ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

Äïêßìéá 

ÃÕÍÁÉÊÅÓ ÔÏÕ ÊÏÓÌÏÕ: Â'. ÓðïõñãéôÜêé Ì' Áçäïíéïý ÖùíÞ

    (Σημ. δικÞ μου: Μπορεßτε να πατÞσετε τα τραγοýδια και να τα αφÞνετε να παßζουν üσο θα διαβÜζετε γι' αυτÞ τη θαυμÜσια τραγουδßστρια και φυσικÜ ρßχνοντας και ματιÝς στις μεταφρÜσεις των που τις Ýκανε η Σταυροýλα ΑντζουλÜκου).
----------------------------------------------------------------------------------------------

                               
Μια ΖωÞ Σα Παραμýθι

     'Ητανε μια φορÜ κι Ýνα καιρü, Ýνας γÜλλος σαλτιμπÜγκος-κλüουν του δρüμου, ο Luis Alphonse Gassion, που γνþρισε μια τραγουδßστρια του δρüμου, την ιταλßδα Annetta Giovanna Maillard -γνωστÞ και με το ψευδþνυμο Line Marsa- κι αποφασßσανε να κÜνουνε κολεγιÜ. Γυρνοýσανε τα δρομÜκια του Παρισιοý και δßνανε τη φτωχÞ τους παρÜσταση, μαζεýοντας μερικÜ ψιλÜκια, για να βιοποριστοýνε. ¼νειρα για μεγÜλες σÜλες και κολοσιαßες παραστÜσεις Þ Ýστω κÜποια σταδιοδρομßα, εßχανε χαθεß στα πλακüστρωτα τüσων και τüσων καλντεριμιþν και μüνον Ýνας χλιαρüς Ýρωτας υπüβοσκε, για τις σκληρÝς νýχτες. ¸νας βιαστικüς Ýρωτας, Ýνα γρÞγορο πηδηματÜκι, üταν σφßγγανε τα ...κρýα. ¸νας Ýρωτας με σφιγμÝνα δüντια, το μüνο Üρπαγμα, απü τη ζωÞ. ¸νας Ýρωτας μικρüς, που κÜρπισε μια νυχτιÜ κι εννιÜ μÞνες αργüτερα πÝταξε ανθÜκι σε τοýτο τον κüσμο τον λερü, τον κüσμο του δρüμου. ¸να θηλυκü ανθÜκι.
     ¹τανε μια νυχτιÜ κρýα και βροχερÞ η 19η ΔεκÝμβρη 1915, μαινüταν ο πüλεμος κι η τραγουδßστρια του δρüμου Ýνιωσε πüνους και ξÜπλωσε κÜτω απü Ýνα φανÜρι. Τραγουδοýσε μüνη, γιατß ο κλüουν της εßχε πÜει να πολεμÞσει τους εχθροýς της πατρßδας, τους εχθροýς του δρüμου του. ¸νας αστυφýλακας Ýτρεξε να δει τι συμβαßνει και της πρüσφερε τον επενδýτη του να πλαγιÜσει κι εκεß πÜνω, κÜτω απü το φως εκεßνου του φαναριοý στον αριθμü εβδομÞντα δýο, της rue de Belleville, -που κεßνο το βρÜδι Þταν ο δρüμος της παρÜστασÞς της- μια εργατικÞ και ταραγμÝνη περιοχÞ στον 20ü arrondissement του Παρισιοý, η τραγουδßστρια-διασκεδÜστρια των δρüμων γÝννησεν Ýνα κοριτσÜκι, που πÞρε τ' üνομα Εντßθ ΤζιοβανÜ Γκασιüν (Edith Giovanna Gassion). Το γÝννησε και μετÜ, λüγω δυσκολιþν και... καριÝρας, το παρÜτησε στους γονεßς της για να συνεχßσει κι ενδεχομÝνως επεκτεßνει τη δρÜση της και σ' Üλλους τομεßς της ψυχαγωγßας.

                        
                      Ο αριθμüς 72 στη rue de Belleville & Η ΠιÜφ Σε 2 Πüζες

     Οι γονεßς της Þτανε κι οι δυο αλκοολικοß. Το αλκοüλ εßναι το μÝσο που σε κÜνει να πετÜς, üταν δεν Ýχεις δικÜ σου φτερÜ κι Ýχεις πλÝον παραιτηθεß κι απü τις προσδοκßες απüκτησÞς τους. ¸τσι λοιπüν το μικροκαμωμÝνο κοριτσÜκι πÝρασε τα δυο πρþτα χρüνια της ζωÞς του εκεß, στη συνοικßα Menilmontant, του Παρισιοý, μÝχρι τη στιγμÞ που ο πατÝρας της γýρισε τραυματισμÝνος απü τον πüλεμο και πÞγε να τη δει. ΒρÞκε τη μητÝρα φευγÜτη και το μωρü αρρωστιÜρικο και βρþμικο και το πÞρε μαζß του. ΑλλÜ μη φανταστεßτε, την Üφησε κι αυτüς στη -μαροκινÞς καταγωγÞς, μητÝρα του για να συνεχßσει τα κüλπα του στο δρüμο. Η μητÝρα του Þτανε μαγεßρισσα σ' Ýνα μπορντÝλο στη Νορμανδßα κι η μικρÞ Εντßθ πÝρασε Üλλα Ýξι χρüνια εκεß. ΛÝγεται πως απü τα τρßα και μÝχρι τα εφτÜ της χρüνια Þτανε τυφλÞ κι üτι εßδε üταν οι πüρνες του μαγαζιοý τη πÞγανε για προσκýνημα στην Αγßα Therese de Lisieux. Ποιος ξÝρει; μπορεß και να 'ναι αλÞθεια. Μýθος και πραγματικüτητα εßναι Ýνα, σε τοýτη την ιστορßα.
     ΜετÜ, ο μπαμπÜς-κλüουν τη πÞρε μαζß του για να τονε συντροφεýει στις ... παραστÜσεις του, πüτε χορεýοντας και πüτε τραγουδþντας και να γυρνÜ στο τÝλος το καπÝλο στους θεατÝς και να μαζεýει το ..."χαρτß". Δρüμο στο δρüμο, καλντερßμι στο καλντερßμι, η τýχη τους Ýφερε πÜλι στο Παρßσι. ΠιÜσανε δωμÜτιο σε φτηνü ξενοδοχεßο στη rue de Belleville, στον αριθμü 115, κοντÜ στο σημεßο γÝννησÞς της. Το μικρü κοριτσÜκι τραγουδοýσε και χüρευε με τον μπαμπÜ στους δρüμους, διασκεδÜζοντας τους περαστικοýς, μÝχρι τα δεκαπÝντε της χρüνια. Τüτε, συνÜντησε τη Simone Berteaut (Μομüν) μιαν επßσης τραγουδßστρια κι Ýγιναν αχþριστες, σχεδüν αδελφÝς. Μαζß ξεκινÞσανε δειλÜ τα πρþτα τους βÞματα στους δρüμους με δικÜ τους πλÝον νοýμερα κι Ýτσι αρχßσανε να βγÜζουνε τα πρþτα δικÜ τους λεφτÜ, -εδþ η Μομüν Ýκανε στο τÝλος τον γýρο του ...καπÝλου. Η μικρÞ εßχε πολý καλÞ κι εκφραστικÞ φωνÞ και γρÞγορα Ýγινε δημοφιλÞς στους δρüμους, μιας και κÝρδιζεν αμÝσως και τον πιο απαιτητικü θεατÞ. Γυρßζανε στους δρüμους σα δυο συμπαθÞ αλητÜκια, εýθυμα και ταλαντοýχα. Μαζß κερδßσανε μια θÝση σ' Ýνα ακροβατικü τρßο και πλÝον μποροýσανε να νοικιÜσουνε καλýτερο δωμÜτιο, στο ξενοδοχεßο L' Avenir, στη rue Orfila. Ο δρüμος που τüσα της εßχε πÜρει, Üρχισε να της δßνει.

                     
   Ο αριθμüς 115 στη rue de Belleville                              ΠιÜφ 1935

     Το 1932 γνþρισε κι ερωτεýτηκε τον Louis Dupont -τον επονομαζüμενο στο δρüμο του Μπελβßλ κι ως "P'tit Louis" και πολý σýντομα το καμαρÜκι του, δÝχτηκε τρεις, παρüλη την απÝχθεια που υπÞρχε μεταξý του Λουß και της Μομüν. Εκεßνος προσπÜθησε να την αποκüψει απü τους δρüμους και τη πßεζε να πιÜσει κÜποια δουλειÜ, απü τις τüσες Üλλες που 'βρισκε και της πρüτεινε. Κεßνη αρνιüτανε πεισματικÜ μÝχρι που 'μεινε Ýγκυος. Τüτε, Ýπιασε δουλειÜ για λßγο, σε κÜποιο εργοστÜσιο που 'φτιαχνε στεφÜνια, μÝχρι που γÝννησε κι αυτÞ Ýνα κοριτσÜκι, τη ΜαρσÝλ, τον ΦλεβÜρη του 1933, στο νοσοκομεßο Tenon. Η Εντßθ, μην Ýχοντας δυνατüτητα να κρατηθεß μακριÜ απü τον δρüμο και να μεγαλþσει Ýνα μωρü, -ßσως και να 'χε και μειωμÝνο μητρικü Ýνστικτο, ποιος θα τη κατηγοροýσε ακüμα κι αν Þταν Ýτσι;- δε μπüρεσε να παραμεßνει για πολý στο σπßτι. Το καλοκαßρι κι üλας της ßδιας χρονιÜς, βγÞκε πÜλι για να δþσει τις παραστÜσεις της στο ...πÜτριον Ýδαφος. Ο Λουßς Ýγινε θηρßο, γιατß οι δυο τους αφÞνανε το μωρü μονÜχο στο δωμÜτιο κι Ýτσι γρÞγορα ξÝσπασε καβγÜς. Ο Λουßς αποχωρεß απü τη ζωÞ της κι οι τρεις κοπελιÝς πηγαßνουνε και πιÜνουνε δωμÜτιο στο ξενοδοχεßο Au Clair de Lune, στη rue Andre-Antoigne.

Ξενοδοχεßο Tenon

  ΞαναβλÝπω τη πüλη,
  παραληρþντας να γιορτÜζει
  να σκÜει απü τον Þλιο κι απü τη χαρÜ
  κι ακοýω μες στη μουσικÞ φωνÝς και γÝλια
  που ξεσποýν και δυναμþνουν γýρω μου
  Και χαμÝνη μÝσα σ' ανθρþπους που με σπρþχνουν
  αφηρημÝνη, πελαγωμÝνη, μÝνω εκεß
  ¼ταν, ξÜφνου γυρνþ, αυτüς κÜνει πßσω,
  και το πλÞθος με ρßχνει στην αγκαλιÜ του...

  ΠαρασυρμÝνοι απ' το πλÞθος
  που μας σÝρνει, μας ξεσÝρνει
  στριμωγμÝνοι ο Ýνας πÜνω στον Üλλον
  εßμαστε σαν Ýνα σþμα
  και το ρεýμα, χωρßς προσπÜθεια
  μας σπρþχνει, δεμÝνους, τον Ýνα με τον Üλλο
  και μας αφÞνει και τους δυο
  ολÜνθιστους, μεθυσμÝνους κι ευτυχεßς.
  Παρασυρüμαστε απ' το πλÞθος
  που χυμÜει και χορεýει Ýνα τρελü χορü
  τα χÝρια μας μÝνουν ενωμÝνα
  και καμιÜ φορÜ σηκωμÝνα
  τα δυο κορμιÜ μας αγκαλιασμÝνα
  πετοýν και ξαναπÝφτουν και τα δυο
  ολÜνθιστα, μεθυσμÝνα κι ευτυχÞ...
  Kι η χαρÜ που βγαßνει απ' το χαμüγελü του
  με διαπερνÜ και φτεροκοπÜ στο βÜθος του εßναι μου.

  Μα ξαφνικÜ μπÞγω μια κραυγÞ μες απ' τα γÝλια
  üταν το πλÞθος ορμÜ και τον αρπÜζει 
  μες απ' την αγκαλιÜ μου...
  Παρασυρüμαστε απ' το πλÞθος
  που μας σÝρνει, μας ξεσÝρνει
  μας απομακρýνει τον Ýναν απ' τον Üλλο
  ΜÜχομαι και χτυπιÝμαι
  μα ο Þχος της φωνÞς μου πνßγεται
  μες στα γÝλια των Üλλων
  και φωνÜζω απü πüνο, απü πÜθος και οργÞ
  και κλαßω...
  ΠαρασυρμÝνη απ' το πλÞθος
  που χυμÜει και χορεýει Ýνα τρελü χορü
  και με παßρνει μακριÜ
  σφßγγω τις γροθιÝς μου
  και καταριÝμαι τον üχλο που μου κλÝβει
  τον Üντρα που μου 'δωσε
  και που δε ξαναβρÞκα ποτÝ...
         Cabral Rivgauche  (La Foule) 1956

         

     Σ' αυτü το χρονικü διÜστημα, η Εντßθ Ýπεσε στα δßχτυα κÜποιου ατζÝντη-προαγωγοý, του ΑλμπÝρ, που προσπÜθησε να τη πεßσει να βγεß στο ..."κλαρß". Η Εντßθ αρνÞθηκε κι αυτüς απαßτησε να πÜρει πολý μεγÜλα ποσοστÜ απü τις δουλειÝς της. ΚατÜφερε να του ξεφýγει, üταν μια απü τις νÝες φßλες της εκεß, η ΝÜντια, που κεßνος πßεζε να δουλÝψει πιüτερο, αυτοκτüνησε. Ο ΑλμπÝρ μÜλιστα προσπÜθησε να σκοτþσει την Εντßθ, πυροβολþντας τη, μα ξαστüχησεν ευτυχþς. Τüτε, Αýγουστος 1935, ξÜφνου ειδοποιεßται απü το Λουß να σπεýσει στο Νοσοκομεßο Τenon, που 'χε διακομιστεß η ΜαρσÝλ, σοβαρÜ Üρρωστη απο μηνιγγßτιδα. Η Εντßθ Ýτρεξε σα τρελÞ μα του κÜκου, γιατß Þτανε πλÝον αργÜ. Η μικρÞ ΜαρσÝλ, Üλλο Ýνα μικρü θηλυκü ανθÜκι του δρüμου, Üτυχο αυτü, πÝθανε μÝσα σε μια βδομÜδα. ¸να μÞνα μετÜ, οι φßλες Εντßθ και Μομüν, κÜνανε το νοýμερü τους στο Champs-Elysees με τη προσδοκßα μιας καλýτερης ζωÞς. Εκεß, στη συμβολÞ των οδþν Troyon & Macmahon, τραγουδþντας η Εντßθ κÜποιο κομμÜτι, το "Les Deux Menetriers" εßχε τη τýχη να την ακοýσει Ýνας Üνθρωπος που 'μελλε ν' αλλÜξει τη ζωÞ της: Ο Louis Leplee, διευθυντÞς ενüς cabaret στη περιοχÞ. Τüσο του Üρεσε αυτü που Üκουσε απü κεßνη, που αμÝσως Ýκατσε κι Ýγραψε πρüχειρα τη διεýθυνση και τα στοιχεßα του, σ' Ýνα κομμÜτι χαρτß, της Ýδωσε δÝκα φρÜγκα και τη παρακÜλεσε να 'ρθει σε μιαν ακρüαση στη ΛÝσχη Gerny's, στη rue Pierre Charron.


                              Η Διασταýρωση  Troyon & Macmahon

              
                 Louis Leplee                                     To Gerny's

     Η Εντßθ Ýνιωσεν Üβολα και νευρικÜ, λüγω της κακÞς εμφÜνισης των ροýχων της σε συνδυασμü με το εξαιρετικÜ μικρü της ýψος (1.47). ¸να μαýρο μαντßλι κÜλυψε το μανßκι που 'λειπε, μερικÜ Üλλα κüλπα διορθþσανε την εμφÜνισÞ της, Ýνα πλεκτü μαýρο φüρεμα, Ýνα ζευγÜρι ψηλÝς φτηνÝς γüβες της δþσανε μπüι και μια λÝξη της γαλλικÞς argot  που σημαßνει "σπουργιτÜκι" της κÜλυψε το... αντιεπαγγελματικü της επþνυμο. La Mome Piaf (το μικρü σπουργßτι) Þταν Ýνα παρανüμι που της το κüλλησε ο ΛεπλÝ κι Ýμελλε να μεßνει σ' ολÜκερη τη ζωÞ της. Το μüνο που ο ΛεπλÝ δε θÝλησε ν' αλλÜξει καθüλου, Þταν ο τρüπος που τραγουδοýσε και γενικÜ τη φωνÞ της.
     Στην αρχÞ αντιμετωπßστηκεν αδιÜφορα απü το κοινü, μα σιγÜ-σιγÜ τους κÝρδισε με τη θαυμÜσια, ζεστÞ φωνÞ της και στο τÝλος της παρÜστασης, εισÝπραξε το ειλικρινÝς και γεμÜτο θαυμασμü χειροκρüτημÜ τους. Η μεγÜλη (ßσως η μεγαλýτερη φωνÞ που 'βγαλε ποτÝ η Γαλλßα, σ' üλες τις εποχÝς), Εντßθ ΠιÜφ εßχε ξαναγεννηθεß και δημιουργηθεß -κι αυτÞ τη φορÜ üχι στο δρüμο. Μπορεß να 'τανε κοντÞ μα φÜνηκε τερÜστια στο τÝλος, μπροστÜ στους θεατÝς, με το ξεχωριστü ταλÝντο της. ΓρÞγορα το Gerny's Üρχισε να γεμßζει απü προσωπικüτητες που 'ρχοντουσαν για να τη δοýνε.



Αυτüς ο ρυθμüς που με στοιχειþνει μÝρα-νýχτα,
 αυτüς ο ρυθμüς, δε γεννÞθηκε σÞμερα.
 ¸ρχεται απü τüσο μακριÜ üσο κι εγþ,
 παιγμÝνος απü χßλιους μουσικοýς.

 Μια μÝρα αυτüς ο ρυθμüς θα με τρελÜνει.
 Εκατü φορÝς θÝλησα να πω γιατß,
 μα μου 'κοψε τη κουβÝντα.
 ΠÜντα προλαβαßνει και μιλÜ πριν απü μÝνα
 κι η φωνÞ του σκεπÜζει τη δικÞ μου.

 ΠαντÜμ... παντÜμ... παντÜμ...
 καταφθÜνει τρÝχοντας πßσω απü μÝνα
 ΠαντÜμ... παντÜμ... παντÜμ...
 και μου κÜνει το κüλπο του 'ΘυμÜσαι;'
 ΠαντÜμ... παντÜμ... παντÜμ...
 εßναι Ýνας ρυθμüς που με δεßχνει με το δÜχτυλo
 και που σÝρνω πßσω μου σαν ηλßθιο λÜθος.

 Αυτüς ο ρυθμüς üλα τα ξÝρει απ' Ýξω
 Μου λÝει: -'Για θυμÞσου τις αγÜπες σου.
 ΘυμÞσου μιας κι εßν' η σειρÜ σου
 και δεν υπÜρχει λüγος να μη κλαις,
 με τις αναμνÞσεις σου υπü μÜλης...'
 Κι εγþ ξαναβλÝπω üσους μÝνουν.
 Τα εßκοσι χρüνια μου, παßζουνε ταμποýρλο.
 ΒλÝπω να αλληλοχτυπιοýνται με κινÞσεις,
 üλης της κωμωδßας των ερþτων,
 σ' αυτü το ρυθμü που συνεχßζει...

 ΠαντÜμ... παντÜμ... παντÜμ...
 Tα 'σ' αγαπþ' των εθνικþν εορτþν
 ΠαντÜμ... παντÜμ... παντÜμ...
 Tα 'για πÜντα' που αγορÜζουμε στις εκπτþσεις.
 ΠαντÜμ... παντÜμ... παντÜμ...
 Tα 'θÝλεις;' ορßστε, σε πακÝτα.

 Κι üλα αυτÜ για να ξαναπÝσω στη γωνιÜ.
 ΠÜνω στο ρυθμü που μ' αναγνþρισε...
 Ακοýστε το σαματÜ που μου κÜνει...
 Λες και παρελαýνει üλο το παρελθüν μου...

 ΠρÝπει να κρατÞσω τη λýπη μου για μετÜ.
 ¸χω ολüκληρο σολφÝζ,
 γι' αυτü το ρυθμü που χτυπÜ...
 Που χτυπÜ σα ξýλινη καρδιÜ...     
Glanzberg Contet ( Padam... Padam...)

     ¢ρχισε σιγÜ-σιγÜ να γßνεται δημοφιλÞς, πλÜι στους Üλλους μεγÜλους εκεßνης της εποχÞς -Maurice Chevalier, Mistinguett- και ν' αποκτÜ νÝους φßλους, Ýνας εκ των οποßων Þταν κι ο Jacques Borgeat, Ýνας ποιητÞς με τον οποßο διατÞρησεν επαφÞ ολÜκερη τη ζωÞ της. ΞεθÜρρεψε κι ο Λουßς και τη παρüτρυνε να γρÜψει το πρþτο της δισκÜκι 78 στροφþν με τßτλο, "Les Momes De La Cloche", που γνþρισε μεγÜλη επιτυχßα. ¼λα πÞγαιναν απü το καλü στο καλýτερο, μÝχρι τις 6 Απρßλη 1936, μÝρα κατÜ την οποßα, ο Λουß ΛεπλÝ δολοφονεßται μες στο διαμÝρισμÜ του, στη 83 Avenue de la Grande Armee. Η Εντßθ θεωρÞθηκε κýρια ýποπτος, απü τη μακροχρüνια επαφÞ της με τον υπüκοσμο, -αν δεν Ýκανε κιüλας το Ýγκλημα με το χÝρι της. Ο μÝντορÜς της νεκρüς, δολοφονημÝνος, το Gerny's εßχε κλεßσει πια, οι φßλοι τη παρατÞσανε κι οι υποσχÝσεις για συμβüλαια με μαγαζιÜ και ραδιüφωνο, που 'χαν ειπωθεß πριν το σκÜνδαλο, εξαφανßστηκαν ως δια μαγεßας και την αφÞσαν Ýρημη και μüνη.



     ΒρÝθηκεν Ýτσι να καλýπτει..."κενÜ" σ' επαρχιακοýς κινηματογρÜφους, με μικροπαραστÜσεις και περιοδεßες μπουλουκßστικες στο ΒÝλγιο. Τüτε γνþρισε κÜποιον στιχουργü, τον Raymond Asso και συνÜψανε θυελλþδη σχÝση. Εκεßνος εßχε δεσμü με κÜποια ΜαντλÝν κι εκεßνη Ýμενεν ακüμα με τη φßλη της Μομüν. Μα ξαφνικÜ η Μομüν την εγκαταλεßπει κι αυτüς χωρßζει με τη ΜαντλÝν, Ýτσι πηγαßνουνε μαζß να πιÜσουν Ýνα δωμÜτιο στο Hotel Alsina στην Avenue Junot κι προσπαθεß να μυÞσει την Εντßθ στις δικÝς του ιδÝες. Αυτüς τη βοÞθησε και να ξεκαθαρßσει τα πρÜματα, σε σχÝση με τη δολοφονßα του ΛεπλÝ. Η σχÝση τους κρÜτησε τρßα χρüνια κι εν τω μεταξý, η τýχη της Üρχισε να βελτιþνεται σταδιακÜ. Απü τα μÝσα του 1939, Üρχισε να πουλÜ τα τραγοýδια της σε κασÝ μεγÜλων αστεριþν, üπως η Marie Dubas. Με δικÞ του επιρροÞ, καταφÝρνει να πεßσει τον διευθυντÞ του ABC, μεγÜλος καλλιτεχνικüς τüπος της εποχÞς κι Ýτσι η 23Üχρονη τüτε Εντßθ, ανεβαßνει στο πÜλκο του και δßνει μια μεγÜλης επιτυχßας παρÜσταση κι ...αυτü Þταν. Ο Ρεημüν της Ýγραψε πολλÜ τραγοýδια, μαζß με τη Μονü. Εκεß Þτανε που κüπηκε το "La Mome" απü το "Piaf" κι Ýμεινε το Εντßθ σκÝτο.
     Τον Αýγουστο του ßδιου Ýτους ο Ρεημüν παßρνει τα... παποýτσια στο χÝρι, καθþς η Εντßθ, συναντÜ και τα φτιÜχνει με κÜποιο νÝο τραγουδιστÞ, τον Paul Meurisse. ΝοικιÜζουνε μαζß Ýνα διαμÝρισμα σε μια πολý πιο αξιοπρεπÞ περιοχÞ, απ' αυτÝς που 'τανε συνηθισμÝνη μÝχρι κεßνη τη στιγμÞ, στη rue Anatole-de-la-Forge. ΠαρÜ τις προφανεßς κοινÝς τους τÜσεις, η σχÝση τους υπÞρξε θυελλþδης και βßαιη. Ωστüσο ο Μωρßς υπÞρξε για κεßνην Ýνα εßδος Πυγμαλßωνα, γιατß Þταν εκεßνος που κατÜφερε να τη μυÞσει στα μυστικÜ του κüσμου, να της διδÜξει συμπεριφορÜ και να την εξευγενßσει.


          Ο Asso                      H Avenue Junnot (το Alsina δεν υπÜρχει πια)

Το Bidou Bar στη rue Anatole-de-la-Forge

     Εκεßνην ακριβþς την εποχÞ, γνωρßζει κι Ýναν ακüμα σπουδαßο και πιστü φßλο, τον ποιητÞ Ζαν Κοκτþ (Jean Cocteau) κι ως εκ τοýτου αρχßζει να επισκÝπτεται συχνÜ την ιδιωτικÞ λÝσχη, στο Palais Royal, στην Rue de Beaujolais, üπου αυτüς διÝμενε. Εκεß συνÜντησε πολλοýς διανοοýμενους κι αστÝρες της εποχÞς κι ο ßδιος ο Κοκτþ της Ýγραψε το "Le Bell Indifferent", εμπνευσμÝνο απü τη πορεßα της σχÝσης της με τον Πολ. Με μεγÜλη δυσκολßα δÝχτηκε να παßξει τον πρωταγωνιστικü ρüλο και το Ýργο εßχε τερÜστιαν επιτυχßα, την 'Ανοιξη του 1940, üταν και παßχτηκε στο Bouffes Parisians. Η πρþτη παρÜσταση στο Bobino, Ýγινε υπÝρ του Ερυθροý Σταυροý και για υποστÞριξη των πολεμικþν προσπαθειþν, με τη συμμετοχÞ κι Üλλων πολλþν αστεριþν, üπως Μωρßς ΣεβαλιÝ και Τζüνυ Χες (Johnny Hess). ¿σπου να κλεßσει τις παραστÜσεις, ο Πολ εßχε κληθεß στο στρατü κι εßχε απορριφθεß για λüγους υγεßας. Εν τω μεταξý, η Εντßθ μαθαßνει πως ο σýζυγος της Μομüν σκοτþθηκε στις μÜχες κατÜ τη προÝλαση των γερμανικþν στρατευμÜτων μÝσω Βελγßου προς τη Γαλλßα και σπεýδει στο διαμÝρισμÜ της να της συμπαρασταθεß.
     Ο Πολ κι Εντßθ καταφεýγουν μετÜ στη Τουλοýζη, για μια περιοδεßα στο λεýτερο γαλλικüν Ýδαφος, γιατß στο κατεχüμενο Παρßσι, -στο πολυ διαφορετικü απ' ü,τι το 'χε συνηθßσει η Εντßθ-, οι καλλιτÝχνες Þταν αναγκασμÝνοι να προσχωρÞσουνε στη γερμανικÞ προπαγÜνδα και να λογοκρßνονται οι στßχοι τους, αν Þθελαν να συνεχßσουν να δουλεýουν. Οι γερμανοß τη λατρÝψανε, παρüλο που κεßνη μπορεß να τους μισοýσε και χρησιμοποιþντας τη γαλλικÞ αργκü, τους ...Ýσουρνε διÜφορα, χωρßς πραγματικü κüστος για τον εαυτü της. Της ζητοýσαν να κÜμει συναυλßες για κεßνους κι αυτÞ ουσιαστικÜ τραγουδοýσε για τους αιχμαλþτους πολÝμου. Ο σýνδεσμüς της με τη ΓαλλικÞν Αντßσταση, Üρχισε να γßνεται γνωστüς και πολλοß χρωστÜνε τη ζωÞ τους σ' αυτÞ τη γενναßα, μικροκαμωμÝνη κι εξαιρετικÞ τραγουδßστρια. ΓενικÜ το διÜστημα 1940-45 Þτανε πολý επιτυχημÝνο για κεßνη αν κι επÝφερε πολλÝς αλλαγÝς στη ζωÞ της.

            
                                                ΠιÜφ & Κοκτü

     ¸να ανοιξιÜτικο βρÜδυ του 1940, Ýνας νεαρüς εβραßος μουσικüς, χτýπησε τη πüρτα της, ο Michel Emer. Εκεßνη προετοιμαζüταν εντατικÜ για τη νÝα της σεζüν στο Μπομπινü και το τελευταßο πρÜμα που θα 'θελε, Þταν να 'χει εμπüδιο, Ýναν εξουθενþμενο, Üσημο κυνηγημÝνο κι αγωνιστÞ συνθÝτη, που λαχταροýσε ν' ακουστεß. Ευτυχþς και για τους δυο, η επιμονÞ του τους απÝφερε το 1ο θαυμÜσιο κομμÜτι, το "L' Accordeoniste". Δυστυχþς üμως, γρÞγορα τους χþρισεν ο πüλεμος κι ελεýθερη γαλλικÞ ζþνη και δε μελλüταν να ξανασυναντηθοýνε παρÜ μετÜ την ΑπελευθÝρωση. Εν τω μεταξý, η σχÝση της με τον Πολ συνεχιζüταν αν κι üχι με τη πρþτη ζÝση της. Η ταινßα "Montmartre-sur-Seine" που τους προσφÝρθηκε το 1941, κατÜφερε να τους προσφÝρει επßσης και μιαν ουσιαστικÞ παρÜταση στη βαßνουσα προς το τÝλος, σχÝση τους. Η Εντßθ ρßχτηκε με τα μοýτρα στην εκμÜθηση του ρüλου και στη γραφÞ των στßχων της ταινßας, τη μουσικÞ της οποßας εßχεν αναλÜβει η Marguerite Monnot.

         
                  
Emer                             Monnot


     Γνþρισε τον Henri Contet, στο ξεκßνημα των γυρισμÜτων της ταινßας. Εκεßνος Þταν διευθυντÞς Δημοσßων ΣχÝσεων κι αυτÞ ..."Ýπεσε" πÜνω του αμÝσως. ¼ταν τελειþσανε τα γυρßσματα, ο Πολ εγκατÝλειψε το διαμÝρισμÜ τους κι εκεßνη μετακομßσε σ' Ýνα διαμÝρισμα κοντÜ στο Bidou Bar, Ýνα πασßγνωστü στÝκι της περιοχÞς, περιμÝνοντας να φανεß ο Henri. ¼ταν αυτüς στρÜφηκε σε κÜποιαν Üλλη, εκεßνη φρýαξε και για να τονε κÜνει να ζηλÝψει φλÝρταρε ασýστολα, Üλλους Üγνωστους Üντρες. ΑυτÞ η τακτικÞ εßχε μερικþς αποτÝλεσμα. Ο Ανρß ..."τσßμπησε" μα αντß να μετακομßσει στη φωλßτσα της τη παρÜπεμψε στο μπορντÝλο της Madame Billy. Η Εντßθ εßχεν αρχßσει να ξεμÝνει απü χρÞμα κι Ýτσι αναγκÜστηκε να παρατÞσει το διαμÝρισμÜ της και να πιÜσει δωμÜτιο στον τρßτον üροφο του μπορντÝλου, στη rue Paul-Valery, μαζß με το φιλαρÜκι της, τη Μομüν.
     Ο Ανρß, περνοýσε πüτε-πüτε απü κει μα δεν Ýλεγε να εγκατασταθεß μαζß της. Θορυβþδικα γλÝντια κι η ΓκεΣταΠο απü κοντÜ. Αντ' αυτοý üμως επανεμφανßζεται ο πατÝρας της κι αρχßζει να την επισκÝπτεται εβδομαδιαßα, για το χαρτζιλßκι του. Ωστüσο, αυτü δεν Þτανε τßποτα για κεßνη, μπρος στις απαιτÞσεις της -επßσης- επανεμφανισθεßσας μητÝρας της. ΥπÞρξανε πολλÝς φορÝς που τη τρÝχανε στα τμÞματα τÜξης, λüγω της μεθυσμÝνης κακÞς συμπεριφορÜς της Line και μÜλιστα η τελευταßα Þτανε με τον θÜνατü της. Η Εντßθ δε τη πÝνθησε διüλου.
     Η επαγγελματικÞ της πορεßα Üρχισε πÜλι να 'ναι ανοδικÞ. Οι προτÜσεις, για συμβÜσεις, συναυλßες, κονσÝρτα, περιοδεßες κλπ, Þτανε περισσüτερες απ' üσες θα μποροýσε ν' αντÝξει και να φÝρει σε πÝρας. Ο Ανρß της Ýγραψε μερικÜ πολý üμορφα τραγοýδια, εκεßνη την εποχÞ, με στßχους στηριγμÝνους στη ...ζωηρüχρωμη ζωÞ της. Η Εντßθ κι η Μομüν ζÞσανε στον τρßτον üροφο του μπορντÝλου της ΜαντÜμ Βιλý, μÝχρι τις αρχÝς του 1944, üταν και το 'κλεισεν η ΓκεΣταΠο. ¸τσι αποφασßσανε να γυρßσουνε στο Ξενοδοχεßον ΑλσινÜ.
     Στις 3 ΜÜρτη του 1944 πεθαßνει ο πατÝρας της. Εßχε μεßνει για χρüνια πολλÜ, σ' Ýνα φτηνü πανδοχεßο, απü επιλογÞ του κι η κüρη του, üταν Üρχισε να γνωρßζει κÜποιαν επιτυχßα, του 'χε προσφÝρει Ýναν υπηρÝτη, εκπληρþνοντας Ýτσι μια παλιÜν υπüσχεσÞ της προς αυτüν. Αυτüς λοιπüν ο υπηρÝτης Þτανε που ειδοποßησε τις δυο φßλες για τον θÜνατü του. Η κηδεßα του Ýγινε στις 8 του ßδιου μÞνα, στο ναü του ST Jean- Baptiste και τη παρακολουθÞσανε τα μÝλη της οικογÝνειας, απü τη Νορμανδßα κι οι πüρνες απü το μπορντÝλο Bernay που δοýλευε η μητÝρα του. H Eντßθ φρüντισε να ταφεß κοντÜ στη ΜαρσÝλ, τη κüρη της, στο κοιμητÞρι Pere Lachaise.
     Κεßνη την εποχÞ γνþρισε και τον Üνθρωπο που 'γινε ατζÝντης της για üλη την υπüλοιπη ζωÞ της, τον Louis Barrier. ¹ταν ο μüνος πρÜκτορÜς της που λßγες μüνο μÝρες μετÜ τη πρüσληψÞ του, κατÜφερε να της εξασφαλßσει μια σýμβαση για πραστÜσεις δυο εβδομÜδων, στο ΜουλÝν Ρουζ (Moulin Rouge). Η δικÞ της ... "αποκÜλυψη" Þταν Ýνας νÝος τüτε, τραγουδιστÞς, ο Yves Montand, χωρßς καν να τον Ýχει γνωρßσει. ΜÜλιστα σκÝφτηκε, πως τα τραγοýδια του Þταν χωρßς βÜθος κι υπüβαθρο, Ýτσι θεþρησε σκüπιμο πως Ýπρεπε να τον αναλÜβει προσωπικÜ και να του αξιοποιÞσει τα ταλÝντα του και τοýτο δε πολλÜκις, προς ενüχλησÞ του. "¼ταν τραγουδÜς" του 'λεγε, "πÜντα να 'χεις στüχο τη καρδιÜ των ανθρþπων, γιατß η καρδιÜ εßναι μßα κι ßδια σ' üλο τον κüσμο". Τüλμησε μÜλιστα να ζητÞσει απü τον Ανρß, να του γρÜψει μερικÜ τραγοýδια. ΣιγÜ-σιγÜ, ο ΜοντÜν, αντικατÝστησε στη καρδιÜ της τον Ανρß.
     ¼ταν τελειþσανε τις υποχρεþσεις τους στο ΜουλÝν Ρουζ, αρχßσανε μαζß περιοδεßα στη Λυþν, στην ΟρλεÜνη και -στη γενÝτειρα του- Μασσαλßα. Ο ΜοντÜν üμως δεν Þταν Ýνας απλüς αστερßσκος. ΓρÞγορα Üρχισε να εξελßσσεται σ' ερμηνευτÞ που 'χε μεγÜλη ζÞτηση. Η σχÝση τους üμως, παρ' üλη την επιτυχßα τους, Üρχισε να περνÜ δýσκολες στιγμÝς, ειδικÜ üταν αρχßσανε τα γυρßσματα της ταινßας "Etoile Sans Lumiere". ¼ταν τελειþσανε τα γυρßσματα, η Εντßθ τον αφÞνει, για να περιοδεýσει στην Αλσατßα κι ουσιαστικÜ τον εγκαταλεßπει ολοσχερþς.

       
                                                ΠιÜφ & ΜοντÜν

     Στη περιοδεßα αυτÞ συμμετεßχε κι Üλλη μια ανακÜλυψÞ της, αυτÞ τη φορÜ επρüκειτο για Ýν ολÜκερο εννιαμελÝς συγκρüτημα, που λεγüτανε, "Les Compagnons De La Chanson" κι αρχηγüς τους Þταν ο Jean-Louis Jaubert που δεν Üργησε να καλýψει το κενü που 'χεν αφÞσει στη καρδιÜ και στο κρεβÜτι της, ο ΜοντÜν. ΚατÜ τα ...ειωθüτα της, μüλις επιστρÝφει απü τη περιοδεßα, μετακομßζουν üλοι μαζß σε νÝο διαμÝρισμα στον αριθμü 26 της rue de Berri, ακριβþς απÝναντι απü το Champs Elysee. ΜετÜ Ýρχεται μια καινοýργια ταινßα για κεßνη με τßτλο, "Neuf Garcons Εt Un Coeur" κι αυτÞ τη φορÜ μαζß με το συγκρüτημα. ΑυτÞ η ταινßα μπορεß να μην εßχε την επιτυχßα των προηγουμÝνων, της Ýδωσε üμως την Ýμπνευση να γρÜψει στßχους για Ýνα τραγουδÜκι για τις ανÜγκες αυτÞς, που τη καθιÝρωσε πλÝον στο γαλλικü κοινü...

 ΜÜτια που κÜνουνε τα μÜτια μου
  να χαμηλþνουν.
  χαμüγελο που σβÞνεται
  στις Üκρες των χειλιþν του,
  να το πορτραßτο,
  χωρßς ρετοýς κανÝνα,
  του Üντρα που ανÞκω.

  ¼ταν με παßρνει αγκαλιÜ
  και μου σιγοψιθυρßζει,
  βλÝπω τη ζωÞ ρüδινη.
 
Μου λÝει λüγια αγÜπης,
  λüγια καθημερινÜ
  κι αυτü μου κÜνει κÜτι...

  ΜπÞκε στη καρδιÜ μου,
  Ýνα κομμÜτι ευτυχßας,
  για το οποßο ξÝρω
  πολý καλÜ την αιτßα:
  Εßναι αυτüς για μÝνα
  κι εγþ γι' αυτüν,
  σε τοýτη τη ζωÞ...

  Μου το 'πε,
  μου τ' ορκßστηκε,
  για üλη τη ζωÞ.
  Και μüνο που τον βλÝπω,
  αισθÜνομαι στα στÞθια μου
  τη καρδιÜ μου να βροντÜ...

  Νýχτες αγÜπης αξημÝρωτες,
  που δε λÝνε να τελειþσουν
  με κυριεýει μια πελþρια ευτυχßα,
  καημοß κι Ýννοιες σβÞνουνε.
  ΕυτυχισμÝνοι... τüσον ευτυχισμÝνοι,
  που μας Ýρχεται να πεθÜνουμε
.
        Edith Piaf   (La Vie En Rose) 1945


 ζωÞ ρüδινη 1945

     
Στην αρχÞ ο τßτλος Þταν "Les Choses en Rose" και το 'γραψε για μια φßλη, τη Marianne Michel, μα μετÜ, απλÜ πρüτεινε την αλλαγÞ προσφÝροντÜς το στη ταινßα και τα υπüλοιπα εßναι ...ιστορßα.
     Ο Ζαν-ΛουÀ δε μποροýσε να κρατÞσει τη προσοχÞ της για πολý. Στις αρχÝς του 1946 ξεκßνησαν μια πολý επιτυχημÝνη περιοδεßα στην ΕλλÜδα κι εκεß γνþρισε κÜποιον ηθοποιü, τον ΤÜκη ΜενελÜ. Εκεßνος ξετρελÜθηκε μαζß της τüσο, þστε προσφÝρθηκε να χωρßσει τη σýζυγü του και να τη παντρευτεß, φυσικÜ υπü τη προûπüθεση να παραιτηθεß της σταδιοδρομßας της και να μεßνει μüνιμα στην ΕλλÜδα. Η πρüταση τη κολÜκεψε μα η θυσßα που 'πρεπε να κÜνει γι' αυτÞ, την þθησε ν' αρνηθεß χωρßς πολλÞ σκÝψη. Εγκαταλεßπει λοιπüν την ΕλλÜδα και τον ΜενελÜ, ακριβþς τη στιγμÞ που 'χε σχεδιαστεß κι εγκριθεß κÜτι, που το κυνηγοýσε καιρü: μια μεγÜλη τουρνÝ στις ΗΠΑ.
     ΑυτÞ η τουρνÝ, σýντομα φÜνηκε, πως δεν Þτανε δυνατü να ολοκληρωθεß. ΜετÜ απü Ýνα μεγÜλο θαλασσινü ταξßδι με τις ταλαιπωρßες του, διαπßστωσε φτÜνοντας, πως οι προσδοκßες της για τοýτο, απεßχανε πολý απü τη πραγματικüτητα. ΚατÜ την εναρκτÞρια πρþτη βραδιÜ στο The Playhouse, της 48th Street στη New York, μπροστÜ σ' Ýνα μπερδεμÝνο ακροατÞριο, -που περßμενε μια παριζιÜνικην εκλεπτυσμÝνη γαλλικÞ φιγοýρα κι üχι αυτü το μικροσκοπικü ..."νÝγρικου" τýπου, μαυροντυμÝνο πλÜσμα-, απÝδωσε τραγοýδια που τελικÜ δε κατÜφεραν να καταλÜβουν. Αντßθετα, το συγκρüτημα που τη συνüδευε, κατÜφερε να τους κερδßσει κÜπως τη προσοχÞ με τ' απλÜ κι αρμονικÜ τραγουδÜκια του και τοýτα τα δυο μαζß, τα πÞρε σα μεγÜλες προσβολÝς η Εντßθ. Και στο φινÜλε, Þρθε και το τελειωτικü χτýπημα της. Στο τελευταßο τραγοýδι κλεισßματος της βραδιÜς, üπου ενωμÝνοι, Εντßθ και συγκρüτημα, τραγουδÞσανε το "Les Trois Cloches", το κοινü ενθουσιασμÝνο, επευφÞμησε, χτυπþντας τα πüδια στο δÜπεδο και σφυρßζοντας, πρÜμα που εκεßνη παρερμÞνευσε, βÜσει της προσωπικÞς της εμπειρßας απü το γαλλικü κοινü, ως κακü.
     Μüνο το σκυλßσιο της πεßσμα -κι Ýνας κριτικüς εφημερßδας που προσπÜθησε να της εξηγÞσει το αμερικανικü κοινü-, την Ýκανε να ξανασκεφτεß την αρχικÞ απüφασÞ της να γυρßσει πßσω-μπρος και σχεδüν εßχεν ετοιμαστεß να το κÜνει δßνοντας σχετικÝς οδηγßες στον πρÜκτορÜ της Clifford Fischer. Ξεκßνησε μαθÞματα αγγλικþν και προσπÜθησε να προετοιμαστεß καλÜ για ν' αποδþσει τα μεταφρασμÝνα τραγοýδια. ΑρχικÜ εßχε σχεδιαστεß Ýνας κýκλος τραγουδιþν, τα οποßα Þταν Ýτοιμο το αμερικανικü κοινü για ν' ακοýσει, απü Ýνα ΤελετÜρχη, τον οποßο λßγο αργüτερα τον απομÜκρυνε η ßδια. ΣταδιακÜ κατÜφερε να θερμÜνει το κοινü, καθþς εκεßνο Ýδειχνε πλÝον να την αποδÝχεται και ν' αρχßζει να την αγαπÜ. Το πετρÜδι στο στÝμα της Þτανε το κλεßσιμο λßγων εμφανßσεων στο The Versailles, στη East 50th St, στο ΜανχÜταν, που Þτανε τüσο δημοφιλÝς στÝκι και τελικÜ εκεß πÝρασε σχεδüν πÝντε μηνþν παραστÜσεις.
     Η κοινωνικÞ της ζωÞ εκτινÜχθηκε στα ýψη, γνþρισε μερικÝς μεγÜλες προσωπικüτητες της τÝχνης, üπως Orson Welles, Judy Garland, Ýγινε καλÞ φßλη με τη Marlene Dietrich, συναντÞθηκε με τον Albert Einstein και με κÜποιο μεγÜλο μποξÝρ εκεßνης της εποχÞς, τον "Moroccan Bomber" επ' ονüματι Marcel Cerdan. Σýντομα, κÜποιο βρÜδυ μετÜ τη παρÜστασÞ της δÝχτηκε μια πρüσκληση για δεßπνο σε κÜποιο γωνιακü drugstore, απο κεßνον και πÞγε. Δεν Þτανε δα και τßποτα σπουδαßο: παστρÜμι κι αλατισμÝνο βοδινü κρÝας με μπýρα, μα το κυριþτερο, Þτανε το ξεκßνημα ενüς μεγÜλου Ýρωτα στη ζωÞ και των δυο, που κρÜτησε πολý και τους πρüσφερε, εκτüς απü λßγες δυνατÝς συγκινÞσεις και πÜμπολλες πßκρες, μÝχρι το τÝλος της ζωÞς τους.

"ΞαναβλÝπω τη πüλη,
  παραληρþντας να γιορτÜζει
  να σκÜει απü τον Þλιο κι απü τη χαρÜ
  κι ακοýω μες στη μουσικÞ φωνÝς και γÝλια
  που ξεσποýν και δυναμþνουν γýρω μου
  Και χαμÝνη μÝσα σ' ανθρþπους που με σπρþχνουν
  αφηρημÝνη, πελαγωμÝνη, μÝνω εκεß
  ¼ταν, ξÜφνου γυρνþ, αυτüς κÜνει πßσω,
  και το πλÞθος με ρßχνει στην αγκαλιÜ του...

  ΠαρασυρμÝνοι απ' το πλÞθος
  που μας σÝρνει, μας ξεσÝρνει
  στριμωγμÝνοι ο Ýνας πÜνω στον Üλλον
  εßμαστε σαν Ýνα σþμα
  και το ρεýμα, χωρßς προσπÜθεια
  μας σπρþχνει, δεμÝνους, τον Ýνα με τον Üλλο
  και μας αφÞνει και τους δυο
  ολÜνθιστους, μεθυσμÝνους κι ευτυχεßς.
  Παρασυρüμαστε απ' το πλÞθος
  που χυμÜει και χορεýει Ýνα τρελü χορü
  τα χÝρια μας μÝνουν ενωμÝνα
  και καμιÜ φορÜ σηκωμÝνα
  τα δυο κορμιÜ μας αγκαλιασμÝνα
  πετοýν και ξαναπÝφτουν και τα δυο
  ολÜνθιστα, μεθυσμÝνα κι ευτυχÞ...
  Kι η χαρÜ που βγαßνει απ' το χαμüγελü του
  με διαπερνÜ και φτεροκοπÜ στο βÜθος του εßναι μου".

     
¹τανε παντρεμμÝνος, η γυναßκα και τα τρßα παιδιÜ του ζοýσανε στη ΚαζαμπλÜνκα, üπου τους επισκεπτüταν σποραδικÜ κι η δουλειÜ του Þτανε τÝτοια που της Þταν απαγορευμÝνο να τονε βλÝπει üταν Þτανε σε προπüνηση κι αυτü Þτανε μια γερÞ δοκιμασßα για τους δυο τους, πÝρα απü τον γÜμο του. ΦÞμες την Þθελαν να περνÜ λÜθρα και με μεγÜλο ρßσκο τις προφυλÜξεις, απü τους προπονητÝς του, για να 'ναι μαζß του, κÜθε φορÜ που βρισκüτανε στις ΗΠΑ. Εντωμεταξý, οι ΗΠΑ δεν Þτανε Γαλλßα κι η σχÝση τους Þτανε σε δημüσια κατακραυγÞ, απü την απατημÝνη σýζυγο, απü τον Τýπο κι ακüμα κι απü το φιλαρÜκι της, τη Μομüν. ¸τσι αναγκαζüτανε να δηλþνει στις συνεντεýξεις, πως "δεν Þτανε τßποτα παραπÜνω απü απλοß καλοß φßλοι", για να διαφυλÜξει το πρüσωπο που προσπαθοýσε να χτßσει εκεß και να συνεχßσει το πρüγραμμÜ της. Η Εντßθ τονε λÜτρευε, παρ' ολ' αυτÜ.

"¼χι, τßποτα, για τßποτα
 δε λυπÜμαι για τßποτα,
 οýτε για το κακü που μου κÜνανε,
 οýτε για το καλü,
 üλα τοýτα μου κÜνουνε το ßδιο.
 ¼χι, τßποτα, με τßποτα,
 üχι, δε μετανιþνω για τßποτα.
 Γιατß η ζωÞ μου, οι χαρÝς μου,
 σÞμερα ξαναρχßζουν μαζß σου
.
.."


 O Marcel Cerdan

     Στα μÝσα του 1948 αγüρασε Ýνα σπßτι στη 5 rue Gambetta, στη Bois de Boulogne κι Ýτσι κατÜφερναν να περνÜνε περισσüτερο χρüνο μαζß, καθþς εßχε φροντßσει να του εξασφαλßσει Ýνα μεγÜλο χþρο για το προσωπικü του γυμναστÞριο. ΠροσπÜθησε να τονε φÝρει στον κüσμο της, τον εισÜγοντÜς τονε στη σοβαρÞ λογοτεχνßα κι απομακρýνοντÜς τον απü τ' ακριβÜ ροýχα και κοσμÞματα, ενþ παρÜλληλα λαχταροýσε να μπει κι εκεßνη στον δικü του κüσμο. ¼ποτε μποροýσε πÞγαινε να δει τους αγþνες του, ενθαρρýνοντÜς τονε να κερδßζει, τρομÜζοντας üταν Ýχανε Þ χτυποýσε και παρακαλþντας σε μικρÜ θαýματα, υπÝρ του. ΕξομολογÞθηκε την εμπειρßα της, προσευχομÝνη στη St. Therese, λßγο πριν τον μεγÜλο του αγþνα με τον αμερικÜνο πρωταθλητÞ Tony Zale, για το Παγκüσμιο ΠρωτÜθλημα, τον ΣεπτÝμβρη του 1948. Εßπε πως κατÜλαβε, üτι η προσευχÞ της εισακοýστηκε, üταν γÝμισε το δωμÜτιο με Üρωμα απü ρüδα, πρÜμα που 'χε ξαναβιþσει απü τη παιδικÞ της ηλικßα στη Νορμανδßα. Τον ΜÜρτη του 1949 ο ΣερντÜν πÜλεψε στο Earl's Court κι η Εντßθ Ýμεινε μαζß του, στο Mayfair Hotel, χωρßς δυστυχþς üμως να τραγουδÞσει ποτÝ στη Βρετανßα.
     ΠÝρα απ' ü,τι θεωρÞθηκε κακÞ τýχη για κεßνον, η σταδιοδρομßα του πετοýσε üλο και ψηλþτερα, üσο Þτανε μαζß της. Μια αξιοσημεßωτη εμπειρßα της τüτε, Þτανε που τραγοýδησε για τη τüτε πριγκßπισσα ΕλισÜβετ και τον πρßγκιπα Φßλιππο, στο Carrere's, στο Champs Elysees. ¸δινε παραστÜσεις τüτε, στο ABC κατÜ τη διÜρκεια του ταξιδιοý τους στο Παρßσι και προσκλÞθηκε ειδικÜ απü κεßνους, για να τους τραγουδÞσει. ¹τανε δοκιμασßα και της Ýμεινε στη μνÞμη πιüτερο σα διατεταγμÝνη υπηρεσßα, παρÜ σαν απüλαυση και τοýτο απü σφÜλμα της παραγωγÞς. Κλεßσιμο δουλειÜς και παρÜσταση, αμÝσως μετÜ απü παρÜσταση. Εργαζüταν ακüμα συνεχþς, μεταξý Παρισιοý και ΝÝας Υüρκης, μα εßχεν ακüμα το σθÝνος και την ενÝργεια, αλλÜ και τη διορατικüτητα ν' αναδεßξει Üλλο Ýνα ταλÝντο: τον Charles Aznavour, ο οποßος Þταν υπεýθυνος για τα τραγοýδια της, "Il Pleut" κι "Il y Avait", μεταξý Üλλων.

 Σαρλ Αζναβοýρ

     Σýντομα üμως ξαναδιαπßστωσε, πως το ýψος της επιτυχßας δε διασφαλßζει δα και μεγÜλη προφýλαξη απü τα χτυπÞματα της μοßρας κι üτι η τραγωδßα καραδοκεß πÜντα στη γωνιÜ. Στις 27 Οκτþβρη 1949, ο ΜαρσÝλ σκοτþνεται, μαζß με πολλοýς συνταξιδιþτες, σ' αεροπορικü δυστýχημα, στις Αζüρρες, καθþς ερχüταν απü το Παρßσι για να συναντÞσει την Εντßθ. Επßσης μεταξý των νεκρþν, συγκαταλεγüταν η Ginette Neveu, βιολονßστρια και φßλη της. Γιατß αποφÜσισε να πετÜξει, τη στιγμÞ που κι οι δυο τους φοβüντουσαν τα αεροπορικÜ ταξßδια, εßναι κÜτι που δε θα το μÜθουμε ποτÝ. Η μια δεκτÞ πιθανüτητα εßναι πως τελικÜ τον Ýπεισε να το κÜνει για ν' αποφýγουν μια πιθανÞ αργüτερη ÜφιξÞ του, αν επÝλεγε να φτÜσει με πλοßο, ενþ μια δεýτερη, πως Þθελε να της κÜνει Ýκπληξη. ¼,τι κι αν Þτανε τη συνÝτριψε, ωστüσο επÝμεινε να τραγουδÞσει στην εναρκτÞρια παρÜσταση στο "Τhe Versailles".
     ¹ταν Ýνα τραγικü θÝαμα. ¹τανε χÜλια, δÞλωσε πως αφιερþνει τη βραδιÜ και τα τραγοýδια της σε κεßνον, λιποθýμησεν αρκετÝς φορÝς κατÜ τη διÜρκεια της παρÜστασης, αλλÜ üπως δÞλωσεν αργüτερα, με τßποτε δε θα σταματοýσε τοýτο το στερνü της "αντßο" στον Üνθρωπο που τüσο πολý αγÜπησε κι Ýχασε ξαφνικÜ. Απü το χρονικü σημεßο και πÝρα, η ζωÞ της θα πÜρει μια σπειροειδÞ στροφÞ προς τη κατÜθλιψη, που üλο θα συγκλßνει προς το κÝντρο, παρ' üλες της προσπÜθειες αυτÞς να ξεφýγει μÝσω της τÝχνης της, αλλÜ και των ανθρþπων που την αγαποýσαν και τη περιτριγýριζαν. Εκεß Þτανε που στρÜφηκε, πÜνω στην απελπισßα της και προς τον πνευματισμü. Εδþ πρÝπει να ποýμε πως μπορεß να μη βοÞθησε τον Αζναβοýρ üπως τις δυο προηγοýμενες ανακαλýψεις της, μα εκεßνος Ýνιωσε βαθιÜ υποχρεωμÝνος απü κεßνη κι Ýμεινε στο πλευρü της μÝχρι το τÝλος της ζωÞς της, ασκþντας, πÝρα απü την ψυχολογικÞ και καλλιτεχνικÞ και φιλικÞ υποστÞριξη, ακüμα και χρÝη προσωπικοý γραμματÝα της κι οδηγοý της, ενþ παρÜλληλα της Ýγραψε μερικÜ θαυμÜσια τραγοýδια.

  "...ΠαρασυρμÝνη απ' το πλÞθος
  που χυμÜει και χορεýει Ýνα τρελü χορü
  και με παßρνει μακριÜ
  σφßγγω τις γροθιÝς μου
  και καταριÝμαι τον üχλο που μου κλÝβει
  τον Üντρα που μου 'δωσε
  και που δε ξαναβρÞκα ποτÝ.
.."




     Το 1950, Ýνα χρüνο μετÜ τον θÜνατο του ΜαρσÝλ, τη συναντÜμε να τραγουδÜ σ' ακüμα Ýνα μεγÜλο και με γüητρο, μαγαζß, το Salle Pleyel. Τις χρονιÝς 1050-51 κÜνει τουρνÝ σε Γαλλßα, ΗΠΑ και ΚαναδÜ, συνοδευομÝνη, üχι μüνον απü τον Αζναβοýρ, αλλÜ κι απü το νÝο δεσμü της Eddie Constantine. Η πρþτη τους συνÜντηση Þτανε στο Παρßσι, στο The Baccara, üπου κεßνος παρουσßαζε μιαν εγγλÝζικÞ μετÜφραση του " Hymne Α L' Amour". Το μικρü τους ρομÜντσο διÜρκεσε μÝχρι το τÝλος μιας κωμωδßας που παρουσιÜζαν μαζß, "La P'tite Lili". Στη κωμωδßα αυτÞ δε λεßψανε τα μικροπροβλÞματα, μÝχρι την εναρκτÞρια παρÜσταση. Διαφωνßες μεταξý των καλλιτεχνþν, των παραγωγþν και χρηματοδοτþν, απουσßα ουσιαστικοý σεναρßου παιξßματος, σýγκρουση προσωπικοτÞτων μεταξý των εμπλεκομÝνων κι Ýνα σωρü Üλλα, που τελικÜ Þτανε θαýμα που ξεκßνησε κι üλας τις παραστÜσεις, πüσο δε μÜλλον που 'χε και πολý καλÞ επιτυχßα. Η Εντßθ, Þταν ουσιαστικÜ -κι üχι λßγο- επιφορτισμÝνη, να κρατÞσει μαζß üλο τοýτο το δüμημα. Το... δρÜμα τοýτο κρÜτησε λοιπüν, χÜρις τις προσπÜθειες üλων κι ιδιαßτερα αυτÞς, γýρω στους εφτÜ μÞνες. ΜÝχρι δηλαδÞ τη στιγμÞ που κεßνη βρÞκε νÝο ενδιαφÝρον στο πρüσωπο ενüς ποδηλÜτη, του Andre Pousse.

 ΠιÜφ & ΚονσταντÝν
 
     Εßχανε συναντηθεß και παλιüτερα με τον ποδηλÜτη, üταν η Εντßθ Þταν με τον ΣερντÜν και φυσικÜ δεν εßχε κανÝνα ενδιαφÝρον για κανÝναν Üλλο εκεßνη την εποχÞ (1948-49). Το μüνο κοινü τους Þταν ο φßλος Louis Barrier. ¸τσι Üρχισε να τονε προσκαλεß στο νÝο της απüκτημα, Ýνα αγρüκτημα, το Hallier, στη Dreux. ¹τανε καιρüς πριν üμως, που τονε καλοýσε να μετακομßσει στο σπßτι της, στο Bois de Boulogne. Το πρÜμα Ýδειχνε να φτιÜχνει για την Εντßθ, μετÜ τον χαμü του ΣερντÜν, μα για κακÞ της τýχη, Üλλη μια φορÜ γυρßσανε τα πÜνω-κÜτω. Στα μÝσα Αυγοýστου του 1951, παθαßνει Ýνα αυτοκινητιστικü ατýχημα και σπÜζει μπüλικα πλευρÜ και το αριστερü της χÝρι. Το αμÜξι εßχε ξεφýγει γλιστρþντας, απü τη πορεßα του. Οδηγοýσε ο ΑντρÝ και μÝσα Þταν η Εντßθ κι ο Σαρλ Αζναβοýρ. Πριν λßγες βδομÜδες εßχανε ξαναπÜθει ατýχημα, αυτÞ τη φορÜ οδηγοýσε ο Σαρλ κι Þτανε μÝσα μüνο κεßνη, μα την εßχανε γλυτþσει χωρßς αμυχÞ.
     Τα τραýματÜ της αντιμετωπßστηκαν κι οι γιατροß, για να επιστρÝψει γρÞγορα στο σανßδι, της συστÞσανε μορφßνη. Αυτü αποτÝλεσε την απαρχÞ της εξÜρτησÞς της απü τα ναρκωτικÜ και το τÝλος της σχÝσης της με τον ΑντρÝ. Σýντομα τον αντικατÝστησε με κÜποιο φßλο και συνÜδελφü του, τον Louis Gerardin. Ωστüσο Þτανε παντρεμμÝνος κι η σýζυγüς του, βαθιÜ πικραμÝνη, ανÜθεσε σε κÜποιον ιδιωτικü ντετÝκτιβ να τον ακολουθεß κι üταν αυτüς βγÞκεν απü το σπßτι, Ýχοντας πÜρει μερικÜ προσωπικÜ του αντικεßμενα αξßας, φρüντισε να πλεχτεß Ýνα σκÜνδαλο Ýξω απü τη πüρτα της, προς μεγÜλη χαρÜ των παπαρÜτσι. Η Εντßθ αντÝδρασεν αμÝσως κι Üσχημα, τονε πÝταξεν Ýξω απü το σπßτι της και μÝχρι το τÝλος του 1951, εßχε πουλÞσει το σπßτι της 5 rue Gambetta, στο Bois de Boulogne και πÞγε να μεßνει σ' Ýνα διαμÝρισμα στο Boulevard Pereire, χωρßς ρομαντικÞ θÝα κι ιδιαßτερον ενδιαφÝρον.
     Εßχε μεßνει πÜλι μüνη, σε κατÜθλιψη κι Ýτσι γρÞγορα Üρχισε να παßρνει σβÜρνα τα μπαρ, για να βρßσκει συντροφιÜ κι ενδιαφÝροντα. Δεν Üργησε να προσθÝσει και το αλκοüλ στους εθισμοýς της, μαζß με κεßνους της μορφßνης και της κορτιζüνης, τα οποßα Ýπαιρνε -üπως Ýλεγεν η ßδια- για ν' αντÝχει τους ρευματικοýς πüνους. Οι γýρω της, ο Σαρλ, η Μομüν κι ο ΕμÝρ, προσπαθοýσανε να την αποκüψουν, μα κεßνη τους Ýβαζε στη θÝση τους, λÝγοντÜς τους πως τα 'χει üλα κÜτω απü τον πλÞρη Ýλεγχü της. ¼μως δε τα 'χε, γιατß σιγÜ-σιγÜ, θα τη φθεßρουν νοητικÜ και σωματικÜ. Στις αρχÝς της δεκαετßας του '50, θ' αρχßσει παρÜλληλα με τη καριÝρα της, μια σειρÜ θεραπειþν γι' αυτü το λüγο κι η ειρωνεßα εßναι πως ενþ η υγεßα της φθειρüτανε συνεχþς, η φωνÞ της κÝρδιζε σε δýναμη κι εκφραστικüτητα. Οι εγγραφÝς στο στοýντιο, στα 1952-53 πηγαßνανε θαυμÜσια.
     Ο επüμενος Üντρας στη ζωÞ της, τηνε παντρεýτηκε κι üλας. Ο Jacques Pills, παλιüς γνþριμος και συνεργÜτης, Ýγραψε τους στßχους σ' Ýνα τραγοýδι, το "Je t'ai dans la Peau" και της το πÞγε να το δοκιμÜσει, τη μουσικÞ του δε, την εßχε γρÜψει κÜποιος Üγνωστος τüτε, Francois Silly, που Ýπειτα Ýγινε γνωστüς με το ψευδþνυμο Gilbert Becaud. Εκεßνη δÝχτηκε το τραγοýδι και θÝλησε να προβÜρει κι Üλλα δυο, τα "Elle A Dit" & " Ca Quele-Ca Madame". ΜÝσα σε λßγους μÞνες ο Ζακ παντρεýτηκε την Εντßθ στo Δημαρχεßο, στη 16th Arrondissement, στο Παρßσι και το ημερολüγιο Ýδειχνε 29 Ιουλßου 1952. Στις 20 ΣεπτÝμβρη του ßδιου χρüνου, ακολοýθησε και θρησκευτικÞ τελετÞ στη Church of Saint Vincent-de-Paul, στη ΝÝα Υüρκη, με μεγÜλο πÜρτι στις "Βερσαλλßες" του ΜανχÜταν. Κι οι δυο εßχανε δεσμοýς με τις ΗΠΑ, μιας κι εκεßνη δεν Þταν η μüνη καλλιτÝχνις που εργαζüταν κι εκεß. Στην επιστροφÞ τους στο Παρßσι, το ζεýγος εγκαταστÜθηκε σ' Ýνα διαμÝρισμα στο Boulevard Lannes στον αριθμü 67.

                
                          Ο Μπεκü στις Üκρες και στη μÝση Εντßθ και Ζακ




ΠÜνω δεξιÜ η Mairie, δßπλα και κÜτω το Lannes Bulevard κι η πλÜκα με τον
                    αριθμü 67 και ταμπÝλα με τ' üνομÜ της.


     Η Εντßθ συνÝχισε να πßνει üμως κι ο Ζακ αντß να τη σταματÜ, Þταν ευτυχÞς να τη... συντροφεýει. ΓρÞγορα, η παραμικρÞ αιτßα, γινüτανε θαυμÜσια πρüφαση για πιοτß κι οι δυο τους φτÜσανε να γßνουνε παροιμιþδεις με τις μεθυσμÝνες τους κοινÝς εμφανßσεις. Μαζß ντουÝτο και στο τραγοýδι και στη ζωÞ και στο πιοτü και μαζß μ' αυτÜ, και τα συνεχÞ ταξßδια-τουρνÝ, συνεχßζουν να κλονßζουνε την υγεßα της. To 1953 εξαφανßζεται πρüσκαιρα απü το προσκÞνιο, λüγω Üλλης μιας προσπÜθειας αποτοξßνωσης, για να επιστρÝψει πανηγυρικÜ το 1955, με μια καταπληκτικÞ παρÜσταση στο "L' Olympia", το διασημüτερο καλλιτεχνικü κÝντρο του Παρισιοý. ¼σοι εßχανε βιαστεß να τη... "θÜψουνε" βγÞκανε γελασμÝνοι. Το 1956 χωρßζει με τον Ζακ και συνεχßζει μονÜχη της Üλλη μια φορÜ. ¹τανε πλÝον αστÝρι παγκοσμßου μεγÝθους μα με τις χειρüτερες επιλογÝς, στη προσωπικÞ της ζωÞ. Ωστüσο συνεχßζει να βοηθÜ τους νÝους καλλιτÝχνες. Κεßνη τη χρονιÜ γνωρßζει ερωτεýεται και βοηθÜ Ýναν Üλλο Üγνωστο τüτε καλλιτÝχνη τον αιγυπτιακÞς καταγωγÞς Yussef Mustacchi, μεγÜλο -μετÝπειτα- καλλιτÝχνη, γνωστü πλÝον ως George Moustaki.
     'Αλλη μια θυελλþδης σχÝση που κρÜτησε üμως κÜμποσο, εξαιτßας της κοινÞς τους αγÜπης για τη μουσικÞ. Ο Μουστακß της Ýγραψε θαυμÜσια τραγοýδια κι Ýν' απ' αυτÜ εßναι το "Milord".

  
                           Ο Μουστακß στις Üκρες κι η ΠιÜφ στο ΟλυμπιÜ

ΕλÜτε, περÜστε, Μιλüρδε,
 καθßστε στο τραπÝζι
μου.
 ΚÜνει τüσο κρýο
Ýξω.
 Εδþ εßναι
Üνετα.
 Βολευτεßτε
, Μιλüρδε,
 κι Üστε τις Ýννοιες σας σε μÝνα,
 με την ÜνεσÞ
σας
 βÜλτε τα πüδια σας σε μια καρÝκλα.
 Σας ξÝρω
, Μιλüρδε.
 Δε μ' Ýχετε δει 
ποτÝ.

 Δεν εßμαι παρÜ μια κοπÝλα του λιμανιοý.
 ¸
νας ßσκιος του δρüμου...  
 Κι üμως σας Üγγιξα ξυστÜ χθες,
 καθþς περνοýσατε καμαρωτÜ
 Πω-πω! Ο ουρανüς σας στεφÜνωνε,
 με το μεταξωτü σας φουλÜρι,                                           
 ν' ανεμßζει στους þμους σας,
 Þσασταν ο πρωταγωνιστÞς,
 θα σας Ýπαιρνε κανεßς για βασιλιÜ...
 Βαδßζατε θριαμβευτÞς

 
αγκαζÝ με μια δεσποινßδα
 ΘεÝ μου, τι üμορφη που Þταν!
 Νιþθω μια ψýχρα στη καρδιÜ...

 'Αντε, ελÜτε, Μιλüρδε!
 Να καθßσετε στο τραπÝζι μου

 
ΚÜνει τüσο κρýο Ýξω,
 Εδþ εßναι Üνετα

 Βολευτεßτε, Μιλüρδε,
 με την ÜνεσÞ σας
,
 βÜλτε τα πüδια σας σε μια καρÝκλα
 κι Ü
στε τις Ýννοιες σας σε μÝνα.
 
 
Σας ξÝρω, Μιλüρδε.

 ¼χι, δε μ' Ýχετε δει ποτÝ
,
 δεν εßμαι παρÜ Ýνα κορßτσι του λιμανιοý
,
 Ýνας ßσκιος του δρüμου...
 Aς ποýμε πως καμιÜ φορÜ

 
αρκεß Ýνα καρÜβι 
 
κι üλα σα να ξεσκßζονται,

 σαν το καρÜβι φýγει...
 Γιατß μαζß του πÞρε,
 την üμορφη με τα γλυκÜ τα μÜτια,
 που δε μπüρεσε να καταλÜβει
 πως Ýκαμε συντρßμμια τη ζωÞ σας. 
 Ο Ýρωτας σε κÜνει να κλαις
 üπως κι η ßδια η ýπαρξη
 Στην αρχÞ στα δßνει üλα
 για να σ' τα πÜρει μετÜ...

 'A
ντε, ελÜτε, Μιλüρδε!
 Σα παιδÜκι κÜνετε!
 Αφεθεßτε, Μιλüρδε,
 ελÜτε στο βασßλειü μου.
 Θεραπεýω τις τýψεις,
 τραγουδþ ρομÜντζες,
 τραγουδþ για τους Μιλüρδους
 που δεν Ýχουνε τýχη!
 Για κοιτÜξτε με, Μιλüρδε
,
 δε μ' Ýχετε δει ποτÝ...
 ...M
α ...κλαßτε Μιλüρδε;
 Αυτü ...δε το περßμενα ποτÝ!...
 
Ω, ελÜτε τþρα, Μιλüρδε!
 ΧαμογελÜστε μου
!
 
Πιο πολý!
 'Αντε, μια προσπÜθεια...
 NÜτο! Αυτü εßναι
!
 'Αντε, γελÜστε, Μιλüρδε!
 
Εμπρüς, τραγουδÞστε, Μιλüρδε!
 
Λα-λα-λα...
 A
υτü εßναι, χορÝψτε, Μιλüρδε!
 Λα-λα-
λα...
 ΜπρÜβο Μιλüρδε!

 
Λα-λα-λα...
 ΠÜλι Μιλüρδε!...
 Λα-λα-λα
... 
             Georges Moustaki (Milord ) 1959


     "Η ιδÝα μου Þρθε στη διÜρκεια μιας κουβÝντας που εßχα με την Εντßθ σ' Ýνα εστιατüριο. Εκεßνη με παρακινοýσε να γρÜψω Ýνα τραγοýδι για δυο εραστÝς που χωρßζουνε μια ΚυριακÞ στο Λονδßνο. Καθþς μου μιλοýσε σκÜρωνα Ýνα προσχÝδιο στο χαρτß: "C' etait dimanche a Londres/il faisait froid dehors/Souvenez-vous, Milord...". -"Αυτü εßναι", με διÝκοψε ξαφνικÜ εκεßνη. "ΞÝχνα την ιστορßα των εραστþν, üλο το τραγοýδι εßναι ο Μιλüρ"!
     Μiα βδομÜδα αργüτερα, βρισκüμασταν σ' Ýνα ξενοδοχεßο στις ΚÜνες üπου μÝναμε στην ßδια σουßτα, αλλÜ σε χωριστÜ δωμÜτια. Ενα απüγευμα την Üφησα για να πÜω να ξεκουραστþ, κλεßστηκα στο δωμÜτιü μου, αλλÜ δε μποροýσα να κοιμηθþ. Στο μυαλü μου στριφογýριζε ο Μιλüρ. Σηκþθηκα, στρþθηκα στη δουλειÜ και παραδüξως οι φρÜσεις Üρχισαν να μου 'ρχονται εντελþς φυσικÜ. ΘυμÜμαι πως αργüτερα, βγαßνοντας απü το δωμÜτιü μου, τη βρÞκα καθισμÝνη σε μια καρÝκλα, ακριβþς απÝναντι απü τη πüρτα μου. Με περßμενε:
 -"Λοιπüν; Τελεßωσε ο Μιλüρ;
     Aργüτερα, με τη μουσικÞ της Μαργκερßτ Μονü, ο "Milord" προστÝθηκε στο πρüγραμμα της περιοδεßας της Πιαφ εκεßνη τη χρονιÜ. «¹ταν», λÝει ο Μουστακß, «Ýνας κομψüς τρüπος þστε να πÜψει να ισχýει η φÞμη του ζιγκολü που με ακολουθοýσε απü τüτε που ζοýσα κοντÜ στη Πιαφ». ΒλÝπετε ο Μουστακß Þτανε δεκαεννιÜ χρüνια μικρüτερüς της. Εßχε γεννηθεß 3 ΜÜη 1934 στην ΑλεξÜνδρεια της Αιγýπτου. Τον ΣεπτÝμβρη του 1958 εßχε μαζß με τον Ζωρζ, Ýνα τρßτο αυτοκινητιστικü ατýχημα, που μπορεß να μην τους Ýκανε τη παραμικρÞ ζημιÜ, ωστüσο κλüνισε κι Üλλο την Þδη βλαφθεßσα υγεßα της και την Ýστρεψεν εκ νÝου προς τα ναρκωτικÜ. ΜετÜ απü Üλλη μια γερÞ αποτοξßνωση θα καταφÝρει να μη ξαναπιεß πιοτü, για üλη την υπüλοιπη ζωÞ της μα Þταν Þδη αργÜ.

 ¼χι, τßποτα, για τßποτα
 δε λυπÜμαι για τßποτα,
 οýτε για το κακü που μου κÜνανε,
 οýτε για το καλü,
 üλα τοýτα το ßδιο μου κÜνουν.

 ¼χι, τßποτα, με τßποτα,
 üχι, δε μετανιþνω για τßποτα.
 ¸χω πληρþσει, Ýχω σβÞσει,
 Ýχω ξεχÜσει το παρελθüν
 και σκασßλα μου μεγÜλη!

 Aναθυμοýμενη, Üναψα φωτιÜ
 με τις χαρÝς και τις λýπες μου.
 ΔιαλυμÝνοι οι ÝρωτÝς μου
 κι οι τρεμοýλες τους.
 ΣαρωμÝνοι για πÜντα!
 Ξαναρχßζω απ' το μηδÝν!
 
 ¼χι, τßποτα, για τßποτα
 δε λυπÜμαι για τßποτα,
 οýτε για το κακü που μου κÜνανε,
 οýτε για το καλü,
 üλα τοýτα μου κÜνουνε το ßδιο.

 ¼χι, τßποτα, με τßποτα,
 üχι, δε μετανιþνω για τßποτα.
 Γιατß η ζωÞ μου, οι χαρÝς μου,
 σÞμερα ξαναρχßζουν μαζß σου
...
   Dumond Vaucaire (Non, Je Ne Regrette Rien)

     Σε μια θριαμβευτικÞ συναυλßα στη ΝÝα Υüρκη, το 1959 καταρρÝει στη σκηνÞ μπρος στο κοινü, εντελþς ξαφνικÜ κι απρüσμενα. Μπαßνει εσπευσμÝνα στο νοσοκομεßο για νÝα θεραπεßα κι εκεß κωφεýει στις παραινÝσεις üλων, να παρατÞσει το τραγοýδι, με τη δικαιολογßα πως δε μπορεß να φανταστεß τον εαυτü της να μη τραγουδÜ. Το 1960 Ýρχεται η νÝα μεγÜλη επιτυχßα της, απü τον τραγουδοποιü Charles Dumont, το εμβληματικü "Non, Je Ne Regrette Rien". Μαζß μ' αυτü κι η υπüσχεση για τις αρχÝς του 1961, μιας σειρÜς εμφανßσεων στο ΟλυμπιÜ, για να βοηθÞσει τον διευθυντÞ του, Bruno Coquatrix, να γλυτþσει τη πτþχευση. Η Εντßθ δüθηκε σ' αυτü κι απüδωσε το νÝο της τραγοýδι θαυμÜσια, κερδßζοντας Üλλη μια φορÜ το γαλλικü εκλεπτυσμÝνο κοινü. Η παρÜσταση αυτÞ Ýμεινε μοναδικÞ στα χρονικÜ κι η απüδοση της ΠιÜφ χαρισματικÞ.

        
          Η ΠιÜφ στο ΟλυμπιÜ και δßπλα η ΠιÜφ εκεßνη την εποχÞ

     Το καλοκαßρι του 1961 γνωρßζει Ýναν ακüμα νÝο καλλιτÝχνη, ονüματι ΘεοφÜνη Λαμποýκα, εßκοσι χρüνια νεüτερü της και τον ερωτεýεται. ΦυσικÜ, üπως εßχε κÜνει πολλÜκις στο παρελθüν, θα τονε βοηθÞσει να σταδιοδρομÞσει, χρησιμοποιþντας πÜθος, χρÞμα κι επιρροÞ. Ο Theo Sagapo, -üπως Þθελε να τονε φωνÜζει- Ýγινε ο επüμενος και τελευταßος Üντρας της ζωÞς της. Ωστüσο τον ΣεπτÝμβρη του 1962 κανονßστηκε η ..."πιο μεγÜλη της μÝρα". Θα Ýδινε μια μεγÜλη σειρÜ συναυλιþν στο ΟλυμπιÜ και στις 25 ΣεπτÝμβρη θα 'κανε μια συναυλßα στο κÝντρο του Παρισιοý. ¼λα ετοιμαστÞκανε φαντασμαγορικÜ κι αυτÞ η μÝρα ονομÜστηκε ως η πιο μεγÜλη της ζωÞς της. Η ΠιÜφ Ýκανε την εμφÜνιση της ζωÞς της στο μεγαλýτερο κοινü που μπüρεσε ποτÝ να συγκεντρþσει καλλιτÝχνης. ΚÜτω απü τα πüδια της αρχηγοß κρατþν, υψηλÝς προσωπικüτητες, καλλιτεχνικÝς φυσιογνωμßες κι Üλλοι επßσημοι, ενωμÝνοι με το ευρý γαλλικü κοινü, επευφÞμησαν τη διÜσημη και μοναδικÞ καλλιτÝχνιδα, Ýτσι üπως ποτÝ δεν επευφημÞθηκε αν ζωÞ καλλιτÝχνης. Τραγοýδησε πÜνω σ' Ýνα ειδικü βατÞρα, πÜνω στο ψηλüτερο πÜτωμα του πýργου του 'Αιφελ κι εßπε üλες τις μεγÜλες της επιτυχßες, προσδßδοντας Ýναν εκλεκτü παλμü στο ακροατÞριü της. ΜετÜ τοýτο, πÞγε να παντρευτεß, στις 9 Οκτþβρη του ßδιου χρüνου, τον καινοýργιο της Ýρωτα και προς το τÝλος της χρονιÜς πÞρε την μεγÜλη διÜκριση της γαλλικÞς ακαδημßας σα φüρος τιμÞς για τη μακρüχρονη κι εμπνευσμÝνη καριÝρα της και για τη συνολικÞ προσφορÜ της στη γαλλικÞ μουσικÞ. Οι μüνοι που δεν αντιτÜχθηκαν σ' αυτü το γÜμο Þταν οι ...γονεßς του Τεü. Τηνε δÝχτηκαν με πÜρα πολý καλü τρüπο üταν τους την Ýφερε ο γιüς τους και τη φιλοξενÞσανε στο σπßτι τους, με χαρÜ. Μα οι συγκινÞσεις, η κüπωση, η κλονισμÝνη υγεßα κι η συνεχÞς δρÜση τηνε κατÝβαλαν κι Üλλο. ΣταδιακÜ Üρχισε να φθßνει και να εγκαταλεßπει τα εγκüσμια.

 Η ΠιÜφ κι ο Τεü Σαγαπü

     ΜετÜ λοιπüν απü Ýναν εκτεταμÝνο ...μÞνα του μÝλιτος, το ζευγÜρι επÝστρεψε στο Παρßσι να συνεχßσει το ντουÝτο τους. Εßχανε κανονßσει να εμφανιστοýν μαζß, στο Μπομπινü, στις αρχÝς ΦλεβÜρη του 1963. Δυο μÞνες αργüτερα, η μεγÜλη αυτÞ καλλιτÝχνις, θα περιπÝσει σε κþμα και θα περÜσει τις τελευταßες της μÝρες μεταξý φθορÜς κι αφθαρσßας, μεταξý ζωÞς και θανÜτου, μεταξý συνεßδησης και βαθιοý ýπνου, στη βßλα της στο Plascassier, κοντÜ στις ΚÜνες. ΤελικÜ θα μας αφÞσει, στις 11 Οκτþβρη του 1963, σ' ηλικßα 48 ετþν μüλις, ακριβþς την ßδια μÝρα που διÜλεξε να μας αφÞσει κι ο εξαιρετικüς ποιητÞς και φßλος της Ζαν Κοκτü. Η εßδηση του θανÜτου της Ýπεσε σα κεραυνüς στο Παρßσι και στην ημÝρα της κηδεßας της, 14 Οκτþβρη 1963, πλÞθη ξεχýθηκαν να τη συνοδÝψουνε στο τελευταßο της ταξßδι το φÝρετρü της, ως το κοιμητÞρι Pere Lachaise, θρηνþντας και σιγοτραγουδþντας τις επιτυχßες της. Ο Τεü συνüδεψε τη σορü με δÜκρυα στα μÜτια, μÝχρι την απüθεσÞ της στον τÜφο.

                
           Ο ΤÜφος της ΠιÜφ στο Περ ΛασÝζ  κι η προτομÞ της δßπλα

     Ο τÜφος της εκεß, εßναι το πιο συχνüτατα επισκεπτüμενο μÝρος. ΧιλιÜδες προσκυνητÝς συρρÝουν κÜθε χρüνο για ν' αφÞσουνε λßγα λουλοýδια σε τοýτο το μοναδικü φαινüμενο που λεγüταν Εντßθ ΠιÜφ. Εντωμεταξý, ακüμα και μετÜ τριÜντα χρüνια απü το θÜνατü της, συνεχßζει να εμπνÝει τη γαλλικÞ μουσικÞ σκηνÞ. Το πλÞθος που συνÝρρευσε στην εκδÞλωση για το "Σ' ΑγαπÜμε ΠιÜφ Του Παρισοý" Ýδειξε πως üλοι θÝλανε να κÜνουνε κτÞμα τους το τρüπο ζωÞς και δρÜσης της. Επßσης καλλιτÝχνες üπως, Louis Armstrong, Josephine Baker, Marlene Dietrich, Johnny Hallyday, Serge Gainsbourg και Liza Minnelli, Ýχουνε τραγουδÞσει τραγοýδια της. Ο σýγχρονος καλλιτÝχνης Etienne Daho, Ýχει κÜμει μερικÝς üμορφες διασκευÝς πÜνω σε δικÝς της επιτυχßες κι ο Σαρλ Αζναβοýρ κατÜφερε με τη βοÞθεια ειδικþν και τεχνολογßας, να αναπαραστÞσει τη φωνÞ της απü παλιüτερες ηχογραφÞσεις και να την ενþσει με τη δικÞ του σε μερικÜ εκπληκτικÜ, μεθυστικÜ, εικονικÜ ντουÝτα.
------------------------------------------------------------------------------------------

     ΚÜποτε üχι πολý παλιÜ, Þταν αδýνατον να κατεβεß κανεßς στο παρισινü μετρü, χωρßς να συναντÞσει, στο τρÝνο, στον σταθμü, κÜποια φτωχοντυμÝνη γυναßκα που να μαζεýει πενταροδεκÜρες τραγουδþντας το "Je Νe Regrette Rien". Κανεßς απü τους επιβÜτες δεν Ýδειχνε να απορεß οýτε για τη γυναßκα οýτε για το τραγοýδι, που 'φερε την υπογραφÞ της Εντßθ Πιαφ, μιας γυναßκας που υπÞρξε κι εκεßνη πλÜσμα των πιο κακüφημων παρισινþν δρüμων. Το μετρü Ýχει ακüμη τους πλανüδιους μουσικοýς του, αλλÜ δεν βλÝπει κανεßς πια τÝτοιες Üθλιες γυναßκες. Ο δημοσιογρÜφος των ΤÜιμς  της ΝÝας Υüρκης, Φρανκ ΠρÜιαλ, τις εßχε σχεδüν ξεχÜσει, üταν μπÞκε στο Δημαρχεßο του Παρισιοý, στην Ýκθεση για τα 40 χρüνια απü τον θÜνατο της Εντßθ Πιαφ.
     Για την Ýκθεση δεν θα μποροýσε να βρεθεß καταλληλüτερο μÝρος. Σε üλη της τη ζωÞ, η Πιαφ Þθελε να την θυμοýνται σαν Ýνα παιδß του Παρισιοý. ¼ταν πÝθανε στην ΚυανÞ ΑκτÞ, η σορüς της μεταφÝρθηκε κρυφÜ στην πρωτεýουσα, για να φανεß πως εßχε πεθÜνει εκεß. Στην τελευταßα της περιοδεßα, λßγους μÞνες πριν απü τον θÜνατü της, Ýμοιαζε απüκοσμη απü την αρρþστια και τον πüνο. ¼μως, τα πλÞθη στριμþχνονταν μπροστÜ της.  "Δε λατρεýτηκε τüσο πολý, üσο üταν ζýγωνε στον θÜνατü της", εßπε ο Σαρλ Αζναβοýρ. "Το γαλλικü κοινü γοητεýεται απü τη δυστυχßα". ΣκληρÜ λüγια του τραγουδιστÞ για το γαλλικü κοινü. Θα μποροýσε να τα εßχε πει για κÜθε κοινü. "Δε θα ξεχÜσω Ýνα βρÜδυ, που με μιÜ συντροφιÜ φßλων γνþρισα την ¸ντιθ ΠιÜφ. Τραγουδοýσε στις αυλÝς των λαικþν πολυκατοικιþν, Þτανε τýπος της γειτονιÜς κι üλοι τη φþναζαν "λα μομ ΠιÜφ", δηλαδÞ "το μικρü σπουργßτι"... Εκεßνο το βρÜδυ, ο Ανρß ΓκαρÜ, διÜσημος τüτε, της Ýδωσε Ýνα γερü φιλοδþρημα. Πριν λßγο καιρü, ενþ οι δßσκοι της ΠιÜφ πουλιüνταν σε üλο τον κüσμο, ο ΓκαρÜ, ο μεγÜλος γüης της εποχÞς του, αυτοκτονοýσε πÜμπτωχος και ξεχασμÝνος απü τους πÜντες..." Λüγια του Σαρλ Αζναβοýρ επßσης.
     ¼ταν κÜποιος σκεφτεß την Εντßθ ΠιÜφ και φυσικÜ να γνωρßζει τη ζωÞ και το Ýργο της, στο νου του Ýρχονται, αγÜπη, μοναξιÜ, Ýρωτας, πÜθος κι απελπισßα. Η ζωÞ της γεμÜτη αντιθÝσεις. Μικρü ανÜστημα, τερÜστιο ταλÝντο, διÜσημη και πλοýσια, μα μονÞρης και δυστυχισμÝνη, υπÞρξεν η συγκλονιστικüτερη φωνÞ της Γαλλßας.

"ΠαντÜμ... ΠαντÜμ... ΠαντÜμ...
 Κι üλα αυτÜ για να ξαναπÝσω στη γωνιÜ.
 ΠÜνω στο ρυθμü που μ' αναγνþρισε...
 Ακοýστε το σαματÜ που μου κÜνει...
 Λες και παρελαýνει üλο το παρελθüν μου...
 ΠρÝπει να κρατÞσω τη λýπη μου για μετÜ.
 ¸χω ολüκληρο σολφÝζ,
 γι' αυτü το ρυθμü που χτυπÜ...
 Που χτυπÜ σα ξýλινη καρδιÜ...
"

----------------------------------------
"¼χι, τßποτα, για τßποτα
 δε λυπÜμαι για τßποτα,
 οýτε για το κακü που μου κÜνανε,
 οýτε για το καλü,
 üλα τοýτα το ßδιο μου κÜνουν.
 ¼χι, τßποτα, με τßποτα,
 üχι, δε μετανιþνω για τßποτα.
 ¸χω πληρþσει, Ýχω σβÞσει,
 Ýχω ξεχÜσει το παρελθüν
 και σκασßλα μου μεγÜλη!
 Aναθυμοýμενη, Üναψα φωτιÜ
 με τις χαρÝς και τις λýπες μου.
 ΔιαλυμÝνοι οι ÝρωτÝς μου κι οι τρεμοýλες τους.
 ΣαρωμÝνοι για πÜντα...!
"


-----------------------------------------------------------------------

     Σημ δικÞ μου: Στις μεταφρÜσεις των τραγουδιþν η ευθýνη βαραßνει αποκλειστικÜ και μüνο τη ... φßλη Σταυροýλα ΑντζουλÜκου, κατÜ ΣτÝκι... Μüνα!!! ΠρÝπει να πω πως Ýκανε καταπληκτικÞ δουλειÜ! Διαφωνεß κανεßς;

-----------------------------------------------------------------------

          

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers