ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

ËáïãñáöéêÜ 

Íôåëëáðüñôáò ËåïíÜñäïò: ÅõãåíÞò Ëüãéïò ÐïéçôÞò ~14ïò áé.

                                          Βιογραφικü

      Ο ποιητÞς του 14ου αιþνα ΛεονÜρδος Ντελλαπüρτας μιλÜ για τη ζωÞ του στο ΧÜνδακα και μακριÜ απ’ αυτüν. Αστüς βενετικÞς καταγωγÞς. ΓεννÞθηκε, ανατρÜφηκε και μορφþθηκε στο ΧÜνδακα. ΚÜτοχος ελληνικÞς κι ιταλικÞς παιδεßας. Γνþστης της τουρκικÞς κι αραβικÞς γλþσσας. "ΑβοκÜτος" (δικηγüρος) στο ΧÜνδακα στο τÝλος της καριÝρας του. ¸ζησε τη περßοδο 1350-1410/20 στο ΧÜνδακα, το σημερινü ΗρÜκλειο της ΚρÞτης. Στα γερÜματÜ του φυλακßστηκε και μÝσα στη φυλακÞ Ýγραψε Ýνα μακρý ποßημα σε μορφÞ διαλüγου ανÜμεσα στον ποιητÞ και την ΑλÞθεια, που τη παρουσιÜζει ως πανÝμορφη κüρη. Το ποßημα Ýχει τßτλο "ΕρωτÞματα και αποκρßσεις ΞÝνου & Αληθεßας" και περιÝχει πολλÜ αυτοβιογραφικÜ στοιχεßα. ¸γραψε Üλλα τρßα σýντομα θρησκευτικÜ και διδακτικÜ ποιÞματα, üλα στο διÜστημα 1403-11. με τßτλους "Λüγος περß ανταποδüσεως και Υπομνηστικüν", "Στßχοι θρηνητικοß εις τον ΕπιτÜφιον θρÞνον", "Λüγοι παρακλητικοß προς τον Χριστüν και την Θεοτüκον". Το πρþτο Ýχει 3166 στßχους, το δεýτερο 168, το τρßτο 795 και το τÝταρτο 92.
    Ο ΛεονÜρδος Ντελλαπüρτας, γεννημÝνος στο ΧÜνδακα, απü εξελληνισμÝνη και ορθüδοξη, ιταλικÞς καταγωγÞς οικογÝνεια, Ýλαβε μüρφωση αλλÜ κι Ýζησε ζωÞ περιπετειþδη, σαν Ýμπορος, σαν αξιωματοýχος -εντüς και εκτüς ΚρÞτης- της ΓαληνοτÜτης Δημοκρατßας της Βενετßας (διερμηνÝας, αξιωματικüς σε πολÝμους, πρεσβευτÞς, δικηγüρος). ΑλλÜ και με το, ομολογημÝνο ποιητικÜ, ερωτικü πÜθημÜ του στα 75 του χρüνια. ΠÜθημα που τον οδÞγησε στη φυλακÞ, üπου Ýγραψε, σε δεκαπεντασýλλαβους ανομοιοκατÜληκτους στßχους, τα τÝσσερα ποιÞματÜ του, που με την πανþρια γλþσσα τους αποτελοýν Ýνα απü τα βασικþτερα και πιο ιδιüμορφα κεßμενα της ΥστεροβυζαντινÞς Δημþδους Λογοτεχνßας και θαυμÜσιο σýνδεσμο με τη ΚρητικÞ Λογοτεχνßα. ΤÝλος, αξßζει να αναφερθεß πως Þτανε σýγχρονος με τον ΣτÝφανο Σαχλßκη, χωρßς να διακρßνεται üμως απü την ανανεωτικÞ πνοÞ του.
     Ο Ντελλαπüρτας εßναι Ýνας απü τους πρþτους εκπροσþπους της κρητικÞς λογοτεχνßας, ακολουθεß τη βυζαντινÞ παρÜδοση και στα 4 θρησκευτικÜ και διδακτικÜ ποιÞματÜ του, εμπνÝεται απü τη Βßβλο καθþς και λüγιες και δημþδεις βυζαντινÝς πηγÝς. Σε βυζαντινÝς πηγÝς στηρßχτηκε κι ο Μανüλης ΣκλÜβος που Ýγραψε τη ΣυμφορÜ της ΚρÞτης, που με αφορμÞ τη περιγραφÞ των συνεπειþν του σεισμοý που Ýπληξε το ΗρÜκλειο το 1508 επιρρßπτει την ευθýνη στους κατοßκους της ΚρÞτης για τις αμαρτßες τους και τους παρακινεß να ζητÞσουν συγχþρεση.
     Το αυτοβιογραφικü κεßμενο του Ντελλαπüρτα εßναι τμÞμα εκτενÝστερου Ýργου του κι üχι αυτüνομο ποßημα. Στο Ýργο του ΔιÜλογος ΞÝνου και Αληθεßας (γραμμÝνο μÝσα στη φυλακÞ, üπου εßχε μπει σε μεγÜλη ηλικßα), εγκιβωτßζεται το αυτοβιογραφικü τμÞμα που μας ενδιαφÝρει εδþ, κι αποτελεß τρüπον τινÜ μßα "υπερÜσπιση-απολογßα" του ποιητÞ απÝναντι σε Ýνα υποτιθÝμενο δικαστÞριο, γι’ αυτü προβÜλλει τις υπηρεσßες του στη πατρßδα κι üχι Üλλες πτυχÝς της ζωÞς του. ¸να Ýγγραφο που ευρÝθη μαρτυρÜ καλλßτερα πολλÜ πρÜγματα και θα προσπαθÞσω να παραθÝσω Ýνα σημαντικü απüσπασμÜ του, üσο μπορþ καλλßτερα. Ιδοý:


Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΛΕΟΝΑΡΔΟΣ ΝΤΕΛΛΑΠΟΡΤΑΣ ΩΣ ΠΡΕΣΒΕΥΤΗΣ Τ¹Σ ΒΕΝΕΤΙΑΣ ΕΙΣ ΤΥΝΗΣΙΑΝ ΚΑΤ'ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΒΕΝΕΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ (1389)

     Εις ανακοßνωσÞ γενομÝνην àπ’ Ýμοà προ τριετßας περß τοà παλαιοτÝρου γνωστοý Κρητüς ποιητοà (μικρüν μετÜ τü 1403 γρÜψαντος) ΛεονÜρδου Ντελλαπüρτα, τοà οποßου τÜ εκ 4000 καß πλÝον στßχων ποιÞματα ÜνεκÜλυψα εις εν Üγιορειτικφ χειρογρÜφον καß ετοιμÜζω προς Ýκδοσιν, διÝλαβον συντüμως καß περß τοà πολυκυμÜντου βßου αàτοà ως πολεμιστοà εν Εàβοßοις κι Ιταλßα, ως δικηγüρου εν ΧÜνδακι κι ως πρεσβευτοà τÞς Βενετßας εις τÜς αàλÜς Χριστιανþν καß ΜουσουλμÜνων ηγεμüνων, κατÜ τÜς ýπ’ αàτοà τοà ποιητοà παρεχομÝνας Ýν τφ πρþτι των τεσσÜρων ποιημÜτων του (στ. 1200-1376) αàτοβιογραφικÜς ειδÞσεις. ΠαρετÞρησα δÝ τüτε üτι αß καß γενικþτερον ενδιαφÝρουσαι ειδÞσεις αàται περß τοà βßου του φαßνονται απολýτως αξιüπιστοι, διüτι την τετÜρτην καß τελευταßαν πρεσβεßαν του Üνεàρον ßστορικþς μεμαρτυρημÝνην εξ αàτοà τοàτου τοà επισÞμου κειμÝνου τÞς συνθÞκης της συναφθεßσης τÞ 24 ’Ιουλßου 1403 μεταξý τοà ΛεονÜρδου Ντελλαπüρτα, ως εκπροσþπου τοà Δοàκα τÞς ΚρÞτης, καß τοà Ýν Παλατßοις (ΜιλÞτω) Þγεμüνος τοà τουρκικοý εμιρÜτου τοà ΜεντεσÝ Blyas Beg .
      ¢λλα και περß τÞς τρßτης αυτοý πρεσβεßας " εις τον Σαρακηνüν σουλτÜνον Βαρβαρßας" (Τυνησßας), καθ’ Þν ÝπÝτυχεν, þς γρÜφει (στ. 1273), ν’ απολýτρωση των δεσμþν "ÝβδομÞκοντα ανθρþπους Βενετικοýς", διηρωτþμην τüτε , αν üντως αàτη Ýσχετßζετο προς ανÝκδοτον Ýγγραφον των βενετικþν αρχεßων απü 9 Δεκεμβρßου 1389, περιεχομÝνων εν Senato Misti, Registro 41, φ. 45r , τοý οποßου Þ παρÜ Η. Noiret φερομÝνη περßληψις περιωρßζετο εßς την ακüλουθον αüριστον επιγραφÞν: "Envoi d’un ambassadeur a Tunis, pour racheter les captifs, qui y sont traites 'comme des chiens". ¸πιθυμþν να εξακριβþσω τü πρÜγμα, παρεκÜλεσα τον εν Βενετßςι ερευνητÞν κ. Κ. Δ. ΜÝρτζιον καß τον εκεß χÜριν μελετþν διατρßβοντα τüτε συνÜδελφον κ. Ν. Β. ΔρανδÜκην να μοß Üποστεßλουν φωτογραφßαν τοà εγγρÜφου  τοàτου, ερευνÞσουν δÝ καß τα παρακεßμενα Ýγγραφα προς Üνεàρεσιν τυχüν καß Üλλων ειδÞσεων περß τοà ÞμετÝρου ποιητοà. ’¼ντως δÝ τα υπü τþν δυο τοýτων φßλων ( τους οποßους ευχαριστþ θερμþς καß εντεýθεν) εýρεθÝντα Ýν τω àποδειχθÝντι Registro 41 καß ÜποσταλÝντα μοι Ýν μικροταινßαις Ýγγραφα, τον ΝοÝμβριον τοý 1954, ÝπηλÞθευσαν τÜς ýπονοßας καß ýπερÝβησαν μÜλιστα τÜς προσδοκßας μου. Διüτι πρþτον Üπεδεßχθη üτι τü Ýξ ου þρμÞθην Ýγγραφον (τü κατωτÝρω àπ’ Üριθ. 4) σχετßζεται πρÜγματι προς την εßς Τυνησßαν αποστολÞν τοý Ντελλαπüρτα. ’¸πειτα διεπιστþθη üτι Ýκ τþν τριþν Üλλων ÜνευρεθÝντων περß τοýτου εγγρÜφων τÜ δýο (Þτοι τÜ ýπ’ Üριθ. 2 καß 3) περιÝχουν τÜς περß τÞς αποστολÞς ταàτης επισÞμους τÞς Βενετßας οδηγßας (απü 31 ΜαÀου 1389) καß συγχρüνως βοηθοýν εßς τÞν ÝπαλÞθευσιν καß χρονικÞν τοποθÝτησιν καß τÞς δευτÝρας Ýν τÞ αυτοβιογραφßα του μνημονευομÝνης πρεσβεßας τοý Ντελλαπüρτα προς τον Δεσπüτην τοà ΜορÝως Θεüδωρον Α' Παλαιολüγον’ τü δÝ τρßτον (Þτοι τü àπ’ Üριθ. 1) ÝπιβεβαιοÀ καß χρονολογεß καß ÝτÝραν τÞς αυτοβιογραφßας εÀδησιν, τον διορισμüν τοà Ντελλαπüρτα þς δικηγüρου Ýν ΧÜνδακι τÞς ΚρÞτης (10 ΜαÀου 1389).
     ΤÝλος, Ýξηκριβþθη üτι τÜ Ýγγραφα ταàτα παρουσιÜζουν καß γενικþτερον ιστορικüν ενδιαφÝρον, διüτι εßναι Üγνωστα εις τοýς εßδικþς πραγματευθÝντας περß τþν πολιτικþν σχÝσεων τÞς Βενετßας προς τοýς σουλτÜνους τÞς Τυνησßας. ΔιÜ τοýς λüγους τοýτους εκδßδω αυτÜ κατωτÝρω μετÜ περιλÞψεων καß σημειþσεων.

1
ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ  ΝΤΕΛΛΑΠΟΡΤΑ ΩΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΕΝ ΧΑΝΔΑΚΙ
10 ΜαÀου 1389
( Archivio di Stato di Venezia - Senato Misti, Reg. 41, f. 8v )

   Περßληψις. '0 ΛεονÜρδος Ντελλαπüρτας, κÜτοικος ΧÜνδακος, πανταχοà και πÜντοτε, εν πολÝμφ και Ýν ειρÞνη, Þγωνßσθη καß Ýκινδýνευσεν υπÝρ τÞς τιμÞς καß τοû μεγαλεßου τοû Βενετικοý ΚρÜτους, ως μαρτυρεÀται υπü των κατÜ καιροýς ρεκτüρων καß Üλλων εýγενþν Βενετþν, οßτινες διÝτριψαν εν ΚρÞτη). "Ενεκα των υπηρεσιþν του τοýτων Üποφασßζεται, κατ’ Ýξαßρεσιν τþν διατÜξεων των Üπαγορευουσþν, επß ποινÞ 200 λιρþν, τÞν κατÜ χÜριν απονομÞν αξιωμÜτων καß ευεργετημÜτων Ýν τÞ νÞσω ΚρÞτη, να διορισθÞ οàτος δικηγüρος (advocatus) Ýν ΧÜνδακι, υπü τοýς Ισχýοντας δ'ρους. (¹ Üπüφασις ÝλÞφθη διÜ ψÞφων 71 υπÝρ, 16 κατÜ καß 4 λευκþν).

2
ΟΔΗΓΙΑΙ ΠΡΟΣ TON L. TREVISAN ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΠΡΕΣΒΕΥΤΟΥ ΛΕΟΝΑΡΔΟΥ. ΝΤΕΛΛΑΠΟΡΤΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΟΥΛΤΑΝΟΝ ΤΗΣ ΤΥΝΗΣΙΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΤΟΥ
31 ΜαÀου 1389
( Αýτü-θτ, f. 8r - 9r )

   Περßληψις. 0 Δüγης τÞς Βενετßας Anton Venerio αναθÝτει εις τüν ευγενÞ Leonardo Trevisan, υποναýαρχον τÞς ¢δριατικÞς, Iνα πλεýση διÜ τÞς γαλÝρας του εßς Βερβερßαν καß αποβßβαση (Ýνφ αυτüς δÝν θÜ ÝξÝλθη τοà πλοßου) τüν προς τüν σουλτανον τÞς Τυνησßας þς πρÝσβυν υπü τÞς Βενετßας στελλüμενον ΛεονÜρδον Ντελλαπüρταν, μετÜ τιμητικÞς συνοδεßας, αφοý επßδειξη προηγουμÝνως εις αυτüν τÜς ενταýθα παρεχομÝνας οδηγßας. Συμφþνως προς τÜς οδηγßας ταàτας, ü Ντελλαπüρτας, εμφανιζüμενος ενþπιον τοý σουλτÜνου μετÜ τþν διαπιστευτηρßων τÞς Βενετßας γραμμÜτων, θÜ ÝκθÝση τÜ Üκüλουθα:
   "Οß Βενετοß δεν τρÝφουν προς τοýτον μßσος, Üλλ’ αγÜπην καß εις Ýνδειξιν ταàτης αποστÝλλουν προς την χþραν του πλοßα καß εμπορεýματα. Εις πλοúüν του κινδυνεýσαν εκ τρικυμßας καß καταφυγüν εις Μεθþνην οß εκεß ρÝκτορες παρÝσχον πÜσαν βοÞθειαν. ΤÜ εις ’ΑλεξÜνδρειαν μεταβαßνοντα καß ÝπιστρÝφοντα πλοúÜ του τυγχÜνουν πÜντοτε καλÞς μεταχειρßσεως Ýκ μÝρους τþν βενετικþν πλοßων. ¹λπιζον διÜ τοýτο οß Βενετοß üτι ü σουλτÜνος θÜ παρÞγγελλεν εις τοýς υπηκüους του νÜ μεταχειρßζωνται καλþς τοýς Βενετοýς υπηκüους. ¸πληροφορÞθησαν üμως üτι γαλÝραι τοý σουλτÜνου, συναντÞσασαι παρÜ την Σικελßαν τÜ πλοßα τοý Παýλου de Abbatibus καß τοý ºωÜννου de Bernaba, Þχμαλþτισαν τοýτους καß τÜ πληρþματα καß ωδÞγησαν αυτοýς καß τü πλοÀον τοý πρþτου εις Βερβερßαν, üπου κατακρατοýνται.
     Προς Üπολýτρωσιν τοýτων καß Üπüδοσιν τþν εμπορευμÜτων των οß Βενετοß εßχον προαποστεßλει προς τον σουλτÜνον πρÝσβυν, üστις üμως ÝπανÞλθεν Üπρακτος. 'Ο Ντελλαπüρτας, διÜ συνετþν λüγων, οφεßλει νÜ ζητÞση παρÜ τοý σουλτÜνου την ÜπελευθÝρωσßν των. ”Αν ü σουλτÜνος προτεßνη νÜ διατυπωθÞ ÝγγρÜφως σýμφωνον ειρÞνης, þστε νÜ εßναι σεβαστÜ εκατÝρωθεν τÜ εßρηνικþς ταξιδεýοντα δι’ εμπορικοýς σκοποýς -εξωπλισμÝνα καß μη- σκÜφη (εξαιρÝσει τþν πειρατικþν, Üτινα θÜ καταδιþκωνται), ü Trevisan καß ü Ντελλαπüρτας εξουσιοδοτοýνται προς σýναψιν τÞς ειρÞνης, υπü τον πρωταρχικüν üμως üρον τÞς Üποδüσεως τþν αιχμαλþτων. "Αν ü σουλτÜνος θßξη τü θÝμα τÞς εις αυτüν προξενηθεßσης ζημßας Ýν τÞ νÞσφ Gerba, ü Ντελλαπüρτας ας ÜποκριθÞ Ýπιτηδεßως üτι οß Βενετοß, επειδÞ καθυστÝρει νÜ ÝπιστρÝψη ü προαποσταλεßς χÜριν φιλικþν διαπραγματεýσεων πρÝσβυς των καß ÝλÝχθη üτι Þχμαλωτßσθη Ýν Βερβερßα, ÜπÝστειλαν μετÜ τþν Γενουατþν τÜς γαλÝρας των με μüνον σκοπüν την εξαγορÜν τþν υπηκüων των. ¸πανελθüντος üμως τοý πρÝσβεως, Ýμαθον παρ’ αυτοý üτι ü σουλτÜνος θÜ Þτο πρüθυμος ν’ Üποδþση τοýς αιχμαλþτους, Üν ü πρÝσβυς εßχεν εξουσιοδüτηση προς σýναψιν ειρÞνης. ¸φ' ω καß ÜπεφÜσισαν νýν τÞν αποστολÞν τοý Ντελλαπüρτα ÝξουσιοδοτηθÝντος προς τοýτο. ’¢ν, τÝλος, λεχθÞ υπü τοý σουλτÜνου üτι Σαρακηνοß υπÞκοοß του μετÞχθησαν εις Βενετßαν Þ εις βενετοκρατουμÝνας χþρας, ü Ντελλαπüρτας ας βεβαιþση üτι τοýτο δεν συμβαßνει, πÜντως üμως, αν Ýπανευρεθοýν αλλαχοý, οß Βενετοß θÜ μεριμνÞσουν περß τÞς εις τον σουλτÜνον αποστολÞς αυτþν.
    Ο Trevisan διατÜσσεται üπως παραλÜβη Ýκ Σικελßας Þ ΜÜλτας πηδαλιοýχους καß διερμηνÝα γνþστην τÞς αραβικÞς γλþσσης, úνα συνοδεýση τον Ντελλαπüρταν. ”Αν παραστÞ ανÜγκη, ας πλεýση καß εßς Üλλας χþρας τÞς Βερβερßας προς εξαγορÜν τþν αιχμαλþτων και ας Üποστεßλη εις την ξηρÜν τον Ντελλαπüρταν μετÜ τÞς προσηκοýσης συνοδεßας. "Αν μÝν επιτευχθÞ Þ Üπολàτρωσις τþν αιχμαλþτων, Ýχει καλþς. Εß δÝ μη, ο Trevisan κατÜ την επÜνοδüν του ας αúχμαλωτßση δσα τυνησιακÜ πλοßα συνÜντηση καß Üς Üποστεßλη αυτÜ (κρατþν μüνον δσα εßναι ανßκανα
να πλεüσουν) εις Βενετßαν μετÜ τþν πληρωμÜτων των, Þ δÝ λεßα ας εßναι ßδικÞ του.
     ΤÜ δþρα τÜ στελλüμενα διÜ τον σουλτÜνον καß τοýς εýγενεÀς του θÜ διανεßμη ο Trevisam κατÜ τÞν ιδßαν κρßσιν καß Üναλüγως τÞς εξελßξεως τþν διαπραγματεýσεων ταàτα εßναι κρýσταλλα υφÜσματα χρυσοκÝντητα ( διÜ τον σουλτÜνον), ερυθρÜ καß χρυσÜ Κολωνßας (διÜ τοýς εýγενεÀς) κλπ. ΔιÜ τÞν πληρωμÞν τÞς γαλÝρας καß τÜς Üλλας δαπÜνας τοà ταξιδιοý στÝλλονται εις τον Trevisan 500 χρυσÜ δουκÜτα. "Αν προσφερθÞ δþρüν τι εις τον Ντελλαπüρταν Ýν Βερβερßα, τοýτο ανÞκει καß δÝον νÜ σταλÞ εις τü Κοινüν τÞς Βενετßας. ΤÜς δαπÜνας συντηρÞσεως τοà Ντελλαπüρτα καß ενüς υπηρÝτου του θ’ ÜναλÜβη δ Trevisan καß θ’ ÜποζημιωθÞ Üναλüγως’ οφεßλει δÝ νÜ τιμÜ αυτüν ως αρμüζει. "Αν ü εýγενÞς Donato Justiniani, ü σταλεßς μετÜ τοà πλοßου του εις Σικελßαν προς φüρτωσιν σßτου, δν θÜ παρÝδιδεν ü αàθÝντης Manfredus de Claromonte αντß τÞς εις τÞν Βενετßαν οφειλÞς του διÜ τÜς υποθÝσεις τÞς Βερβερßας, δÝν ÝξεπλÞρωσε τÞν αποστολÞν του, ü Trevisan ας προβÞ εις διÜβημα παρÜ τφ ΜανφρÝδφ, Àνα παραδþση Þ τü φορτßον εις τον Donato Þ τÜ δφειλüμενα 5500 δουκÜτα εις τον Trevisan, Ýφοδιασθησüμενον καß μÝ ÝξουσιοδοτÞσεως επιστολÞν προς τον ΜανφρÝδον.
     ΜετÜ τü πÝρας τÞς αποστολÞς του ο Trevisan θÜ ÝπανÝλθη εις τÞν υπηρεσßαν του. ‘Ο αρχηγüς τοà στüλου τÞς ¢δριατικÞς Ýλαβεν εντολÞν δπως εξοπλßσω καß ÝφοδιÜση Üριστα τÞν γαßþραν τοà Trevisan καß προσθÝση καß Ýξ πεζοýς επß πλÝον, εκτüς αν οàτος εýρεθÞ πλησßον τοà Δυρραχßου, δτε θÜ λÜβη τοýτους Ýκ τÞς εκεß φρουρÜς. ΚατÜ τÞν επÜνοδüν του ü Trevisan θ’ÜποβιβÜση τον Ντελλαπüρταν εις Μεθþνην Þ δπου Üλλοà θελÞση οýτος προς ευκολßαν του. Θ’ ÜναφÝρη δÝ γραπτþς παν δ,τι Ýπραξε καß επÝτυχε. Εις τον Ντελλαπüρταν παρεδüθησαν 7 λßραι, 9 σολδßα καß 9 γρüσια, εντüς ÝσφραγισμÝνου βαλαντßου, Üτινα οàτος θÜ καταθÝση εις τον Trevisan προς Üντιμετþπισιν τþν αναγκαßων δαπανþν.

3
ΟΔΗΓΙΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΕΟΝ¢ΡΔΟΝ. ΝΤΕΛΛΑΠΟΡΤΑΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΥΤΟΥ
31 ΜαÀου 1389
( Αýτü-θι, f. 9r )

   Περßληψις. 0 ΛεονÜρδος Ντελλαπüρτας διατÜσσεται υπü τοû Δüγη, üπως,Ýπιβαßνων τÞς γαλÝρας τοû ΝικολÜου Zeno, διοικητοà τÞς ναυτικÞς μοßρας τÞς ¢δριατικÞς, Ýλθη πρüς συνÜντησιν τοû àποδιοικητοû ταàτης ΛεονÜρδου Trevisan, μεθ’ ου θÜ μεταβÞ εßς Βερβερßαν ως πρεσβευτÞς τÞς Βενετßας πρüς τüν σουλτÜνον τÞς Τυνησßας καß τους Üλλους ηγεμüνας. Αß δδηγßαι Ýχουν δοθÞ εßς τüν Trevisan μÝ τÞν εντολÞν δπως επιδεικνýη αûτÜς ÜνÜ πÜσαν στιγμÞν εßς τüν Ντελλαπüρταν, οστις ελπßζεται δτι θÜ φανÞ αντÜξιος τÞς εμπιστοσýνης τοû Δüγη.
     Αß δαπÜναι διατροφÞς τοû Ντελλαπüρτα καß τοû υπηρÝτου του θÜ καταβληθοàν διÜ τοû Zeno καß τοû Trevisan καß θÜ βαρýνουν τü βενετικüν δημüσιον. ΚατÜ τÞν Üπüβασßν του εßς τÞν ξηρÜν θÜ λÜβη υπü τοû Trevisan τÜ αναγκαßα χρÞματα. ¼ Trevisan κατÜ τÞν επιστροφÞν θÜ τüν ÜποβιβÜση εις Μεθþνην Þ δπου ü ßδιος ü Ντελλαπüρτας κρßνη δΤ εαυτüν προσφορþτερον. Εντüς ÝσφραγισμÝνου βαλαντßου τφ παρεδüθησαν 7 λßραι, 9 σολδßα καß 9 γρüσια, Üτινα δφεßλει νÜ Ýγχειρßση εις τüν Trevisan.

               ¸γÝνετο τÞ ýστÜτη [ = 31] ΜαÀου, úνδικτ. XII [=1389].
      
______________________________________________________

    ΔιÜλογος ΞÝνου και Αληθεßας

ΚερÜ μου, αφüντις με ρωτÜς και βιÜζεσαι να μÜθεις
το üνομα, το επινüμι μου, γενεÜν και την πατρßδαν
και ποßας θρησκεßας ο δοýλος σου Ýναι, κερÜ μου, αφκρÜσου:
ΛινÜρδος Ýναι το üνομα, το επßκλιν Τελλαμπüρτα
και χριστιανüς ορθüδοξος και Κρητικüς υπÜρχω.
Δεν εßμαι απü την Σýμβριτον, ουδÝ απü τους Βολιþνες·
μÝσα εις το ΚÜστρο το λαμπρü της ΚρÞτης εγεννÞθην.
Δεν Ýμαθα παπλωματÜς, δεν Ýμαθα τσαγγÜρης,
ουδÝ ζουπÜρης Ýμαθα, αλλÜ ουδÝ καλαφÜτης
εις το σκολεßον εκÜθηκα, κερÜ μου, απü μικρüθεν,
Ýμαθα τÜχα γρÜμματα φρÜγκικα και ρωμαßκα.
Και, ως πολεμοýσι τα παιδßα των ευγενþν ανθρþπων
και κατ’ ολßγον-ολιγüν προσÞφερÝ με η τýχη,
φροντßδα μοý εσυνÝβηκεν να ιδþ, κερÜ, τα ξÝνα.
Και, ως Þθελεν το ριζικüν, ο χρüνος ÞφερÝ με
και το σκαλßν επÜτησα της Ευτυχοτυχßας:
νικιÜρην με κατÝστεσαν και εποßκαν με αβοκÜτον,
να φανερþνω πÜντοτε το δßκαιον εις την κρßσιν
και ν’ αναφÝρνω τον κριτÞν τον φρÜγκικον τον νüμον,
συχνÜκις να δημηγορþ, να δεßχνω την αλÞθειαν
με παραδεßγματα σοφþν και με κεφÜλαια νüμων
και να ενθυμßζω τον κριτÞν, να πολεμþ το δßκαιον
και αυτüς να κρßνει ως Þθελεν, κατÜ την φρüνεσßν του.
¸ζησα χρüνους περισσοýς, κερÜ, εις αυτüν το φßκιν.
ΠοτÝ να ευρÝθην εις εμÝν ασÞμιν Þ χρυσÜφιν,
να ποßσω σχßμα τßποτες εγþ κατÜ του νüμου,
’ς ετοýτο φÝρνω μÜρτυραν τον ποιητÞν του κüσμου,
οποý Ýναι Κýριος και Θεüς και μüνος καρδιογνþστης,
και πÜλιν τους ευγενικοýς τους Üρχοντας της Χþρας
πως Þμου πÜντοτε Ýτοιμος εις τες υπüθεσÝς των,
ομοßως και την πτωχολογιÜν και τους πτωχοýς ανθρþπους,
χηρÜδες, λÝγω, και ορφανÜ και Χριστιανοýς κι Εβραßους
το πþς τους εσυβοýλευα και πþς τους εδεχüμην
με τες αγκÜλες ανοικτÝς, πÜντοτε, ημÝραν νýκταν.
Και πÜλιν φανερþνω σου, κερÜ μου, την αλÞθειαν:
το λαμπροενδοξüτατον Κομοýνιν Βενετßας
και ο μεγαλοευγενÝστατος δοýκας, λÝγω, της ΚρÞτης
εμÝναν επεστεßλασιν, κερÜ μου, αποκρισÜρην
εν πρþτοις εις τον αμιρÜν, τον μÝγαν ΑμουρÜτην,
ως για να ποßσω σýνδεσμον αγÜπης και φιλßας
και το Þθελεν η Βενετßα με χÜριν του Κυρßου
ολüτελα το επλÝρωσα, ως Þτον η üρεξß τως,
με την τιμÞν της Βενετßας, πρÜγμα να μη με λεßψει.
Τι θÝλω να περιλογþ; Μισσεýω απÝ την ΚρÞτην
εις τα ΠαλÜτια επüσωσα, ταýτα καβαλλικεýω
εγþ και τα παιδüπουλα, τοýς εßχα μετÜ μÝνα,
και εις Ýναν ημερüνυκτον Ýφτασα εις τον Πετζüνα.
Και να το μÜθει ο αμιρÜς, στÝλλει τους ÜρχοντÜς του,
αντßς αυτüν με χαιρετοýν κι εγþ αντιχαιρετþ τους,
υγεßες και χαιρετßσματα στÝλλω κι εγþ προς αýτον.
Ορßζει ταýτα ο αμιρÜς, εδþκαν με κατüýναν,
ολßγον ενεπαýθηκα και, βλÝπω το, εποσþσαν
Üρχοντες εκ τον αμιρÜν, καλοý με να υπηγαßνω.
"¸λα, κελεýεις", με λαλοýν, "ο αμιρÜς ορßζει".
Εβγαßνω εκ την κατοýνα μου μετÜ τους εδικοýς μου
και þς οý να τρßψεις οφθαλμüν βλÝπω τους ÜρχοντÜς του,
Þλθασιν εις απÜντησιν, εσυνεπÜντηξÜν με.
ΟκÜποτ’ εποσþσαμεν μÝσον του παλατßου·
Ευθýς ο μÝγας αμιρÜς σýντομα εμετεστÜθην,
απÝ το χÝριν με κρατεß, κοντÜ του με καθßζει,
εßπαμεν, εσυντýχαμεν αλλÞλως τα εδικÜ μας.
Ουκ Ýναι χρεßα κατÜ λεπτüν, κερÜ, να σε δηγοýμαι
αυτüς το πþς με ετßμησεν εξ üλης του καρδßας,
üτι το τÝλος Ýδειξεν την καθαρÜν αγÜπην.
Κοντüν εσυμβιβÜστηκαν εις τα ζητÞματÜ μας,
τü ωρεγüμην και Þθελα üλον επλÝρωσÜ το,
καθþς το γρÜμμα και οι γραφÝς, οποý ’ναι εις το παλÜτιν,
δεßχνουσιν την αλÞθειαν þστπερ τη συντυχαßνω.
ΜÜ την αμÝτρητον πικρßαν και τους αμÝτρους πüνους,
τοýς Ýχω, τοýς επüταξα εξαßφνης και ανελπßστως,
ü,τι εßχα με τον αμιρÜ να ποßσω, εις πÝντε μÝρες
üλον, κερÜ μου, επλÞρωσα, Ýνα να μη με λεßψει.
Και ýστερον σιμþνου μου τÝσσερις ÜρχοντÝς του,
απÝ το χÝριν με κρατοýν, βÜνουν με εις περιβüλιν
καλοýτσινον, πανÝμορφον, να γÝμει μýρια δÝνδρα,
της Παραδεßσου απüκομμαν, της ηδονÞς κατοýνα
(ü,τι δενδρüν και οπωρικüν, Üνθος του να μυρßζει,
και κρýα νερÜ γλυκüβρυτα εßχεν το περιβüλιν),
εγδýνου με τα ροýχα μου τα φρÜγκικα τÜ εφüρουν,
και ανÜλλαξÝν με ο αμιρÜς τοýρκικη φορεσßαν,
πιρνοκοκκÜτον καμουχÜν και απÜνω γερανÝον,
χρυσοβουλλÜτον Ýντυμαν και μαντηλßτσια τρßα
μεταξοχρυσοκÝντητα και ταλαγÜνι ωραßον,
λÝγω σε, και Üλλα τßποτε, τÜ ουκ Ýν’ χρεßα να λÝγω.
¢νδρας, γυναßκας τριÜντα επτÜ, τες εßχεν διÜ σκλαβßα,
αυτÜς εμÝν εχÜρισε, εις την ΚρÞτην ÝφερÜ τες,
διüτι Þσαν συνανÜθροφοι αυτοýνοι απÝ την ΚρÞτην.
ΗθÝλησεν η τýχη μου, επüσωσα εις την Χþραν,
Ýμαθαν τα γενüμενα ο δοýκας και η βουλÞ του,
εδÝχτη με μετÜ χαρÜς, μετÜ τιμÞς και δüξης
και στα Ýπραξα ευχαρßστησεν μετÜ και τους Συμβοýλους.
....................................................................

Καß, þς Þθελεν το ριζικüν, ü χρüνος ÞφερÝ με
και τü σκαλßν επÜτηοα τÞς εýτνχοτυχßας:
νικιÜρην μ’ ÝκατÝστεσαν καß εποúκÜν με ÜβοκÜτον,
να φανερþνω πÜντοτες τü δßκαιον εις τÞν κρßσιν             1220
καß ν’ ÜναφÝρνω τον κριτÞν τον φραγκικüν τον νüμον,
ουχνÜκις να δημηγορþ, να δεßχνω τÞν αλÞθειαν
με παραδεßγματα σοφþν καß με κεφÜλαια νüμων
καß νÜ ενθυμßζω τον κριτÞν, να πολεμþ τü δßκαιον,
καß αυτüς νÜ κρßνη þς Þûελεν, κατÜ τÞν φρüνεοßν τον.
’¸ζηοα χρüνους περισσοýς, κερÜ, εις αυτüν τüφφßκιν.
ΠοτÝ (ουκ) εûρÝθην εις εμεν ÜαÞμιν Þ χρυσÜφιν,
νÜ ποßσω οχÞμα τßποτες εγþ κατÜ τοà νüμου,
(’ς) ετοντο φÝρνω μÜρτυραν τον ΠοιητÞν τοà κüσμου,
üπου Ýναι Κýριος καß Θεüς καß μüνος καρδιογνþστης,
(καß) πÜλιν τοýς ευγενικοýς τοýς Üρχοντες τÞς Χþρας
πþς Þμου πÜντοτε Ýτοιμος εις τÝς νπüûεοεßς των,
ομοßως καß τÞν πτωχολογιÜν, καß τοýς πτωχοýς Üν&ρþπους,
χηρÜδες, λÝγω, καß ορφανÜ καß Χριστιανοýς καß ’Εβραßους,
το πþς τοýς Ýσνβοýλενα καß πþς τους Ýδεχüμην
με τες αγκÜλες ανοικτÝς πÜντοτε, ημÝραν νýκταν.
.........................................

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers