ÐåæÜ

Ðïßçóç-Ìýèéá

Ï Dali & Åãþ

ÈÝáôñï-ÄéÜëïãïé

Äïêßìéá

Ó÷üëéá-Áñèñá

ËáïãñáöéêÜ

ÅíäéáöÝñïíôåò

ÊëáóóéêÜ

Áñ÷áßá Åëë Ãñáìì

ÄéáóêÝäáóç

ÐéíáêïèÞêç

ÅéêáóôéêÜ

Ðáãê. ÈÝáôñï

Ðëçñ-Ó÷ïë-Åðéêïéí.

Öáíôáóôéêü

Åñ. Ëïãïôå÷íßá

Ãëõðô./Áñ÷éô.

ÊëáóóéêÜ ÉÉ

 
 

ÊëáóóéêÜ 

Lautreamont: Ôá 'Áóìáôá Ôïõ Ìáëíôïñüñ: Íåáñüò Óïöüò Êáé ÐïéçôÞò


Εßθε ουρανÝ μου, ο αναγνþστης να γßνει ριψοκßνδυνος και πρüσκαιρα στυγνüς, üσο κι αυτü εδþ το κεßμενο που διαβÜζει, και να μπορÝσει να βρει τον απüκρημνο κι Üγριο δρüμο του, χωρßς να χÜσει τον προσανατολισμü του, μες σ' αυτÝς τις σκοτεινÝς και δηλητηριþδεις σελßδες που βαλτþνουνε στην ερημιÜ.

                                                                                  Λωτρεαμüν


 Βιογραφικü

     Ο Ιζιντüρ ΛυσιÝν ΝτυκÜς (Isidore Lucien Ducasse) γνωστüς περισσüτερο με το ψευδþνυμο Λωτρεαμüν Þ Κüμης του Λωτρεαμüν, Þτανε ΓÜλλος ποιητÞς, δημιουργüς των ΑσμÜτων του Μαλντορüρ που αποτελοýνε και το σημαντικüτερο Ýργο του. Γ
εννÞθηκε στο ΜοντεβιδÝο (ΟυρουγουÜη) 4 Απρßλη 1846, περßοδο που ο πατÝρας του εργαζüτανε στο γαλλικü προξενεßο και βαφτßστηκε στις 16 ΝοÝμβρη 1847 στον καθεδρικü ναü του ΜοντεβιδÝο. Η καταγωγÞ της οικογÝνειÜς του Þταν απü τα ¢νω Πυρηναßα και φαßνεται πως διÝθετε αξιüλογη περιουσßα, αν και τα περισσüτερα βιογραφικÜ στοιχεßα του δεν εßναι ως σÞμερα εξακριβωμÝνα. Ο πατÝρας του, ΦρανσουÜ ΝτυκÜς εßχε γεννηθεß στη Ταρμπ το 1810 κι üταν γεννÞθηκε ο ΛυσιÝν, εκτελοýσε χρÝη εντεταλμÝνου συμβοýλου στο Γαλλικü Προξενεßο στο ΜοντεβιδÝο κι απ' ü,τι φαßνεται κι απü τα λßγα που πιÜσαν οι αντÝννες της εποχÞς, Þτανε δανδÞς, γυναικοκατακτητÞς και προνομιοýχος δον ΖουÜν κι ιδιüρρυθμος χαρακτÞρας. Ο μικρüς σε μια του επιστολÞ αργüτερα περιÝγραψε τις παραξενιÝς του πατÝρα του, που ωστüσο λÝγεται επßσης πως Þτανε κι ευχÜριστος συνομιλητÞς.
     Για τη μητÝρα, Σελεστßν-ΖεκÝτ ΝταβεζÜκ ξÝρουμε πως εßχε γεννηθεß το 1822 κÜπου στη Γαλλßα και δεν ξÝρουμε καν την ημερομηνßα του θανÜτου της, μüνον üτι πÝθανε σýντομα μετÜ, μÜλλον λüγω επιδημßας, αλλÜ πιο πιθανü θεωρεßται πως αυτüκτüνησε μεταξý Οκτþβρη και ΔεκÝμβρη του 1847. Επßσης γνωρßζουμε πως ο πατÝρας Ýχασε τελικÜ τη περιουσßα του, κÜμποση στη διÜρκεια ενüς 2ετοýς ταξιδιοý σε διÜφορες περιοχÝς της Νüτιας ΑμερικÞς και την υπüλοιπη üταν επÝστρεψε στο ΜοντεβιδÝο κι Üνοιξε μια ΣχολÞ ΕκμÜθησης ΓαλλικÞς Γλþσσας, που δεν πÞγε καθüλου καλÜ. ¸τσι πεθαßνει πÜμφτωχος συνταξιοýχος στο ξενοδοχεßο Πυραμßδες του ΜοντεβιδÝο, στις 18 ΝοÝμβρη του 1889, στα 79 του χρüνια. Απü Üλλες πληροφορßες μαθαßνουμε πως στη βιβλιοθÞκη του, Ýργα του ΠροσπÝρ ΜεριμÝ και τον ΓκασπÜρ Ντε Λα Νουß του Αλοàσιους ΜπερτρÜν, πρÜγμα πολý παρÜξενο, γιατß αυτü το βιβλßο Þτανε παντελþς Üγνωστο στη Γαλλßα τον 19ο αι. και πως ο ΜπωντλÝρ το Ýθεσε σε κυκλοφορßα και το Ýκανε ευρýτερα γνωστü. ΕπομÝνως, η παρουσßα ενüς τüσο σπÜνιου και δυσεýρετου βιβλßου στον οßκο των ΝτυκÜς, σημαßνει πως ο πατÝρας ανÞκε üντως στους λÜτρεις του Ρομαντισμοý.



                  Το απολυτÞριü του στα 19 στις 28-11-1865.

     Το 1851, üταν πÞγαινε στη Ε' τÜξη, βßωσε το τÝλος της 8ετοýς πολιορκßας του ΜοντεβιδÝο στον πüλεμο μεταξý ΑργεντινÞς-ΟυρουγουÜης. ΔιδÜχτηκε και μποροýσε να μιλÞσει 3 γλþσσες: ΓαλλικÜ, ΙσπανικÜ κι ΑγγλικÜ. Εßναι γνωστü üτι ταξßδεψε στο Παρßσι. Τον Οκτþβρη του 1859, στα 13, στÜλθηκε στο γυμνÜσιο στη Γαλλßα απü τον πατÝρα του. ¸λαβε γαλλικÞ μüρφωση στα ΓαλλικÜ και στη τεχνολογßα στο Imperial Lycée στη Tarbes. Το 1863 εγγρÜφηκε στο Lycée Louis Barthou στο Pau, üπου παρακολοýθησε μαθÞματα ρητορικÞς και φιλοσοφßας (under and uppergreat). Αρßστευσε στην αριθμητικÞ, στα μαθηματικÜ και στο σχÝδιο κι Ýδειξε εξαιρετικÞν ωριμüτητα στο τρüπο σκÝψης του και στο στυλ του.
     ΔιÜβαζε μανιωδþς, και προφανþς θα επηρεÜστηκε κι απü κεßνους, τους εξÞς συγγραφεßς: Πüε, ΣÝλλεûRobert Southey, Alfred de Musset και φυσικÜ τον ΜπωντλÝρ. Επßσης, κατÜ τη διÜρκεια του Λυκεßου, γοητεýτηκε απü τους Ρακßνα και ΚορνÝιγ, αλλÜ κι εντυπωσιÜστηκε απü τη σκηνÞ της τýφλωσης του βασιλιÜ, στον Οιδßποδα Τýραννο του ΣοφοκλÞ. Σýμφωνα μÜλιστα μ' Ýνα συμμαθητÞ του, τον Paul Lespès, τüσον εντυπωσιÜστηκε, που συνÝθεσε Ýνα δοκßμιο με θÝμα σκηνÝς τρομερþν θανÜτων στη Λογοτεχνßα. ΜετÜ την αποφοßτησÞ του Ýζησε στο Tarbes, üπου ξεκßνησε μια φιλßα με τον Georges Dazet, γιο του κηδεμüνα του κι αποφÜσισε να γßνει ποιητÞς.
     Ο πατÝρας Þθελε να δþσει εξετÜσεις στη ΠολυτεχνικÞ ΣχολÞ και στη ΣχολÞ Μεταλλειολüγων. ΜετÜ απü μια σýντομη παραμονÞ με τον πατÝρα του στο ΜοντεβιδÝο που επÝστρεψε, ο Ducasse εγκαταστÜθηκε ξανÜ στο Παρßσι περßπου στα μÝσα Αυγοýστου 1867. ¢ρχισε σπουδÝς στην École Polytechnique, για να τις εγκαταλεßψει Ýνα χρüνο αργüτερα και να αφοσιωθεß αποκλειστικÜ με τη ποßηση. ΣυνεχÞ εμβÜσματα του πατÝρα του Ýδωσαν τη δυνατüτητα να αφιερωθεß πλÞρως στη γραφÞ του. Ζοýσε στη «πνευματικÞ καλλιτεχνικÞ γειτονιÜ», στην οδü Notre-Dame-des-Victoires, üπου δοýλεψε εντατικÜ στο 1ο Üσμα του Les Chants de Maldoror. Εßναι πιθανü να το 'χε ξεκινÞσει πριν τη μετÜβασÞ του στο ΜοντεβιδÝο, και να το συνÝχισε επßσης στη διÜρκεια του ταξιδιοý του στον ωκεανü.
     Ο τραπεζßτης του κος ΝταρÜς, Ýμενε στην οδü Λßλλ, κι ο ßδιος, συχνüς επισκÝπτης στις κοντινÝς βιβλιοθÞκες, üπου διÜβαζε τη ρομαντικÞ λογοτεχνßα, καθþς κι επιστημονικÜ Ýργα κι εγκυκλοπαßδειες. Ο εκδüτης του, ΛουÀ Ζενονσþ που 'χε πληροφορßες απü 1ο χÝρι καθþς Ýμενε και κοντÜ του, τονε περιγρÜφει ψηλü και μεγαλüσωμο, σκοτεινü, νεαρü Üντρα, χωρßς γÝνεια, Üστατο αλλÜ καθαρü κι εργατικü και προσθÝτει πως Ýγραφε τις νýχτες και πßνοντας καφÝ, απÜγγελνε τις φρÜσεις του, που προφανþς αυτοσχεδßαζε. ¸τσι εξηγεßται η θαυμÜσια μουσικüτητα των ασμÜτων του, καθþς θα ταιριÜζανε περßφημα με μουσικÞν επÝνδυση. -Üρα γνþριζε να παßζει και πιÜνο. Στην αρχÞ λοιπüν Ýμεινε στο Νο 23 της οδοý Νοτρ Νταμ Ντε ΒικτουÜρ, κατüπιν στο Νο 32 του Φομποýργκ ΜονμÜρτρ κι απü κει για λßγο στο Νο 15 της ΒιβιÝν, για να επιστρÝψει τελικÜ στο Φομποýργκ ΜονμÜρτρ. üπου Ýμεινε μÝχρι το τÝλος.



     Τον Οκτþβρη του 1868 δημοσßευσε ανþνυμα στην αρχÞ, το το Chant premier, 1ο απü Τα ¢σματα Του Μαλντορüρ, Ýνα φυλλÜδιο 32 σελßδων. Στις 10 ΝοÝμβρη 1868, Ýστειλε επιστολÞ στο Victor Hugo, περιλαμβÜνοντας και 2 αντßγραφα του 1ου Üσματος και ζÞτησε σýσταση για περαιτÝρω δημοσßευση. Μια νÝα ÝκδοσÞ του εμφανßστηκε στα τÝλη ΓενÜρη 1869, στην ανθολογßα Parfums de l'Âme στο Μπορντü. ΑυτÞ Þταν κι η 1η φορÜ που χρησιμοποßησε το ψευδþνυμü του, ονομασßα που πιθανüν να στηρßζεται στο γαλλικü, γοτθικü μυθιστüρημα του 1837, Λωτρεαμüν (Lautreamont) του Eugène Sue. Εκεß επßσης υπÜρχει Ýνας αντß-Þρωας υπερüπτης και βλÜσφημος. üπως ο Μαλντορüρ. Ωστüσο μπορεß να Ýχει παρθεß απü το λογοπαßγνιο l'autre à Mont (evideo) -το Üλλο στο Μοντ (εβιδÝο). ΤÝλος, μπορεß ναι παßζει με το λογοπαßγνιο l'autre Amont (Ο Üλλος Αμüν, üπου Αμüν εßναι ποταμüς). Το Ýργο που ολοκληρþθηκε περßπου Ýν Ýτος μετÜ, -τυπþθηκε, απü τον Albert Lacroix στον ßδιο εκδοτικü που εξÝδιδε και τον Sue, σαν ολοκληρωμÝνο Ýργο το 1869 στις ΒρυξÝλλες- και περιλÜμβανε συνολικÜ 6 Üσματα, γραμμÝνα σε πεζü λüγο αλλÜ κατÜ βÜση ποιητικοý χαρακτÞρα.
     Ενþ περßμενε ακüμα τη διανομÞ του βιβλßου του, επεξεργÜστηκε Ýνα νÝο κεßμενο, μια συνÝχεια της «φαινομενολογικÞς περιγραφÞς του κακοý», στην οποßα Þθελε να τραγουδÞσει το καλü. Τα 2 Ýργα θα αποτελοýσαν Ýνα σýνολο, Ýνα αλληλοσυμπλÞρωμα του ενüς με το Üλλο, ωστüσο δυστυχþς, αυτü Ýμεινε ημιτελÝς.



     Την ¢νοιξη του 1870 δημοσßευσε τη συλλογÞ Poésies (ΠοιÞματα)  σε 2 μικρÝς μπροσοýρες Ι & ΙΙ κι αυτÞ τη φορÜ χρησιμοποßησε το πραγματικü του üνομα, παρατþντας το ψευδþνυμο, πιθανüν για να μη συνδεθεß με τη πριν αποτυχßα Þ το κυνηγητü που δÝχθηκε. Την ßδια εποχÞ, λαμβÜνει σημειþματα με συμβουλÝς üμορφα διατυπωμÝνες απü διÜσημους συγγραφεßς, üπως το παρακÜτω:

   Η λογοκλοπÞ εßναι απαραßτητη. Υπονοεßται στην ιδÝα της προüδου. Συμπυκνþνει τη φρÜση του συγγραφÝα, χρησιμοποιεß τις εκφρÜσεις του, εξαλεßφει μια ψευδÞ ιδÝα, την αντικαθιστÜ με τη σωστÞ.



     ΑυτÞ η δουλειÜ Ýμελλε να 'ναι κι η τελευταßα, καθþς την ßδια χρονιÜ, στις 24 ΝοÝμβρη, πÝθανε στη κατοικßα του στο Παρßσι. ΣχετικÜ με την αιτßα Ýχουνε διατυπωθεß διÜφορες εκδοχÝς και σýμφωνα με την επικρατÝστερη πÝθανε απü κÜποια μολυσματικÞ αρρþστια. Στις 19 Ιουλßου 1870, ο ΝαπολÝων ΙΙΙ κÞρυξε πüλεμο στη Πρωσσßα και, μετÜ τη κατÜληψη του, το Παρßσι πολιορκÞθηκε στις 17 ΣεπτÝμβρη, κατÜσταση με την οποßα ο ΝτυκÜς Þταν Þδη εξοικειωμÝνος απü τη πρþιμη παιδικÞ του ηλικßα στο ΜοντεβιδÝο. Οι συνθÞκες διαβßωσης επιδεινωθηκανε γρÞγορα κατÜ τη διÜρκεια της πολιορκßας και, σýμφωνα με τον ιδιοκτÞτη του ξενοδοχεßου που κατÝθεσε, ο Ducasse αρρþστησε με Üσχημο πυρετο. Στο πιστοποιητικü θανÜτου του, δεν δüθηκε καμßα πληροφορßα. ΔεδομÝνου üτι πολλοß φοβÞθηκαν επιδημßες ενþ το Παρßσι Þταν πολιορκημÝνο, θÜφτηκε την επüμενη μÝρα στη Notre Dame de Lorette σε προσωρινü τÜφο στο Cimetière du Nord. Το ΓενÜρη του 1871, το σþμα του μεταφÝρθηκε σε Üλλο τÜφο Üγνωστο που. Στις ΠοιÞσεις του εßχε γρÜψει: «Δεν θα αφÞσω καμμιÜ απü τις αναμνÞσεις μου» κι ως εκ τοýτου η τüσο σýντομη ζωÞ του δημιουργοý αυτοý παραμÝνει ως επß το πλεßστον Üγνωστη και τελειþνει üπως το Ýργο του, μÝσα στο απüλυτο μυστÞριο. Σε μιαν επιστολÞ του με ημερομηνßα 12 ΜÜρτη 1870, εßχε γρÜψει τα παρακÜτω λüγια:

   "Να λοιπüν τß εßναι κεßνο που μ' Ýκανε ν' αλλÜξω τελεßως τακτικÞ και να αφιερþσω τη ποßησÞ μου υμνþντας αποκλειστικÜ και μüνο την ελπßδα, τη προσδοκßα, τη γαλÞνη και το καθÞκον".



     Στο λßγο που Ýζησε κατÜφερε να ολοκληρþσει μüλις 2 Ýργα, που ανεφÝρθησεν Þδη, με σημαντικüτερο το Μαλντορüρ. Τα ¢σματα, αν κι ολοκληρþθηκαν περßπου το καλοκαßρι του 1869, δεν δημοσιευτÞκανε ποτÝ στη Γαλλßα üσο ζοýσε, εßτε λüγω του φüβου του εκδüτη και των τυπογρÜφων του για μια πιθανÞ ποινικÞ δßωξη, καθþς αποτελοýσε για τα δεδομÝνα της εποχÞς Ýνα πολý προκλητικü Ýργο, (ο κεντρικüς Þρωας Μαλντορüρ εßναι εγκληματßας που επιδιþκει ν' αποδεßξει πως οι Üνθρωποι εßναι εν γÝνει κακοß και διακατÝχονται απü αρρωστημÝνα πÜθη), εßτε λüγω κÜποιας οικονομικÞς διÝνεξης. Ο Ιζιντüρ  θεþρησε üτι αυτü οφεßλεται στο γεγονüς üτι "η ζωÞ σε αυτü το κüσμο ζωγραφßζεται με πολý σκληρÜ χρþματα" (επιστολÞ προς τον τραπεζßτη Darasse στις 12 ΜÜρτη 1870).
     Ο Ducasse ζÞτησε επειγüντως απü τον Auguste Poulet-Malassis, ο οποßος δημοσßευσε το 1857 το Les Fleurs du mal του Baudelaire, να στεßλει αντßγραφα του βιβλßου του στους κριτικοýς. Μüνον αυτοß θα μποροýσαν να κρßνουν "την Ýναρξη μιας δημοσßευσης η οποßα θα δει το τÝλος της μüνο αργüτερα, και αφοý θα Ýχω δει το δικü μου". ΠροσπÜθησε να εξηγÞσει τη θÝση του και μÜλιστα προσφÝρθηκε να αλλÜξει κÜποια "πολý ισχυρÜ" σημεßα για τις επüμενες εκδüσεις.

   "¸χω γρÜψει για το κακü üπως οι Mickiewicz, Byron, Milton, Southey, Α. De Musset, Baudelaire κι Üλλοι  κι απü üλα μÜλιστα. ΦυσικÜ Ýγραψα λßγο υπερβολικÜ, για να δημιουργÞσω κÜτι νÝο με την Ýννοια μιας πανÝμορφης λογοτεχνßας που τραγουδÜ την απελπισßα, μüνο για να πιÝσει τον αναγνþστη και να τον κÜνει να επιθυμεß το καλü ως φÜρμακο. Συνεπþς, εßναι πÜντοτε το καλü που εßναι το κυρßως θÝμα κι üχι το κακü, μüνον η μÝθοδος εßναι πιο φιλοσοφικÞ και λιγüτερο αφελÞς απü κεßνη των παλιομοδιτþν. (...) Εßναι αυτü το κακü; ¼χι, σßγουρα üχι".    (επιστολÞ του στις 23 Οκτþβρη 1869)

     Ο Poulet-Malassis ανακοßνωσε την επικεßμενη δημοσßευση του βιβλßου τον ßδιο μÞνα στο λογοτεχνικü του περιοδικü Quarterly Review of Publications, σαν ΑπαγορευμÝνο στη Γαλλßα και τυπωμÝνο στο εξωτερικü. ΔιαφορετικÜ, λßγοι Üνθρωποι θα δßνανε προσοχÞ στο βιβλßο. ΤελικÜ μüνο το Δελτßο Βιβλιοθηκþν & Βιβλιοθηκþν το παρατÞρησε τον ΜÜη του 1870, λÝγοντας: «Το βιβλßο θα βρει πιθανüν μερικοýς βιβλιοφÜγους με πολλÞ περιÝργεια, σαν κοινü».
     Για το λüγο αυτü, παρÝμεινε σχεδüν Üγνωστος ανÜμεσα στους λογοτεχνικοýς κýκλους της εποχÞς, ωστüσο τα Ýργα του Üρχισαν να αναδεικνýονται αρκετÜ χρüνια αργüτερα και συγκεκριμÝνα το 1885 απü τον Max Waller, που δημοσßευσε απüσπασμα στην βελγικÞ επιθεþρηση Jeune Belgique. Η ποßηση του παρÝμενε στην αφÜνεια μÝχρι που την ανακÜλυψαν οι σουρρεαλιστÝς, 50 Ýτη αργüτερα, κι ανακÞρυξαν το δημιουργü της σε πρüδρομο του κινÞματüς τους. ΣυγκεκριμÝνα ο λογοτÝχνης ΑλφρÝντ Ζαρý τüνισεν ιδιαßτερα την αξßα του Ýργου του ΝτυκÜς ενþ κι οι λοιποß υπερρεαλιστÝς επηρεαστÞκανε σημαντικÜ κι αναδεßξανε περαιτÝρω το Ýργο του. ΣυχνÜ, αναφÝρεται γι' αυτü το λüγο κι ως Ýνας απü τους προδρüμους του Υπερρεαλιστικοý κινÞματος.

                           ¸ργα του:

 * Τα ¢σματα του Μαλντορüρ (Chants De Maldoror 1869)



 * ΠοιÞματα Ι, ΙΙ (Poésies 1870)



     Το 1934, κατüπιν σýστασης του ΠικÜσο, ο ελβετüς εκδüτης Albert Skira ανÝθεσε στον Νταλß την εικονογρÜφηση των ΑσμÜτων. Για τη 1η Ýκδοση ο Νταλß Ýφτιαξε 42 χαρακτικÜ, üλα στο ýφος των σουρεαλιστικþν Ýργων του κεßνης της περιüδου. Το 1970, για τη τελευταßα Ýκδοση του βιβλßου, δημιοýργησε 8 ακüμα, φτÜνοντας συνολικÜ τα 50. ΑυτÜ κυκλοφορÞσανε σε 2 μορφÝς: Ýνα συνολικü τüμο που περιλαμβÜνει το κεßμενο του Λωτρεαμüν και τα χαρακτικÜ (üλα αριθμημÝνα κι υπογεγραμμÝνα), κι Ýνα λεýκωμα που περιλαμβÜνει μüνο τα χαρακτικÜ.





     ¸νας ακüμα σπουδαßος εκπρüσωπος του σουρεαλισμοý που εικονογρÜφησε τον Μαλντορüρ Þταν ο Μαγκρßτ. Τα 77 σχÝδιÜ του περιλαμβÜνονται σε μια Ýκδοση του Ýργου απü τον βελγικü εκδοτικο οßκο La Boetie, το 1948. Δυστυχþς, πολý λßγα απü αυτÜ μπορεß κανεßς να βρει στο διαδßκτυο.



     ¢λλη μßα εικονογρÜφηση που παρουσιÜζει ξεχωριστü ενδιαφÝρον εßναι αυτÞ του ΓÜλλου Jacques Houplain για μια Ýκδοση του Μαλντορüρ απü τον οßκο Société des Francs Bibliophiles, το 1947. Τα Ýργα του üχι μüνο Ýχουν κÜτι απü τη ωμÞ δýναμη, τη παραφορÜ και τη ζοφερüτητα των στßχων του Λωτρεαμüν, αλλÜ κι αποτυπþνουν τις περιπλανÞσεις του ποιητÞ στο ζωικü βασßλειο.



     «Ο Λωτρεαμüν εßναι Ýνα ρßσκο», γρÜφει ο Γκαστüν ΜπασελÜρ. Εßναι Ýνας «αρχαγγελικüς δυναμιτιστÞς», σημειþνει ο ΖιλιÝν Γκρακ και «με τα 6 απÜνθρωπα τραγοýδια του Μαλντορüρ προτεßνει», üπως λÝει ο Ελýτης, «τη καταστροφÞ των μικροαστικþν μεθüδων σκÝψης, τη γυμναστικÞ της ψυχÞς». ΣÞμερα εßμαστε εξοικειωμÝνοι με την ωμüτητα και τη φρßκη στη τÝχνη, απü το Κουρδιστü ΠορτοκÜλι ως το Pulp Fiction κι η θεματικÞ του Λωτρεαμüν δεν μας ξαφνιÜζει üσο τους συγχρüνους του. ΣÞμερα κατανοοýμε üτι χρησιμοποιεß το «κακü» ως üπλο για τη κριτικÞ απαξßωση της ανθρþπινης κωμωδßας. Ωστüσο, ακüμη κι ο πιο μπλαζÝ αναγνþστης συγκλονßζεται üταν εισδýει στη ποιητικÞ αυτοý του Ýργου üπου εναλλÜσσονται αναπÜντεχες εικüνες φρßκης, περιγραφÝς ασýλληπτης θηριωδßας, ψυχεδελικÜ τοπßα Þ παραδοξüτητες. Κι απü την Üλλη, φρÜσεις που αναπτýσσονται αστραπιαßα, περßοδοι αφηγηματικÞς ασυνÝχειας κι η υφολογικÞ ποικιλßα, üπου συνυπÜρχουν Ýνας σχιζοφρενικüς αυτισμüς, το παραλÞρημα, η αυτüματη γραφÞ, η λüγια ρητορικÞ, ο εσωτερικüς μονüλογος, το χιοýμορ (που κατÜ βÜση σημαßνει μισανθρωπßα), αλλÜ ενδεχομÝνως και κÜποια συγκαλυμμÝνα αυτοβιογραφικÜ περιστατικÜ.



     Ο ΝτικÜς προειδοποιεß εξαρχÞς για το ýφος και το περιεχüμενο των 6 μακροσκελþν ποιητικþν αφηγημÜτων του με Þρωα τον Μαλντορüρ, το (ως Ýναν βαθμü) Üλτερ Ýγκο του: «Εßθε, ουρανÝ μου, ο αναγνþστης να γßνει ριψοκßνδυνος και πρüσκαιρα στυγνüς, üσο κι αυτü εδþ το κεßμενο που διαβÜζει, και να μπορÝσει να βρει τον απüκρημνο κι Üγριο δρüμο του, χωρßς να χÜσει τον προσανατολισμü του, μÝσα σ' αυτÝς τις σκοτεινÝς και δηλητηριþδεις σελßδες που βαλτþνουνε στην ερημιÜ». Οι αφηγηματικÝς οπτικÝς γωνßες εναλλÜσσονται απροειδοποßητα και σχεδüν καλειδοσκοπικÜ, διαπλÝκοντας εσωτερικοýς κι εξωτερικοýς μονüλογους και διÜλογους, δßχως ουσιαστικÞ πλοκÞ και γραμμικüτητα, σε Ýνα αδιÜκοπο παιχνßδι εναλλαγÞς μεταξý ταυτüτητας και μεταμορφþσεων.
     Το Ýργο αυτü βασßζεται σ' Ýνα χαρακτÞρα που ονομÜζεται Maldoror, μια φιγοýρα αγνοý κι αδßστακτου κακοý που εγκατÝλειψε Θεü κι την ανθρωπüτητα. Το βιβλßο συνδυÜζει βßαιη αφÞγηση με ζωντανÝς και συχνÜ σουρεαλιστικÝς εικüνες. Ο κριτικüς Alex De Jonge γρÜφει: «Ο Lautréamont αναγκÜζει τους αναγνþστες του να σταματÞσουν να θεωροýν τον κüσμο τους δεδομÝνο, καταστρÝφει την εφησυχαστικÞ εκδοχÞ της πραγματικüτητας που προτεßνουν οι πολιτιστικÝς τους παραδüσεις και τους κÜνει να δοýνε τη πραγματικüτητα γι' αυτü που 'ναι: Ýνας εξωπραγματικüς εφιÜλτης που σε ανατριχιÜζει, επειδÞ γνωρßζεις πως ο κßνδυνος εßναι ζωντανüς». Η γραφÞ του Lautréamont Ýχει πολλÝς παρÜξενες σκηνÝς, ζωντανÝς εικüνες και δραστικÝς μεταβολÝς στον τüνο και το στυλ. ΥπÜρχει πολý μαýρο χιοýμορ. Ο De Jonge υποστηρßζει üτι ο Maldoror διαβÜζεται σαν "Ýνα συνεχÝς Üρρωστο αστεßο"!
     Δε μπορεß κανεßς προβλÝψει ποιος αναγνþστης θα βρει το δρüμο του, οýτε τι θα 'ναι αυτüς. Σßγουρα üμως στη πορεßα της ανÜγνωσης θα συναντÞσει ζþα και φυτÜ με ανθρωπüμορφες διαθÝσεις, τον Μαλντορüρ «σε ζευγÜρωμα αργü, αγνü κι ειδεχθÝς» μ' Ýνα θηλυκü καρχαρßα, τη σπαρακτικÞ εξομολüγηση μιας γυναßκας την οποßα ο Μαλντορüρ Ýχει αποτρελÜνει, τον Θεü Üλλοτε σκνßπα κι Üλλοτε να συναντÜ τον Μαλντορüρ και ν' αλλÜζει δρüμο για «να αποφýγει το λευκüχρυσο κεντρß που μου 'δωσε η φýση για γλþσσα», ωδÝς στον ωκεανü και στη ψεßρα, αλλÜ και στα μαθηματικÜ, με τα οποßα «κατÝβασα, απ' το βÜθρο του, στημÝνο απ' την ανθρþπινη δειλßα, τον ßδιο τον ΠλÜστη!» Και φυσικÜ τη περßφημη περιγραφÞ ενüς νεαροý «σαν την απρüοπτη συνÜντηση πÜνω σ' Ýνα τραπÝζι ανατομßας μιας ραπτομηχανÞς και μιας ομπρÝλας!».
     Με φρÜσεις üπως «ο Üνθρωπος κι εγþ» Þ «Ýφτασε η μÝρα που Ýγινα γουροýνι», ο Μαλντορüρ διαχωρßζει φαντασιακÜ τον εαυτü του απü τον Üνθρωπο κι αντανακλÜται στα ζþα. Μüνος εναντßον üλων, συνεπþς κι εναντßον του εαυτοý του, διÝπεται μεν απü ακραßα οντολογικÞ μοναξιÜ, αλλÜ συνÜμα προοιωνßζεται τον σημερινü αüρατο Üνθρωπο, τον απελπισμÝνο που σβÞνει γýρω μας (Þ και μÝσα μας) απü ακοινωνησßα, ανεστιüτητα κι απωθημÝνη οργÞ.

   «¸ψαχνα μια ψυχÞ που να μου μοιÜζει, και δεν μποροýσα να τη βρω.
    Τις πιο απüμερες γωνιÝς της γης εξερευνοýσα,
                                                      η εμμονÞ μου Þταν ανþφελη».

     Ο Μαλντορüρ απορρßπτει ακüμα και τον Ýρωτα, αλλÜ αναρωτιÝται εýλογα: «Τß χρειαζüμουνα λοιπüν, εγþ, που απÝρριπτα, με τüση αηδßα, ü,τι ωραιüτερο υπÞρχε στην ανθρþπινη φýση!». Τα πυρακτωμÝνα Üσματα του Μαλντορüρ συγκροτοýνται απü υπαρξιακÜ παραληρÞματα, που ωστüσο προδßδουνε την Ýλλογη κατανüηση και τη διαυγÞ διαßσθηση της ανθρþπινης ψυχÞς στις οριακÝς στιγμÝς της (θυμßζοντÜς μας τη «λελογισμÝνη απορρýθμιση üλων των αισθÞσεων» του σχεδüν συνομÞλικου Ρεμπü). Ο Λωτρεαμüν Ýχει δþσει Ýκφραση στα νοσηρÜ ορÜματÜ του με διÜφορες ριζοσπαστικÝς τεχνικÝς γραφÞς που Ýμελλε να γßνουν κοινοß λογοτεχνικοß τüποι στον μοντερνισμü, ενþ αξßζει να τονιστεß η υπÝρμετρη φαντασßα και το αυθεντικü μαýρο χιοýμορ του, üπως üταν ýστερα απü μια τερÜστια πρüταση νιþθει την ανÜγκη για Ýνα ποτÞρι νερü, Þ üταν πρÝπει να φυσÞξει τη μýτη του προτοý γρÜψει το 6ο Üσμα! «Εγþ, üπως και οι σκýλοι, νιþθω βαθιÜ την ανÜγκη του απεßρου...», γρÜφει συγκινητικÜ, εκτοξεýοντÜς μας απü το μηδÝν στο Üπειρο, μÝχρι να μας γκρεμßσει και πÜλι.
     Τß Ýχει να μας προσφÝρει ο Μαλντορüρ, σχεδüν ενÜμιση αιþνα μετÜ την ÝκδοσÞ του; ΠÝραν των υφολογικþν επιτευγμÜτων του, φωτßζει πολλÜ οριακÜ φαινüμενα, που απü την εποχÞ του Ýχουν οξυνθεß: ριζικÞ αλλοτρßωση απü τον κüσμο, τον συνÜνθρωπο και τον εαυτü, πολλαπλÝς
διαστροφÝς με πολυδιÜστατες αιτßες, μισανθρωπßα και φυγοκοσμßα, εστßαση στο παρÜλογο, στο ακραßο, στο αντισυμβατικü. ¼πως δηλþνει: «Θα υπÜρχει, μες στ' ÜσματÜ μου, μια επιβλητικÞ επßδειξη ισχýος, για να περιφρονÞσω Ýτσι τα κοινþς παραδεδεγμÝνα». ΠÜντως, ýστερα απü τοýτα τα 6 «Üνθη του κακοý» του Μαλντορüρ, θα ακολουθÞσουν οι διακειμενικÝς ΠοιÞσεις Ι κι ΙΙ, üπου ο Λωτρεαμüν, θÝλοντας ßσως να περÜσει σε ü,τι ο Κßρκεγκορ ονüμαζε «απü το αισθητικü στο ηθικü στÜδιο», θα διακηρýξει την ανÜγκη για μια κοσμοαντßληψη που να περιλαμβÜνει τη κοινωνικÞ ευθýνη και την ελπßδα στον Üνθρωπο.
     Ο Λωτρεαμüν Ýπλασε με τον Μαλντορüρ μια οξυμÝνη παροξυστικÞ μορφÞ του κακοý ως αναπüσπαστου στοιχεßου του κüσμου, μια μορφÞ ανεßπωτης βßας, την οποßα θÝλησε να στρÝψει ενÜντια στην παγκüσμια ψεýτικη καλÞ συνεßδηση, ενÜντια σε μιαν ηθικÞ σκλÞρυνση, που üπως πßστεψε Þταν υπεýθυνη για τη διατÞρηση του υπÝρτατου Καλοý σε μιαν αιþνια υπερβατικÞ κατÜσταση. . . Ο Μαλντορüρ και τα ΠοιÞματα εμφανßζονται σε τελευταßα ανÜλυση ως αντανÜκλαση της διπλÞς τÜσης του αναρχικοý κινÞματος, της αδιÜκοπης παλινδρüμησÞς του ανÜμεσα στην καθαρÞ βßα και τη μεταρρυθμιστικÞ ουτοπßα.
     Η κεντρικÞ ιδÝα των Ýξι ασμÜτων εßναι üτι ο Üνθρωπος εßναι απü τη φýση του κακüς. ¼λοι εßναι εν δυνÜμει εγκληματßες Þ σýμφωνα με Ýνα λατινικü ρητü: Homo hominem lupus. Με βÜση αυτÞ την ιδÝα ο κεντρικüς Þρωας του Ýργου με το υποβλητικü üνομα Μαλντορüρ διαπρÜττει φρικιαστικÜ εγκλÞματα για να δεßξει στους ανθρþπους πüσο κακοß μποροýν να γßνουν και μÝχρι ποιο σημεßο μποροýν να φτÜσουν για να ικανοποιÞσουν τα αρρωστημÝνα πÜθη τους. Θα πρÝπει να τονιστεß üτι ο Λωτρεαμüν δεν λαμβÜνει υπüψη του το εξωτερικü περιβÜλλον, δηλαδÞ, τις εκÜστοτε κοινωνικÝς συνθÞκες, που συμβÜλλουν στην διαμüρφωση των ανθρþπινων χαρακτÞρων.
     Απü τεχνικÞς Üποψης Τα ¢σματα του Μαλντορüρ με Ýνα απλü ξεφýλλισμα μοιÜζουν με πεζü κεßμενο, αν üμως, ο αναγνþστης ξεκινÞσει το διÜβασμα, τüτε τον συνεπαßρνει ο χειμαρρþδης λüγος του Λωτρεαμüν με τις πολý ζωντανÝς περιγραφÝς, τις παρομοιþσεις κι Ýναν αβßαστο ρυθμü. ΕξπρεσιονιστÞς κι υπερρεαλιστÞς avant la lettre, ο ΝτυκÜς, ρομαντικüς μηδενιστÞς, χθüνιος λÜτρης των Üστρων, παραμÝνει Ýνας μεγÜλος αιρετικüς του οποßου ακüμα και το κÜθε μÜτι, στη μοναδικÞ σωζüμενη φωτογραφßα του, κοιτÜζει αλλοý. Ο Μαλντορüρ επιβεβαιþνει τη ρÞση του ΣιορÜν üτι «Ýνα βιβλßο πρÝπει να εßναι κßνδυνος», üντας παρÜλληλα Ýν απü κεßνα τα βιβλßα που εν τÝλει ανÜγονται μüνο στις ßδιες τους τις λÝξεις.
     Οι Poésies (ΠοιÞσεις) εßναι το Üλλο, μικρü επιζüν Ýργο και χωρßζεται σε 2 μÝρη. Σε αντßθεση με τον Maldoror, ο Poésies δημοσιεýθηκε με το üνομα του Ducasse. 
Και τα 2 αποτελοýνται απü μια σειρÜ μεγßστων Þ αφορισμþν στη πεζογραφßα, που εκφρÜζουν αισθητικÝς απüψεις σχετικÜ με τη λογοτεχνßα και τη ποßηση. ΑυτÝς οι δηλþσεις αναφÝρονται συχνÜ σε συγγραφεßς του δυτικοý κανüνα και συγκρßνουνε τα Ýργα και τα ταλÝντα τους με ρητορικÞ γλþσσα. οι συγγραφεßς που αναφÝρονται εßναι οι ¸λληνες τραγικοß, ο Poe κι ιδιαßτερα πολλοß ΓÜλλοι συγγραφεßς της εποχÞς του, μεταξý των οποßων οι Baudelaire, Alexander Dumas και Victor Hugo. ΕπομÝνως, δεν εßναι μια συλλογÞ ποßησης üπως υποδηλþνει ο τßτλος της, αλλÜ Ýνα Ýργο λογοτεχνικÞς κριτικÞς Þ ποιητικÞς. ¸ρχονται επßσης σε αντßθεση με τα αρνητικÜ θÝματα του Maldoror υπü την Ýννοια üτι χρησιμοποιεß πολý πιο θετικÞ, ανυψωτικÞ κι ανθρωπιστικÞ γλþσσα. Η καλωσýνη κι οι συμβατικÝς ηθικÝς αξßες εγκιβωτßζονται τακτικÜ, ακüμη κι üταν συγγραφεßς οικεßοι του Ducasse μερικÝς φορÝς τις δυσφημßζουν:

   "Μην αρνεßστε την αθανασßα της ψυχÞς, τη σοφßα του Θεοý, την αξßα της ζωÞς, τη σειρÜ του σýμπαντος, τη φυσικÞ ομορφιÜ, την αγÜπη της οικογÝνειας, τον γÜμο, τους κοινωνικοýς θεσμοýς .. ΑγνοÞστε τους παρακÜτω ακüλαστους κι οδυνηροýς συγγραφεßς: Sadε, Balzac, Δοýμας, Musset, Du Terrail, Féval, Flaubert, Baudelaire, Leconte και το Grève des Forgerons! "
             Poésies, ΜÝρος Ι

     Παρ 'üλα αυτÜ, υπÜρχουν κοινÜ σημεßα με τον Maldoror. Και τα δýο Ýργα περιγρÜφουν τακτικÜ, χρþματα, ζþα με παρüμοια αναλογßα και παρüλο που ο Θεüς επαινεßται, Üλλα αποσπÜσματα υποδηλþνουν αντßθετα Ýναν αθεúσμü ανθρωπισμü που τοποθετεß τον Üνθρωπο πÜνω απü τον Θεü: "Ο Ελοχßμ γßνεται Ýνα με την εικüνα του ανθρþπου". 
     Το 1917, ο ΓÜλλος συγγραφÝας Philippe Soupault ανακÜλυψε Ýνα αντßγραφο του Les Chants de Maldoror στο τμÞμα των μαθηματικþν ενüς μικροý παριζιÜνικου βιβλιοπωλεßου, κοντÜ στο στρατιωτικü νοσοκομεßο στο οποßο εßχε γßνει δεκτüς. Στα απομνημονεýματÜ του, ο Soupault Ýγραψε:

   Με το φως ενüς κεριοý που μου επÝτρεψε να βλÝπω, Üρχισα να διαβÜζω. ¹τανε σα διαφωτισμüς. Το πρωß διÜβασα τα ¢σματα πÜλι, πεισμÝνος üτι ονειρεýτηκα. Την επüμενη μÝρα Þρθε ο André Breton να με επισκεφθεß. Του Ýδωσα το βιβλßο και του ζÞτησα να το διαβÜσει. Την επüμενη μÝρα το Ýφερε πßσω, ενθουσιþδης üπως Þμουνα κι εγþ τη πρþτη μÝρα.

     Λüγω αυτοý του εýρους, ο Lautréamont παρουσιÜστηκε στους ΣουρεαλιστÝς. Σýντομα τον αποκαλοýσανε προφÞτη τους. Ως Ýνας απü τους ποιητÝς maudits (ανυψωμÝνοι ποιητÝς), ανÝβηκε στο Surrealist Panthéon δßπλα στον Charles Baudelaire και τον Arthur Rimbaud κι αναγνωρßστηκε ως Üμεσος πρüδρομος του σουρρεαλισμοý. Ο André Gide τον θεþρησε -και περισσüτερο απü τον Rimbaud- ως το σημαντικüτερο πρüσωπο, ως «ΚεντρικÞ πýλη της αυριανÞς λογοτεχνßας», που αξßζει στον Breton και τον Soupault «να αναγνωρßσουν και να αναγγεßλουν τη λογοτεχνικÞ κι υπερ-λογοτεχνικÞ σημασßα του εκπληκτικοý Lautréamont».
     Ο Louis Aragon κι ο Breton ανακαλýψανε τα μοναδικÜ αντßγραφα των Poésies στην ΕθνικÞ ΒιβλιοθÞκη της Γαλλßας και δημοσiεýσανε το κεßμενο τον Απρßλη και τον ΜÜη του 1919 σε 2 διαδοχικÝς εκδüσεις του περιοδικοý τους Literature. Το 1925, μια ειδικÞ Ýκδοση του περιοδικοý Surrealist Le Disque Vert Þταν αφιερωμÝνη στο Lautréamont, υπü τον τßτλο "Le cas Lautréamont" (υπüθεση Lautréamont). ¹ταν η δημοσßευση του Soudault και του Breton το 1927 που τονε καθιÝρωσε σε μüνιμη θÝση στη γαλλικÞ λογοτεχνßα και το σαν οδηγü στο σουρρεαλιστικü κßνημα. Το 1940, ο Breton τονε συμπεριÝλαβε στην Ανθολογßα του Μαýρου Χιοýμορ. Ο τßτλος ενüς δοκιμßου απü τον αμερικανü καλλιτÝχνη Man Ray, με τßτλο L'Enigma d'Isidore Ducasse (Το αßνιγμα του Isidore Ducasse), που δημιουργÞθηκε το 1920, περιÝχει αναφορÜ σε Ýνα διÜσημο στßχο στο 6ο ¢σμα. Ο Lautréamont περιγρÜφει Ýνα νεαρü αγüρι ως "üμορφο, üπως η πιθανÞ συνÜντηση σε τραπÝζι μßας ραπτομηχανÞς και μιας ομπρÝλας". Ομοßως, ο Breton χρησιμοποßησε συχνÜ αυτÞ το στßχο σα παρÜδειγμα σουρρεαλιστικÞς Üρθρωσης λüγου.
     Ο Maldoror ενÝπνευσε πολλοýς καλλιτÝχνες: τον Fray De Geetere, τον Σαλβαδüρ Νταλß, τον Man Ray, τον Jacques Houplain, τον Jindřich Štyrský, τον René Magritte, τον Georg Baselitz και τον Victor Man. ΜεμονωμÝνα Ýργα Ýχουνε δημιουργηθεß απü τον Max Ernst, τον Victor Brauner, τον Oscar Dominguez, τον André Masson, τον Joan Miró, τον Aimé Césaire, τον Roberto Matta, τον Wolfgang Paalen, τον Kurt Seligmann και τον Yves Tanguy. Ο καλλιτÝχνης Amedeo Modigliani Ýφερε πÜντα μαζß του Ýνα αντßγραφο του βιβλßου και το χρησιμοποιοýσε για να περπατÞσει γýρω απü το Montparnasse απαγγÝλλωντας απü αυτü.

==================

 * Αντικαθιστþ τη μελαγχολßα με το θÜρρος, την αμφιβολßα με τη βεβαιüτητα, την απελπισßα με την ελπßδα, τη κακßα με το καλü, τα παρÜπονα με το καθÞκον, το σκεπτικισμü με τη πßστη, τις σοφιστεßες με τη ψυχρüτητα της ηρεμßας και την αλαζονεßα με τη ταπεινοφροσýνη.

 * ¼λο το νερü της θÜλασσας δεν θα 'φτανε να ξεπλýνει μßα κηλßδα διανοητικοý αßματος.

 * Τα συναισθÞματα εßναι η ατελÝστερη μορφÞ στοχασμοý απ' üσες μπορεß να φανταστεß κανεßς.

 * Το καλü γοýστο εßναι η θεμελιþδης αρετÞ που συνοψßζει üλες τις υπüλοιπες. Εßναι το nec plus ultra (αποκορýφωμα) της ευφυÀας.

 * Εßθε ουρανÝ μου, ο αναγνþστης να γßνει ριψοκßνδυνος και πρüσκαιρα στυγνüς, üσο κι αυτü εδþ το κεßμενο που διαβÜζει και να μπορÝσει να βρει τον απüκρημνο κι Üγριο δρüμο του, χωρßς να χÜσει τον προσανατολισμü του, μες σ’ αυτÝς τις σκοτεινÝς και δηλητηριþδεις σελßδες που βαλτþνουνε στην ερημιÜ.

αποσπÜσματα απü το 1ο Üσμα του Μαλντορüρ

Ω χταπüδι μου εσý με τη μεταξωτÞ ματιÜ!
Ω ψυχÞ της ψυχÞς μου αχþριστη!
Εσý το ομορφþτερο απ' üλους μας στη Γη,
που ζεις σ' Ýνα σερÜι με τετρακüσιες νýμφες,
'συ που συμφþνησαν να θρονιαστοýνε πÜνω σου,
σα φυσικü τους οßκο, üλες οι θεßες χÜρες
και μ' Üρρηκτο δεσμü να σμßξουν
με την αρετÞ σου τη θεσπÝσια,
γιατß με μÝνα να μην εßσαι;
Να νιþθω στ' αλουμßνειο το στÝρνο μου
την υδραργυρÝνια σου κοιλιÜ
και καθιστοß κι οι δυο μας σ' Ýνα βρÜχο,
στο γιαλü ν' απολαμβÜνουμε μαζß παρÝα,
το θÝαμα που λαχταρÜω τüσο!

ΓÝρο-ωκεανÝ,
εßσαι το σýμβολο του ναναι κανεßς αυτü που εßναι:
για πÜντα ßδιος με τον εαυτü σου.
Δεν αλλÜζεις, μ' Ýνα τρüπο ουσιαστικü
κι αν τα κýματÜ σου σε μιαν Üκρη σκÜνε σα βουνÜ,
λßγο πιο πÝρα σ' Üλλη, τÝλεια γλυστρÜν γαληνεμÝνα.
Δεν εßσαι σαν τον Üνθρωπο εσý, που σταματÜ στο δρüμο
για να χαζÝψει δυο σκυλιÜ που απ’ το σβÝρκο πιÜστηκαν,
μα που δε σταματÜ üταν περνÜ κηδεßα,
που το πρωß στα κÝφια του, μα τη βραδιÜ κατσοýφης,
που σÞμερα γελÜ πολý κι αýριο πÜλι κλαßει.
Χαßρε, γÝρο-ωκεανÝ!

ΓÝρο-ωκεανÝ,
η τελειüτητÜ του σφαιρικοý σου σχÞματος,
που τüσο γελοιοποιεß την αυστηρÞ Ýκφραση
της γεωμετρßας, εμÝνα δεν μου θυμßζει
παρÜ τα μικρÜ μÜτια του ανθρþπου,
που εßναι τüσα δα, ßδια με του αγριüχοιρου,
και στρüγγυλα σα κεßνα των πουλιþν της νýχτας.
Ωστüσο ετοýτος,
απü καταβολÞς κüσμου περνιÝται για ωραßος.
ΠÜντως εγþ υποπτεýομαι,
πως αυτü το κÜνει περισσüτερο απü φιλüτιμο,
και πως στ' αλÞθεια για το κÜλλος του αμφιβÜλλει.
Τüτε, γιατß κοιτÜ με τüση περιφρüνηση
του συνανθρþπου του τη μορφÞ;
Χαßρε, γÝρο-ωκεανÝ!

ΓÝρο-ωκεανÝ,
διüλου δεν εßναι απßθανο ü,τι κρýβει ο κüρφος σου,
να 'ναι ωφÝλιμο για το μελλοντικü καλü του ανθρþπου.
Ως τþρα, του Ýδωσες τη φÜλαινα,
αλλÜ δεν αφÞνεις εýκολα τ' Üπληστα μÜτια
των φυσικþν επιστημþν να μαντÝψουνε
τα χßλια μυστικÜ που διÝπουν την ιδιαßτερη οργÜνωσÞ σου:
εσý, εßσαι μετριüφρων.
Δεν μοιÜζεις του ανθρþπου,
που συνεχþς καυχιÝται για τιποτÝνια πρÜματα,
Χαßρε, γÝρο-ωκεανÝ!

ΓÝρο-ωκεανÝ,
τα νερÜ σου εßναι πικρÜ.
¸χουν την ßδια γεýση της χολÞς,
που στÜζει η κριτικÞ στις ΚαλÝς ΤÝχνες,
στις ΕπιστÞμες και στα πÜντα γενικÜ.
Κι αν τýχει κÜποιος να εßναι μεγαλοφυÞς,
αυτοß τονε διαγνþσκουν βλÜκα,
και τον Üλλον με το λυγερü κορμß,
απαßσιο καμποýρη.
Σßγουρα, ο Üνθρωπος θα πρÝπει να αισθÜνεται
Ýντονα την ατÝλειÜ του,
για να της κÜνει τÝτοια κριτικÞ,
που Üλλωστε κατÜ τα τρßα τÝταρτα,
οφεßλεται στον ßδιο.
Χαßρε, γÝρο-ωκεανÝ!

ΑπÜντησε μου, γÝρο-ωκεανÝ,
θÝλεις να γßνεις αδερφüς μου;
ΑνασÜλεψε με ορμÞ, ακüμη πιο μεγÜλη,
αν θÝλεις να σε παραβÜλλω με την εκδßκησÞ του Θεοý.
ΜÜκρυνε τα μπλÜβα σου τα νýχια
ανοßγοντας δρüμο στο ßδιο σου το στÞθος.
Το μεγαλεßο του ανθρþπου εßναι πλαστü,
δεν θα μου επιβληθεß καθüλου, εσý üμως ναι.
¼ταν προχωρεßς με την κορυφÞ ψηλÜ και τρομερÞ,
περιστοιχισμÝνος απü τις λεπτÝς πτυχÝς σου,
σαν απü μια αυλÞ, γητευτÞς κι Üγριος,
κυλþντας τα κýματα σου, το Ýνα πÜνω στο Üλλο,
με τη συνεßδηση του τι εßσαι,
üταν βγÜζεις, απü τα βÜθη του στÞθους σου,
σαν χτυπημÝνος απü μßα τýψη,
Ýντονη που δεν μπορþ να αποκαλýψω,
αυτü τον υπüκωφο και αδιÜκοπο βρυχηθμü
που οι Üνθρωποι φοβοýνται,
ακüμη κι üταν σε κοιτÜζουν,
ασφαλισμÝνοι, τρÝμοντας απü την ακτÞ,
τüτε βλÝπω πως δεν Ýχω το δικαßωμα
να λÝω πως εßμαι ßσος σου.
Γι' αυτü μπορεß στην υπεροχÞ σου
να σου Ýδινα üλη μου την καρδιÜ,
και κανεßς δεν ξÝρει πüση αγÜπη
κλεßνουν οι προθÝσεις μου προς το ωραßο,
Αν δεν με Ýκανες οδυνηρÜ να συλλογßζομαι τους ομοßους μου,
που αποτελοýν μαζß σου την πιο ειρωνικÞ αντßθεση,
αντßθεση την πιο κωμικÞ που ειδþθηκε ποτÝ μÝσα στην πλÜση,
δεν μπορþ να σ αγαπÞσω, σε μισþ.
Γιατß ξανÜρχομαι προς εσÝνα για χιλιοστÞ φορÜ,
προς τα φιλικÜ σου χÝρια, που ανοßγουν για να χαúδÝψουν
το μÝτωπü μου, που φλÝγεται και βλÝπει να πÝφτει
ο πυρετüς του στην επαφÞ τους.
Δεν ξÝρω την κρυφÞ σοý μοßρα,
κÜθε σχετικü με σÝνα με ενδιαφÝρει.
Πες μου λοιπüν αν εßσαι η κατοικßα του πρßγκιπα των σκοταδιþν
Πες το μου, πες μου, ωκεανÝ
(σε μÝνα μüνο, να μη λυπηθοýν εκεßνοι
που δεν Ýχουν ακüμη γνωρßσει παρÜ τις οφθαλμαπÜτες)
και να η πνοÞ του ΣατανÜ, γεννÜ τις τρικυμßες
που υψþνουν τα αλμυρÜ σου νερÜ στα σýννεφα.
ΠρÝπει να μου το πεις γιατß θα αναγαλλιÜσω
βλÝποντας πως η κüλαση βρßσκεται
τüσο κοντÜ στον Üνθρωπο.
ΘÝλω αυτÞ να εßναι η τελευταßα στροφÞ
της επικλÞσεως μου. Γι' αυτü, μια φορÜ ακüμη,
θα σε χαιρετÞσω και θα σε αποχαιρετÞσω.
ΓÝρο-ωκεανÝ με τα κρυστÜλλινα κýματα.

ΓÝρο-ωκεανÝ
οι Üνθρωποι παρÜ τα τÝλεια μÝσα τους
και την επιστημονικÞ εξερεýνησÞ τους,
δεν μπορÝσανε να μετρÞσουνε το βÜθος σου.
Το ιλιγγιþδες βÜθος των αβýσσων σου.
Τις πιο καλÝς βολßδες τους, κÜθε φορÜ
τις βγÜζεις απαρÜδεκτες.
Κι ενþ στα ψÜρια τοýτο επιτρÝπεται,
στον Üνθρωπο εßν' απαγορευμÝνο.
¼μως εγþ πολλÝς φορÝς αναρωτÞθηκα,
ποιü βÜθος απ' τα δυο εßν' απροσμÝτρητο:
Το βÜθος σου ωκεανÝ, Þ της καρδιÜς τ' ανθρþπου;
¹ τÜχα ποιüς μπορεß να καταλÜβει,
πως üχι μüνο ευφραßνονται απü τις συμφορÝς
των συνανθρþπων τους αλλÜ κι αγαπημÝνων φßλων,
που τους βρßσκουνε, αλλÜ συγχρüνως θλßβονται;
Και για να κλεßσω τη σειρÜ τελειþνω
με παρÜδειγμα που δε χωρÜ αντιρρÞσεις:
ο Üνθρωπος μ' υποκρισßα λÝει ναι και σκÝφτετ' üχι.
¸τσι εξηγεßται πως οι κÜπροι αυτÞς της γης
δεν Ýχουν εμπιστοσýνη οι μεν στους δε
και δεν εßναι καν απü εγωισμü.
Απ' üτι φαßνεται πως η ψυχολογßα
Ýχει να κÜνει ακüμα μπüλικες προüδους.
Χαßρε γÝρο-ωκεανÝ!

Τα μÜτια μου μουσκεýουνε στο κλÜμα,
και δεν Ýχω την δýναμη να εξακολουθÞσω
γιατß νιþθω πως η στιγμÞ Ýφτασε
να ξαναγυρßσω στους ανθρþπους με τη κτηνþδη üψη.
¼μως θÜρρος,
ας κÜμουμε μια μεγÜλη προσπÜθεια
κι ας επιτελÝσουμε,
με το συναßσθημα του καθÞκοντος,
τα της μοßρα μας σε αυτÞ τη γη,
Χαßρε γÝρο-ωκεανÝ!

------------------------------

     Τþρα που τÝλειωσε üλο τοýτο μπορþ να πω πως εßδα κι Ýπαθα να βγÜλω Üκρη με τα αποσπÜσματα. ΠροσωπικÞ μου Üποψη λÝω και προφταßνω να δηλþσω μη ειδικüς, πλην üμως το παρüν βιβλßο κι ο συγχωρεμμÝνος ο συγγραφÝας του, Ýχουνε δεινοπαθÞσει ζüρικα σε χÝρια ατζαμÞδων, τουλÜχιστον. Επßσης προσωπικÜ πιστεýω, πως η μετÜφραση δεν εßναι Ýνα ξýλινο αλογÜκι που το καβαλÜμε και κÜνουμε μπρος πßσω ευτυχισμÝνα, σαν παιδÜκια του νηπιαγωγεßου. Η μετÜφρασÞ πρÝπει κι οφεßλει οπωσδÞποτε, να παραλÜβει Ýνα ποßημα σε μια γλþσσα, που θα ναι πραγματικüς ΠÞγασος και φτερωτÜ θα σε πετÜξει στη ρÜχη του, και να το μεταφÝρει σε μιαν Üλλη γλþσσα, üσο πιο κοντÜ στη πρþτη μπορεß, üσο πιο ποητικÜ μπορεß, üσο πιο πτητικÜ μπορεß κι üσο πιο εικονομαχικÜ-εικονολατρικÜ μπορεß. Αν ξεκινÞσει και δει πως το 'χει πÜρει ο διÜολος, ας πει πως δε μπορεß να συνεχßσει και να το παρατÞσει για κανÜν Üλλο, που ßσως το καταφÝρει. Δεν εßναι καθüλου κακü και μÜλιστα εßναι τιμητικþτερο απü το να το κÜνει και να τρþει τα μπινελßκια του μετÜ, μαζß με το ρεζßλεμα και την μειωτικÞ σκÝψη του κοινοý πως πουλÞθηκε üσο üσο για το χρÞμα κι ανÝλαβε να φÝρει σε πÝρας κÜτι, στα... ψÝμματα.
     ΠροσοχÞ, δεν αναφÝρομαι σε ερασιτεχνικÝς εργασßες που αναρτþνται δþθε κεßθε χÜριν γοýστου και χüμπι, αλλÜ για επßσημες εκδοτικÝς δουλειÝς επι πληρωμÞ. Δε θα προχωρÞσω παραπÝρα, χÜριν ηρεμßας, αλλÜ ü,τι εßπα, σκοτþνοντας το πιστεýω, Þ αν θÝτε, το πιστεýω του σκοτωμοý, που λεγε κι ο πατÝρας μου. Ζητþ συγγνþμη για τη τραχýτητα, μα Ýφαγα μισÞ νýχτα να μαζÝψω στοιχεßα και μιÜμιση να μαζÝψω Ýν απüσπασμα! ¸λεος δηλαδÞ κÜπου ε; Ασιχτßρια πια, μπÜφιασα!!!

                         ΠÜτροκλος ΧατζηεκνευρισμÝνος

 

 

Web Design: Granma - Web Hosting: Greek Servers