απρßλη του 1916, 6 νýχτες μετÜ το peak τους, παρατηρÞθηκε Ýνας λαμπερüς μετεωρßτης στο Μπρßστολ. αλλÜ χρειÜστηκε μια 2η ματιÜ για να πακτωθεß το εýρημα. Λßγες μÝρες αργüτερα η Wilson Ýστειλε στοιχεßα για το ßδιο αντικεßμενο, το οποßο εßχε συλλÜβει ανÜμεσα στα σýννεφα κι Ýτσι το ακτινοβολοýν σημεßο βρÝθηκε με ακρßβεια στις 278o + 350, κι η κßνηση του χαρÜχτηκε με ακρßβεια καθþς προστÝθηκεν ο κρßκος αλυσßδας των στοιχεßων που ελειπε.
   
¸γινε μÝλος της ΒρεττανικÞς ΑστρονομικÞς ¸νωσης κι ειδικεýτηκε σε αστρονομικÝς παρατηρÞσεις μετεωριτþν. Ως μÝλος, παρατÞρησε και δημοσßευσε στοιχεßα για τις ακτßνες, το ζωδιακü φως, τους κομÞτες και τους μετεωρßτες. Για να προωθÞσει την ÝρευνÜ της και να βεβαιωθεß πως οι πληροφορßες της Þταν ακριβεßς, χτßστηκε μια ξýλινη πλατφüρμα (την αποκαλοýσε perch=κοýρνια) στον κÞπο της, Ýτσι þστε να μπορεß να παρατηρεß στο χþρο χωρßς να την εμποδßζουνε τα δÝντρα. Σε üλη της την αστρνομικÞ καρριÝρα, υπÞρξεν εργατικüτατη, υπομονετικÞ κι επßμονη. Μποροýσε να κÜθεται με τις þρες και να παρατηρεß -πολλÜκις κι 6 þρες- ακüμα και με üχι καλÞν ορατüτητα σε μουντü καιρü, μüνο και μüνο να πετýχει μια καλÞ παρατÞρηση ενüς μετεωρßτη.
     ΦυσικÜ κι αντιμετþπισε δυσκολßες ποικßλλες, εßτε λüγω της φýσης της εργασßας της, εßτε απü Üλλους παρÜγοντες, üπως εκεßνη τη φορÜ που κüντεψε να συλληφθεß σα ΓερμανÞ κατÜσκοπος, üταν Ýνας αστυνομικüς που εντüπισε στη νýχτα το φακü της και θÝλησε να τη συλλÜβει. ΣυνÝχιζε μÜλιστα τη παρατÞρησÞ της ακüμα κι üταν τα ζÝππελιν βομβαρδßζανε και τα θραýσματα των σρÜπνελς σκÜγανε δßπλα της επικßνδυνα. Μιαν Üλλη φορÜ, παρατηροýσε στο Looe, στην ακτÞ του Cornish και ξαφνικÜ ξεσπÜ μια τρομερÞ θýελλα, απü την οποßα φυσικÜ σþθηκε μα εßχε γßνει μοýσκεμα. ¢λλες πÜλι φορÝς παρατηροýσε απü τη ταρÜτσα του σπιτιοý ενüς φßλου στο ΧÜροντ και κÜμποσες φορÝς Ýπεσε απü σκÜλα. Κι üλ' αυτÜ τα θεωροýσε εμπειρßες, πορεßα προς το θελκτικü Üγνωστο, πρÜγμα που Ýδινε την αßσθηση συναρπαστικÞς περιπÝτειας στο αγαπημÝνο της χüμπυ, παρÜ κÜτι που θα την αποθÜρρυνε Þ θα τη τρüμαζε κι üλα τοýτα πÜντα με τρομερÞ μανßα για την απüλυτη ακρßβεια! ΒÝβαια, αυτü στη παρατÞρηση μετεωριτþν Þ Üλλων ουρανßων σωμÜτων Þ συμβÜντων, εßναι τρομερüτατα δýσκολο... Μπορεß κανεßς μüνο να προσεγγßσει το ιδανικü κι απλÜ üσο πιο καλÜ μπορεß. Ωστüσο εκεßνη πÜντα προσπαθοýσε...
     Ο Α' Παγκ. Πüλ. τη βρÞκε διευθýνει (μαζß με την A. Grace Cook) του Μετεωρολογικοý ΤμÞματος της ΒρεττανικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας. Απü το 1910 ως το 1920, παρατÞρησε πÜνω απü 10.000 μετεωρßτες εκ των οποßων, με τη μανßα της για την ακρßβεια, εßχε διπλογρÜψει τους 650, με τις υπολογισμÝνες επακριβþς τροχιÝς τους και παρÝδωσε στοιχεßα εκεßνη την εποχÞ για περßπου τα 3/4 των ουρανßων σωμÜτων που παρατηροýσε. ¸γινε επßσης εμπειρογνþμον σε κομÞτες, ζωδιακü φως, και το aurora borealis. Το 1913 ανακÜλυψε κατÜ την επιστροφÞ του τον κομÞτη του Westphal με τηλεσκüπιο Zeiss, ισχýος 8, αλλÜ την εßχε προλÜβει ο Delavan λßγες μÝρες. ΜετÜ τη δημοσßευση αρκετþν Üρθρων για τους μετεωρßτες, εξελÝγη μÝλος της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας στις 14 ΓενÜρη του 1916, στο English Mechanic, στη γαλλκÞ Société astronomique de France και στην επßσης γαλλικÞ Société d'astronomie d' Anvers.
     Τον ΝοÝμβρη του 1916 Ýγραψε Ýνα θαυμÜσιο Üρθρο για το περιοδικü του ΒΑΚ, το Clusters & Hebulæ visible with Small Optical Means, κι Üλλα δυο Üρθρα αργüτερρα: το Ýνα περιÝγραφε üλες τις παρατηρÞσεις της στους μετεωρßτες, το 1914 και το Üλλο, Meteoric Shower of January (ΓενÜρης 1918, σελ. 198-199). ΤÝλη Ιουλßου του 1920, το ΠαρατηρητÞριο του ΧÜρβαρντ της προσÝφερε την υποτροφßα E.C. Pickering. Ωστüσο, εßχεν Þδη πεθÜνει 21 Ιουλßου 1920, 2 μÝρες αφοý εßχε γιορτÜσει τα 56α γενÝθλιÜ της, Ýτσι δεν πρüφτασε να μÜθει για τη τιμÞ που της Ýγινε. Εßχε πολý μεγÜλο κýκλο φßλων καθþς Þτανε χαρισματικüς Üνθρωπος κι ευχÜριστος, υποστηρικτικüς καθþς παρþτρυνε θετικÜ και τους δßπλα τους να συνεχßζουνε τις προσπÜθειες και να μη τα παρατÜνε. Η ακρßβεια των στοιχεßων της δε, δεν αμφισβητÞθηκε ποτÝ και πολλÜκις για να βοηθηθοýνε διÜφοροι μετÝπειτα επιστÞμονες, ανατρÝξανε στα αρχεßα των παρατηρÞσεþν της. ΘεωρÞθηκε δßκαια ως το λαμπρüτερο στολßδι κι η πιο συναρπαστικÞ παρουσßα στη μικρÞ κοινüτητα των αστρονομικþν παρατηρητþν. ¼χι μüνο χÜθηκε ο ενθουσιασμüς κι η σπινθηροβüλα Ýμπνευση μÜζι με το κουρÜγιο της, αλλÜ κι οι ακριβεßς και πολυÜριθμες αστρονομικÝς παρατηρÞσεις της, Üφησε Ýνα δυσαναπλÞρωτο κενü φεýγοντας η ΦιαμÝτα, Ýνα κενü που δεν μπορεß να γεμßσει.
     Τελειþνοντας να πω, πως üλο τοýτο το βιογραφικü οφεßλεται κυρßως στην αδελφÞ της ΦιαμÝτα, τη κυρßα Jervase-Hatt.
_____________________

Η ¢λις ¸βερετ (Alice Everett  / 15 May 1865 - 29 July 1949), Þτανε ΒρετταννÞ αστρονüμος που μεγÜλωσε στην Ιρλανδßα. ΣυνÝβαλε επßσης στους τομεßς της οπτικÞς και της πρþιμης τηλεüρασης. Πιθανüν εßναι πιο γνωστÞ για το γεγονüς üτι Þταν η 1η γυναßκα που Ýπρεπε να πληρωθεß για την εργασßα της στο Βασιλικü ΠαρατηρητÞριο ΓκρÞνουιτς, üταν ξεκßνησεν εκεß το ΓενÜρη του 1890.
     ΓεννÞθηκε στη Γλασκþβη 15 ΜÜη 1865 και μετακüμισε στο ΜπÝλφαστ üταν Þταν 2 ετþν, üταν ο πατÝρας της, Joseph David Everett,, διορßστηκε καθηγητÞς ΦυσικÞς Φιλοσοφßας στο Queen's University στο ΜπÝλφαστ. Θα παραμεßνει στη θÝση μÝχρι την αποχþρησÞ του 30 χρüνια αργüτερα. Η ¢λις φοßτησε στο Methodist College Belfast, üπου Þτανε μÜλιστα βραβευμÝνη μαθÞτρια.
    Εκεßνη την εποχÞ το μοναδικü μÝσο πρüσβασης σε πανεπιστημιακÞ εκπαßδευση στην Ιρλανδßα για γυναßκες Þταν μÝσω του Βασιλικοý Πανεπιστημßου της Ιρλανδßας, το οποßο Ýδινε πτυχßα μüνο με εξετÜσεις. Το 1882 το Queen's College, στο ΜπÝλφαστ Üρχισε να δÝχεται φοιτÞτριες, επιτρÝποντÜς τους να παρακολουθÞσουνε διαλÝξεις για τη προετοιμασßα των εξετÜσεων του Βασιλικοý Πανεπιστημßου. Η Everett υπÝβαλε αßτηση για αυτÞ την επιλογÞ και το 1884 Ýλαβε τη 1η θÝση στις επιστημονικÝς εξετÜσεις, αλλÜ το κολλÝγιο αρνÞθηκε να χορηγÞσει την υποτροφßα σε μια γυναßκα. Το 1886 μετακüμισε στο κολεγιακü κολÝγιο Girton College του Cambridge. Το 1887 κατÜφερε και πÝρασε με τιμÞ του Βασιλικοý Πανεπιστημßου στα μαθηματικÜ και τη μαθηματικÞ φυσικÞ και θα της απονεμηθεß το Master of Arts απü το ßδιο σþμα δýο χρüνια αργüτερα το 1889. Επßσης, το 1889, πÝρασε το Μαθηματικü Τρßποδο στο ΠανεπιστÞμιο του Cambridge. Οι γυναßκες εßχανε δυνατüτητα να παρακολουθÞσουνε τις εξετÜσεις, αλλÜ το πανεπιστÞμιο δεν θα χορηγοýσε πτυχßα σ' αυτÝς μÝχρι το 1928. Το 1889 σημÜδεψε το τÝλος της πανεπιστημιακÞς εκπαßδευσÞς της και την Ýναρξη μιας πρωτοποριακÞς σταδιοδρομßας στην αστρονομßα.
    Οι κανüνες δημüσιας διοßκησης του ΗνωμÝνου Βασιλεßου που εφαρμüστηκαν στο Βασιλικü ΠαρατηρητÞριο του Greenwich καταστÞσανε πολý δýσκολη την απασχüληση των γυναικþν. Ωστüσο, το 1890 ο Βασιλικüς Αστρονüμος William Christie ενδιαφÝρθηκε να απασχολÞσει τις γυναßκες με υψηλü μορφωτικü επßπεδο που Üρχισαν να αποφοιτοýν απü τα αγγλικÜ πανεπιστÞμια και πληρþνοντας τις γυναßκες ως υπερÜριθμους ηλεκτρονικοýς υπολογιστÝς και δεν τους Ýβαλε στη μüνιμη μισθοδοσßα. Απασχüλησε 4 γυναßκες, üχι ως υπερÜριθμους υπολογιστÝς αλλÜ ως δευτερεýοντες βοηθοýς, οι οποßοι ανÝλαβαν και τις δýο παρατηρÞσεις και τον υπολογισμü. Μεταξý Üλλων προσÝλαβε την Everett, που Ýγινε η 1η γυναßκα που εργÜστηκε για το Βασιλικü ΠαρατηρητÞριο Greenwich το ΓενÜρη του 1890. Εκεß της ανατÝθηκε να εργαστεß στο Αστρογραφικü ΤμÞμα συμβÜλλοντας στο διεθνÝς Ýργο Carte du Ciel. Εκτüς απü την εργασßα της ως ηλεκτρονικοý υπολογιστÞ, εκπαιδεýτηκε να χρησιμοποιÞσει το νÝο αστρογραφικü τηλεσκüπιο του Παρατηρητηρßου (που εγκαταστÜθηκε το 1890) για να τραβÞξει φωτογραφßες. Η εργασßα της αφοροýσε επßσης τη μÝτρηση των πλακþν, τον υπολογισμü των συντεταγμÝνων των αστεριþν και τη μεßωση των δεδομÝνων του καταλüγου. ΚατÜ τη διÜρκεια αυτÞς της περιüδου, Ýκανε επßσης παρατηρÞσεις και σε Üλλα τμÞματα εργασιþν.
     Το 1891, Ýπεισε τη φßλη της Annie Russell (παρακÜτω) να υποβÜλλει αßτηση για εργασßα στο Βασιλικü ΠαρατηρητÞριο και τον ΣεπτÝμβρη Üρχισε κι εκεßνη.  Εßχανε παρακολουθÞσει το Girton College παρÝα κι οι δυο εßχανε περÜσει τη δýσκολη εξÝταση Tripos (παρακÜτω) μαζß. Το 1892 οι Everett, Russell και Elizabeth Brown προσπÜθησαν να εκλεγοýν για υποτροφßα στην Royal Astronomical Society. Καμßα απü τις γυναßκες δεν Ýγινε δεκτÞ, διüτι δεν συγκεντρþσαν üλες τις απαιτοýμενες ψÞφους. Ομοßως, ο διορισμüς της Isis Pogson εßχε απορριφθεß το 1886. ¸τσι αντ' αυτοý εντÜχθηκαν και συνÝβαλαν ενεργÜ στην ερασιτεχνικÞ βρεττανικÞ αστρονομικÞ Ýνωση (BAA). Η Everett θα δημοσιεýσει το Ýργο της στο περιοδικü BAA, το ΠαρατηρητÞριο, και θα δημοσιεýσει επßσης τις μηνιαßες ειδοποιÞσεις της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Εταιρεßας κι αλλοý.



     ΜετÜ απü 5 χρüνια στο Greenwich, βαρÝθηκε να δουλεýει τüσο σκληρÜ και να αμεßβεται τüσο λßγο κι Üρχισε να ψÜχνει για εργασßα αλλοý. Δεν κατÜφερε να πÜρει θÝση στο ΠαρατηρητÞριο του Dunsink στο Δουβλßνο κι Ýλαβε 3ετÞ προσωρινÞ θÝση στο Astrophysical Observatory του Πüτσνταμ, που εßναι το κορυφαßο ßδρυμα της Ευρþπης για αστροφυσικÝς Ýρευνες. ¢ρχισε να εργÜζεται στο παρατηρητÞριο ως επιστημονικüς βοηθüς τον Οκτþβρη του 1895 και συνÝχισε να εργÜζεται για το Ýργο Carte du Ciel. ΚατÜ τη διÜρκεια του χρüνου της στο Πüτσνταμ μÝτρησε αστÝρια σε φωτογραφικÝς πινακßδες. ¸φυγε απü το Πüτσνταμ τον Ιοýλιο του 1899, μετακüμισε Ýνα χρüνο μετÜ στο παρατηρητÞριο του κολλεγßου Vassar στις ΗνωμÝνες Πολιτεßες. Ο James Keeler, διευθυντÞς του Παρατηρητηρßου Lick, Þλπιζε να τη προσλÜβει για το φασματοσκοπικü πρüγραμμα στο παρατηρητÞριο, αλλÜ δεν μπüρεσε να λÜβει κεφÜλαια. Αντ' αυτοý, θα επÝστρεφε στο Λονδßνο το 1900 üπου Ýστρεψε το ενδιαφÝρον της στην οπτικÞ.
    Το ενδιαφÝρον του Everett για την οπτικÞ εßχε πυροδοτÞσει üταν βοÞθησε τον συνταξιοýχο πατÝρα του να μεταφρÜσει Ýνα Üρθρο στα γερμανικÜ σε οπτικü γυαλß Jena. Θα βοηθοýσε τον πατÝρα της με την ÝρευνÜ της και τα πειρÜματα στην οπτικÞ μÝχρι το θÜνατü του το 1904. Ωστüσο, οι ευκαιρßες για τις γυναßκες σε αυτüν τον τομÝα της επιστÞμης (Þ üντως οποιοδÞποτε πεδßο της επιστÞμης) Þταν ελÜχιστες. Ως αποτÝλεσμα, ο Everett δεν θα Þταν σε θÝση να βρει τακτικÞ αμειβüμενη εργασßα μÝχρι τον Πρþτο Παγκüσμιο Πüλεμο, η οποßα Ýδωσε πολλÝς γυναßκες στην ευκαιρßα να εισÝλθουν στο εργατικü δυναμικü. Το 1917 και στην ηλικßα των 52 ετþν, ο Everett εντÜχθηκε στο προσωπικü του Εθνικοý Φυσικοý Εργαστηρßου. Ο Everett εργÜστηκε στο τμÞμα οπτικÞς μÝχρι να φτÜσει στην ηλικßα συνταξιοδüτησης το 1925.
     Η συνταξιοδüτηση θα σηματοδοτÞσει τη 3η πτυχÞ της τεχνικÞς καρριÝρας, τη τεχνολογßα. ΤÝλη της 10ετßας του 1920 θα περÜσει τις εξετÜσεις στην ασýρματη κι ηλεκτροτεχνικÞ. ΑνÝπτυξε επßσης ενδιαφÝρον για το νÝο πεδßο της τηλεüρασης και μπορεß να Þταν μßα απü τις δýο γυναßκες που εμφανßστηκαν στην επßδειξη της 1ης τηλεοπτικÞς εικüνας του John Logie Baird το ΓενÜρη του 1926. Ως αποτÝλεσμα, ο Everett θα γßνει Ýνα απü τα ιδρυτικÜ μÝλη και μÝλος της νεοσυσταθεßσας τηλεοπτικÞς κοινüτητας (σÞμερα Royal Television Society) τον ΣεπτÝμβρη του 1927. Στα τÝλη της 10ετßας του 1920 και στις αρχÝς της 10ετßας του 1930, θα ασχοληθεß με την εταιρεßα τηλεüρασης Baird και τη τηλεοπτικÞ κοινüτητα και το 1933 οι δýο θα υποβÜλουν αßτηση για κοινü δßπλωμα ευρεσιτεχνßας σχετικÜ με τη τηλεüραση και την οπτικÞ. Η Everett θα συνεχßσει να συμβÜλλει στον τομÝα της τηλεüρασης για το υπüλοιπο της ζωÞς του. Αναγνωρßζοντας τη συμβολÞ της στον τομÝα της φυσικÞς, της χορηγÞθηκε συνταξιοδοτικÞ εισφορÜ ýψους £ 100 το 1938.
     Στις 29 Ιουλßου 1949, πÝθανε στο Λονδßνο σε ηλικßα 84 ετþν και θα αφÞσει τη βιβλιοθÞκη της στην επιστημονικÞ βιβλιοθÞκη της κοινüτητας.

______________

Η
Αντüνια Μüρι (Antonia Maury / 21 ΜÜρτη 1866 - 8 ΓενÜρη 1952), Þταν Αμερικανßδα αστρονüμος που δημοσßευσε Ýνα σημαντικü αρχικü κατÜλογο αστρικþν φασμÜτων. Σποýδασε στο κολλÝγιο Vassar, αποφοßτησε το 1887 με διακρßσεις στη φυσικÞ, την αστρονομßα και τη φιλοσοφßα. Εκεß σποýδασε υπü την επßβλεψη της φημισμÝνης αστρονüμου Μαρßας Μßτσελ. Αφοý ολοκλÞρωσε το προπτυχιακü της Ýργο,  πÞγε να εργαστεß στο ΠαρατηρητÞριο του Κολλεγßου του ΧÜρβαρντ ως μια απü τις λεγüμενες Harvard Computers, γυναßκες υψηλÞς ειδßκευσης που επεξεργÜστηκαν αστρονομικÜ δεδομÝνα. Το πιο διÜσημο Ýργο της υπÞρξε η φασματοσκοπικÞ ανÜλυση του δυαδικοý Üστρου Beta Lyrae , που δημοσιεýθηκε το 1933. Tης απονεμÞθηκε το βραβεßο Annie Jump Cannon στην Αστρονομßα το 1943.



    Η Antonia Caetana de Paiva Η Pereira Maury γεννÞθηκε στο Cold Spring της Ν. Υüρκης στις 21 ΜÜρτη 1866. ΟνομÜστηκε Ýτσι προς τιμÞν της μητÝρας, της γιαγιÜς, Αντüνια ΓκαετÜνα ντε ΠÜβα ΠερÝιρα ΓκÜρντντερ ΝτρÝηπερ, που ανÞκε σε αριστοκρατικÞ οικογÝνεια ευγενþν που εγκατÝλειψε τη Πορτογαλßα για τη Βραζιλßα εξαιτßας των πολÝμων του ΝαπολÝοντα. Ο πατÝρας της Þταν ο Αιδεσιμüτατος Mytton Maury, Ýνας Üμεσος απüγονος του Αιδεσιμüτατου James Maury κι ενüς απü τους γιους της Sarah Mytton Maury. Η μητÝρα της Þταν η Virginia Draper, κüρη της Antonia Caetana de Paiva Pereira Gardner και του Δρ John William Draper. Αξßζει να προσθÝσω, πως η μικρÞ της αδελφÞ Carlotta Joaquina Maury (6 ΓενÜρη 1874 - 3 ΓενÜρη 1938), διÝπρεψε αργüτερα στη παλαιοντολογßα. Hταν επßσης εγγονÞ του John William Draper κι ανεψιÜ του Henry Draper κι οι 2 πρωτοπüρoi αστρονüμοι. ¸τσι, η νεαρÞ Αντüνßα και τα δýο αδÝλφια της γνþρισαν την επιστÞμη πολý νωρßς. Παρακολοýθησε το κολλÝγιο Vassar, αποφοßτησε το 1887 με διακρßσεις στη φυσικÞ, την αστρονομßα και τη φιλοσοφßα. Εκεß σποýδασε υπü την καθοδÞγηση της διÜσημης αστρονüμου Μαρßας Μßτσελ.
    ΜετÜ την ολοκλÞρωση του μεταπτυχιακοý της Ýργου, εργÜστηκε στο ΠαρατηρητÞριο του ΚολλÝγου του ΧÜρβαρντ ως μια απü τις λεγüμενες Harvard Computers, γυναßκες υψηλÞς ειδßκευσης που επεξεργÜστηκαν αστρονομικÜ δεδομÝνα. Ο μισθüς της Þταν 25 σεντς την þρα, το Þμισυ του ποσοý που καταβÜλλεται στους Üνδρες εκεßνη την εποχÞ. Δεν Ýχει λÜβει πÜντα την αναγνþριση για τις ανακαλýψεις της. Για παρÜδειγμα, σε μια συνÜντηση το 1890 για τις ανακαλýψεις του παρατηρητηρßου, ο Edward Charles Pickering καταγρÜφηκε λÝγοντας: "μια προσεκτικÞ μελÝτη των αποτελεσμÜτων Ýγινε απü τη κυρßα Müρι, ανεψιÜ του Dr. Draper" πριν συνεχßσει τη συζÞτηση σχετικÜ με την Ýρευνα, η οποßα δημοσιεýθηκε με το üνομα του.



     Με αυτÞ την ιδιüτητα, παρατÞρησε αστρικÜ φÜσματα και δημοσßευσε Ýνα σημαντικü κατÜλογο ταξινομÞσεων των το 1897. Στο πλαßσιο αυτÞς της εργασßας, παρατÞρησε τον περιοδικü διπλασιασμü ορισμÝνων γραμμþν στο φÜσμα του Ursae Majoris (Mizar Α) που οδÞγησε στη δημοσßευση του 1ου πλανÞτη με φασματοσκοπικÞ δυαδικÞ τροχιÜ. Ο Pickering, διευθυντÞς του παρατηρητηρßου, διαφþνησε με το σýστημα ταξινüμησης της Maury και την εξÞγηση διαφορετικþν διαβαθμßσεων γραμμþν. Σε απÜντηση αυτÞς της αρνητικÞς αντßδρασης στο Ýργο της, αποφÜσισε να εγκαταλεßψει το παρατηρητÞριο. Ωστüσο, ο Δανüς αστρονüμος Ejnar Hertzsprung συνειδητοποßησε την αξßα των ταξινομÞσεþν της και τις χρησιμοποßησε στο σýστημα εντοπισμοý των γιγÜντων και νÜνων αστÝρων. Το 1922 η IAU τροποποßησε το σýστημα ταξινüμησης με βÜση τις εργασßες του Maury και του Hertzsprung.
     Το 1891 ο ΜÜουρι Ýφυγε απü το παρατηρητÞριο κι Üρχισε να διδÜσκει στο Gilman στο Cambridge της ΜασαχουσÝτης. Ο Pickering της ζÞτησε να επιστρÝψει και να ολοκληρþσει τη παρατÞρησÞ της κι απÜντησε πως Þταν Üβολα να ολοκληρþσει την ÝρευνÜ της αν η δουλειÜ της δεν αναγνωρßζεται. ΕπιστρÝφει για Ýνα χρüνο το 1893 και το 1985 κι η δουλειÜ της δημοσιεýθηκε το 1897. Ο κατÜλογος της Þτανε 1ο θÝμα που Ýφερε üνομα γυναικþν στον τßτλο, με την αναγνþριση να εμφανßζεται ως "ΣυζητÞθηκε απü την Antonia C. Maury υπü την καθοδÞγηση του Edward Charles Pickering ". Μεταξý των 1896-1918 διδÜσκει φυσικÞ και χημεßα στο σχολεßο του ΚÜστρου (προαστιακü σχολεßο κοριτσιþν της Miss. E. Mason στο Tarrytown της ΝÝας Υüρκης). Δßδαξε επßσης μαθÞματα αστρονομßας στο Cornell. Το 1918 επÝστρεψε στο ΧÜρβαρντ ως βοηθüς καθηγητÞς. ΕργÜστηκε καλλßτερα με τον διÜδοχο του Pickering, Harlow Shapley και παρÝμεινε στο παρατηρητÞριο μÝχρι την αποχþρησÞ της το 1948. Το πιο διÜσημο Ýργο της υπÞρξε η φασματοσκοπικÞ ανÜλυση του δυαδικοý Üστρου Beta Lyrae, που δημοσιεýθηκε το 1933.



      ΜετÜ τη συνταξιοδüτηση, Ýστρεψε το ενδιαφÝρον στη φýση και τη διατÞρησÞ της. ΑπολÜμβανε τη παρακολοýθηση των πτηνþν κι αγωνßστηκε για να σþσει τα δÝντρα της Sequoia απü το να κοποýνε κατÜ τη διÜρκεια του πολÝμου. Για 3 χρüνια, χρημÜτησεν επßσης ως επιμελητÞς στο John Draper House στο Hastings-on-Hudson της Ν. Υüρκης, üπου ο παπποýς κι ο θεßος της εßχαν κατασκευÜσει παρατηρητÞρια κι üπου λÞφθηκαν οι 1ες φωτογραφßες του φεγγαριοý, üπως αυτÝς φαßνονται μÝσα απü Ýνα τηλεσκüπιο.
     Η Μüρι πÝθανε στις 8 ΓενÜρη 1952 στο Dobbs Ferry της ΝÝας Υüρκης, σε ηλικßα 86 ετþν.
______________

Η ΕρριÝτα ΣουÜν Λßβιτ (Henrietta Swan Leavitt / 4 Ιουλßου 1868 - 12 ΔεκÝμβρη 1921), Þταν Αμερικανßδα αστρονüμος. Αποφοßτησε απü το ΚολλÝγιο ΧÜρβαρντ (Harvard College),  ΕπÝλεξε πρþτη φορÜ μÜθημα αστρονομßας στο 4ο Ýτος των σπουδþν της και βαθμολογÞθηκε σε αυτü με Α-. ¢ρχισε να εργÜζεται το 1893 στο Αστεροσκοπεßο του Κολλεγßου ΧÜρβαρντ (Harvard College Observatory) ως κατÜ μßα Ýννοια "ηλεκτρονικüς υπολογιστÞς", εξετÜζοντας φωτογραφικÝς πλÜκες για να μετρÞσει και να ταξινομÞσει τη φωτεινüτητα των αστÝρων. Η Λßβιτ διατýπωσε μßα σχÝση που συνδÝει την λαμπρüτητα με τη περßοδο των μεταβλητþν αστÝρων Κηφεßδων. Παρüτι της αποδüθηκε ελÜχιστη αναγνþριση üσο ζοýσε, η ανακÜλυψη της σχÝσης αυτÞ επÝτρεψε στους αστρονüμους να μετρÞσουνε για 1η φορÜ την απüσταση μακρινþν γαλαξιþν απü τη Γη. ΜετÜ το θÜνατο της Λßβιτ, ο ¸ντγουιν Χαμπλ χρησιμοποßησε τη σχÝση περιüδου-λαμπρüτητας για τους Κηφεßδες για να καταλÞξει στο συμπÝρασμα üτι το σýμπαν διαστÝλλεται (νüμος του Χαμπλ).



   
 ΓεννÞθηκε στις 4 Ιουλßου 1868 στο ΛÜνκαστερ της ΜασαχουσÝτης κι Þτανε κüρη του εκκλησιαστικοý λειτουργοý George Roswell Leavitt και της συζýγου του Henrietta Swan (Kendrick). Το οικογενειακü επßθετο συναντÜται ως Levett σε παλαιüτερα Ýγγραφα της ΜασαχουσÝτης κι Þταν απüγονος του διακüνου Τζων Λßβιτ, ενüς ¢γγλου πουριτανοý ρÜφτη, ο οποßος εγκαταστÜθηκε στην αποικßα ΜπÝι (Bay Colony) στις αρχÝς του 17ου αιþνα. Tη 10ετßα του 1880 ο πατÝρας της Þτανε πÜστορας στην ΕνοριακÞ Εκκλησßα του Pilgrim στο ΚÝμπριτζ της ΜασαχουσÝτης. Η Henrietta Þταν η μεγαλýτερη απü τα 7 παιδιÜ της οικογÝνειας. ΤουλÜχιστον 2 απü τα νεüτερα αδÝλφια της θα πεθÜνουν σε νεαρÞ ηλικßα. Οι Leavitts Þταν σχετικÜ εýποροι και μορφωμÝνοι.
     ¼ταν η οικογÝνειÜ της μετακινÞθηκε στο ΚλÞβελαντ το 1885, γρÜφτηκε στο Oberlin College και συμπλÞρωσε 2 χρüνια προπτυχιακÞς εκπαßδευσης εκεß. ΕπÝστρεψε στο ΚÝμπριτζ το 1888 και γρÜφτηκε στη Κοινüτητα ΑκαδημαúκÞς Διδασκαλßας Γυναικþν (αργüτερα Radcliffe College), απ' üπου αποφοßτησε το 1892 στα 24. Το πτυχßο της Þτανε πιστοποιητικü που δÞλωνε üτι αν Þταν Üντρας θα της εßχε απονεμηθεß πανεπιστημιακü πτυχßο απü το Harvard. Δεν επικεντρωνüτανε στην επιστÞμη, αλλÜ τα μαθÞματÜ της περιελÜμβαναν φυσικÞ ιστορßα, αναλυτικÞ γεωμετρßα και διαφορικü λογισμü. Τον τελευταßο χρüνο πÞρε Ýνα μÜθημα στην αστρονομßα κι Ýτσι φαßνεται πως γεννÞθηκε το ενδιαφÝρον της γι' αυτÞ την επιστÞμη. ΜετÜ την αποφοßτησÞ της Ýκανε πολλÜ μαθÞματα πÜνω σε αυτü το αντικεßμενο, üμως υπÝστη μια σοβαρÞ ασθÝνεια κι Ýμεινε σχεδüν κωφÞ.
     Το 1895 Ýγινε εθελüντρια παρατηρÞτρια στο ΠαρατηρητÞριο του Κολλεγßου Harvard. 7 χρüνια μετÜ, το 1902, ο Pickering (γνωστüς αστρονüμος που Þταν επικεφαλÞς του παρατηρητηρßου Harvard College) τη προσÝλαβε στο μüνιμο προσωπικü σαν Ýνα εßδος προσωπικοý υπολογιστÞ καθþς στις αρχÝς του 20ου αι. δεν επιτρεπüτανε στις γυναßκες η χρÞση των τηλεσκοπßων κι Ýπαιρνε μισθü 30 cents την þρα. ΕπειδÞ εßχε δικÜ της Ýσοδα, αρχικÜ δε χρειαζüταν να τη πληρþνει. ΑνÞκε σε μßαν ομÜδα γυναικþν που εργαζüτανε στο αστεροσκοπεßο, γνωστÞ και με το üνομα "ΧαρÝμι του Pickering". ¸χει ειπωθεß üτι ο Pickering προσλÜμβανε γυναßκες προκειμÝνου να εξοικονομÞσει χρÞματα, γιατß θα Ýπρεπε να πληρþσει Üνδρες με την ßδια εκπαßδευση με μεγαλýτερους μισθοýς. ΠαρüλαυτÜ, απ' üλες τις ενδεßξεις, οι γυναßκες Þτανε γενικÜ χαροýμενες στις δουλειÝς τους, αν και θα Þθελαν να πληρþνονταν καλλßτερα. Ο Pickering τις αντιμετþπιζε με σεβασμü και προσπαθοýσε να κÜνει τις εργασßες τους ενδιαφÝρουσες. ¼σο για τη Leavitt, γρÞγορα Ýγινε επικεφαλÞς στο τμÞμα της φωτογραφικÞς φωτομετρßας. Αυτü το τμÞμα μελετοýσε τις φωτογραφßες των αστÝρων, με στüχο τον καθορισμü του μεγÝθους τους.


ΜεγÜλο & Μικρü ΝÝφÝλωμα ΜαγγελÜνου (αριστ.). Μικρü ΝÝφ. Μαγγ. (μÝση). ΜεγÜλο ΝÝφ. Μαγγ. (δεξιÜ)

    Ο Πßκερινγκ ανÝθεσε στη Λßβιτ να μελετÞσει μεταβλητοýς αστÝρες των οποßων η λαμπρüτητα μεταβÜλλεται με το χρüνο. Σýμφωνα με τον συγγραφÝα Jeremy Bernstein, "οι μεταβλητοß αστÝρες Þταν αντικεßμενο ενδιαφÝροντος για χρüνια αλλÜ üταν ο Πßκερινγκ ξεκßνησε να μελετÜ τις φωτογραφικÝς πλÜκες, αμφιβÜλλω αν θεωροýσε üτι θα οδηγοýνταν σε μια σημαντικÞ ανακÜλυψη - τÝτοια που βαθμιαßα θα Üλλαζε την αστρονομßα". Η Λßβιτ παρατÞρησε χιλιÜδες μεταβλητοýς αστÝρες σε εικüνες που προÝρχονταν απü τα ΜαγγελανικÜ ΝÝφη και το 1908 δημοσßευσε τα αποτελÝσματÜ της στο Annuals of the Astronomical Observatory of Harvard College, σημειþνοντας üτι μερικοß μεταβλητοß αστÝρες παρουσßαζαν Ýνα μοτßβο: οι φωτεινüτεροι Ýδειχναν να Ýχουν μεγαλýτερες περιüδους. ΜετÜ απü περαιτÝρω μελÝτη, επιβεβαßωσε το 1912 üτι οι μεταβλητοß αστÝρες της κατηγορßας των Κηφεßδων με μεγαλýτερη απüλυτη λαμπρüτητα εßχαν μεγαλýτερες περιüδους, και μÜλιστα η σχÝση ανÜμεσα στη λαμπρüτητα και στη περßοδο Þταν αρκετÜ στενÞ και προβλÝψιμη. Η Λßβιτ Ýκανε την απλοποιημÝνη υπüθεση üτι üλοι οι Κηφεßδες που περιÝχονταν σε Ýνα Μαγγελανικü ΝÝφος απεßχαν περßπου το ßδιο απü τη Γη, þστε η απüλυτη λαμπρüτητα θα μποροýσε να εξαχθεß απü τη φαινüμενη λαμπρüτητα (η οποßα εßχε μετρηθεß στις φωτογραφικÝς πλÜκες) κι απü την απüσταση καθενüς απü τα νÝφη.


ΔιÜγραμμα περιüδου - φωτεινüτητας για τους Κηφεßδες. Αυτü το διÜγραμμα δεßχνει το γρÜφημα δεδομÝνων της Henrietta Leavitt για το Μικρü ΝÝφος του ΜαγγελÜνου. Δεßχνει τη σχÝση ανÜμεσα στη περßοδο ενüς μεταβλητοý ΚηφÝα και τη μÝση φωτεινüτητÜ του. ΑριστερÜ: το m αναφÝρεται στο μÝσο φαινομενικü μÝγεθος του μεταβλητοý αστεριοý üπως αυτü παρατηρεßται. ΔεξιÜ: το M αναφÝρεται στο απüλυτο μÝγεθος των μεταβλητþν αστεριþν (αριστερÞ εικüνα). Η σχÝση περιüδου - μεγÝθους για 25 Κηφεßδες στο Μικρü ΝÝφος του ΜαγγελÜνου (δεξιÜ).

     "Εφüσον οι μεταβλητοß αστÝρες απÝχουν περßπου το ßδιο απü τη Γη, οι περßοδοß τους σχετßζονται προφανþς με το πραγματικü ποσü φωτüς που εκπÝμπουν üπως αυτü καθορßζεται απü τη μÜζα, την πυκνüτητα και την επιφανειακÞ τους λαμπρüτητα". Η ανακÜλυψÞ της Ýγινε γνωστÞ ως "σχÝση περιüδου-λαμπρüτητας": Ο λογÜριθμος της περιüδου σχετßζεται γραμμικÜ με τη μÝση απüλυτη λαμπρüτητα των αστÝρων (η οποßα ορßζεται ως ο λογÜριθμος του ποσοý της ενÝργειας που ακτινοβολεß Ýνας αστÝρας στο ορατü φÜσμα). Σýμφωνα με τα λüγια της Λßβιτ, üπως προÝκυψαν απü τη μελÝτη που Ýκανε σε 1.777 μεταβλητοýς αστÝρες που εßχαν αποτυπωθεß στις φωτογραφικÝς πλÜκες του ΧÜρβαρντ, "μßα ευθεßα γραμμÞ μπορεß εýκολα να σχεδιαστεß μεταξý των δýο ειδþν σημεßων που αντιστοιχοýν στο ελÜχιστο και το μÝγιστο, καταδεικνýοντας Ýτσι εýκολα üτι υπÜρχει μßα απλÞ σχÝση ανÜμεσα στη φωτεινüτητα των Κηφεßδων και στην περßοδü τους".
      Η σχÝση ανÜμεσα στη περßοδο και τη φωτεινüτητα των Κηφεßδων τους καθιστÜ τα πρþτα standard candle σþματα, δηλαδÞ σþματα με γνωστÞ λαμπρüτητα που χρησιμοποιοýνται στην αστρονομßα κι επιτρÝπουνε στους επιστÞμονες να υπολογßζουν αποστÜσεις γαλαξιþν που απÝχουνε πολý για να υπολογιστοýν με τη μÝθοδο της παρÜλλαξης. ¸να χρüνο αφüτου η Λßβιτ ανακοßνωσε τα αποτελÝσματÜ της, ο Ejnar Hertzsprung υπολüγισε την απüσταση ορισμÝνων Κηφεßδων του γαλαξßα μας (Milky Way). Χρησιμοποιþντας τη σχÝση αυτÞ, μπορεß να υπολογιστεß με ακρßβεια η απüσταση οποιουδÞποτε Κηφεßδα. Οι Κηφεßδες σýντομα εντοπßστηκαν και σε Üλλους γαλαξßες, üπως της ΑνδρομÝδας (παρατηρÞθηκε απü τον Edwin Hubble το 1923–24) κι αποτÝλεσαν σημαντικü κομμÜτι της ανακÜλυψης πως κÜποια σπειροειδÞ νÝφη εßναι στη πραγματικüτητα ξÝνοι γαλαξßες που βρßσκονται μακριÜ απü το δικü μας. ¸τσι, η ανακÜλυψη της Λßβιτ θα Üλλαζε για πÜντα την Üποψη μας για το σýμπαν, μιας κι ανÜγκασε τον ΧÜρλοου ΣÜπλεú να διþξει τον ¹λιο απü το κÝντρο του γαλαξßα στο Great Debate και τον ¸ντγουιν Χαμπλ να δεχτεß üτι ο γαλαξßας μας δεν βρßσκεται στο κÝντρο του σýμπαντος. Τ' αποτελÝσματα του Αμερικανοý αστρονüμου Χαμπλ, ο οποßος απÝδειξε üτι το σýμπαν διαστÝλλεται, βασιστÞκανε και στη πρωτοποριακÞ Ýρευνα της Λßβιτ. "Η ΕνριÝττα Λßβιτ μας Ýδωσε το κλειδß για την κατανüηση του μεγÝθους του σýμπαντος, και μετÜ με τη σειρÜ του ο Edwin Powell Hubble το Ýβαλε στη κλειδαριÜ και κÜνοντας τις δικÝς του παρατηρÞσεις το γýρισε στη πüρτα", γρÜφουν οι David H. και Matthew D.H. Clark στο βιβλßο τους Measuring the Cosmos. Προς τιμÞν του, ο ßδιος ο Hubble συχνÜ ανÝφερε üτι η Λßβιτ Üξιζε το Βραβεßο Νüμπελ.



     ¸κανε σημαντικÝς ανακαλýψεις, η πιο σημαντικÞ εκ των οποßων αφοροýσε την αυστηρÞ μαθηματικÞ σχÝση μεταξý της πραγματικÞς φωτεινüτητας ενüς ΚηφÝως και τη περßοδο μεταβολÞς της φαινüμενης λαμπρüτητας. Δεν της επετρÜπη να μελετÞσει δικÜ της θÝματα λüγω του φýλου της, αλλÜ ερευνοýσε αυτÜ που της προσδιüριζε το ΠαρατηρητÞριο στο οποßο εργαζüταν. Εξαιτßας της προκατÜληψης απÝναντß της, λüγω του üτι Þτανε γυναßκα, δεν αναδεßχθηκε στον τομÝα της üσο μποροýσε και δεν Ýδειξε üλες τις δυνατüτητÝς της. Ωστüσο, θεωρÞθηκε απü Ýνα συνÜδελφü της ως το καλýτερο μυαλü του Παρατηρητηρßου, ενþ Ýνας Üλλος αστρονüμος την αποκÜλεσε το φωτεινü αστÝρι του Harvard. Δοýλεψε στο ΠαρατηρητÞριο του Harvard μÝχρι τον θÜνατü της το 1921 σε ηλικßα 53 ετþν. Εκεßνη τη χρονιÜ, üταν ο Harlow Shapley ανÝλαβε τη θÝση του διευθυντÞ του παρατηρητηρßου, η Leavitt Ýγινε επικεφαλÞς της αστρικÞς φωτομετρßας.
    Η εργασßα της Λßβιτ στο Harvard συχνÜ συνοδευüταν απü προβλÞματα υγεßας κι οικογενειακÝς υποχρεþσεις. Μßα ασθÝνεια που την Ýπληξε μετÜ την αποφοßτησÞ της απü το ΚολλÝγιο ΡÜντκλιφ τη κατÝστησε προοδευτικÜ üλο και περισσüτερο κωφÞ. Στο τÝλος του ßδιου Ýτους, στις 12 ΔεκÝμβρη, υπÝκυψε στον καρκßνο και θÜφτηκε στον οικογενειακü τÜφο των Λßβιτ στο ΚοιμητÞρι του ΚÝμπριτζ στο ΚÝμπριτζ της ΜασαχουσÝτης. "ΚαθισμÝνη στη κορφÞ ενüς μικροý λüφου," γρÜφει ο Τζþρτζ Τζüνσον στη βιογραφßα της, "το σημεßο διακρßνεται λüγω ενüς ψηλοý εξÜγωνου μνημεßο, στην κορυφÞ του οποßου (στηριγμÝνη σε Ýνα μαρμÜρινο βÜθρο) βρßσκεται μια υδρüγειος σφαßρα. Ο θεßος της Erasmus Darwin Leavitt και η οικογÝνειÜ του βρßσκονται επßσης θαμμÝνοι εκεß, μαζß με Üλλα μÝλη της οικογÝνειας Λßβιτ. Μßα πλÜκα εις μνÞμη της ΕνριÝττα και των δυο αδερφþν της που πÝθαναν τüσο νÝοι, Μßρα και Ρüσγουελ, υψþνεται απευθεßας κÜτω απü την Þπειρο της Αυστραλßας. Λßγο παραπÝρα βρßσκονται οι τÜφοι των Henry και William James που δÝχονται αρκετÝς επισκÝψεις".
     ¹ταν επßσης μÝλος πολλþν οργανþσεων κι υπÝρμαχος της ενασχüλησης των γυναικþν με την αστρονομßα. ¹ταν μÝλος της Phi Beta Kappa, της ΑμερικανικÞς ¸νωσης των Γυναικþν Πανεπιστημßου, της ΑμερικανικÞς ΑστροφυσικÞς κι ΑστρονομικÞς Κοινüτητας, της ΑμερικανικÞς ¸νωσης για τη Πρüοδο της ΕπιστÞμης κι επßτιμο μÝλος της ΑμερικÜνικης Κοινüτητας Παρατηρητþν Μεταβλητþν ΑστÝρων. Ο πρüωρος θÜνατüς της εκλÞφθη ως τραγωδßα απü τους συναδÝλφους της για λüγους που ξεπερνοýσανε τα επιστημονικÜ της επιτεýγματα. Σε μια νεκρολογßα της ο συνÜδελφüς της, Solon I. Bailey, τüνισε üτι "ΠÞρε τη ζωÞ σοβαρÜ. Τη διακατεßχαν η αßσθηση του καθÞκοντος και της δικαιοσýνης. Η ψυχαγωγßα την ενδιÝφερε ελÜχιστα. ¹ταν αφοσιωμÝνη στην οικογÝνεια της, δüθηκε ανιδιοτελþς στις φιλßες της, Þτανε σταθερÜ πιστÞ στις αρχÝς της, βαθιÜ ευσυνεßδητη κι ειλικρινÜ προσηλωμÝνη στη θρησκεßα της και στην εκκλησßα. Εßχε την ευτυχÞ ικανüτητα να εκτιμÜ üτι αξßζει κι εßναι αξιαγÜπητο στους Üλλους και κατεχüταν απü μια φýση τüσο γεμÜτη λιακÜδα που, γι' αυτÞν, üλη η ζωÞ γινüταν üμορφη και γεμÜτη νüημα".
      Το 1925, Ýνας καθηγητÞς της ΣουηδικÞς Ακαδημßας Επιστημþν και Σουηδüς μαθηματικüς, ο Gösta Mittag-Leffler, εντυπωσιÜστηκε απü την ευφυßα και τις ανακαλýψεις της κι Üρχισε να ετοιμÜζει τα απαραßτητα Ýγγραφα για την υποψηφιüτητÜ της για το Βραβεßο Νüμπελ Φυσικþν Επιστημþν του επüμενου Ýτους (1926). ΜÜλιστα, Ýγραψε στο Shapley ζητþντας περισσüτερες πληροφορßες για το Ýργο της πÜνω στους μεταβλητοýς Κηφεßδες. Ο Shapley απÜντησε, γνωστοποßησε στο Mittag-Leffler üτι εßχε πεθÜνει εδþ και 4 Ýτη κι υπονüησε üτι η πραγματικÞ αξßα βρισκüταν στη δικÞ του (του Shapley) ερμηνεßα του Ýργου της. Δεν Þτανε ποτÝ υποψÞφια, καθþς το Βραβεßο Νüμπελ δεν απονÝμεται μετÜ θÜνατο.



     Η Henrietta Leavitt Ýκανε σημαντικÝς ανακαλýψεις στην αστρονομßα, οι οποßες βοÞθησαν την περαιτÝρω Ýρευνα σε ορισμÝνα ζητÞματα. ΑνακÜλυψε περισσüτερα απü 2.400 μεταβλητÜ αστÝρια, περßπου τα μισÜ απü üσα γνωρßζουμε σÞμερα. Τα μεταβλητÜ αστÝρια εßναι αστÝρια που αλλÜζουν τη φωτεινüτητÜ τους ως üτου γßνουν αμυδρÜ και μετÜ η φωτεινüτητα αυξÜνεται με αρκετÞ κανονικüτητα. Μελετþντας τους φωτεινοýς αστÝρες προχþρησε στη πιο σημαντικÞ ανακÜλυψη της καριÝρας της. Η ανακÜλυψÞ της αφοροýσε τη σχÝση μεταξý της φωτεινüτητας των Κηφειδþν με τη περßοδο μεταβολÞς της. ΑνακÜλυψε μια αυστηρÞ μαθηματικÞ σχÝση μεταξý της πραγματικÞς φωτεινüτητας ενüς Κηφεßδη και τη περßοδο της φαινομενικÞς λαμπρüτητας: üσο μεγαλýτερη η φωτεινüτητα του Κηφεßδη, τüσο μεγαλýτερη η περßοδος ανÜμεσα στις κορυφÝς της λαμπρüτητας. ΜετÜ απü αυτÞν την ανακÜλυψη το 1912 οι Κηφεßδες μποροýσαν πλÝον να χρησιμοποιηθοýν ως κανüνας μÝτρησης για το Σýμπαν. ¹ταν πλÝον δυνατÞ η σýγκριση μεταξý οποιωνδÞποτε δýο Κηφειδþν στον ουρανü κι ο υπολογισμüς των σχετικþν αποστÜσεων τους απü τη Γη. ¼σο φωτεινüτερο εßναι Ýνα αστÝρι, τüσο σε γενικÝς γραμμÝς εßναι μεγαλýτερη η περßοδος της φωτεινüτητας. ΕπειδÞ οι Κηφεßδες στα ΝÝφη του ΜαγγελÜνου βρßσκονται στην ßδια απüσταση απü τη Γη, συμπÝρανε üτι η περßοδος που χρειÜζεται για να συμπληρωθεß Ýνας κýκλος απü την αμυδρüτητα ως τη φωτεινüτητα του αστεριοý σχετßζεται με το μÝγεθος του αστεριοý και üχι με την απüσταση. Ακολοýθως, απü το ßδιο το μÝγεθος μποροýμε να υπολογßσουμε την απüσταση του αστεριοý.
     Η Leavitt δημοσßευσε τα ευρÞματÜ της το 1912 με Ýνα χÜρτη των 25 περιüδων των Κηφειδþν και της φαινüμενης λαμπρüτητας τους. Ως τüτε, οι μÝθοδοι για τη μÝτρηση των αποστÜσεων στο διÜστημα δοýλευαν μüνο για αποστÜσεις εντüς 100 ετþν φωτüς περßπου. Με τα ευρÞματα της, οι αποστÜσεις των Κηφειδþν θα μποροýσαν να καθορßσουν ως και 10 εκατομμýρια Ýτη φωτüς! Γνωρßζοντας τη σχÝση αυτÞ βοÞθησε Üλλους αστρονüμους, üπως εßναι ο Edwin Powel Hubble, να κÜνουν τις δικÝς τους σημαντικÝς ανακαλýψεις και να αλλÜξουν την üψη που εßχαμε για τους γαλαξßες και το σýμπαν. Οι αστρονüμοι σαν τον Hubble χρησιμοποιοýν τα οπτικÜ τηλεσκüπια για να βρουν Ýνα αμυδρü αστÝρι της τÜξης των Κηφειδþν σε Ýναν απüμακρο γαλαξßα. Συγκρßνοντας ýστερα τη φωτεινüτητα του αστεριοý που βλÝπουν με την πραγματικÞ φωτεινüτητα που υπολογßζουν, με τη βοÞθεια του ρυθμοý που αυξομειþνεται το φως του, εßναι δυνατü να υπολογιστεß η απüστασÞ του.



     Η Leavitt ανÝπτυξε επßσης Ýνα πρüτυπο φωτογραφικþν μετρÞσεων που το αποδÝχθηκε η ΔιεθνÞς ΕπιτροπÞ πÜνω στα ΦωτογραφικÜ ΜεγÝθη το 1913 και που ονομÜστηκε Harvard Standard. Για να το καταφÝρει χρησιμοποßησε 299 πλÜκες απü 13 τηλεσκüπια και χρησιμοποßησε λογαριθμικÝς εξισþσεις για να ταξινομÞσει τα Üστρα πÜνω απü 17 μεγεθþν φωτεινüτητας. Για την υπüλοιπη ζωÞ της εργαζüτανε πÜνω σε αυτü το αντικεßμενο βελτιþνοντÜς το.



     Ο αστεροειδÞς 5383 Leavitt κι o κρατÞρας Leavitt στη ΣελÞνη ονομαστÞκανε προς τιμÞ της.
______________________________

Η ¢ννι ΡÜσσελ Μüντερ (Annie Scott Dill Russell Maunder / 14 Απρßλη 1868 - 15 ΣεπτÝεμβρη 1947), Þταν ΙρλανδÞ αστρονüμος και μαθηματικüς. ΜερικÝς φορÝς περιγρÜφεται ως "η γυναßκα που ξεχÜστηκε απü την επιστÞμη", θα θυμηθεß σε μια σειρÜ απü γεγονüτα για την επÝτειο της γÝννησÞς της. ¼πως αναφÝρει το BBC Βüρειας Ιρλανδßας (ιρλ.: BBC Thuaisceart Éireann), η ιστορßα της θα ειπωθεß στη γενÝτειρα πüλη της Strabane, County Tyrone (ιρλ.: Srath Bán, Contae Thír Eoghainas) στο βüρειο τμÞμα της Ιρλανδßας.
      Κüρη ενüς αξιωματοýχου της ΠρεσβυτεριανÞς Εκκλησßας στο Strabane, η Annie Scott Dill Russell κÝρδισε υποτροφßα στο ΠανεπιστÞμιο Cambridge του Girton College και το 1889 πÝρασε τις εξετÜσεις πτυχßου με τιμητικÞ διÜκριση, ως η κορυφαßα μαθηματικüς της χρονιÜς στο Girton. ΠÞρε μÜλιστα και μÝρος στο Μathematical Tripos (Το Mathematical Tripos εßναι η δυσκολþτερη και παλιüτερη σειρÜ εξετÜσεων στα μαθηματικÜ στο ΠανεπιστÞμιο του Καßμπρτζ κι η 2η λÝξη βγαßνει απü το αρχαßο ελληνικü τρßποδα), σ' εποχÞ που οι γυναßκες δεν μποροýσαν να λÜβουνε κι υπÞρξαν ακüμη και διαμαρτυρßες στο Cambridge ενÜντια σε üλη την ιδÝα της απονομÞς τους σε γυναßκες, Ýστω καιι στη συμμετοχÞ.



      Η Annie Scott Dill Russell γεννÞθηκε 14 Απρßλη 1868 στο The Manse, Strabane, County Tyrone, στην Ιρλανδßα, απü τον William Andrew Russell και τη Hessy Nesbitt Russell (née Dill). Ο πατÝρας της Þταν αξιωματοýχος της ΠρεσβυτεριανÞς Εκκλησßας στο Strabane μÝχρι το 1882. ¸λαβε τη δευτεροβÜθμια εκπαßδευση της στο Collegiate School Ladies στο ΜπÝλφαστ, το οποßο αργüτερα Ýγινε το κολλÝγιο Victoria. Κερδßζοντας Ýνα βραβεßο σε μια ενδιÜμεση σχολικÞ εξÝταση του 1886, Þτανε σε θÝση να λÜβει μÝρος στην εξÝταση υποτροφιþν ανοιχτÞς εισüδου στο Girton κι Ýλαβε 3ετÞ υποτροφßα. Σποýδασε στο ΠανεπιστÞμιο του Cambridge (Girton College) και το 1889 πÝρασε τις εξετÜσεις πτυχßου με τιμητικÞ διÜκριση, ως κορυφαßα μαθηματικüς της χρονιÜς στο Girton και κατετÜγει ως Senior Optime (ισοδýναμο με 2η βαθμßδα σε Üλλα πανεπιστÞμια) στον κατÜλογο αποτελεσμÜτων των πανεπιστημßων. Ωστüσο, οι περιορισμοß του φýλου της κεßνη την εποχÞ δεν της επÝτρεψαν να λÜβει το B.A. βαθμü (1η βαθμßδα) που αλλιþς τον εßχε κερδßσει.
      Το 1891 Üρχισε να εργÜζεται στο Βασιλικü ΠαρατηρητÞριο του Greenwich, üπου της ανατÝθηκε η παρατÞρηση του ηλιακοý συστÞματος. Υπηρετεß εκεß σα μια "κυρßα υπολογßστρια" που της ανατÝθηκε το ηλιακü τμÞμα με μισθü 4 λιρþν ανÜ μÞνα. Αυτü Þταν Ýνα ειδικü τμÞμα που δημιουργÞθηκε το 1873 για να φωτογραφßσει τον Þλιο. Βοηθþντας τον Walter Maunder, πÝρασε πολý καιρü φωτογραφßζοντÜς τον. Το ηλιακü μÝγιστο του 1894 εßχε ως αποτÝλεσμα Ýνα μεγÜλο αριθμü ηλιακþν κηλßδων, τις κινÞσεις των οποßων παρακολουθοýσε επßσης. Ο Walter κι η Annie
παντρεýτηκαν το 1895, ο 2ος γÜμος του Walter, κι η Annie Ýπρεπε να παραιτηθεß απü τη δουλειÜ της λüγω περιορισμþν στις Ýγγαμες γυναßκες που εργÜζονται στη δημüσια υπηρεσßα. Ωστüσο, οι 2 τους συνÝχισαν να συνεργÜζονται, ενþ η Annie συνüδευε τον Walter σε εκρÞξεις Ýκλειψης ηλιακÞς ακτινοβολßας. Το 1897 η Annie Ýλαβε επιχορÞγηση απü το Girton College για να αποκτÞσει μια φωτογραφικÞ μηχανÞ σýντομης εστßασης με φακü 1,5 ιντσþν που πÞρε στις αποστολÝς. Κι οι 2 ταξιδÝψανε σε αποστολÝς üπου εßχεν Ýκλειψη ηλιακÞς ακτινοβολßας και παßρνανε λεπτομερεßς φωτογραφßες του Þλιου και του γαλαξßα. Χρησιμοποßησε αυτÞ τη φωτογραφικÞ μηχανÞ για να φωτογραφßσει την εξωτερικÞ ηλιακÞ κορþνα απü την Ινδßα το 1898.



      Το 1900 η Russell, μαζß με Üλλα μÝλη της ΒρετανικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας, ταξßδεψε στο ΑλγÝρι για να παρατηρÞσει τη συνολικÞ Ýκλειψη του Þλιου στις 28 ΜÜη κεßνου του Ýτους. Μεταξý των μελþν της Ýνωσης που τη συνοδεýε Þταν η Mary Acworth Evershed, ο Lilian Martin-Leake κι ο C. O. Stevens. Δημοσßευσε το The Heavens and their Story το 1908, με το σýζυγü της Walter ως συν-συγγραφÝα.  Το βιβλßο περιÝχει τις φωτογραφßες απü τον Þλιο και το Γαλαξßα. ΕκλÝχτηκε ως συνÜδελφος της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας τον ΝοÝμβρη του 1916, 10 μÞνες μετÜ την Üρση του φραγμοý των γυναικþν-μελþν. Εßχε αρχικÜ υποδειχθεß για εκλογÞ 24 χρüνια νωρßτερα. Νωρßτερα εßχε γßνει μÝλος του Βρετανικοý Αστρονομικοý Συλλüγου, το οποßο ο σýζυγüς της εßχε βοηθÞσει να βρεθεß το 1890. Αν κι Þταν μÝλος της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Εταιρεßας απü το 1875, ο Maunder Þθελε μια Ýνωση αστρονüμων ανοιχτÞ σε κÜθε ενδιαφερüμενο αστρονüμο, κÜθε κοινωνικÞς τÜξης και φýλου κι ειδικÜ για τις γυναßκες. ΕπÝστρεψε στο ΠαρατηρητÞριο Γκρßνουιτς ως εθελüντρια στη διÜρκεια του Α' 'Παγκ. Πολ., κι εργÜστηκε εκεß απü το 1915 ως το 1920. ΠολλÝς απü τις παρατηρÞσεις της δημοσιεýθηκαν σε δημοφιλÞ περιοδικÜ κÜτω απü το üνομα του συζýγου της προτοý ονομαστεß μÝλος της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας.
    Οι Ýρευνες των Maunders δεßξανε συσχÝτιση μεταξý της διακýμανσης των αριθμþν των ηλιακþν κηλßδων και του κλßματος της Γης, οδηγþντας στην ανακÜλυψη üτι η περßοδος μειωμÝνης ηλιακÞς δραστηριüτητας ισχýει στη διÜρκεια του Minimum Maunder*. Η Annie θεωρÞθηκε ειδικüς στη φωτογραφßα Ýκλειψης και κλÞθηκε να αναλÜβει τη φωτογραφßα της εκστρατεßας της καναδικÞς κυβÝρνησης στο Λαμπραντüρ τον Αýγουστο του 1905. ΑυτÞ Þταν η μüνη φορÜ που τα Ýξοδα της πληρωθÞκανε για επιστημονικÞ εκστρατεßα. ο καιρüς κατÝληξε να εßναι συννεφιÜ και δεν ελÞφθησαν καθüλου παρατηρÞσεις Ýκλειψης.
________________________
 * Το Maunder Minimum, γνωστü κι ως "παρατεταμÝνο ελÜχιστο ηλιακü σημεßο", εßναι το üνομα που χρησιμοποιεßται για τη περßοδο γýρω στο 1645 Ýως 1715, που στη διÜρκειÜ της οι ηλιακÝς κηλßδες Ýγιναν εξαιρετικÜ σπÜνιες, üπως παρατηροýνταν απü τους ηλιακοýς παρατηρητÝς.
Ο üρος εισÞχθη αφοý ο John A. Eddy δημοσßευσε Ýνα Üρθρο το 1976 στο Science. Οι αστρονüμοι πριν απü τον Eddy εßχαν επßσης ονομÜσει τη περßοδο μετÜ απü τους ηλιακοýς αστρονüμους Annie Russell και τον σýζυγü της, τον Maunder, οι οποßοι μελετÞσανε πως τα γεωγραφικÜ πλÜτη των ηλιακþν κηλßδων Üλλαζαν με το χρüνο. Η περßοδος που εξÝτασαν οι συζýγοι περιελÜμβανε το 2ο 1/2 του 17ου αι..



     2 Ýγγραφα δημοσιεýθηκαν στο üνομα του Edward Maunder το 1890 και το 1894 κι ανÝφερε παλαιüτερα Ýγγραφα που Ýγραψε ο Gustav Spörer. ΕπειδÞ η Annie Maunder δεν εßχε λÜβει πανεπιστημιακü δßπλωμα, οι περιορισμοß εκεßνη την εποχÞ δεν επÝτρεψαν τη δημüσια αναγνþρισÞ της. Ο Spörer σημεßωσε üτι κατÜ τη διÜρκεια μιας περιüδου 28 ετþν (1672-99) στο Maunder Minimum, οι παρατηρÞσεις αποκÜλυψαν λιγüτερες απü 50 ηλιακÝς κηλßδες. Αυτü Ýρχεται σε αντßθεση με τις τυπικÜ 40000-50000 ηλιακÝς κηλßδες που παρατηροýνται στη σýγχρονη εποχÞ (σε παρüμοια δειγματοληψßα 25 ετþν). ¼πως το ελÜχιστο Homeric, το ελÜχιστο Dalton και το ελÜχιστο Spörer, το ελÜχιστο Maunder συνÝπεσε με μια περßοδο χαμηλüτερων απü τις μÝσες ευρωπαúκÝς θερμοκρασßες.
_____________________________

      Ο Walter κι η Annie δεν εßχανε παιδιÜ μαζß, αν κι ο Walter εßχε 5 παιδιÜ απü τον προηγοýμενο γÜμο. Ο Walter πÝθανε το 1928 στα 76 κι η Annie πÝθανε σχεδüν 20 Ýτη μετÜ, στα 79 της, στο Wandsworth του Λονδßνου 15 ΣεπτÝμβρη 1947. Τον Ιοýνιο του 2018 ανακοινþθηκε üτι το Βασιλικü ΠαρατηρητÞριο Greenwich εγκατÝστησε Ýνα νÝο τηλεσκüπιο στο περßπτερο του Altazimuth Pavilion, το αστρογραφικü τηλεσκüπιο Annie Maunder (AMAT), ως μÝρος μιας αναζωπýρωσης της τηλεσκοπßας στο Λονδßνο, χÜρη στον καθαρüτερο αÝρα και τη προηγμÝνη τεχνολογßα. ΥπÜρχει επßσης μια Ýκθεση σχετικÜ με την ιστορßα της Maunder, στο ισüγειο του κτιρßου. ΤÝλος, ο κρατÞρας Maunder στη ΣελÞνη ονομÜστηκε τιμÞς Ýνεκεν απü κοινοý για τους Walter & Annie Maunder.



    Εßναι σημαντικü να θυμüμαστε τα ξεχασμÝνα επιτεýγματα της Annie Maunder. Ιδιαßτερα üπως κατÜ τα προηγοýμενα χρüνια της δουλειÜς της, üπως κι Üλλες γυναßκες στον τομÝα της, Ýπρεπε να αντιμετωπßσει τις διακρßσεις. ΑυτÞ η γυναικεßα επιστÞμονας με τις μεγÜλες δεξιüτητες κι εμπειρßα, αλλÜ κι Üλλες σαν κι αυτÞ, παρεμποδßστηκαν εξαιτßας του φýλου τους μÝχρι τις 10ετßες  '20 και  '30. Το 1892, τα ονüματα της Russell και της συνÜδελφου αστρονüμου στο Greenwich, Alice Everett υποβλÞθηκαν για υποτροφßα στην ανδροκρατοýμενη ΒασιλικÞ ΑστρονομικÞ Κοινüτητα. Ωστüσο, απÝτυχαν να κερδßσουν τη ψÞφο σε μυστικÞ ψηφοφορßα κι απορρßφθηκαν. Αντ' αυτοý, κι οι 2 εντÜχθηκαν στην ερασιτεχνικÞ τüτε BAA. Η Annie Maunder τελικÜ Ýγινε συνÜδελφος της ΒασιλικÞς Κοινüτητας το 1916, 24 χρüνια μετÜ τη 1η αßτησÞ της. Τα πρωτοποριακÜ επιτεýγματÜ της στο κλÜδο της αστρονομßας, ιδιαßτερα της ηλιακÞς παρατÞρησης, Þταν αξιοθαýμαστα για την εποχÞ. Μαζß με τον σýζυγü της εßναι επßσης γνωστοß για το διÜγραμμα πεταλοýδας, το οποßο δεßχνει πως ο αριθμüς των ηλιακþν κηλßδων ποικßλλει με το χρüνο, και το Maunder Minimum, μια περßοδο του 17ου αι., üταν οι ηλιακÝς κηλßδες εξαφανßστηκαν. ΠολλÜ απü τα Ýργα τους εξακολουθοýν να ισχýουνε σÞμερα. Στην απομακρυσμÝνη πλευρÜ της ΣελÞνης υπÜρχει επßσης Ýνας κρατÞρας σε σεληνιακÞ κροýση, ονομÜζεται κρατÞρας Maunder, που ονομÜστηκε απü την Annie και το σýζυγü της.



     Κι αν ξεχÜστηκε με το καιρü, η γενÝτειρÜ της δεν τη ξεχνÜ. ΚÜθε χρονια στα γενÝθλια Þ στην επÝτειο του θανÜτου της γßνονται εκδηλþσεις, διαλÝξεις κι ομιλßες στη βιβλιοθÞκη της πολης σε συνεργασßα με τα τοπικÜ σχολεßα, το πλανητÜριο και το παρατηρητÞριο Armagh και μια μεγÜλη πλÜκα που φÝρει το üνομÜ της Ýχει αναρτηθεß εκεß.
__________________

Η ¢λις ΓκρÝης Κουκ (Alice Grace Cook / 18 ΦλεβÜρη 1877 - 27 MÜη 1958), Þτανε ΒρεττανÞ αστρονüμος. ΕντÜχθηκε στη ΒρεττανικÞ ΑστρονομικÞ Κοινüτητα το 1911 κι εξελÝγη μÝλος της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας το 1916, μÝρος της πρþτης ομÜδας γυναικþν που εξελÝγη με υποτρüφια για εκεß. ¹τανε διÜσημη για το Ýργο της που παρατηρþντας ανακÜλυψε πÜμπολλους μετεωρßτες κι επßσης παρατηροýσε φαινüμενα με γυμνü μÜτι, συμπεριλαμβανομÝνου του ζωδιακοý φωτüς και των ωρüρας (φυσικü ηλεκτρικü φαινüμενο που χαρακτηρßζεται απü την εμφÜνιση κινοýμενου κüκκινου Þ πρασινωποý φωτüς στον ουρανü, συνÞθως κοντÜ στο βüρειο Þ νüτιο μαγνητικü πüλο). ΚατÜ τη διÜρκεια του Α' Παγκ. Πολ. η Cook, με τη Fiammetta Wilson, ηγεßται του Μετεωρολογικοý ΤμÞματος της ΒρεττανικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας. Η Cook παρακολοýθησε τους κομÞτες και το Milky Way novae κι Þταν μεταξý αυτþν που ανακαλýψανε την V603 Aquilae, μια νÝα νüβα που Ýλαβε χþρα το 1918. ΑυτÞ η εργασßα της πρüσφερε την υποτροφßα Edward C. Pickering απü τη Κοινüτητα Μαρßα Μßτσελ το 1920-21. Απü το 1921 ως το 1923 η Cook Þταν μοναδικÞ διευθýντρια του Μετεωρολογικοý ΤμÞματος της British Astronomical Association. Με τον Joseph Alfred Hardcastle, προσπÜθησαν να εντοπßσουνε και να περιγρÜψουνε 785 νÝα Γενικοý Καταλüγου ουρÜνια σþματα σε μια σειρÜ φωτογραφικþν πλακþν που Ýλαβε ο John Franklin-Adams.



      Η Κουκ -γνωστÞ και σκÝτα ΓκρÝης Κουκ Þ Α. ΓκρÝης Κουκ- γεννÞθηκε 18 ΦλεβÜρη 1877 στο Stowmarket, στο Suffolk κι Ýζησε κυρßως εκεß. Παρακολοýθησε το φθινüπωρο του 1909 6 διαλÝξεις του Joseph Alfred Hardcastle στο Stowmarket που της προκαλÝσανε τρομερÜ το ενδιαφÝρον για την αστρονομßα. Το 1911 εισÞχθη στο British Astronomical Association (Β.Α.Α.). Εκεß εργÜστηκε κυρßως στη παρατÞρηση μετεωριτþν μαζß με τον William Frederick Denning και την Fiammetta Wilson. Απü το 1911 ως το 1921 ο ΜÜρτιν ΝτÝιβιντσον (1880-1968) Þταν επικεφαλÞς του ΤμÞματος Μετεωρολογßας του Β.Α.Α. ¼ταν Ýπρεπε να εγκαταλεßψει το τμÞμα το 1916 για να υπηρετÞσει ως λοχαγüς του στρατοý στον Πüλεμο, τον αντικατÝστησαν ως προσωρινοß διευθυντÝς οι Cook & Wilson μÝχρι την επιστροφÞ του το 1919. Αργüτερα διηýθυνε ξανÜ, εκτüς απü το τμÞμα μετεωριτþν, του Κρüνου, του πολικοý αστÝρα και φωτüς, και του ζωδιακοý λαμπεροý νεφελþματος.
    Στις 14 ΓενÜρη 1916 Þταν μαζß με την Ella K. Church, τη Mary Adela Blagg και τη Fiammetta Wilson ως μßα απü τις τÝσσερις πρþτες γυναßκες της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας, ενþ Üλλες Ýξι γυναßκες ακολουθÞσανε την ßδια χρονιÜ. Το 1920, Ýλαβε την υποτροφßα Edward C. Pickering για να συνεχßσει τη παρατÞρηση των μετεωριτþν, στο παρατηρητÞριο του Κολλεγßου του ΧÜρβαρντ. ΕπιπλÝον, υπÞρξεν ιδρυτικü μÝλος του τμÞματος του Ipswich της ΧαλδαúκÞς Κοινüτητας που ιδρýθηκε το 1921, κι ßδρυσε το 1950 και το Ipswich & District Astronomical Society.
    Η Κουκ Þταν μια απü κεßνους που ανακαλýψανε τη nova Aquilae 1918 (V603 Aquilae), που πρωτοπαρατηρÞθηκε και παρουσιÜστηκε απü τον Zygmunt Laskowski (1841-1928) κι επιβεβαιþθηκε απü κεßνη κι επßσης ταυτοποßησε και ταξινüμησε μαζß με τον Hardcastle τα "αντικεßμενα" 785 NGC / IC. ¸χει επßσης δημοσιεýσει Üρθρα σχετικÜ με την αστρονομßα υπü το ψευδþνυμο Mary Star στους Times του Λονδßνου.

Mια μικροýλα τüση δα ιστορßα "ΚοιτÜζοντας Τους Ουρανοýς: Γυναßκες Στην Αστρονομßα": Καθþς οι βüμβες Ýπεφταν στο Λονδßνο κατÜ τη διÜρκεια του ΜεγÜλου ΠολÝμου, δýο γυναßκες συνÝχιζαν να παρατηροýνε  τον νυχτερινü ουρανü. Απü διαφορετικÜ σημεßα και για διαφορετικοýς λüγους εκÜστη. Η Fiammetta Wilson κι η Grace Cook παρατηροýσανε τους μετεωρßτες και τα διαστημικÜ πÝτρινα θραýσματÜ τους που αναφλÝγονταν στον ουρανü, καθþς κατÝληγαν στη γη, συνεπεßα τριβÞς. Εξακολοýθησαν να παρατηροýνε και να καταγρÜφουνε τους μετεωρßτες μπαßνοντας κρυφÜ στην ανδροκρατοýμενη επιστÞμη της Αστρονομßας. Κι üμως, το 1916, το ζευγÜρι Þτανε μεταξý των πρþτων τεσσÜρων γυναικþν που Ýλαβαν υποτροφßα της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας -Ýνα σπουδαιüτατο ορüσημο στην αποδοχÞ των γυναικþν στη RAS αλλÜ και γενικþτερα στην επιστÞμη. Αν και τα ονüματÜ τους Ýχουνε σε μεγÜλο βαθμü ξεχαστεß, οι πρþτες γυναßκες της κοινωνßας θυμοýνται 100 χρüνια αργüτερα, το 2016.
      Η Δρ Mandy Bailey εßναι αστρονüμος στο Ανοικτü ΠανεπιστÞμιο και μÝλος του Συμβουλßου της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας και λÝει üτι η Fiammetta Wilson κι η Grace Cook εξασφαλßσανε τη συνÝχιση των επιστημονικþν εργασιþν σχετικÜ με τις παρατηρÞσεις των μετεωριτþν, ενþ οι Üνδρες συνÜδελφοß τους αγωνßζονταν στα πεδßα των μαχþν του Α' Παγκ. Πολ.

   "Στα χρüνια μεταξý του 1910 και του 1920 η Wilson παρατÞρησε κÜπου στη περιοχÞ 10.000 μετεωρßτες κι υπολογßζει με ακρßβεια τη πορεßα των 650 απü αυτοýς -üχι και μικρü επßτευγμα!" μας παραδÝχεται..

    ¼πως Ýγραψε η Cook σχετικÜ με τη φßλη της το 1921, "το αχαλßνωτο πνεýμα της της επÝτρεπε συχνÜ να πετυχαßνει εκεß που Üλλοι θα αποτýγχαναν. Παρακολουθοýσε μερικÝς φορÝς τον ουρανü για πÝντε Þ Ýξι þρες, üταν μüνο μερικÜ αστÝρια Þταν ορατÜ μÝσα στα σýννεφα και με κακÞν ορατüτητα κι η επιμονÞ της ανταμοιβüτανε συχνÜ με την ανßχνευση διαφüρων μετεωριτþν Þ κÜτι Üλλο". Η ολüψυχη επιστημονικÞ αναζÞτηση της απü τη Wilson κατÜ τη διÜρκεια του πολÝμου οδÞγησε σε καταγγελßες για κατασκοπεßα. "ΚατÜ τη διÜρκεια του πολÝμου, οι ειδικοß αστυνομικοß εντοπßσανε το φακü που χρησιμοποιοýσε για τη καταγραφÞ μετεωριτþν και την απειλÞσανε σοβαρÜ με σýλληψη σα ΓερμανÞ πρÜκτορα", γρÜφει η Cook μετÜ το θÜνατü της."ΠαρÜ τα ζÝππελιν που ρßχνανε βüμβες στη γειτονιÜ, η Wilson πολλÜκις συνÝχιζεν Þρεμα την ολονυχτßα της και τη παρατÞρηση. Οι πτþσεις των θραυσμÜτων απü τα σρÜπνελς μερικÝς φορÝς κÜνανε τα πρÜγματα πολý επικßνδυνα, αλλÜ εκεßνη κατüρθωνε να πÜρει καλÜ αρχεßα". Γουßλσον και Κουκ ανοßξανε τη πüρτα σε γυναßκες απü üλα τα κοινωνικÜ στρþματα για να  Ýχουνε τη δυνατüτητα να γßνουν αστρονüμοι.
    Το 19ο αιþνα, η RAS εßχε χορηγÞσει τιμητικÞ υποτροφßα σε 2 διÜσημες επιστημüνισσες  τις Caroline Herschel & Mary Somerville. ΑλλÜ τους αρνÞθηκε να επιτρÝψει να γßνουνε πλÞρη μÝλη επειδÞ Þτανε γυναßκες, υποστηρßζοντας üτι οι υπüτροφοι περιγρÜφηκαν στον βασιλικü τους ΧÜρτη μüνον ως HE. Η αστροφυσικüς Annie Maunder προτÜθηκε για υποτροφßα στο RAS το 1892 αλλÜ απορρßφθηκεν επßσης. Η ευκαιρßα δüθηκε κει στον Α' Παγκ. Πολ. και τα κορßτσια την Üρπαξαν απü τα μαλλιÜ. ΜπÞκανε μεν αλλÜ δεν μποροýσανε να πιÜσουνε με τα χÝρια τους τηλεσκüπιο, δεν μποροýσανε να μποýν επαγγελματικÜ στις διÜφορες επιστημονικÝς κοινüτητες, πολλÝς οýτε καν αμοßβονταν Þ αμοßβονταν επιεικþς σαν χαμαλÜκια και τÝλος δεν μποροýσανε να υπογρÜψουν την εργασßα τους και να την υποβÜλλουν.
     Η Κουκ εμπνεýστηκε να στραφεß με πÜθος στην Αστρονομßα, ακοýγοντας μια σειρÜ διαλÝξεων απü τον εγγονü του αδελφοý της ΧÝρσελ, Joseph Hardcastle. Αυτüς Ýπειτα της χÜρισε Ýνα τηλεσκüπιο κι αργüτερα επÝστρεψε την εýνοια, βοηθþντας τον να σχεδιÜσει τα ευρÞματÜ της σε Ýνα χÜρτη αστÝρων κι αστερισμþν. Σε μια επιστολÞ,της η Cook υπενθýμισε μια αξÝχαστη νýχτα που παρατηροýσε τον ουρανü, του 1918.

   "¹ταν μια απü τις σημαντικþτερες στιγμÝς των νυχτερινþν μου παρατηρÞσεων üταν στις 8 Ιουνßου 1918, που βγÞκα για να παρατηρÞσω για αστÝρες βραδεßς Þ αργοýς φωτεινοýς μετεωρßτες, σχεδüν αμÝσως βρÞκα Ýνα περßεργο αστÝρι, να ξεπροβÜλλει απüτομα αλλÜζοντας γρÞγορα χρþματα, κι Þμουν η  πρþτη αστρονüμος στην Αγγλßα που Ýκανα αυτÞ τη παρατÞρηση-ανακÜλυψη της Nova Aquilae".

     Κι Ýτσι μπÞκαμε γερÜ στον αιþνα που αλλÜξανε σημαντικÜ, πολλÜ πρÜγματα και το κυριþτερο, ο αριθμüς πλÝον των γυναικþν στην Αστρονομßα και γενικÜ στις επιστÞμες, Ýχει αυξηθεß σημαντικÜ, αν κι üχι στο επιθυμητü και λογικÜ αξιοκρατικü πλαßσιο. Σýμφωνα με τα τελευταßα στοιχεßα του RAS, 7% των καθηγητþν αστρονομßας και 28% των λεκτüρων εßναι γυναßκες. "Τα θηλυκÜ εξακολουθοýν να υποεκπροσωποýνται, ειδικÜ σε ανþτερα επßπεδα, αλλÜ εμφανßζονται üλο κι ισχυρþτερα κÜθε χρüνο", λÝει η Clare McLoughlin, ανþτερη αξιωματοýχος Εκπαßδευσης και Διαφορετικüτητας στο RAS. Τονßζει επßσης πως "υπÜρχει μεγÜλη þθηση þστε να ενθαρρυνθοýν οι νÝες γυναßκες να μελετÞσουνε τη φυσικÞ στο ανþτερο επßπεδο, ιδιαßτερα δεßχνοντÜς τους θετικÜ πρüτυπα των γυναικþν στην επιστÞμη του παρελθüντος. ΑλλÜ εκεßνες οι τερÜστιες γυναßκες του 1916 -που θα μποροýσαν να Ýχουν αποτελÝσει σπουδαßα πρüτυπα στην εποχÞ τους και τη δικÞ μας- δυστυχþς Ýχουνε ξεχαστεß σε μεγÜλο βαθμü. ¹ταν γνωστüτατες στους αστρονομικοýς κýκλους αλλÜ δεν νομßζω να τις εßχεν ακουστÜ το ευρý κοινü", συνεχßζει η κ. McLoughlin, κι ολοκληρþνει:

    "ΑυτÝς οι γυναßκες συνÝχισαν να πιÝζουνε με τον τρüπο τους, δεν σταμÜτησαν να προσπαθοýν ακατÜβλητα κι ακατÜπαυστα και λßγο-λßγο να κερδßζουνε τη θÝση τους βÞμα-βÞμα, στÜλα τη στÜλα, επειδÞ αξßζανε πολý αλλÜ και για τον σημαντικþτερο λüγο:
   Δεν τα παρατÞσανε ποτÝ"!!!

     Η Κουκ πÝθανε 27 ΜÜη 1958 στα 81 της χρüνια και τιμÞθηκε απü φßλους και συναδÝλφους ως εξαιρετικÜ ειδικευμÝνη, επßμονη κι αφοσιωμÝνη αστρονüμος.
Μια δουλεια κι απü τις 2 φßλες και συνεργÜτιδες Κουκ & Γουßλσον: Meteoric Astronomy e-book in english  ΕΔΩ!
_______________________________________

                                  Το ΧαρÝμι Του Πßκερινγκ

      Το ΧαρÝμι Του Πßκερινγκ: (Pickering's Harem), Edward Charles Pickering, (Harvard College Observatory), ονομÜζεται χαρακτηριστικÜ η ομÜδα των γυναικþν υπολογιστριþν στο Harvard College Observatory, οι οποßες εργÜστηκαν για τον αστρονüμο Edward Charles Pickering. Η ομÜδα περιελÜμβανε τις υπολογßστριες κι αστρονüμους του ΧÜρβαρντ Henrietta Swan Leavitt, την Annie Jump Cannon, τη Williamina Fleming και την Antonia Maury. ΠολλÝς επßσης ανþνυμες γυναßκες εργαστÞκανε σε αστεροσκοπεßα και πανεπιστÞμια, αλλÜ καρπωθÞκανε τις ανακαλýψεις και τους υπολογισμοýς τους οι επικεφαλεßς αστρονüμοι καθηγητÝς.



     ¸ν Απροσδüκητα Σπουδαßο Γεγονüς: Το 1916 Þταν Ýνα Ýτος ορüσημο για την εξÝλιξη της φυσικÞς επιστÞμης. Δεν Þταν üμως μüνον η ασýλληπτη θεωρßα του ΑúνστÜιν που το σημÜδεψε. ¸να αιþνα μετÜ, το επιστημονικü δυναμικü δεßχνει πιο δυνατü απü ποτÝ. Σε αυτü δεν βοÞθησε η θρυλικÞ ΓενικÞ Θεωρßα της Σχετικüτητας αλλÜ κÜποιες πολý... μικρüτερες ανακαλýψεις που προÞλθαν απü τη προσπÜθεια των Fiammetta Wilson και Grace Cook, δýο γυναικþν που αλλÜξανε τις ισορροπßες των δýο φýλων στην επιστÞμη. Ο ΜεγÜλος Πüλεμος Þταν στα μÝσα του, οι βüμβες Ýπεφταν καθημερινÜ στους δρüμους του Λονδßνου. Οι κÜτοικοι της αγγλικÞς πρωτεýουσας Ýστρεφαν τα βλÝμματα τους στον ουρανü, κÜθε φορÜ που Ýνα αεροπλÜνο εμφανιζüταν στον ορßζοντα.
    Οι δýο Αγγλßδες, κοιτÜζανε τον ουρανü για εντελþς διαφορετικü λüγο απü τους υπüλοιπους. Παρατηροýσανε καθημερινÜ αστÝρια και κομÞτες, επß πολλÝς þρες, με στüχο να πετýχουνε το ακατüρθωτο για την εποχÞ. Να μποýνε στο αυστηρÜ κλειστü, ανδρικü κλαμπ αστρονüμων της εποχÞς. Η ΒασιλικÞ ΑστρονομικÞ Κοινüτητα (RAS) Þτανε πρωτοπüρος στις αστρονομικÝς ανακαλýψεις, üμως ως το 1916 τα μÝλη της Þταν αποκλειστικÜ Üνδρες. Οι γυναßκες δεν επιτρÝπονταν σε καμßα περßπτωση να γßνουν μÝλη. ΜÜλιστα, μια Üλλη (πιο διÜσημη) αστρονüμος εßχεν απορριφθεß απü τον βρεττανικü οργανισμü, λüγω φýλου. ΜÝχρι και το 1916, οι γυναßκες αστρονüμοι θεωροýνταν ερασιτÝχνες, χωρßς τη δυνατüτητα να συμμετÝχουνε σε κÜποια επαγγελματικÞ ερευνητικÞ ομÜδα αλλÜ οýτε και να δημοσιεýσουνε κÜποιαν επßσημη εργασßα.
    Εκεßνη τη χρονιÜ, στα μÝσα του Α' Παγκοσμßου ΠολÝμου, οι Wilson και Cook Üλλαξαν μια και καλÞ τα δεδομÝνα. Λßγα χρüνια μετÜ, η RAS προχþρησε σε μια πρωτοφανÞ κßνηση για τα ως τüτε δεδομÝνα της. Αναγνωρßζοντας το Ýργο των δýο γυναικþν, που ανακαλýψανε πρþτες τον αστÝρα Nova Aquilae, τις Ýκανε επßσημα μÝλη της κοινüτητας. Τα δýο πρþτα γυναικεßα μÝλη της RAS, σηματοδοτοýσαν μια νÝα εποχÞ. Την εποχÞ της φυλετικÞς ισüτητας στο χþρο της επιστÞμης και κυρßως στον χþρο της αστρονομßας, üπου ως τüτε θεωροýταν καθαρÜ ανδρικü επÜγγελμα. Απü το 1910 μÝχρι και το 1920 η Wilson παρατÞρησε πÜνω απü 10.000 μετεωρßτες, ενþ κατÜφερε να μελετÞσει και να προβλÝψει ακριβþς τη τροχιÜ για περισσüτερους απü 650. ¹ταν Ýνα μεγÜλο κατüρθωμα για την εποχÞ. Οι δýο επιστÞμονες ανοßξανε το δρüμο για τις υπüλοιπες γυναßκες, þστε να ασχοληθοýν ενεργÜ με την επιστÞμη.
      Με αυτü τον τρüπο, το επιστημονικü δυναμικü παγκοσμßως αυξÞθηκε σημαντικÜ, τüσο σε ποσüτητα, üσο και σε επßπεδο. ¸να αιþνα μετÜ, τα ποσοστÜ των γυναικþν στον χþρο της αστρονομßας αποδεικνýουνε τη τερÜστια σημασßα της βρÜβευσης των Cook και Wilson το 1916. ΠαρÜλληλα üμως, υπενθυμßζουνε πως υπÜρχει πολýς ακüμα δρüμος þστε να Ýρθει μια σχετικÞ ισορροπßα μεταξý ανδρþν και γυναικþν. Σýμφωνα με στοιχεßα της RAS, το 7% των καθηγητþν αστρονομßας εßναι γυναßκες, ενþ το αντßστοιχο ποσοστü στους λÝκτορες εßναι 28%. "Οι γυναßκες υποεκπροσωποýνται, ειδικÜ στα υψηλüτερα επßπεδα, üμως η δυναμικÞ τους αυξÜνεται κÜθε χρüνο". παραδÝχεται η Clare McLoughlin, μÝλος της ΒασιλικÞς ΑστρονομικÞς Κοινüτητας. "Εßναι λυπηρü που αυτÝς οι δýο γυναßκες, που αλλÜξανε τα δεδομÝνα, δεν εßναι γνωστÝς πÝραν πολý συγκεκριμÝνων επιστημονικþν κýκλων" τονßζει, ελπßζοντας πως κÜθε χρüνο η φυλετικÞ ισüτητα στην επιστÞμη θα πηγαßνει κι Ýνα βÞμα μπροστÜ.
      Η Αστρονομßα κι η συγγενÞς της ΦυσικÞ εßναι οι ΕπιστÞμες που ακüμα και σÞμερα ανδροκρατοýνται. ΜερικÜ στοιχεßα ενδεικτικÜ: Μüνο το 15% των ασχολουμÝνων με την Αστρονομßα εßναι γυναßκες στο κüσμο. ΜερικÝς χþρες δεν διαθÝτουν οýτε μια γυναßκα Αστρονüμο. Απü τα 440 Nobel για την επιστÞμη (ΦυσικÞ, Χημεßα κι ΙατρικÞ) Ýχουνε δοθεß μÝχρι το σÞμερα μüνο 10 σε γυναßκες! Δýο μüνο απü αυτÜ Þτανε ΦυσικÞς. Το πρþτο το 1903 το πÞρε η Μαρßα Σκλοντüβσκα Κιουρß (1867-1934).που Þτανε Γαλλßδα, πολωνικÞς καταγωγÞς. Το δεýτερο το πÞρε το 1963 η Αμερικανßδα φυσικüς, πολωνικÞς καταγωγÞς Μαρßα ΓκÝπερτ-ΜÜγιερ (1906-1972). ¢λλο στοιχεßο ανισüτητας φαßνεται στα ποσοστÜ κατÜ φýλο των πτυχßων και το των μεταπτυχιακþν ΦυσικÞς κι Αστρονομßας στις Η.Π.Α. Το 1991 οι γυναßκες εκεß αντιπροσþπευαν μüνο το 15% των πτυχιοýχων στη φυσικÞ και την αστρονομßα ενþ στα 1992 στις γυναßκες αναλογοýσε το 11% των διδακτορικþν στη φυσικÞ και την αστρονομßα.
      Στα αντßστοιχα τμÞματα ΑστροφυσικÞς στην ΕλλÜδα η κατÜσταση δεν εßναι καλλßτερη, το 2004 απü πλευρÜς συμμετοχÞς των γυναικþν στο διδακτικü προσωπικü των τμημÜτων ΑστροφυσικÞς. Παßρνοντας στοιχεßα απü τους επßσημους δικτυακοýς τüπους των Ελληνικþν Πανεπιστημßων διαπιστþνεται üτι το 2004 υπÜρχουν αυτοτελÞ τμÞματα ΑστροφυσικÞς σε τρßα ΠανεπιστÞμια, στο Καποδιστριακü των Αθηνþν, στο ΑριστοτÝλειο της Θεσσαλονßκης και στο ΠανεπιστÞμιο ΚρÞτης. Στα 30 Üτομα που αποτελοýν το διδακτικü προσωπικü του τμÞματος ΑστροφυσικÞς του Πανεπιστημßου Αθηνþν μüνο 6 εßναι γυναßκες (ποσοστü 20%), Στα 16 Üτομα που αποτελοýν το διδακτικü προσωπικü του τμÞματος ΑστροφυσικÞς του Πανεπιστημßου Θεσσαλονßκης καμιÜ γυναßκα δεν υπÜρχει (ποσοστü 0%). ΤÝλος στα 10 Üτομα που αποτελοýν το διδακτικü προσωπικü του τμÞματος ΑστροφυσικÞς του Πανεπιστημßου ΚρÞτης μüνο μßα εßναι γυναßκα (ποσοστü 10%).
      Σ' Ýνα Üλλο επßπεδο που γßνεται εμφανÞς η διÜκριση μεταξý των φýλων εßναι στη στελÝχωση των πτÞσεων στο διÜστημα. ΕξετÜζοντας την ιστορßα των διαστημικþν πτÞσεων με πλÞρωμα διαπιστþνουμε τα παρακÜτω. Η πρþτη διαστημικÞ πτÞση με Üνθρωπο Ýγινε με απü τη τüτε ΣοβιετικÞ ¸νωση. Ο Yuri Gagarin Þταν ο πρþτος Üνθρωπος που βρÝθηκε στο ΔιÜστημα. Η ΣοβιετικÞ Ýνωση, που Þτανε πιο διακριτικÞ σε θÝματα ισüτητας των δýο φýλων Ýστειλε τη πρþτη κοσμοναýτισσα, τη Valentina Tereschkova, σε ανÜλογη αποστολÞ στο διÜστημα το 1963. Στην Üλλη μεγÜλη διαστημικÞ δýναμη τις ΗΠΑ, τα πρÜγματα δεν Þταν ακριβþς Ýτσι. ΥπÞρξε μια απαγüρευση στις γυναßκες να συμμετÜσχουνε σ' αυτÝς τις πτÞσεις, ¸να χαρακτηριστικÜ γεγονüς που το αποδεικνýει εßναι το παρακÜτω.


       Η Ρωσßδα αστροναýτις Βαλεντßνα ΤερÝσκοβα η 1η γυναßκα στο διÜστημα

      Η NASA το 1959 εßχε διαλÝξει δýο ομÜδες, μια ανδρþν και μια γυναικþν, για να τις προετοιμÜσει να στελεχþσουνε τις διαστημικÝς της αποστολÝς. Τα μÝλη και των δýο ομÜδων εßχανε περÜσει τις ßδιες αυστηρÝς ιατρικÝς εξετÜσεις κι εßχανε πολλÝς χιλιÜδες þρες πτÞσεις με αεροπλÜνα. Στην ομÜδα των γυναικþν ανÞκε κι η Jerrie Cobb, που γρÞγορα ξεχþρισε απü τους συναδÝλφους και τις συναδÝλφους της κι Þταν Ýτοιμη για τη στελÝχωση κÜποιων απü τις πρþτες ΔιαστημικÝς πτÞσεις. Δþδεκα ακüμα γυναßκες εßχανε τα προσüντα για το ßδιο πρÜγμα. Προς το τÝλος της εκπαßδευσης, το 1962, με αυθαßρετο τρüπο η NASA απÝκλεισε üλες τις γυναßκες απü τις πτÞσεις, γιατß Ýβαλε σαν επιπλÝον üρο για συμμετοχÞ σ' αυτÝς, τη προûπηρεσßα σε στρατιωτικÜ αεροπλÜνα. ΦυσικÜ καμιÜ γυναßκα δεν εßχε αυτÞ την εμπειρßα γιατß απλþς την εποχÞ εκεßνη δεν προσλαμβÜνανε γυναßκες αεροπüρους στο στρατü.
      Η Jerrie Cobb πÝρα απü üτι ξεχþρισε σε üλα τα τεστ, εßχε 10000 þρες πτÞσεων με αεροπλÜνα ενþ ο πρþτος Αμερικανüς αστροναýτης Scott Carpenter μüλις 2.900 þρες κι ο γνωστüς John Glenn 5.000 þρες. Σßγουρα στη NASA τüτε θα ξÝραν üτι σε λßγους μÞνες οι Σοβιετικοß θα στÝλναν αστροναýτισσα στο ΔιÜστημα κι üτι οι γυναßκες Þτανε πιο κατÜλληλες για ανÜλογες πτÞσεις σα λιγüτερο επßφοβες για καρδιακÜ επεισüδια, λιγüτερο τρωτÝς στη μοναξιÜ, στο κρýο, στη ζÝστη, στο πüνο και στο θüρυβο. Οι γυναßκες επιπλÝον Ýχουν μικρüτερο σωματικü βÜρος κι üγκο και γι' αυτü επιβαρýνουν οικονομικÜ πολý λιγþτερο τις πτÞσεις. Στις ΗΠΑ τελικÜ μüλις το 1983 η Sally Ride Ýγινε η πρþτη Αμερικανßδα, που συμμετεßχε στο πλÞρωμα του διαστημικοý λεωφορεßου Challenger και μüλις το 1999 η Eileen Collins, Ýγινε η πρþτη Αμερικανßδα, αρχηγüς διαστημικÞς αποστολÞς, στο διαστημικü λεωφορεßο Columbia.

                                              Η Κατακλεßδα

     Τþρα που φτÜνω στο τÝρμα αυτοý του υπÝροχου ταξιδιοý ανÜ τους αιþνες, μπορþ να προσθÝσω μερικÜ συμπερÜσματα πÜνω σε üλα τοýτα που παρελÜσανε μπροστÜ στα μÜτια μας. Ο χþρος της ΦυσικÞς και της Αστρονομßας εßναι βαθιÜ ανδροκρατοýμενος απü παρÜδοση αλλÜ κι απü την ανÜπτυξη μηχανισμþν που διατηροýν αυτÞ τη κατÜσταση. Εßναι εντελþς λÜθος οι αντιλÞψεις üτι οι Üνδρες εßναι πιο Ýξυπνοι, μποροýν να μεταφÝρουν πιο εýκολα τηλεσκüπια ,αντÝχουνε περισσüτερο στο κρýο . Οι ßσες ευκαιρßες στην εκπαßδευση, οι παρεμβÜσεις για αλλαγÞ των αντιλÞψεων για το ρüλο των γυναικþν στην επιστÞμη της ΦυσικÞς και της Αστρονομßας κι η θεσμοθÝτηση διαδικασιþν που θα Üρουν τις ανισüτητες κατÜ των γυναικþν στο χþρο, εßναι αναγκαßες για την Üρση της διαφορÜς. Εßναι αναμφισβÞτητο το γεγονüς üτι οι γυναßκες Ýπαιξαν ουσιαστικü ρüλο στη πορεßα της ανÜπτυξης κι εξÝλιξης της επιστÞμης. Η ιστορßα της επιστÞμης δεν εßναι ιστορßα λßγων ανδρþν, üπως üλοι νομßζουμε αλλÜ ιστορßα χιλιÜδων ανθρþπων, μεταξý αυτþν και γυναßκες που συνεισÝφεραν με τις ιδÝες και τις εργασßες τους. Χωρßς επßσης να εßμαι επιστÞμονας, μπορþ να πω και κÜτι τελευταßο, ως ξεκÜθαρη προσωπικÞ γνþμη: Η επιστημονικÞ Þ αξιοκρατικÞ παροýσια μιας γυναßκας σε Ýνα χþρο Þ τομÝα, αφου τεκμηριωθεß, εßναι πολý καλλßτερο να συμμετÜσχει, παρÜ να παραγκωνιστει, γιατß εκτüς απü ανθεκτικüτερες σε πολλÜ, üπως ειπþθηκε παραπÜνω, εßναι μια υπÝροχη παρουσßα, που "τακτοποιεß" το περιβÜλλον της (δεν εννοþ νοικορωσýνη), ομορφαßνει το περιβÜλλον της και το κÜνει πιο βιþσιμο, κÜνει τους Üντρες "δυνατþτερους" κι ανταγωνιστικþτερους, ευγενικþτερους και γενικÜ η φυσικÞ παρουσßα της αλλÜζει προς τα θετικÜ, τα πÜντα. ΞÝρω πως μπορεßτε να πεßτε περß σεξπαρενüχλησης και φυσικÜ θα υπÜρξουνε και τÝτοια, αλλÜ τÝτοιου εßδους κßνδυνοι πÜντα θα υπÜρχουνε -κακþς- και σε καθÝνα τομÝα και σε καθÝνα περιβÜλλον. Η γυναßκα εßναι Ýνα Üνθος που αν το περιποιηθεßς θα σου δþσει Üπειρες ομορφιÝς, σε Üπειρους τομεßς!

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers