Dono Di Paolo (1397-1475) Early Renaissance 
"Uccello"
Υπήρξεν από τους πιο γοητευτικούς Ιταλούς καλλιτέχνες του 15ου αιώνα. Ζωγράφος αλλά και μαθηματικός, παθιασμένος με τη μελέτη της προοπτικής, εισήγαγε στα έργα του εντυπωσιακές λεπτομέρειες. Ήτανε δημιουργός μωσαϊκών κατά τη περίοδο της Πρώιμης Αναγέννησης στην Ιταλία κι υπήρξε από τους πρωταγωνιστές της φλωρεντινής καλλιτεχνικής δραστηριότητας κατά το 1ο μισό του 15ου αι.. Θεωρείται πρωτοπόρος στη δημιουργία πολύ προσεγμένης προοπτικής στους πίνακές του. Ο Τζόρτζιο Βαζάρι στο βιβλίο του Le vite de' più eccellenti pittori, scultori e architettori (1550) αναφέρει πως ήτανε παθιασμένος με τη προοπτική και μπορούσε να ξενυχτήσει στο εργαστήρι του αναζητώντας τη βέλτιστη θέση του προοπτικού κέντρου. Αντίθετα με τους συγχρόνους του, ο Ουτσέλλο μέσω της προοπτικής προσπαθούσε να δώσει την αίσθηση του βάθους στα έργα του, ενώ οι υπόλοιποι τη χρησιμοποιούσανε για την αφήγηση διαφορετικών ή διαδοχικών σκηνών. Παρ' όλο που ανέλαβε σημαντικές παραγγελίες θρησκευτικού και κοσμικού χαρακτήρα, τα έργα του δεν του αποφέρανε σημαντικά οφέλη. Μάλιστα λέγεται πως πέρασε τα τελευταία του χρόνια μόνος φτωχός και μελαγχολικός. Επί αιώνες μετά το θάνατό του, μνημονευότανε κυρίως για την αριστοτεχνική προοπτική του και θεωρούντανε σχετικά εκκεντρικός. Τον 20ό αι. όμως, επανεξετάστηκε κι αναγνωρίστηκε ως ένας από τους πιο πρωτότυπους και καινοτόμους ζωγράφους της εποχής του.
Γεννήθηκε 15 Ιουνίου 1397, στη Φλωρεντία, από τον Πάολο Ντι Ντόνο τον πρεσβύτερο που ήτανε κουρέας στο Πρατοβέκκιο (Pratovecchio), κοντά στη Φλωρεντία και το 1373 εγκαταστάθηκε στη πόλη κι έλαβε φλωρεντινή υπηκοότητα, και την αριστοκρατικής καταγωγής Αντόνια Ντι Τζιοβάνι Καστέλο Ντι Μπεκκούτο. (Το παρατσούκλι "ουτσέλλο" σημαίνει "πουλί"). Στα 10 του περίπου μαθητεύει στο εργαστήρι του μεγάλου γλύπτη της εποχής, Λορέντζο Γκιμπέρτι. Στο διάστημα 1407-12 βοήθησε το δάσκαλό του στη κατασκευή της βορεινής θύρας του Βαπτιστηρίου της Φλωρεντίας. Πιθανότατα τη περίοδο αυτή απέκτησε και το προσωνύμιο "Uccello", καθώς είχεν ιδιαίτερη κλίση στην απόδοση προοπτικής σε καλλιτεχνήματα ζώων κι ιδιαίτερα πουλιών, τα οποία απεικόνισε σε μια νωπογραφία στην Santa Maria Novella, αν και στους άλλους πίνακές του δεν απεικονίζει πουλιά. Σύμφωνα με το Βαζάρι λάτρευε τα πουλιά, αλλά δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσει δικά του. Σύμφωνα με άλλες πηγές, η προέλευση του προσωνυμίου παραμένει αδιευκρίνιστη. Το 1414 γίνεται μέλος της συντεχνίας των ζωγράφων, τη λεγόμενη Compagnia di San Luca. Την επόμενη χρονιά γίνεται μέλος της συντεχνίας Φαρμακοποιών Καλλιτεχνών & Ιατρών (Arte dei Medici e degli Speziali), της επίσημης συντεχνίας πλέον των ζωγράφων στη Φλωρεντία. Την ίδια περίπου περίοδο πήρε μαθήματα γεωμετρίας από τον Μανέττι (Manetti). Δεν είναι επακριβώς γνωστό, εν τούτοις, από ποιον είχε διδαχθεί τη ζωγραφική, καθώς ο δάσκαλός του ασχολήθηκε με τη γλυπτική.
Τη περίοδο 1425-30 ο βρέθηκε στη Βενετία, όπου δημιούργησε μωσαϊκά στη πρόσοψη της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου, καθώς από το 1424 κι εντεύθεν, άρχισε να ζει από την εργασία του ως ζωγράφος. Δυστυχώς από το εκεί έργο του δεν διασώθηκε τίποτε. Είναι πιθανό να επηρεάστηκε από τις (χαμένες πλέον) νωπογραφίες του Πιζανέλλο και του Τζεντίλε ντα Φαμπριάνο που διέθετε τότε το Ανάκτορο των Δόγηδων. Το 1431 ο Ουτσέλλο επιστρέφει στην Φλωρεντία, ενώ είναι πιθανόν πριν την επιστροφή του να επισκέφθηκε τη Ρώμη συντροφιά με τον Ντονατέλλο και πιθανώς, και με τον Μαζολίνο ντα Πανικάλε (Masolino da Panicale). Σύμφωνα με εικασίες, που συνέλεξε ο Μαρτίνος Ε' σχετικά με ανθρώπους της τέχνης της εποχής, είναι πιθανό να συνεργάστηκε με τον Μαζολίνο στον κύκλο των εικόνων Uomini Illustri (Eπιφανείς ’νθρωποι) στο Ανάκτορο Ορσίνι. Ούτε απ' αυτό τον κύκλο έχει διασωθεί κάτι.
Το 1431 επιστρέφει στη Φλωρεντία, όπου συμμετέχει στις νωπογραφίες Storie della Genesi (Ιστορίες Από Τη Γένεση) στο περιστύλιο της Μονής της Σάντα Μαρία Νοβέλλα, γνωστό ως Chiostro Verde (Πράσινο περιστύλιο, λόγω του πράσινου φόντου των τοιχογραφιών). Είναι τα παλαιότερα διασωζόμενα, αν και πολύ άσχημα διατηρημένα, έργα του Ουτσέλλο. Δημιούργησε, επίσης, μια σειρά από νωπογραφίες στο περιστύλιο της μονής του San Miniato al Monte, όπου απεικόνισε σκηνές από μοναστικούς μύθους. Κι αυτές οι εργασίες του είναι πολύ άσχημα διατηρημένες, εν τούτοις μπορεί κανείς να διακρίνει τόσο την ομοιότητα των μορφών με αυτών στη Σάντα Μαρία Νοβέλλα όσο και την ανανεωμένη προοπτική που είχε εμφανιστεί στη Φλωρεντία κατά τη διάρκεια της παραμονής του καλλιτέχνη στη Βενετία.
Το 1432 αναζητεί δουλειά στο εργοτάξιο του καθεδρικού της Φλωρεντίας. 4 χρόνια μετά ζωγραφίζει μια μεγάλη τοιχογραφία εκεί. Το 1436 ο Ουτσέλλο ζωγράφισε στον Καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας (Santa Maria del Fiore) ένα από τα σημαντικότερα έργα του, τον Έφιππο Σερ Τζων Χώκγουντ (Sir John Hawkwood, οι Ιταλοί τον αποκαλούσαν Giovanni Acuto), ’γγλο μισθοφόρο και διοικητή των στρατευμάτων της πόλης κατά τα τέλη του 14ου αι. Ο Χώκγουντ, γεννημένος στο Χέντινχαμ (Hedingham) του Έσσεξ αναφέρεται ότι είχε διακριθεί στις μάχες του Κρεσύ και του Πουατιέ κι ο βασιλιάς της Αγγλίας τον είχε χρίσει Ιππότη. Το 1360, επικεφαλής μιας ομάδας μισθοφόρων, έφθασε στην Ιταλία κι αρχικά μπήκε στην υπηρεσία της Πίζας για να καταλήξει τελικά διοικητής των φλωρεντινών στρατευμάτων. Η νωπογραφία αυτή έχει ένα μόνο προοπτικό κέντρο, τρόπος που επέλεξε ο Ουτσέλλο για να αποδώσει την ενέργεια τόσο του αναβάτη όσο και του αλόγου. Παράλληλα προσπάθησε να προσδώσει την εντύπωση ενός αγάλματος ώστε να "προσαρμοστεί" στο νέο στυλ που 'χε αρχίσει να αναπτύσσεται στη φλωρεντινή τέχνη από την εποχή της γέννησής του.
Δεν είναι βέβαιο αν είναι ο δημιουργός των Ιστοριών Της Παρθένου και της Ιστορίας Του Αγίου Στεφάνου στο παρεκκλήσι της Ασσούντα (Assunta) της Φλωρεντίας. Αν ναι, τότε θα πρέπει να επισκέφθηκε και τη παραπλήσια πόλη του Πράτο κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 1434 και 1440. Την περίοδο 1443-44 εργάστηκε στον καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας: Ζωγράφισε τις κεφαλές των 4 προφητών γύρω από το τεράστιο ρολόι που βρίσκεται στη δυτική πτέρυγα του εσωτερικού του ναού, ενώ είχε συμβολή και στη σχεδίαση των 2 βιτρώ που βρίσκονται στο θόλο του ναού. Το 1444 εργάστηκε στην Πάντοβα και επανήλθε στην ίδια πόλη και το 1445 ύστερα από πρόσκληση του Ντονατέλλο. Το 1446 επέστρεψε στη Φλωρεντία όπου δημιουργεί νωπογραφίες στη μονή της Σάντα Μαρία Νοβέλλα. Κατά το χρονικό διάστημα 1447 - 1454 εργάζεται στον ναό "Σαν Μινιάτο αλ Μόντε" (San Miniato al Monte) της Φλωρεντίας όπου δημιουργεί τις "σκηνές της μοναστικής ζωής".
Σημαντικότατο έργο του Ουτσέλλο είναι, επίσης, η Μάχη Του Σαν Ρομάνο, ο οποίος ζωγραφίστηκε τη περίοδο 1435-40, αν κι ορισμένοι ιστορικοί τοποθετούν τη χρονολογία δημιουργίας του το 1450-56. Ο πίνακας, που αρχικά αποτελούσε 3πτυχο, αρχικά πιστευόταν ότι δημιουργήθηκε κατά παραγγελία της οικογενείας των Μεδίκων και συγκεκριμένα του Κόζιμο του Πρεσβύτερου (Cosimo il Vecchio) στο ανάκτορο του οποίου αναρτήθηκε μετά την ολοκλήρωσή του. Σύμφωνα όμως με νεότερες έρευνες, η παραγγελία δεν έγινε από τον Κόζιμο αλλά από τον Λεονάρντο Μπαρτολίνι Σαλιμπένι (Leonardo Bartolini Salimbeni, 1404-1479) ο οποίος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στο ξεκίνημα των εχθροπραξιών με τη Σιέννα.
Το 1443 αρχίζει να δουλεύει 2 έργα για τον καθεδρικό: το τετράγωνο πλαίσιο ενός ρολογιού στον εξωτερικό δυτικό τοίχο του και σχέδια 3 υαλογραφημάτων. 2 χρόνια μετά, ο Ντονατέλο, του βρίσκει δουλειά στη Πάντοβα. Ζωγραφίζει μια σειρά τοιχογραφιών στην Οικία Βιταλιάνι. Τον επόμενο χρόνο επιστρέφει στη Φλωρεντία κι ανοίγει ατελιέ στη Πλατεία Σαν Τζιοβάνι.
Το 1453 νυμφεύεται τη Τομμάσσα Μαλιφίτσι (Tomassa Malifici) και το ίδιο έτος γεννιέται ο γιος τους Ντονάτο. Το 1456 το ζεύγος αποκτά μια κόρη, την Αντόνια (απεβ. 1491). Αν κι είναι γνωστό ότι έγινε κι αυτή ζωγράφος ακολουθώντας τα ίχνη του πατέρα της, δεν είναι γνωστό κανένα έργο της ούτε κάτι για τη ζωή της, εκτός του ότι έγινε καλόγρια στο Τάγμα των Καρμηλιτισσών. Ο Βαζάρι την ανέφερε ως "κόρη που ήξερε να ζωγραφίζει" ενώ στο πιστοποιητικό θανάτου της αναφέρεται ως pittoressa (ζωγράφος). Το 1465 πηγαίνει μαζί με το γιο του στο Ούρμπινο όπου ζωγράφισε τα πλαϊνά στην καινούργια Αγία Τράπεζα, ενώ το κεντρικό τμήμα ανέλαβε ο Γιούστους φαν Γκεντ και το ολοκλήρωσε το 1474. Η δημιουργία του Ουτσέλλο αποτελείται από έξι ρεαλιστικές σκηνές που σχετίζονται με τον αντισημιτικό μύθο περί βεβήλωσης, που βασιζόταν σε ένα υποθετικό γεγονός που συνέβη στο Παρίσι το 1290, αν και δεν αποδίδονται όλες οι σκηνές στον Ουτσέλλο. Ζωγραφίζει και το διάστημα κάτω από τη κεντρική σκηνή, -το τελευταίο έργο του καλλιτέχνη- ήταν το Νυκτερινό Κυνήγι (La Caccia Νotturna), που το ζωγράφισε περίπου το 1470. Το έργο εκτίθεται σήμερα στο Ασμόλειο Μουσείο της Οξφόρδης. Κατά τα τελευταία έτη της ζωής του δεν ήταν σε θέση να εργαστεί. Το Νοέμβρη του 1475, ήδη ασθενής και νοσηλευόμενος, υπαγόρευσε τη διαθήκη του. Απεβίωσε στις 10 Δεκέμβρη 1475 και θάφτηκε 2 μέρες αργότερα δίπλα στον πατέρα του, στο νεκροταφείο του Αγίου Πνεύματος στη Φλωρεντία.
================
5 Αξιοσέβαστοι Πατέρες Της Φλωρεντινής Τέχνης
(Εικονίζονται από αριστερά προς δεξιά, όπως κοιτάμε, οι: Τζιότο, Ουτσέλο, Ντονατέλο, Μανέτι -ξυλογλύπτης ή μαθηματικός- και Μπρουνελέσκι. Το πίνακα τονε ξεκίνησε αυτός μα πιστεύεται πως τονε τελειώσεν έπειτ' από πολλά χρόνια, άλλος καλλιτέχνης.)
Πορτραίτο ’ντρα
Πορτραίτο Γυναίκας
Κεφαλή Γυναίκας
Ένας 'Αγγελος
Σερ Τζον Χόκγουντ
'Αγιος Γεώργιος & Δράκος Ι
'Αγιος Γεώργιος & Δράκος ΙΙ
Διδασκαλία Αγίου Στεφάνου
Λιθοβολισμός Αγίου Στεφάνου
Η Γέννεση Της Παρθένου Μαρίας
Η Μικρή Μαρία Παρουσιάζεται Στον Ναό
Σταύρωση
Κυνήγι Στο Δάσος
Η Μάχη Του Σαν Ρομάνο (αριστερό πάνελ)
Η Μάχη Του Σαν Ρομάνο (κεντρικό πάνελ)
Η Μάχη Του Σαν Ρομάνο (δεξιό πάνελ)
